*
1 Ma didina mi dala: Fata yina ndaka, an mba ni arî Alona handjafâ hi Israel-lîna pet, azi tazid’a a mba mbut ni sum mana mi.
Hulonga hi Israel suma a sut teina
2 Ma didina mi dala:
An we hohowa suma a sut tei
avun ayînina abagei hur fulâ.
Israel-lâ a nga i ata yi mazi ma tuk tad’a.
3 Ma didina mi tagan tam adjeu dei mi dan ala:
An le ka’î ki o d’a bei dabid’a.
Kayam ndata, an nga ni tagak we hohou manda.
4 Ndak gor wei d’a Israel-la,
an mba ni hulongôk blangâk ma adjeuna,
ndak mba min tak ki daliyâ mak ka djifâ min nda dinga kua
á nde ndjongâ aduk suma a nga lü ndjongâ ki furîd’ina.
5 Ndak mba d’i pe guguzlu maka yam ahuniyô suma Samari-na.
Suma ped’a a mba pad’u,
a mba dud’ut vud’ut mi.
6 Bur ma dingâ nga mba.
Kur bur máma suma ndjol suma akulo
yam ahuniyô suma Efraim-mina a mba yi akulo ala:
Agi tchologi akulo,
i djagei akulo Siyon gen Ma didina Alo meina.
*
7 Kayam Ma didina mi dala:
Agi hlagi sawal la furîd’a yam suma hi Jakob-ma,
agi hlagi sawala yam andjaf ma ngol ma kal teglesâ,
agi eregi ad’ugi akulo,
agi gilegiziya, agi dagi woi ala:
Ma didina, ang sut mang suma Israel-lâ ad’uzi d’a ara.
8 Gola! An nga ni hulongî ki sed’ezi abo ma norâ,
an mba ni togozi avun dabid’a handagad’id’a.
Suma duka ki suma dileîd’a,
arop suma wirâ ki suma huruzi nga tazi á vutina,
ki zla tazi pet a mba tok tok ka ngola ka hî.
9 Azi mba mba ki tchina.
An mba ni b’lengêzi huruziya,
an mba ni i ki sed’ezi avun toliyon nda mbina
ki lovot ta papana d’a azi mba puk kä kua d’uo d’a.
Kayam an ni Israel Abumu, Efraim ni goron ma ngolâ mi.
*
10 Agi andjaf suma, agi humugi zlad’a hi Ma didinid’a,
agi i dagi zla ndata woi
mi suma a nga kaka yam tila ata yima dedeinina,
agi dazi ala:
Ma didin ma mi ndjoî Israel-lâ woina,
nga mi togozïya, nga mi ngomozi
d’igi ma pola mi ngom tumiyô mama na.
11 Kayam Ma didina mi tchuk Israel-lâ akulo,
mi prud’uzi woi abo mazi suma djangû suma kalazi kad’engina.
12 Azi mba mba yam yima nding ma Siyon-na
ki sawal la furîd’a,
tazi mba d’i lazi djivid’a
yam ahle suma a mba fazi abo Ma didinina,
nala, gemena, süm guguzlu d’a awilid’a, mbulâ,
tumiyôna, b’ogeina kamuzleina mi.
Azi mba mbut ni d’igi asine ma a nga rabam mbinina na.
Va mba mi mbud’uzi mandar bugol luo d’a.
13 Ata yi máma
yuguneina a mba buzuk ndjongâ ki furîd’a,
gro azungeîna ki momorogeina a mba le na mi.
Ma didina mi dala:
Yor ta mazid’a, an mba ni mbud’ut aîd’a,
an mba ni b’lengêzi huruziya,
an mba ni vragazi hur ma hapma balum hur mazi ma wurana.
14 An mba ni hop man suma ngat buzuna
ki mbul ahle suma a tchazina,
an mba ni hop sum mana
kahle man suma djivi suma kalâ mi.
*
15 Ma didina mi dala:
A hum dela avo Rama.
Ni hor ma tchina, ni tchi ma hat hurâ mi.
Rachel nga d’i tchi yam grotna,
ti noî b’leng hur ma suma a b’lengêt tchina yam grotna,
kayam a bo da’.
16 Wani Ma didina mi de kua ala:
Ndak ba tchina, ndak set simina irak keyo.
Kayam an nga ni wuragak yam sun maka.
An Ma didina ni de na.
Gro’â a mba tcholï avo hi mazi suma djangûna, a mba mba.
17 Ma didina mi de kua ala:
Hur ma tinda mi nga yam andjavagu;
gro’â a mba mba yam ambas mazid’a.
