VUTA HI JEAN MA LE SUMA BATEMBINA KI D’A HI JESUS-D’A KI WUL MAZID’A AD’U TAZID’A
Zla d’a avoka
1 Teyofil, suma ablaud’a a hal lovota á b’ir yam ahle suma a le adigeina. 2 Azi b’ir wa ahle suma azi wazi ki irazi kad’u tinda dei na, azi ni suma a mbut suma a tchi wal zlad’a hAlonid’ina. Azi vami ad’u ahle ndazina mi. 3 Ki tchetchemba, sama ngolâ, Teyofil, an tan ni hal ad’u ahle suma lena woi tetet kad’u tinda dei, an wala ni djivid’a iran á vang ad’ud’a yam ahle ndazina pet mi. 4 An le hina kayam ang wäd’u gagazid’a ki hat ta a had’angzid’a.
Malaikana mi de woi yam vuta hi Jean ma le suma batembid’a
5 Kur atchogoi d’a Herot namul ma ngolâ yam ambas sa Jude-d’id’a, ma ngat buzuna mi nga, simiyêm ala Zakari. Mam nad’u ades ma ngat buzuna hi Abiya-na. Amamba simiyêt ala Elizabet. Ndat nad’u andjafâ hi Aron ma ngol ma ngat buzunina mi. 6 Azi djak ni suma d’ingêrâ avok Alona, a ge yazi kä ad’u gata ki vun ma hed’a hi Salad’ina pet. 7 Wani azi vut nga gor ri, kayam Elizabet ti ni gendreged’a, azi djak a djeng mamara mi.
8 Kur bur máma Zakari nga mi le sun mam mba ngat buzuna avok Alona, kayam ni nguid’a hades mama á led’a 9 d’igi suma ngat buzuna a nga le na. A manam ki togina á kal kur yima a tinim iram vama hi Salad’ina á ngal dubang ma his djivid’ina. 10 Ablau suma a nga tchen Alona abu ata yima mam nga mi ngal dubang ma his djivid’ina.
11 Ata yi máma, malaikana hi Salad’ina mi nde woi ir Zakari, mi nga tchola abo ma ndjufâ hi yima a minim ki lora á ngal dubang ma his djivid’ina kuana. 12 Ata yima Zakari mi wuma, vunadigam mbi pat fek abo mandarâ.
13 Wani malaikana mi dum ala: Zakari, ang le mandar ri, kayam Alona mi hum tchen manga. Amanga Elizabet mba d’i vut gorâ, ang mba tinim simiyêm ala Jean. 14 Ang mba le furîd’a ngola, suma ablaud’a a mba le furîd’a yam vut mamba mi. 15 Mba mi mbut sama ngolâ avok Salad’a, mba mi tche süm guguzlud’a ki süm ma ayîna d’uo mi. Mba mi oî ki Muzuk ma bei tchod’a ba na ata yima a mba vud’uma. 16 Mba mi hulongî ki Israel-lâ ablaud’a mi Ma didina Alo mazina. 17 Mam tamba mba mi i avogovok avor Alona ki Muzu’â kad’enga hi ma djok vun Alona Elie-d’a á zlap abuyod’a ki grod’a tu, á mba ki suma bei ge yazi kä ad’u ned’a hi suma d’ingêrîd’a, mba mi min suma yam Salad’a mi.
18 Wani Zakari mi de mi malaikana ala: Ahle ndazina a mba le ni nana ge? Kayam me ami kamanda djengêmi mamara da’.
19 Wani malaikana mi hulong dum ala: An ni Gabriel ma nga tchola avok Alona á lum sundina. Mi sununï á dang zlad’a, á mbang zla d’a djivi ndata mi. 20 Wani kayamba ang he nga gagazid’a yam zla man nda mba d’i ndak ata yi matnid’a d’uo d’a, ang mba ngruf kiki bei de zlad’a gak ahle ndazina a le tua mbeî.
21 Suma tok suma a nga djup Zakari-na a le atchap kayam yam ve ngola krovo ata yima a tinim iram vama. 22 Kid’a mi ndabud’a, mi ndak á dazi zlad’a d’i. Azi wala va nde iram ata yima a tinim iram vama. Mam nga mi dazi zlad’a kabomu, mi ar ngrufa kiki.
