WAL LA TCHID’A HI PAUL-LA
A man Barnabas azi ki Saul
1 Aduk suma tok suma Antiyos-sâ, suma djok vun Alona ki suma hat suma a nga, nala, Barnabas, Simeon ma a yum ala Ma wurana na, Lusiyus ma Siren-na, Manayen ma wul asem tazi kamulâ Herot-na ki Saul mi. 2 Kid’a azi nga le sunda mi Salad’a a nga d’el tazi bei te tenid’a, ata yi máma, Muzuk ma bei tchod’a ba na mi dazi ala: Agi tinin Barnabas azi ki Saul irazi vazi á ndak vun sun nda an yazi kata. 3 Ata yi máma, a d’el tazi bei te tena, a tchen Alona, a tin abozi kaziya, a arazi a iya.
Barnabas ki Saul a i avo Sipre
4 Muzuk ma bei tchod’a ba na, mi sun Barnabas azi ki Saul. A i kur Selusi, a hle batod’a, a i kur til la Sipre-d’a. 5 Kid’a a mbaza Salamin-nda, a nde tchi wal zlad’a hAlonid’a kur gongîyo suma toka hi Juif-fîna. Jean Marik mi nga ki sed’ezi á ndjunuziya.
6 Azi tit kur til ndata pet gak a mba Pafos. A fe sama kuma ma mbuta kua, ni sama djok vun ma ka zlad’a, ni ma Juif-fâ, simiyêm ala Bar-Jesus. 7 Mi nga zlapa ki ma te yamba Sergiyus Paulus mam mi sama ned’a.
Sergiyus Paulus mi yi Barnabas azi ki Saul, mi min á hum zlad’a hAlonid’a avunaziya. 8 Wani ma kuma ma mbut máma, ad’u simiyêm ki vun Gre’â ala Elimas, mi tchol ad’enga ki sed’eziya, mi hal lovota á d’el ma te yamba bei he gagazid’a. 9 Wani Saul ma a yum ala Paul ma Muzuk ma bei tchod’a ba na mi nga oîd’a kuruma, mi so iram kamu, mi dum ala: 10 Ang ma tcho ma mbut ira, ang Diable goroma, angî ma djangûna hahle suma djivina pet. Ni mindja ba, ang mba ar bei b’lak lovot ta d’ingêra hi Salad’id’a ge? 11 Ang hum djiviya! Ki tchetchemba, Salad’a mba tumungû, ang mba duga, ar ndjö ang mba wafata d’i.
Atogo hina zak, Elimas iram mbi mbut nduvunda, nga mi we yina d’i, nde mi tcha tata á hal sama gum dungûruna aboma. 12 Kid’a ma te yamba mi we vama lenid’a, mi he gagazid’a, mi le atchap yam hata hi Salad’id’a.
Paul azi ki Barnabas a nga avo Antiyos sa Pisidi-d’a
13 Paul ki ndrom suma ki sed’ema a ar Pafos, a djak kur batod’a, a i Perge kur andaga d’a Pamfili-d’a. Jean-Marik mi araziya, mi hulong Jerusalem. 14 Paul azi a tchol kur Perge, a i kal kur Antiyos sa Pisidi-d’a, a kal kur gong nga toka hi Juif-fîd’a kur bur ma sabatna, a kak kä. 15 Bugol la a ndum mbaktum mba gata ki mbaktum mba suma djok vun Alona a b’irita ndumba, suma nglona hi gong nga toka hi Juif-fîd’a a sun ataziya, a dazi ala: B’oziyomina, le agi nga ki zlad’a á giget suma toka ni, agi dagiya.
16 Ata yi máma, Paul mi tchol akulo, mi lazi abomu, mi dazi ala: Agi Israel-lâ ki agi suma lagi mandara Alonina, agi humugiya. 17 Alona hi Israel-lîna, mi man abuyoi ngolo. Kid’a azi nga angoyogeina kur ambas sa Ezipte-d’id’a, mi zuluziya. Bugola, mi pad’azi woi kur ambas sa Ezipte-d’a kad’eng mamba. 18 Mi ve tam ki sed’ezi kur fulâ d’igi bizad’a dok fid’i na. 19 Kid’a mi b’lak andjaf ma kid’iziyana woi kur andaga d’a Kanan-ndid’a, mi hazi andaga ndata djona. 20 A kak kur d’igi bizad’a kikis fid’i yam dok vahl na.