18 An hum tchina hi suma Efraim-ma.
Gagazi, a nga tchi ala:
Ma didina, ang gad’ami ki gat ta ad’enga
d’igi a gat amuhl ma azong ma bei hatina na.
Wani ang vami atang
tala ami hulongômi geveng gagazi d’a,
kayam angî Ma didina Alo mamina.
19 Gagazi, ata yima ami hang huyogomina,
ami mbud’umi hurumiya.
Ang tagami tcho mamid’a.
Ki tchetchemba, ami nga tchami abomi kurumiya,
ami mbud’umi zulona,
ami tchugumi susub’ok yam tcho
d’a ami lat kazungeî tamid’a.
20 Ma didina mi dala:
Efraim goron ma an le kam heîna
ni goron ma tan lan djivid’a kama.
Ata yima lara ma an nga ni ngoboma,
an nga ni djib’er kam teteu,
an nga ni hat hurun kam ngola,
an nga ni ar bei wum hohowom mbi.
*
21 Ma didina mi dala:
Ndak gor wei d’a Israel-la,
ndak pe vama tak lovota,
ndak pagu ma tak lovota,
Ndak djib’er yam lovot maka,
yam lovot ta lara d’a ndak tit kua adjeud’a.
Ndak hulongîya,
ndak hulongî kur azì mak ma nglona.
22 Ndak gor wei d’a bei hum vuna ba d’a,
ni mindja ba, ndak mba d’i ar tcha mak ka tatad’a woi ge?
Kayam an Ma didina ni min nga vama awilina yam andagad’a,
natchad’a ba, mba d’i hal mandjufâ.
Ma didina mba mi djin vunam djin nda awilid’a
23 Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna, mi dala: Fata an hulongôzï woi kur magombid’a, a mba de yam ambas sa Juda-d’a kazì mat ma nglona ala:
Yima kak ma d’ingêrâ,
ahina d’a a tinit irat vata,
ar Ma didina mi b’e vunam kagu!
24 Ata yi máma suma abagei kelâ ki suma kur azì ma nglo ma Juda-na a mba kak kur ambasa zlapa tu ki suma zuma ki suma a nga tit ki d’uwarîna mi. 25 Kayam an mba ni had’enga mi suma a seîna, an mba ni hop suma a nga lá matnina mi.
26 Ni kayam ndata ba, an Jeremi ni dala: Ata yima an zlit akulona, sen mana mi djivid’a iran heî!
27 Ma didina mi dala: Gola! Burâ nga mi mba an mba ni zar suma ki d’uwarâ kur azì ma Israel-lâ kur azì ma Juda-na d’igi sana mi zar awuna kur asinena na. 28 D’igi an tin iran kazi avok á pad’azi woi á tozi woi á b’lagazi woi á dabazi woi á lazi tchod’a na, an mba ni tin iran kazi á minizi akulo, á pazi ka hina dedege mi. An Ma didina ni de na. 29 Kur bur máma sa mba mi dala:
Abuyod’a a te guguzlu d’a bei ned’a,
grod’a siyazi mi zleyâ
d’uo d’a. 30 Wani nge nge pî mba mi mit ni yam tcho mamba tata. Sama lara ma mba mi te guguzlu d’a bei ned’ina, siyam mba mi zleyâ.
31 Ma didina mi dala: Gola! Burâ nga mi mba. Kur bur máma an mba ni djin vunan djin nda awilid’a ki Israel-lâ ki suma Juda-na mi. 32 Vun ma djin máma nga ni d’igi vun ma djin ma an djinim kabuyozi ngolo kur bur ma an vazi abozi ni buzuguzï woi kur ambas sa Ezipte-nid’ina na d’i. Vun ma djin máma, an ni salazina pî, azi bud’um mbeyo. An Ma didina ni de na.
33 Ma didina mi de kua ala: Wana ni vun ma djin ma an mba ni djinim ki Israel-lâ bugol bur mámina: An mba ni tin gat manda kuruziya, an mba ni b’irit krovo kur mugulazi mi. An mba ni ka’î Alo mazina, azi mba ka’î sum mana mi. 34 Sa mba mi dok hat ndram mboze mba mi de wiyema ala: Ang we Ma didina na nga d’i, kayam azi pet a mba wanu, tin ad’ud’a ata suma yâna dei gak mba yam suma gangrangâ. An Ma didina ni de na. Kayam an mba ni vat hurun ndei yam tchila mazid’a, an mba ni djib’er yam tcho mazid’a d’uo d’a.