23 Ata yima bur mam ma le sunda kur gong nga kud’ora hAlonid’a dapma, mi hulong avo hatamu. 24 Bugol bur máma, amamba Elizabet ti ve wirâ, ti ngei tat tilâ vahl. Ti dala: 25 Salad’a mi le ki sed’en hina á pat zulona kan ndei avok suma.
Malaikana mi de woi yam vuta hi Jesus-d’a
Se préparer pour Noel : La préparation de nos coeurs
26 Kur til ma karagayana, Alona mi sunï malaikana Gabriel kur azì ma ngol ma Galile ma a yum ala Nazarat na. 27 Mi mba ata gor wei d’a sama a yum ala Josef ma ad’u andjafâ hi David-na nga mi d’umuta. Gor wei ndata, simiyêt ala Marie. 28 Malaikana mi kal gevet mi dat ala: An gak depa. Alona mi vak wa sumad’a, Salad’a mi nga ki sed’egu.
29 Wani vunadigat ti pat fek yam zla ndata, ti djib’er kurut ala ad’u dep ndata nana ge? 30 Wani malaikana mi dat ala: Marie, ndak le mandar ri, kayam Alona mi vak wa sumad’a. 31 Ndak mba d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gorâ, ndak mba d’i tinim simiyêm ala Jesus. 32 Mam mba mi kak ma ngolâ, a mba yum ala Alo ma sä akulo ma kal teglesâ Goroma. Salad’a Alona mba mi tinim amul ma ngolâ d’igi abum ngolo David na. 33 Mam mba mi te leud’a yam Israel-lâ gak didin, leu mamba mba d’i dap pi.
34 Marie ti de mi malaikana ala: Va mama mba mi le ni nana ge? Kayam an zlap nga ki mandjuf fi.
35 Malaikana mi hulong dat ala: Muzuk ma bei tchod’a ba na mba mi mba kagu, ad’enga hAlo ma sä akulo ma kal teglesîd’a mba d’i zlubuk yak d’igi angusâ na. Kayam ndata, gor ma bei tcho ma ndak mba d’i vud’uma, Alona mba mi tinim simiyêm ala Alo ma kal teglesâ Goroma. 36 Wiyeka Elizabet ta a nga de kat ala: Ti ni gendreged’a d’a, ti ve nga wir gor mandjufâ ki mamarad’u. Ki tchetchemba; tilit ni karagaya. 37 Kayam vama hle Alona abod’ina nga d’i.
38 Marie ti dala: An ni weid’a hi Salad’id’a. Ar mi le ki sed’en d’igi ang de na. Malaikana mi arad’u.
Marie ti i á d’u Elizabet
39 Ata yi máma, Marie ti tchola, ti i atogo zak kur azì ma nga yam ahina d’a yam andaga d’a Juda-d’ina. 40 Ti kal avo hi Zakari, ti ge Elizabet depa. 41 Ata yima Elizabet ti hum depa hi Marie-d’ina, gorâ mi tchol akulo kurud’u, Elizabet ti oî ki Muzuk ma bei tchod’a ba na mi. 42 Ti er ad’ut akulo ala: Ndak ka Alona mi b’e vunam kak ngola kal aropma peta, Alona mi b’e vunam yam gor ma ndak mba d’i vud’uma mi. 43 An ni nge ko ba, Salana asum ti mba avo hatan nge? 44 Ata yima an hum dep makina, gorâ mi tchol akulo kurun ki furîd’a. 45 Ndak le furîd’a kayamba ndak he gagazid’a yam vama Salad’a mi daksina ala mba mi le d’a.
Sawal la giled’a hi Marie-d’a
46 Marie ti dala:
An nga ni gile Salad’a kurunu.
47 An nga ni le furîd’a yam Alo ma sud’una,
48 kayam mi tin iram kan an wei mam mba lulumad’a.
Gagazi, ar avok hî, suma kur atchogoid’a pet
a mba de kan ala: Ta Alona mi b’e vunam kata,
49 kayam Alo ma ad’engêm kal petna,
mi le vama ngolâ kanu.
