Alaakhat Suleymaan maʼa malik Suur
1 Wa wakit Hiiraam malik balad Suur simiʼ kadar Suleymaan masahooh wa darrajooh malik fi gadd abuuh, rassal masaaʼiilah le Suleymaan achaan Hiiraam kaan rafiigah le Dawuud fi kulla muddit hayaatah.
2 Wa Suleymaan rassal le Hiiraam wa gaal : 3 «Inta taʼarif kadar abuuyi Dawuud ma gidir bana beet le Allah Ilaahah achaan udwaanah haarabooh min ayyi jiihe lahaddi Allah khattaahum tihit rijileenah. 4 Wa laakin hassaʼ, Allah Ilaahi jaab leyi al-salaama min ayyi jiihe wa ma fi adu wa la diige. 5 Wa daahu ana indi niiye le nabni beet le Allah Ilaahi. Wa da misil Allah gaalah le abuuyi Dawuud, hu gaal : ‹Ana nidarrij wileedak malik fi gaddak wa hu bas al-yabni beet le usmi.› 6 Wa hassaʼ da, anti amur le naasak yagtaʼo leyi hatab al-arz hana Lubnaan. Wa khaddaamiinak yakhdumu maʼa khaddaamiini wa ana nikaffiik ujrat khaddaamiinak hasab inta tuguulah. Achaan inta taʼarif tamaam kadar ma fi naadum minnina al-yaʼarif yagtaʼ al-chadar misil naasak min balad Seeda.»
7 Wa wakit Hiiraam simiʼ kalaam Suleymaan da, firih farha chadiide wa gaal : «Baarak Allah al-antaah al-yoom le Dawuud wileed hakiim le yahkim fi l-chaʼab al-katiiriin dool.»
8 Wa Hiiraam rassal le Suleymaan wa gaal : «Ana simiʼt kalaam mursaalak wa khalaas nantiik kulla l-dawwartah min hatab al-arz wa hatab al-sarwi. 9 Wa khaddaamiini yangulu hatab al-arz min Lubnaan lahaddi khachum al-bahar al-Abyad. Wa hinaak, yilimmu al-hatab da wa yarbutuuh wa yiʼawwumuuh fi l-bahar lahaddi fi l-bakaan al-inta tiwassifah leyi. Wa fi l-bakaan da, naasi yifartugu al-hubaal wa inta tichiilah. Wa inta kamaan sawwi leyi al-cheyy al-nidoorah wa anti akil le naas beeti.»
10 Wa be misil da, Hiiraam anta Suleymaan hatab al-arz wa hatab al-sarwi misil hu dawwarah. 11 Wa kulli sana, Suleymaan yanti akil le Hiiraam misil 50 000 chuwaal hana gameh wa itneen birmiil hana dihin zaytuun saafi.
12 Wa Allah antaah hikma le Suleymaan misil hu gaalah leyah. Wa l-alaakha bigat samha been Hiiraam wa Suleymaan. Wa be da, humman sawwo muʼaahada ambeenaathum. 13 Wa l-malik Suleymaan nazzam khidme ijbaariiye wa chaal foogha 30 000 raajil min kulla Bani Israaʼiil. 14 Wa l-rujaal dool yakhdumu amkaaba. Wa fi ayyi chahar, yirassil 10 000 raajil yamchu Lubnaan le yakhdumu chahar. Wa baʼad da, yigabbulu yinjammo chahareen fi buyuuthum. Wa l-muraakhib fi l-khidme di, hu Aduniraam. 15 Wa Suleymaan indah battaan 70 000 naggaaliin wa 80 000 naas gaaʼidiin fi l-jibaal achaan yagtaʼo hujaar hana buna. 16 Wa bala l-masaaʼiil al-Suleymaan kallafaahum fi l-khidme, fiyah naas aakhariin kula muraakhibiin fi l-khidme di. Wa adadhum 3 300 raajil. 17 Wa l-malik anta amur le yagtaʼo hujaar kubaar wa samhiin le yabgo asaas le beet Allah. 18 Wa khalaas, kulla khaddaamiin Suleymaan wa khaddaamiin Hiiraam wa naas hillit Gibaal gammo yagtaʼo wa yijahhuzu al-hatab wa l-hujaar le buna al-beet da.
1 Salomo̰ o̰ ɓee dɔ ɓeeko̰je’g lai ya tɔɓəi, un kudee ta baa’g saar teḛ ne ɓeeje’g lə Pilistije ləm, saar teḛ ne rəw-nim-ɓee gə́ Ejiptə ləm tɔ. Deḛ ra né d’ar Salomo̰ gə mee ləbje lai gə́ yeḛ si ne kəmba ya .