*
35 Wana ni zlad’a hi Ma didin ma hafata á b’o yina faleina,
ni ma he gata mi tilâ ki tchitchiud’a á b’o yina andjegena,
ni ma nga mi zut alum ma ngolâ
nga mi lum abilim á tchina mi na.
Simiyêm ala Ma didin ma ad’engêm kal petna.
36 Ma didina mi dala:
Ladjï gat ta an hat mahlena ndata ti dap pei avoronu ni,
andjafâ hi Israel-lîna pî
mba mi kak andjafâ avoron gak didin nduo mi.
37 Ma didina mi de kua ala:
Ladjï sana mi ndak á nga fiyak ka akulod’a
d’oze mi fek ad’u ged’a handagad’id’a ni,
an pî ni mba mi tchuk andjafâ hi Israel-lîna woi
yam tcho d’a azi lata na mi.
*
38 Ma didina mi de kua ala: Gola! Burâ nga mi mba. Kur bur máma a mba hulong min azì ma ngolâ akulo yam an Ma didina. Mba tinï ad’ud’a ata gong nga fiyak ka akulod’a hi Hananel-la yam gulumun ma ngui azì ma ngolîna dei gak mba ata vun agrek ma gulumuna mi kong kuana. 39 Ziyo ma ngad’a a mba ndirim aduk d’ingêr gak mi ndeza yam yima nding ma Garep-ma, mi kong gak mi i Gowa. 40 Hor ra a tchuk matna kuad’a pet ki yima butna ki yima hawa ma i gak avun toliyon nda Kedron-nda gak mi ndeza ata yima gulumuna kong kua ma avun Agre’â hAkulumeina ma abo ma yorogonina pet, a mba tinim iram vam mi an Ma didina. Bugola, vama mba pad’am mbei d’oze mba mi hôm mbeina nga d’uo gak didin.
Gwanna ge Israyela vya ma ne ya
1 Dam mbe ma pul zi,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
Mbi mbo kat Dok ge pehir ge Israyela ma ne pet,
Nama sḛ ma mbo kat mbi naa ma.
2 Bage ɗiŋnedin jan go:
«Ɓase ma ge ne ɓu ne siya zi ya ma,
mbi ŋgay kwar a̰se ge mbi ne nama ta ge babur pul go.
Israyela mbo ɓol ɗigliya.
3 Ne kaal ya day Bage ɗiŋnedin dya̰ tene mbi ta.
Jya̰ mbi go: ‹Mbi laar wa̰ mo wan ne zaŋgal ya day,
da ne pe, mbi wan tene kwar mo a̰se no.›
4 Mbi mbo gwan sin mo digi,
mo mbo sin digi, o Israyela.
Mo mbo gwan abe mo gaŋga ma digi,
wat naa ge ndal kaŋ ma buwal zi ke laar saal.
5 Mo mbo gwan ɗḭ oyo̰r ma uwale
ge njal ge Samariya ne ma pal.
Naa ge ne ɗḭ ma a mbo zam bama kaŋ ma.
6 Ago dam ma mbo ya go,
naa ge koyya ma mbo ndage bama ka̰l digi oyya
ge njal Efrayim pal janna go:
‹Ɗage me digi, mbo me nee Siyona ya,
ge Bage ɗiŋnedin Dok ge nee ne ta ya.›»
7 Ago, Bage ɗiŋnedin jan go:
Suwa̰le me digi ne laar saal ne Yakub pe.
Puwale me digi ne fafa̰y ge pehir ge ɗogle ma ndwara zḛ,
pya̰ me digi ne uwareya janna go:
«Bage ɗiŋnedin zur na ɓase ma go,
zur Israyela vya ge ne gá ma ya go.»
8 Ndi, mbi mbo gwan ne nama ne suwal ge kuu ge ya,
mbi mbo kote nama ya digi
ne suwar pe ndegɗe ya.
Ɓaal ma, ne giɗi ma,
naa zaab ge emel ma, ne ge ke tolla ma,
pet a mbo kat nama buwal zi.
A mbo gwan’a go go ɓase gḛ ge be to.
9 A mbo gwan’a da ne fyaso ma ne kaɗeya,
mbi mbo gwan ne nama ya.
Mbi mbo ɗame nama ge viya̰ ge ɗaɗeya go
mbo mam so̰o̰l wak ya,
a̰me ge syal nama koo mbo kat to.
Ago, mbi dimma ne Israyela bá go,
Efrayim a mbi vya pul soy ne.