Mam mi Ma bei tchod’a ba na.
50 Kur atchogoi d’a lara ge pet
mam mba mi we hohowa suma a nga lum mandarama.
51 Mi tak sun nda ad’eng nga mi lat kabomba woyo,
mi ndjoî suma a nga ki djib’er ra yam mba ad’enga kuruzina woi yayak.
52 Mi zut suma te yamba kä woi yam zlumiyô mazina,
mi hle yam suma lulumana akulo mi.
53 Mi hop suma meid’a tchazina kahle suma djivina,
mi dik suma ndjondjoîna woi kabozi hawa.
54 Mi mba á ndjun azong mama Israel,
mi mar nga á tak we hohou mamba woi
55 ata Abraham kandjavam mbi gak didin
d’igi mi hle vunam mabuyoi ngolo na.
56 Marie ti kak ki Elizabet go ki tilâ hindi, bugol ti hulong avo hatad’u.
Vuta hi Jean ma le suma batembid’a
57 Ata yima bur ma vuta hi Elizabet-na nda’â, ti vut gor mandjufâ. 58 Ndrot sumazina ki b’oziyotna, a hum zla we hohou d’a ngol la Salad’a mi wat hohowota, a le furîd’a zlapa ki sed’et mi. 59 Kur bur ma klavandina, a mba á ngat gorâ bayâd’a, a min á tinim simiyêm kabum ala Zakari. 60 Wani asum ti hulong dazi ala: Nga na d’i! A mba yum ala Jean.
61 Azi dat ala: Sama ki simi ma hina na nga aduk b’oziyo’â d’i. 62 Azi labozi mabum á we simi ma mam min tinimzina. 63 Mi tchenezi agu ma tcheta, mi b’irim simiyêm kua ala Jean. Azi pet a le atchap. 64 Ata yi máma na wat, Zakari vunam mal leyo, nga mi de zlad’a, nga mi gile Alona ki delem akulo. 65 Suma a nga kaka gevezina pet a le mandarâ. Zla ndata i kur azì ma yam ahina d’a Jude-d’ina pet. 66 Suma a hum zla ndatina pet, a ngom zla ndata kuruziya, a djop tazi ala: Gor máma mba mi mbut ni nana ge? Ad’enga hi Salad’id’a ti nga ki sed’emu.
Sawal la Zakari mi djogot teid’a
67 Jean abum Zakari mi oî ki Muzuk ma bei tchod’a ba na, mi djok vun Alona, mi dala:
68 Ar ei gileigi Ma didina Alona hi Israel-lîna,
kayam mi djib’er yam sum mama á wurak kaziya.
69 Mi tcholei Ma Sut ma ad’engâ adigei
ad’u andjafâ hazong mama David-na
70 d’igi mi davok dei avun mam suma djok vun suma
mi tinizi irazi vazi kur atchogoi d’a kal leid’ina na.
71 Mi hle vunam á pad’ei woi abo mei suma djangûna,
á pad’ei woi ad’u ad’enga hi suma a nga noyoî woina pet mi.
72 Mam mba mi tak we hohou mamba woi mabuyoi ngolo,
mba mi djib’er yam vun mam ma djin ma bei ka zlad’a ba na mi.
73 Alona mi gun tam mabui ngolo Abraham
74 á pad’ei woi ad’u ad’enga hi mei suma djangûna,
kayam ei lum sunda bei mandarâ ba,
75 kayam ei kagei suma mi tini irei vei
suma d’ingêrâ avorom burâ ki burâ kur tit meid’a.
76 Ang gorona, a mba yang ala
ma djok vuna hAlo ma sä akulo ma kal teglesîna,
kayam ang mba tit avok Salad’a á min lovot mamba,
77 á tak mi sum mama ala mam mba mi sud’uziya,
mba mi vat hurum mbei yam tcho mazid’a mi.
78 Alo meina nAlo ma we hohou mamba kal teglesâ,
mba mi b’o yina kei ki b’o d’a akulod’a
d’igi afata ti deî na,
79 á b’o yam suma a nga kaka kur nduvunda ad’u angus matnina,
á tini asei kur lovot ta b’leng nga halasa mi.