2 Ndɔje kára-kára lai lé njémeekəije lə Salomo̰ d’usɔ nésɔ gə́ ra gə nduji gə́ ndá léréré as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-jinaikara (9.000) ləm, gə nésɔ gə́ ra gə nduji gə́ kari ba as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-jinaijoo (8.000) ləm, 3 gə bɔ maŋgje gə́ rɔ dee to ndəb-ndəb dɔg ləm, gə bɔ maŋgje gə́ d’aar loo kul dee’g rɔ-joo ləma, gə badje tɔl (100) ləm tɔ, lal tura arkasje ləm, gə da-ndooije ləm, gə tobje ləma, gə yel-kulje gə́ ubu dee to yaa̰ ləm tɔ.
4 Yeḛ o̰ ɓee dɔ ɓeeje lai gə́ to kel tura-baa’g nu, un kudee Tipsa saar teḛ ne Gaja ləm, gə dɔ mbaije lai gə́ d’isi kel tura-baa’g nu ləm tɔ. Ndá meekulɔm to mee ɓeeje’g lai gə́ gugu dəa sub lé. 5 Judaje gə Israɛlje un kudee Dan saar teḛ Beer-Seba lé d’isi gə meekulɔm, ar nana kara si gel kag-nduú’g ləa ləm, gə gel kag-kodé’g ləa ləm tɔ, mee ndɔje lai gə́ Salomo̰ si ne gə kəmee lé ya.
6 Salomo̰ ar dee ra gel-jala kaar kundaje tɔl-dɔg-loo-sɔ (4.000) wɔji ne dɔ pusuje ləa ləm, gə njékundaje tɔl-dɔg-loo dɔg-giree joo (12.000) kaar dee d’isi keneŋ ləm tɔ .
7 Njéguburuɓeje dɔg-gir-dee-joo lé d’unda nésɔ lə mbai Salomo̰ gə nduree-nduree ləm, gə ka̰ dee-deḛ lai gə́ d’a ree sɔ né səa ləm tɔ, nana kara ra kula ləa mee naḭ’g ləa gə́ wɔji dəa ləm, deḛ d’ar né kára kara lal el ləm tɔ. 8 Deḛ d’ar dee ree gə kó-ɔrj gə mu mbata lə kundaje ləm, gə kundaje gə́ ndɔr pusu-rɔje ləm tɔ, loo gə́ mbai si keneŋ, ar nana kara ra gə goo ndukunje gə́ d’un d’aree lé tɔ.
Kəmkàr lə Salomo̰ ur dɔ ka̰ dəwje’g lai
9 Ala ar Salomo̰ kəmkàr ləm, gə boo-gosonégər ləma, ar négərje taa mée pəl-pəl to gə́ nagəra gə́ ta baa-boo-kad’g bèe ləm tɔ. 10 Kəmkàr lə Salomo̰ ur dɔ ka̰ ŋganje gə́ Bər lai ləm, gə ur dɔ kəmkàr’g lə njé gə́ Ejiptə lai ləm tɔ. 11 Kəmkàr ləa al dɔ ka̰ dəw gə́ rara kara ya, ur dɔ ka̰ Etan, dəw gə́ Ejra ləm, gə ka̰ Heman, gə Kalkol, gə Darda gə́ to ŋgalə Maol ləm tɔ, tɔɓəi riɓar ləa taa loo pəl-pəl mbuna ginkoji dəwje gə raŋg gə́ gugu dəa sub lé tɔ . 12 Yeḛ pata goso kəmkàrje as tɔl-dɔg-loo-munda (3.000) ləm, gə gɔl paje as tɔl-dɔg-giree-mi (115) ləm tɔ . 13 Yeḛ pata gə́ wɔji dɔ kagje, un kudee dɔ kag-sɛdrə gə́ Liba̰ saar teḛ ne dɔ gərgənd gə́ uba kaar ndògo-bɔrɔ’g, tɔɓəi yeḛ pata wɔji ne dɔ daje ləm, gə yelje ləm, gə néje gə́ d’ag naŋg ləma, gə ka̰jije ləm tɔ. 14 Dəwje d’ḭ mbuna ginkoji dəwje gə raŋg’g lai ree gə mba koo ta kəmkàrje lə Salomo̰ ləm, dəwje lə mbaije lai gə́ dɔ naŋg nee gə́ d’oo ta gə́ wɔji dɔ kəmkàr ləa lé deḛ kara ree ləm tɔ.