Bugol biza ndata, mi hazi suma ka sariyad’a gak mba kur atchogoid’a hi ma djok vun Alona Samuel-la. 21 Bugola Israel-lâ a tchen Alona ala mi tinizi amulâ, Alona mi tinizi Saul Kis gorom ma ad’u andjafâ hi Benjamin-nina. Mi te kazi bizad’a dok fid’i. 22 Kid’a mi pat Saul woi dad’a, mi tin David amul mazina. Alona mi le glangâsâ kam ala: An fe David Jesse goroma ni sama an hurun vum heîna, ni ma mba mi ndak vun ahlena pet suma an min ni lazina.
23 Nad’u andjafâ hi David-na ba, Alona mi he Jesus ma Suta mi Israel-lâ yam vun mam ma hled’a. 24 Avoka Jesus bei mbad’a tua d’a, Jean mi tchi wala mi Israel-lâ pet ala a mbut huruzi yam tcho mazid’a, mam lazi batemba. 25 Kid’a Jean mi ar go á dap vun sun mambid’a, mi dazi ala: Agi nga djib’eregi kan ala an ni nge ge? An ni mam mbi, wani sama dingâ nga mi mba blogonu, an ndak á but ziyo atuguru mama woi d’i.
26 B’oziyona, agi andjafâ hi Abraham-ma ki suma adigagi suma a nga le mandara Alonina, ni kayam ei ba, a sunï zla d’a sut ndata wana. 27 Suma a nga kaka kur Jerusalem-ma ki mazi suma nglona a we nga Jesus d’i, a we nga zlad’a hi suma djok vun Alona d’a azi nga ndumut teteu kur bur ma sabatnid’a d’uo mi. Wani azi ndak vun sariya d’a a kamzi kamba. 28 Azi fe nga zla d’a ndak á tchid’id’a kam mbuo pî, a tchen Pilat ala mi tchum mbeyo. 29 Kid’a azi lahle suma a b’ir kam kur mbaktumba dad’a, a pad’amï kä ata aguna, a gum kur zula. 30 Wani Alona mi tcholom akulo aduk suma matna. 31 Jesus mi tak tam mbei burâ ablaud’a mi suma a tcholï ki sed’em Galile a i ki sed’em Jerusalem-ma, ni suma a nga le glangâsâ kam mi Israel-lâ ki tchetchembina mi.
32 Ami mbagi ni Zla d’a Djivi d’a Alona mi hle vunam kat mabuyoi ngolod’a. 33 Kid’a Alona mi tchol Jesus akulo aduk suma matnid’a, mi ndagat vunat mi ei grozi ngolona. D’igi a b’ir kur Sawal la Gile d’a mbàd’a na ala:
Angî Gorona,
an vud’ung wa ini.
34 Alona mi de woi kam ala mam mba mi tcholom akulo aduk suma matna, mam aram mi dok hulong ata yima tchimba d’uo d’a, kayam mi dala:
An mba ni b’e vunan kagi ki b’e vun
ma an tinim iram vam ma gagazi
ma an hle vunan kam mi David-na.
35 Kayam ndata, mi de kur mbaktum mba Sawal la Giled’a kua ala:
Ang mba ar mang ma ang tinim iram vama kä
kur zula á tchimba d’i.
36 Bugol la David mi le sunda kur atchogoi mamba kur minda hAlonid’a led’a, mi mid’a. A tozom gen abuyom ngolo, mi tchima. 37 Wani mam ma Alona mi tcholom akulona, mi tchim nga d’i.
38 Kayam ndata, b’oziyona, ar agi wagi zla ndata: Ni kayam Jesus ba, a nga tchagi wala ala agi mbud’ugi hurugi yam tcho magid’a tua ba, Alona mba mi vat hurum mbei kagiya. 39 Ni kayam mam ba, sama lara pî ma he gagazid’a kama, mi nde woi kur tcho d’a lara ge pet ta gata hi Moise-sa ndak á buzugugi woi kur ruo d’a. 40 Agi gologi tagi djivi kayam vama suma djok vun Alona a dum mbeina mi mba kagi d’i. A dala:
41 Agi gologiya! Agi suma gologi zlad’a isâ,
agi mba lagi atchap, agi mba bagi woyo.
Kayam an mba ni le sunda kur atchogoi magid’a,
ni sun nda le sama ding mi dagizid’a pî,
agi mba hagi gagazid’a kat tuo d’a.