80 Gor máma nga mi wula, nga mi sira kur muzugamu, mi i kak hur fulâ gak bur ma mi tak tam mbei avok Israel-lîna.
Fare pala hageya
1 Ne jo̰ naa gḛ a ɓyare njaŋge kaŋ ge fare ge ne ke nee buwal zi ma pal. 2 A zwagre na njaŋgeya dimma ne naa ge a ne kwa na ne bama ndwara ma ne wa̰ i na pe go, nama mbe ma no a saŋge naa ge waage fare ge Dok ne ma. 3 Mbi me, swaga hale fare ma pe ne bama pe dolla ya day go, mbi dwa go na ke ya kwaɗa, mbi njaŋge mo nama ne bama viya̰ go me, o ndu ga̰l ge ɓaŋlaŋ Tewfilus. 4 Ne da pe, mo kwa go fare ge a ne wa̰ mo na pe, na fare ge fareba ne.
Waageya ne tolla ge Yohanna bage ke naa baptisma ne pe
5 Dam ma ge Herodus, gan ge suwal Yahudiya ne pul zi, bage ke tuwaleya a̰me na dḭl Zakariya, ka varra ge Abiya ne zi. Na gwale hir ge Aaron ne ne, na dḭl Elizabet. 6 Nama sḛ ma jwak, a ka naa ge dosol ma Dok ndwara se, a ka ke mborra wak honna ma ne wak yuwaleya ma ge Bageyal ne pal ne dulwak ɗu. 7 Amma a ka be vya, ne da pe Elizabet ba̰ gisil, nama sḛ ma jwak a hatɗa sabar.
8 Dam a̰me ɗu, Zakariya ne swaga ke na temel ge tuwaleya ne Dok ndwara se go, dimma ne a ne hon ta kerra go. 9 Ha̰leya ge naa ge ke tuwaleya ma ne pal, a tal na ne uusi baare ta, na mbo til dukan zok ge mbegeya ge Bageyal ne zi. 10 Ɓase ma ka tabeya zum ke kaɗeya swaga tyare dukan go. 11 Maleka ge Bageyal ne dyan na ta, mḛya twal til dukan le matoson go. 12 Swaga ge Zakariya ne kwa na, iigi, vo wan na. 13 Amma maleka jan na go: «Zakariya, sya vo to, ago a za̰ mo kaɗeya go. Mo gwale Elizabet mbo tol mo vya, mo mbo tol na dḭl Yohanna. 14 Mbo kat kaŋ laar saal ge be to ne mo pe, naa gḛ a mbo ke laar saal ne tolla ge na ne pe me. 15 Ago mbo kat ɓaŋlaŋ Bageyal ndwara se, mbo njot oyo̰r jiya̰l, ko jiya̰l a̰me ge pore to bat. O̰yom ge mbegeya mbo wi na ne na ná laar zi ya day. 16 Mbo saŋge Israyela vya ma gḛ ya Bageyal Dok ge nama ne ta. 17 Mbo ka mborra na ndwara se ne o̰yom ma ne pool ge Iliya ne, mbo saŋge bá ma dulwak ya bama vya ma pal, mbo e naa ge za̰ wak to ma ɓol zwama ge naa ge dosol ma ne, ndwara nṵsi naa ge mbyatɗa ma ne Bageyal pe.» 18 Zakariya jan maleka go: «Mbi kwa ma̰ gyana ɗaa? Ago mbi hatɗa sabar, mbi gwale doŋ kale go.» 19 Maleka jan na go: «A mbi Gabriyel ne, mbi bage ne mḛ Dok ndwara se ne na temel pe ne, a teme mbi ya mo ta ndwara waage mo fare ge kwaɗa mbe no. 20 Ndi, mo mbo ŋgele, mo mbo gwan far wak to ɗiŋ dam ge kaŋ mbe ma ke. Ne da pe mo be hon fareba mbi fare janna ma pal to, ago nama wak mbo wi bama swaga ma go tem.»