10 Pehir ge ɗogle ma,
za̰ me fare janna ge Bage ɗiŋnedin ne.
Waage me na ge naa ge ne til ge kaal ya ma ta.
Jya̰ me go: «Bage ne ɓarse Israyela vya ma se,
mbo kote nama ya digi.
Mbo koy nama dimma ne bage koy kavaar ma
ne koy vog ge na kavaar ma ne go.»
11 Ago Bage ɗiŋnedin mbo zur Yakub vya ma,
mbo zur nama ne ndu ge ne waɗe
nama ne pool gḛ waɗeya tok zi ya.
12 A mbo gwan’a ne suwa̰leya,
ne laar saal ge njal ge Siyona ne ma pal.
A mbo sya ya ge kaŋ kwaɗa
ge Bage ɗiŋnedin ne ma pe go, ndwara go:
gḛme ma, ne oyo̰r jiya̰l ge giya̰l ma,
ne num ma, ne gii ma, ne nday ma.
A mbo kat dimma ne gaaso ge ne ɓó mam kwaɗa go,
a mbo za̰ yál to bat.
13 Go no, vya kale ma mbo ndal kaŋ ne laar saal,
dore ma, ne sabar ma mbo ke go no me.
Mbi mbo er nama kḭḭmi ne laar saal,
mbi mbo iyal nama laar ne nama yál njotɗa ma go,
mbi mbo é nama sḛ ke tuli.
14 Mbi mbo huri naa ge ke tuwaleya ma
ne kavaar ma num,
mbi ɓase ma mbo huri ta ne mbi kaŋ kwaɗa ma,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
15 Bage ɗiŋnedin jan go:
«A za̰ ka̰l fyaso ne laar pisil ge ɓaŋlaŋ ge suwal Rama diŋ.
A Rachel fyal ne na vya ma pe ne,
kuri laar iyalla,
ne da pe, a ne go to.»
16 Bage ɗiŋnedin jan go:
«Ɗame be fyalla,
Tigɗi mḭḭm ne mo ndwara go uzi.
Ago mo mbo ɓol potɗa ge mo yál njotɗa ne,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
Mo vya ma mbo gwan ne suwal ge mo naa ge ho̰l ma ne ya.
17 Jobreya ya go ne mo dam ge hṵsi ma pe,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
Mo vya ma mbo gwan’a bama suwal go.
18 A fareba, mbi za̰ Efrayim sun tene ya go go:
‹Mo mḛre mbi, mbi ɓó mḛreya dimma ne
nday vya ge ne ɓo hateya to go.
Gwa̰ ne mbi ya mo ta, go no mbi ba gwan’a.
Ago mo Bage ɗiŋnedin, mo mbi Dok ne.
19 Mbi saŋge mo mbi go̰r,
se no, mbi sal tene go.
Swaga ge mbi ne kwa tene tyatyat go mbi sone,
mbi ka njet tene, saaso wa̰ mbi,
mbi sḛ tit digi.
Ago mbi in dṵṵl ge kaŋ ge mbi ne ke
ge seŋgre ma ne bool ge mbi ne zi ya day.›
20 Efrayim a mbi vya ge laar wanna ne,
vya ge mbi sḛ ne ke tuli ne na.
Swaga ge mbi ne jan tene go mbi mḛre na,
mbi ka gwan dwat na pal waɗeya,
mbi dulwak ka kun ne na pe.
Mbi da ne laar wanna gḛ ne na pe,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne .»
21 Ɗḭ me kaŋ ma digi,
é me kaŋ ma viya̰ kiya̰r ma go ne sayda pe,
ke me haŋgal ne viya̰ pala,
ne viya̰ ge aŋ ne he na mborra.
O hir ge Israyela ne, gwa̰ me ya,
gwa̰ me ya ge aŋ suwal ma diŋ.
22 Vya kale ge be za̰ wak to,
mo dḛ mbo ka gondoŋgeya ɗiŋ mbo ma swaga ya ɗaa?
Ago Bage ɗiŋnedin mbo dol kaŋ ge giya̰l suwar pal.
Ndu gwale mbo gá ɓyare ndu son pe ne!