42 Kid’a Paul azi ki Barnabas a buzuk kei kur gong nga toka hi Juif-fîd’a, suma toka a tchenezi ala azi hulong tchazi wal zla ndata kua kur bur ma sabat ma nga mi mbana. 43 Kid’a suma toka a b’raud’a, Juif-fâ ablaud’a ki suma mbut Juif-fâ suma a nga le mandara Alonina, a nga tit ad’u Paul azi ki Barnabas. Paul azi a dazi zlad’a, a gigid’ezi ala ar azi kak kur sumad’a hAlonid’a ngingring.
44 Kur bur ma sabat ma bugolâ, ablau suma kur azì ma ngolîna a tok á hum zlad’a hAlonid’a. 45 Wani kid’a Juif-fâ a wablau sumid’a, a le yungôra, a nga tchi tuguyod’a ki zla d’a Paul mi data, a nga lazad’u. 46 Wani Paul azi ki Barnabas a dazi zlad’a woi mbak bei mandarâ ba ala: Nata yat á tchi wal zlad’a hAlonid’a mi agi avogo. Wani agi zud’ut teyo, agi kagi sariyad’a kagi ala agi ndagagi nga ata ari d’a didinda d’i. Ni kayam ndata ba, ami nga mbud’umi irami ata andjaf suma dingâ. 47 Kayam Salad’a mi hami vuna ala:
An tining d’igi b’od’a na yam andjaf suma dingâ,
kayam ang i ki suta mi suma gak avun dabid’a handagad’id’a.
48 Ata yima andjaf suma dingâ a hum zla ndatina, a le furîd’a ngola, a subur zlad’a hAlonid’a. Suma pet suma Alona mi ngazi yam ari d’a didindina, a he gagazid’a mi.
49 Zlad’a hAlonid’a ti b’rau woi yam andaga ndata pet. 50 Wani Juif-fâ a zut arop suma nglo suma a nga kud’or Alonina ki suma nglo suma kur azì ma ngol mámina á zut suma ala a tchol huneîd’a ki Paul azi ki Barnabas, a digizi woi yam andaga mazid’a mi. 51 Wani Paul azi ki Barnabas a po gugum ma hur asezina kaziya, a i Ikoniyum. 52 Suma hat suma Antiyos-sâ a le furîd’a ngola, a oî ki Muzuk ma bei tchod’a ba na mi.
Talla ge Barnabas ma ne Sawul ne ne fare ge Dok ne pe oyya
1 Ge ɓase ge Dok ne ma ge ne suwal Antiyokus diŋ ma, anabi ma ne naa ge hate naa ma ka: a Barnabas, ne Simeyon na ge a ne tol na Pisil, ne Likiyus ndu ge suwal Siren ne, ne Manayen, na ge a ne Herodus ge ne ka ke muluk ge suwal Galile pal kon vya. 2 Dam a̰me ɗu, swaga ke temel hon Bageyal, poseya ne asiyam kerra go, O̰yom ge mbegeya jan go: «Mbege me mbi Barnabas ma ne Sawul ne temel ge mbi ne tó nama ya pe.» 3 Swaga ge a ne wa̰ asiyam ne kaɗeya kerra, a é tok nama pal, a ya̰ nama mborra.
Barnabas ma ne Sawul ge suwal Chipre go
4 Barnabas ma ne Sawul, ne jo̰ O̰yom ge mbegeya teme nama mborra ne fare ge Dok ne pe oyya, a mbo suwal Selukiya ya, a her fak har mbo til ge Chipre ne zi ya. 5 Swaga ge a ne dé ya suwal Salamis go, a mbo Sinagog ge Yuda ma ne ma zi mbo waage fare ge Dok ne, Yohanna ka vya jyale ge ne ka nama pe go. 6 Swaga ge a ne kere ɗiŋ mbo til wak le may ya, suwal Pafos go, a set ndu mbole a̰me, ge ne ke tene anabi, a Yuda ne, na dḭl Bar-Jeso, 7 ka kat Sergiyus Bulus, bage ne dó na ndwara ne suwal pal ta. Sergiyus ka ndu ge ɗalla, tol Barnabas ma ne Sawul ya, ne da pe ka ɓyare go na za̰ fare ge Dok ne. 8 Amma Alimas, mbole mbe, ago na dḭl mbe pe wanna go no, ka gage nama, ka ɓyare go bage ne dó na ndwara ne suwal pal ho̰ fareba to. 9 Sawul na ge a na tol na Bulus me, wiya ne O̰yom ge mbegeya, dol na ndwara na ndwara pul zi, 10 jan na go: «Mo ndu ge boge naa, ge ne ka ne hale pe kunna! Saytan vya, mo ho̰l ne kaŋ ge daage pet ge dosol! Mo mbo kan mo tok be ge vuuɗi laar ɓyareya ge Bageyal ne ma del ɗaa? 11 Se no, Bageyal ma̰ mḛre mo, mo ma̰ dame, swaga ma bergetek mo mbo gwan kwa gyala to.» Swaga mbe go juju, na ndwara fa̰ ma dame, gá lale swaga, ka ɓyare ndu ge wan na tok. 12 Swaga ge bage ne dó na ndwara ne suwal pal ne kwa no, hon fareba. Ago hateya ge Bageyal ne ke na ajab.