21 Swaga mbe go, ɓase ma ka da̰re Zakariya, a ke ajab ne na ne ke ya kaal zok ge mbegeya zi ya pe. 22 Swaga ge ne wá ya zum, be day jan nama fare to. A kwa go na ɓó daalam ne zok ge mbegeya zi ya. Ŋgeleya ge na ne zi, gá kar nama na tok. 23 Swaga ge na dam temel ma ne á, gwan’a. 24 Dam ma kwaɗa lwak go̰r go, na gwale Elizabet her emel. Woy tene ɗiŋ saba anuwa̰y, ka jan tene go: 25 «No a kaŋ ge Bageyal ne ke ne mbi ne: dam ge ne saŋge na ndwara ya mbi pal, ndage saaso ne mbi pal uzi naa dasana ma buwal zi.»
Waageya ne tolla ge Jeso ne pe
26 Saba ge myanaŋgal go, Dok teme maleka Gabriyel mbo Nazaret ge suwal Galile ne ya, 27 ge vya kale a̰me, na ge Yusuf ge ne pehir ge Dawda ne zi ne sare na ta. Vya kale mbe dḭl Maryam. 28 Maleka wat ya na ta diŋ, jan na go: «Ke laar saal, mo ge ne ɓo kwa a̰se! Bageyal a poseya ne mo.» 29 Swaga ge ne za̰ fare mbe, iigi ge be to. Ele tene go na ma wak sanna ge go pe ne de. 30 Maleka jan na go: «Maryam, kaage mo sya vo to! Ago Dok kwa mo a̰se. 31 Ndi, mo mbo her emel, mo mbo tol vya son, mo mbo tol na dḭl Jeso. 32 Mbo kat ɓaŋlaŋ, a mbo tol na Bage ne digi zi ya vya, Bageyal Dok mbo hon na hool gan ge na bá Dawda ne. 33 Mbo ke muluk pehir ge Yakub ne pal ɗiŋnedin, na muluk pe mbo á to bat.» 34 Maryam jan maleka go: «Ke ma̰ gyana, ne jo̰ mbi gale be kwa ndu son to!» 35 Maleka gwan ne na janna go: «O̰yom ge mbegeya mbo sugi ya mo pal, pool ge Bage ne digi zi ya ne mbo kulbi mo se, ne pe no, vya ge mo ne mbo tol na ya a mbo tol na Mbegeya ge Dok ne, Dok vya me. 36 Ndi, mo sele Elizabet, sabar ge na ne zi, da ne emel ge vya son ne. Na ge ne ba̰ gisil, se no ya na saba ge myanaŋgal zi. 37 Ago a̰me ge waɗe Dok to 38 Maryam jan go: «Mbi kale ge Bageyal ne ne, na ke fare janna ge mo ne!» Maleka yá̰ na.
Mborra ge Maryam ne ya Elizabet ta
39 Dam mbe ma pul zi, Maryam ɗage avun cap, mbo ge swaga njal ma ya, suwal a̰me ge Yuda ne ya. 40 Wat Zakariya diŋ, san Elizabet wak. 41 Swaga ge Elizabet ne za̰ wak sanna ge Maryam ne ɗe, na vya ɗage mbyale na, O̰yom ge mbegeya wi Elizabet, 42 ndage na ka̰l janna go: «Ne naa zaab ma buwal zi, mo da ne wak busu, ge ne mo laar zi da ne wak busu. 43 Mbi wuɗi koko ge mbi Bageyal ná ba mbo ya mbi go ɗaa? 44 Ndi, swaga ge mbi ne za̰ mo wak sanna, vya ge ne mbi laar zi ɗage mbyale mbi ne laar saal. 45 Bage ne ho̰ fareba go, fare ge Bageyal ne jya̰ na wak mbo wi da ne laar saal.»
Kaŋ mballa ge Maryam ne
46 Maryam jan go:
«Mbi uware Bageyal!
47 Mbi da ne laar saal ne Dok, mbi Bage máya pe,
48 ne na ne dó na ndwara na kale ge be a̰me pe to pal pe.
Ago doŋ pe ma mwaɗak a mbo ga tol mbi bage laar saal.
49 Ago Bage pool pet ke mbi kaŋ ge ɓaŋlaŋ.
Na dḭl mbegeya.
50 Kwa a̰se ge na ne, a doŋ pe ma ne doŋ pe ma
ge nama ge a ne sya na vo ma ta.