Pe dolla ge giya̰l
23 Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, Dok ge Israyela ne jan go: «Swaga ge mbi ne mbo dol suwal ma ge Yuda ne ma pe ya giya̰l, naa mbo gwan zá̰ ka̰l janna go: ‹swaga katɗa ge dosol, njal ge mbegeya, Bage ɗiŋnedin na é na wak busu mo pal.› 24 Naa ge ne Yuda suwal ma go pet, a mbo kat swaga dagre, naa ge gar kaŋ ma ne naa ge ne zwagre ta ne kavaar ma koyya ma. 25 Mbi mbo hon naa ge ne lwage ma njotɗa, mbi mbo huri naa ge ne tyane ma.» 26 Swaga mbe go, mbi ndwara kore, mbi kan mbi ndwara zum ndil swaga, dam ge mbi ne fi na mbe ka tuli ge be to.
27 Ndi, dam ma mbo ya go, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, mbi mbo zare naa dasana ma ne kavaar ma ge suwal Israyela ma ne Yuda go dimma ne naa ne zare kaŋ hir gaaso pul zi go. 28 Dimma ne mbi ne ɗḭ mbi ndwara nama pal swaga mbugi nama, ne gul nama, ne burmi nama, ne vḛne nama, ne ke nama yál go go, mbi mbo dol ndwara nama pal ndwara sin nama digi ne ɗur nama se, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. 29 Dam mbe ma pul zi, ndu mbo gwan jan fare sḭ ge ne jan go:
Bá ma zá oyo̰r ge be zonna ne,
nama vya ma kiya̰r ma siya̰le no, to bat
30 Ago ndu ge daage mbo sú da ne sone ge na ne sḛ pe. Ndu ge daage pet ge ne mbo zam oyo̰r ge be zonna ya, na kiya̰r ma sḛ mbo siya̰le ne.
31 Ndi, dam ma mbo ya go, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, mbi mbo ke wak tuli ge giya̰l ne Israyela ma ne Yuda ma . 32 Mbo kat dḛ dimma ne ge mbi ne ke ne nama bá ma swaga ge mbi ne wa̰ nama tok wat ne suwal Masar diŋ ya zum go to. Ne jo̰ mbi ka nama Bageyal puy ɗe, a gú mbi wak tuli mbe. Ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. 33 Ndi me wak tuli ge mbi ne mbo ke dḛ ya ne Israyela ma, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. Mbi mbo é mbi eya nama zi, mbi mbo njaŋge na nama dulwak ma zi. Mbi mbo gá nama Dok, nama sḛ ma mbo gá mbi naa me. 34 Ndu ge gwan hate na kon, ko na ná vya go na kwa Bage ɗiŋnedin mbo kat to bat. Ne jyale go ɗiŋ mbo ga̰l, naa pet a mbo kwar mbi, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. Mbi mbo pore nama ya̰l ma, mbi mbo gwan dwat nama sone ma pal to.
35 Bage ɗiŋnedin jan go:
A wuɗi é gyala ne go na ho̰ kwaya̰l gyala ɗaa?
A wuɗi é saba ma ne guwa̰r ma
ndwarra ndwara hon kwaya̰l ɗaal ne ɗaa?
A wuɗi iigi maŋgaɗam ga̰l yuwam digi ne ba
Ka é sḭḭl ndarra ɗaa?
A bage na dḭl, Bage ɗiŋnedin,
Bage naa ge mbal pore ma ne.
36 Kadɗa eya mbe ma no a gul ya ne mbi ndwara se,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne,
go no me, pehir ge Israyela ne mbo gul uzi,
mbo gwan kat suwal mbi ndwara se to ɗiŋnedin.
37 Bage ɗiŋnedin jan go:
Kadɗa ndu da ne pool ŋgay fiyal ge pḭr ne,
ko hale suwar pe, ne na pe dolla ya day,
go mbe no, mbi da ne pool dol pehir ge Israyela ne uzi,
ne na kaŋ ge ne ke ma pe,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
38 Ndi, dam ma mbo ya go, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, a mbo gwan sin suwal mbe no digi ne Bage ɗiŋnedin pe. Ne swaga njole swaga ge Hananeel ne ya diŋ mbo zok wak ge ne keŋ ya ta ya. 39 Suwal warbe ge giya̰l mbo ɗage ne le sya ya, ne le ge njal Gareb ne ya, mbo saŋge mbo le Gowat ya. 40 Baal pul, na ge a ne kan sḭḭm ma ne kaŋ suya ma ne se mwaɗak, ful pul mwaɗak ɗiŋ det mbo mam so̰o̰l Sedron wak ya, ɗiŋ det ge zok wak ge tisi ma ne keŋ ya, le ge sya ge ya, swaga mbe ma no pet a mbo gá mbegeya ne Bage ɗiŋnedin pe. Ndu mbo gwan ame na, ko gul na to bat.