Salomo̰ wa dɔ gɔl kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee
2SgI 2.2-1515 Iram, mbai gə́ Tir ula kuraje ləa rɔ Salomo̰’g mbata yeḛ oo to gə́ d’wa dəa gə́ ubu d’undá ne gə́ mbai tor bɔbeeje’g mbata kédé lé Iram ndigi Dabid yaa̰ ya. 16 Salomo̰ ar dee d’aw d’ula Iram pana:
17 I gər gao to gə́ bɔm Dabid askəm kunda kəi kar Njesigənea̰, Ala ləa lé el mbata rɔje gə́ njéba̰je ləa d’aḭ ne dəa sub saar loo gə́ Njesigənea̰ ɔm dee gin gɔlee’g lé. 18 Ɓasinè Njesigənea̰, Ala ləm am m’isi lɔm gə looje lai gə́ gugu dɔm ar njéba̰je gə néurtije godo lé. 19 Aa oo, ma m’wɔji mba kunda kəi gə ri Njesigənea̰, Ala ləm, to gə́ Njesigənea̰ pa ne njaŋg ar bɔmje Dabid pana: Ŋgoni gə́ m’a karee taa tori dɔ kalimbai’g ləi lé ɓa a kunda kəi kar rim ɓar dɔ’g . 20 Ɓasinè, maji kari un ndui mba kar dee tuga kag-sɛdrəje gə́ Liba̰ d’am. Kuraje ləm d’a nai gə kuraje ləi na̰’d ndá m’a kari nékoga-dɔ-ji kuraje ləi gə goo kwɔjee gə́ i a kwɔji lé ya, mbata i gər gao mbuna síjeḛ’g lé dəw kára kara gər kinja kagje to gə́ Sido̰je bèe el.
21 Loo gə́ Iram oo taje lə Salomo̰ lé ndá rəa lelee yaa̰ aree pana: Maji kar dɔ ri Njesigənea̰ ai səgərə, yeḛ gə́ ar Dabid ŋgon gə́ njekəmkàr aree to ne mbai dɔ koso-dəwje neelé. 22 Bèe ɓa Iram tel ula kula ar Salomo̰ pana: M’oo ta néje gə́ i ula dee ar dee d’ulam lé ya. M’a ra néje lai gə́ wɔji dɔ kag-sɛdrəje gə kag-siprɛsje to gə́ i ndigi lé ya. 23 Kuraje ləm d’a kodo kagje neelé kḭ ne Liba̰ kaw ne ta baa-boo-kad’g ndá m’a kar dee tɔ dee na̰’d kar dee nun dɔ baa-boo-kad’g saar teḛ ne loo gə́ i a kwɔji’g lé, lé neelé ɓa d’a tudu dee keneŋ ndá i a kodo dee ya. Né gə́ m’wɔji kari am tor kagje’g neelé to nésɔje mbata lə njémeekəije ləm ɓa.
24 Iram ar Salomo̰ kag-sɛdrəje gə kag-siprɛsje yaa̰ to gə́ mee ndigi lé ya tɔ. 25 Bèe ɓa Salomo̰ ar Iram kó mbata lə njémeekəije ləa as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-misa̰ (6.000) ləm, aree ubu koiyo gə́ kas as litər tɔl-dɔg-loo-jinaijoo (8.000) ləm tɔ, yee ɓa gə́ néje gə́ Salomo̰ ar Iram gə ləbee-ləbee ya.
26 Njesigənea̰ ar Salomo̰ kəmkàr to gə́ yeḛ un ne ndia aree lé. Bèe ɓa meelɔm to ne mbuna Iram deḛ gə Salomo̰’g ləm, deḛ joo bɔr manrɔ dee d’ar na̰ ləm tɔ.
Salomo̰ wa dɔ gɔl kula mee ɓee
2SgI 1.18, 2SgI 2.12SgI 16-1727 Mbai Salomo̰ ɔr dəwje gə́ njéra kula gə́ raje mbuna Israɛlje’g lai, deḛ bula d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-munda (30.000). 28 Yeḛ ula dee Liba̰ tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) ar dee taa tor na̰ gə naḭ dee naḭ dee, deḛ ra naḭ kára Liba̰ ləm, deḛ ra naḭ joo ɓee lə dee ləm tɔ. Adoniram ɓa gə́ njekaa dɔ njéra kula gə́ raje neelé . 29 Salomo̰ aw gə dəwje gə́ raŋg ya tɔɓəi gə́ to njékodo nékodoje d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-siri (7.000) ləm, deḛ gə́ njétɔl mbalje d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-jinaijoo (8.000) gə́ d’isi mee mbal’g ləm tɔ, 30 lal tura njékaa dɔ néje gə́ bula d’as tɔl-dɔg-loo-munda gə dɔ dee tɔl-munda (3.003) gə́ Salomo̰ ɔr dee mba kaa dɔ kulaje ləm, gə mba koo goo njékulaje ləm tɔ. 31 Mbai lé un ndia ar dee tɔr biri mbalje gə́ boi-boi gə́ maji péd-péd gə́ to asəna gə mbalje gə́ tɔl bèe mba tum ne gin kəi lé. 32 Njékulaje lə Salomo̰ ləm, gə njékulaje lə Iram ləma, gə njé gə́ Gebal ləm tɔ lé to njétɔl biri mbalje neelé ləm, d’wa dɔ gɔl kagje gə mbalje gə mba kunda ne kəi lé ləm tɔ.