51 Ŋgay pool ge na ne,
ɓarse naa ge pala ga̰l ma se.
52 Ndage gan ma uzi ne bama hool gan ma pal,
hé naa ge be a̰me pe to ma pala digi.
53 Wi naa ge woɗegeya ma ndwara ne kaŋ kwaɗa ma,
yá̰ naa ge tok pool ma gwanna tok baŋ.
54 Sya na dore Israyela ko̰r,
dwá da ne kwa a̰se ge na ne,
55 ge na ne ŋgay na i bá ma ta,
ge Abraham ma ne na hir ma ta ɗiŋnedin.»
56 Maryam gá katɗa Elizabet ta mbo kaŋ ge saba ataa go, ba ɗage gwan na ya.
Tolla ge Yohanna bage ke naa baptisma ne
57 Swaga ge dam ge Elizabet tolla ne mbya ɗe, tol vya son. 58 Na naa ge gulum pala ma, ne na sele ma, swaga ge a za̰ go Bageyal ŋgay kwa a̰se ge na ne ge baŋlaŋ na ta ɗe, a ke laar saal dagre ne na. 59 Dam ge tiimal go, a mbo ya kun vya jyale ba̰y. A ɓyare go bama tol na dḭl Zakariya, na bá ta. 60 Na ná jan go: «To, a tol na Yohanna.» 61 A jan na go: «Ndu a̰me ne aŋ hir zi ge a ne tol na dḭl mbe go to.» 62 A kar bama tok ele na bá go na ɓyare go a tó vya mbe dḭl gyana de. 63 Jan go a ho̰ na gwal, njaŋge go: «Na dḭl Yohanna.» Nama sḛ ma pet, a ke ajab. 64 Swaga mbe go, na wak hage, na ɗel sá, gá far wak, gá uware Dok. 65 Vo wan naa ge a ne nama ne ka ne swaga ge ɗu go ma pet, naa ge ne ka ne suwal Yuda swaga njal go ma pet, a ka wan ta fare mbe pe. 66 Naa ge a ne ka za̰ fare mbe ma a ka koy na bama dulwak zi, a ka jan go: «Vya mbe mbo kat dḛ gyana ɗaa?» Pool ge Bageyal ne kat ne na me.
Kaŋ mballa ge Zakariya ne
67 Zakariya ge vya bá, O̰yom ge mbegeya wi na, ɗage waage fare go:
68 «Bageyal, Dok ge Israyela ne dḭl ɓo uwareya,
ne na ne sya na ɓase ma ko̰r pe,
ne na ne zu na pe.
69 Teme Bage zurra ge pool ya ne i pe,
ge vuwal pe ge na dore Dawda ne zi.
70 Dimma ne na dḛ ne waage na
na anabi ge mbegeya ma wak zi go,
71 ndwara zur i ne i naa ge ho̰l ma tok go,
ne naa ge a ne kwane i ma tok go.
72 Ŋgay kwa a̰se ge na ne i bá ma ta,
be vyale ne na wak tuli ge harcal to,
73 wi guniya ge na ne guni tene ne i bá Abraham
wak i ta ma̰ no,
74 ndwara zur i ne i naa ge ho̰l ma tok go,
ne da pe i ba gá ke na temel mo̰r be vo,
75 harcal zi, ne dosol zi,
na ndwara se i dam ma zi mwaɗak.
76 Mo, vya jyale, a mbo tol mo anabi ge Bage ne digi zi ya ne,
mo mbo mbo Bageyal ndwara zḛ ndwara nṵsi na viya̰ pul ,
77 ndwara ŋgay na ɓase ma go, Dok mbo má nama
da ne nama sone ma poreya ta,
78 Dok ge i ne a wiya ne laar wanna ma ne kwa a̰se,
ne pe no mbo e kwaya̰l zenna i pal dimma ne gyala go,
79 ndwara hon kwaya̰l ge naa ge ne tṵ zi, ge ne siya ma táál zi ma ta,
ndwara ɗame i mbo viya̰ pul ge halas go
80 Vya ka donna, hat pool O̰yom zi. Gá ful pul zi ɗiŋ dam ge ne mbo ya dyan tene Israyela vya ma ta go.