Bulus ma ne Barnabas mbo suwal Antiyokus ge Pisidi ne ya
13 Ne Pafos go, Bulus ma ne na kaam her fak mbo Perge ge ne suwal Pamfili ya. Yohanna kun tene ne nama pe go, gwan mbo Ursalima. 14 Ne Perge go, a kere mbo Antiyokus ge Pisidi ne ya. Dam ɗigliya go, a mbo kat Sinagog zi. 15 Swaga ge a ne isi eya ge Musa ne ma, ne maktub ge anabi ma ne ɗe, ga̰l ge ne Sinagog pal teme ndu ya jan nama go: «Ná vya ma, kadɗa aŋ da ne fare a̰me ge moɗege ɓase ma, aŋ da ne pool her fare janna.» 16 Bulus ɗage digi, ke nama na tok, jan nama go: «Israyela ma, aŋ ge sya Dok vo ma, za̰ me mbi! 17 Dok ge pehir Israyela ne mbe, tá nee bá ma. Zuli nama pehir ma se swaga ge a ne ka mo̰r zi suwal Masar ya no. Uwale ne pool ge na ne, ndage nama ne suwal mbe ya zum no . 18 Ḭ tene ne nama mbo kaŋ ge del wara anda ge ful pul zi. 19 Uwale, swaga ge ne burmi pehir ma ɓyalar ne suwal kanan go uzi, ho̰ nama nama suwal mbe joo no , 20 ɗiŋ mbo kaŋ ge del kikis anda para wara anuwa̰y go. Go̰r go, ka hon nama naa ge kun sarya ma no, ɗiŋ det ya anabi Samiyel go . 21 Ne go̰r go, a kaɗe no go bama ɓyare gan, Dok ho̰ nama Sawul ge Kich vya no, ndu ge ne vuwal pe ge Bayami ne zi, za gan no ɗiŋ del wara anda . 22 Swaga ge Dok ne ndage na uzi, é Dawda gan no, na ge ne ke sayda na pal go: ‹Mbi ɓó Dawda ge Isay vya, ndu ge mbi dulwak ne he na, na sḛ mbo wi laar ɓyareya ge mbi ne ma ne.› 23 Da ne hir ge Dawda ndu mbe zi, wak tuli ge Dok ne pal, teme Jeso ya no, ne da pe ka bage máya ge Israyela ne. 24 Jeso ndwara zḛ, Yohanna waage baptisma ge haseya ne ne hir ge Israyela ne pe pet . 25 Swaga ge Yohanna ne dé ya na temel ma wak aya go, jya̰ go: ‹Ndu ge aŋ ne dwat go mbi na ne, mbi be na ne to, amma na sḛ mbo ya go ne mbi go̰r ya, mbi be mbyat ge saa na tyarko táál ma to .›
26 Ná vya ma, naa ge ne hir ge Abraham ne zi ma, ko naa ge ne sya Dok vo ge ne aŋ buwal zi ma, fare ge máya ne mbe a teme na ya nee ta. 27 Ago naa ge ne Ursalima diŋ ma, ne bama ga̰l ma kuri Jeso, swaga kun sarya na pal go, a wi fare ge anabi ma ne, na ge nee ne isi nama dam ɗigliya ma go ɗaɗak wak. 28 Be ge a ɓol fare a̰me ge a kun sarya ge siya na pal to, a kaɗe Pilatus no go na hun na. 29 Swaga ge a ne wi fare ge ne njaŋge ne na pal ma wak pet ɗe, a gabe na ne wara kaŋgre pala digi ya se no, a mbo é na táál zi no . 30 Amma Dok ta̰ na ne naa ge siya ma buwal zi, 31 dam ma gḛ ka dyan tene naa ge a ne kare na pe ne Galile ya mbo ya Ursalima go ma ta, se no, a nama sḛ ma saŋge naa ge sayda ma ne naa ta. 32 I me, i waage aŋ fare ge kwaɗa: wak tuli ge Dok ne ke ne nee bá ma, 33 wi na nee ge nama vya ma ta. Swaga ge ne ta̰ Jeso, dimma ne njaŋge ne Kaŋ mballa ma zi go:
‹Mo mbi vya ne,
Mbi tó mo ne ma̰ no .›
34 Na tanna ge ne ta̰ ne siya se digi be ge detɗa hubiya go to, no a fare ge Dok ne waage na zḛ tek ne:
‹Mbi mbo hon aŋ kaŋ ge harcal ge Dawda ne ma,
kaŋ ma ge ne mbya hon fareba ma .›
35 Da ne pe no, gwan jan ne swaga ge ɗogle zi no go:
‹Mo mbo vin go mo ndu ge mbegeya dé ya hubiya go to bat .›
36 Ago swaga ge Dawda ne ke temel na dam ma pul zi laar ɓyareya ge Dok ne pal, ne go̰r go su no. A mbu na na bá pe ya, hubi uzi no me. 37 Amma na ge Dok ne ta̰ na, be hubiya táál zi to bat. 38 Ná vya ma, kwa me go, da ne na ta a waage aŋ poreya ge sone ma ne no, hat dosol ge aŋ ne ɓó viya̰ ge ɓol na eya ge Musa ne zi to, 39 da ne na ta, ndu ge daage pet ge ne hon fareba, hatɗa dosol. 40 Ke me haŋgal, na kaage fare ge a ne waage na ne maktub ge anabi ma ne zi dé ya aŋ pal to, a waage go:
41 ‹Ndi me, aŋ naa ge pala ga̰l ma,
ke me ajab, burmi me uzi,
ne da pe, dam ma ge aŋ ne zi mbi mbo ke kaŋ a̰me,
swaga ge a ne mbo wan aŋ na pe ya aŋ mbo hon fareba to bat .›»
42 Swaga ge Bulus ma ne Barnabas ne wá ne Sinagog zi ya zum, a kaɗe nama go, nama gwan jan bama fare mbe dam ɗigliya ge go̰r go ge go ta uwale. 43 Swaga ge koteya ne á go, Yuda ma gḛ, ne naa ge a ne saŋge ta Yuda ma ɗame Bulus ma ne Barnabas, ge nama fare sigɗiya zi, Bulus ma moɗege nama go nama wa̰ ta kwa a̰se ge Dok ne zi.
44 Dam ɗigliya ge go̰r go ge go, naa ge ne suwal diŋ ma pet a kote ya za̰ fare ge Dok ne. 45 Swaga ge Yuda ma ne kwa naa tabeya mbe go, a ɗage ne yil, a ka gage fare ge Bulus ne jan ma, ne sáso salla me. 46 Bulus ma ne Barnabas a jan nama fare ndaar kaka go: «A te ya waage fare ge Dok ne mbe no aŋ ta gale ɓya. Ne jo̰ aŋ kuri na uzi, aŋ sḛ ma ndi ta go aŋ be mbyat wat ndwara ge ɗiŋnedin zi to, ne pe no, i saŋge ta pehir ge ɗogle ma ta. 47 Ago Bageyal ho̰ i wak go: ‹Mbi é mo go mo ka kwaya̰l ge pehir ge ɗogle ma ne, ne da pe mo mbo ne fare ge máya ne ɗiŋ mbo dunya pe ndegɗe .›» 48 Swaga ge pehir ge ɗogle ma ne za̰ fare mbe no, a ɗage ke laar saal, a ka uware Bageyal ne na fare pe. Nama ge Dok ne tá nama ne ndwara ge ɗiŋnedin pe ma a hon fareba. 49 Fare ge Bageyal ne dasare suwal mbe go kakaɗak.
50 Amma Yuda ma par fare naa zaab ge tok pool ge a ne uware dok ma zi, ɓanna ne naa ga̰l ge suwal ma zi, a ɗage ker Bulus ma ne Barnabas yál, a yan nama ne bama suwal go uzi. 51 Nama sḛ ma pel bama koo kuci nama pal, a her viya̰ mbo Ikoniya. 52 Naa ge ame hateya ge ne gá ma a wi ne laar saal ne O̰yom ge mbegeya me.
