2 Akhbaar 18 - ShuLatn & SBA2015

Alaakhit Yahuuchafat maʼa Akhaab

1 Wa Yahuuchafat bigi khani marra waahid wa indah charaf. Wa macha anrabat be waasitat al-akhiide maʼa Akhaab malik mamlakat Israaʼiil. 2 Wa baʼad siniin, Yahuuchafat macha le Akhaab fi l-Saamira. Wa Akhaab dabah leyah hu wa naasah al-maʼaayah khanam wa bagar be katara. Wa harrachah achaan yamchu yahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 3 Wa Akhaab malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza : «Hal inta kula tamchi maʼaayi le nahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ?» Wa Yahuuchafat radda leyah wa gaal : «Aywa, ana wa inta kullina sawa wa chaʼabi misil chaʼabak. Kullina namchu nidaawusu sawa.»

Al-anbiya atnabbaʼo be l-nasur

4 Wa laakin Yahuuchafat gaal battaan le malik mamlakat Israaʼiil : «Hassaʼ da, min fadlak amchi asʼal Allah gabul.» 5 Wa malik mamlakat Israaʼiil lamma anbiya hineeyah wa adadhum 400 raajil wa gaal leehum : «Hal namchu nahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ma namchu ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Amchi ! Al-Rabb yisallimha leek fi iidak, ya l-malik !»

6 Wa laakin Yahuuchafat gaal : «Hal ma fi hini nabi Allah al-nagdaro nasʼalo beyah Allah walla ?» 7 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Fiyah naadum waahid al-yagdar yasʼal leena Allah. Wa laakin ana nakrahah achaan hu ma yitnabbaʼ beyi be l-kheer laakin daayman yitnabbaʼ beyi be l-fasaala. Wa l-naadum da, hu Miika wileed Yimla.» Wa Yahuuchafat gaal : «Khalli al-malik ma yihajji kalaam misil da !» 8 Wa khalaas, al-malik naada waahid min khaddaamiinah wa gaal leyah : «Amchi ajala naadiih le Miika wileed Yimla.»

9 Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza ayyi waahid laabis khalagah hana l-muluk wa gaʼado fi karaasiihum fi l-madagg jamb khachum baab madiinat al-Saamira. Wa kulla l-anbiya gaaʼidiin yitnabbaʼo giddaamhum. 10 Wa waahid min al-anbiya dool usmah Sidkhiiya wileed Kanʼaana. Hu sawwa leyah guruun hana hadiid wa gaal : «Daahu Allah gaal : ‹Be l-guruun dool tadrub al-Araamiyiin lahaddi tidammirhum.›» 11 Wa kulla l-anbiya yitnabbaʼo be nafs al-kalaam wa gaalo : «Amchi ahjim hillit Raamuut al-fi Gilʼaad wa inta tanjah wa Allah yisallimha leek fi iidak, ya l-malik !»

Al-nabi Miika atnabbaʼ be l-haziime

12 Wa l-mursaal al-macha yinaadiih le Miika gaal leyah : «Daahu kulla l-anbiya kalaamhum waahid wa yihajju be l-kheer le l-malik. Hassaʼ da, khalli kalaamak inta kula yabga sawa maʼa kalaamhum. Inta kula hajji be l-kheer.» 13 Wa laakin Miika gaal leyah : «Nahlif be Allah al-Hayy kadar illa l-kalaam al-gaalah leyi Ilaahi, da bas nuguulah.»

14 Wa wakit wassal bakaan al-malik Akhaab, hu gaal leyah : «Ya Miika, hal namchu nahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ma namchu ?» Wa Miika radda leyah wa gaal : «Amchu ! Intu tanjaho wa Allah yisallimhum leeku fi iideeku !» 15 Wa laakin al-malik gaal leyah : «Nihallifak kam marra le tiʼooriini illa l-hagg be usum Allah ?» 16 Wa Miika radda leyah wa gaal : «Ana chift kulla Bani Israaʼiil muchattatiin fi l-jibaal misil khanam bala raaʼi. Wa Allah gaal : ‹Al-naas dool battaan ma induhum siid. Khalli ayyi waahid yigabbil beetah be l-salaama.›»

17 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Ana ma gult leek kadar al-naadum da ma yitnabbaʼ leyi be l-kheer laakin yitnabbaʼ leyi be l-charr bas !» 18 Wa khalaas, Miika gaal leyah : «Hassaʼ da, asmaʼo kalaam Allah ! Ana chift Allah gaaʼid fi archah wa kulla khuwwaat al-sama waagfiin jambah be nussah al-zeenaay wa l-israay. 19 Wa Allah saʼalaahum wa gaal : ‹Yaatu yagdar yukhuchch Akhaab malik mamlakat Israaʼiil le yamchi yahjim hillit Raamuut al-fi Gilʼaad wa yumuut hinaak ?› Wa ayyi waahid yihajji kalaam chig. 20 Wa khalaas fi l-bakaan da, ruuh waahid ja giddaam Allah wa gaal : ‹Ana bas nukhuchchah.› Wa Allah gaal leyah : ‹Be tariiga al-weeni ?› 21 Wa l-ruuh gaal : ‹Ana namchi wa nabga ruuh al-kaddaab fi khuchuum kulla anbiya al-malik.› Wa Allah gaal leyah : ‹Akiid, misil ke tagdar tukhuchchah wa tanjah. Amchi wa sawwi misil inta gultah.›» 22 Wa Miika gaal : «Daahu Allah bas rassal ruuh al-kaddaab fi khuchuum anbiyaak wa hu bas kharrar yirassil leek al-charr da.»

23 Wa tawwaali fi l-bakaan da, Sidkhiiya wileed Kanʼaana garrab le Miika wa chaddagah wa gaal leyah : «Kikkeef Ruuh Allah marag minni wa hajja leek ?» 24 Wa Miika gaal leyah : «Tichiifah yoom tamchi tillabbad min khurfa le khurfa fi beetak.»

25 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal : «Akurbuuh le Miika wa gabbuluuh bakaan Aamuun haakim al-madiina wa Yuwaach wileed al-malik. 26 Wa guulu leehum : ‹Daahu kalaam al-malik hu gaal : “Dissu al-naadum da fi l-sijin wa antuuh khubza wa almi chiyya chiyya bas lahaddi ana nigabbil be l-sihha wa l-salaama.”›» 27 Wa Miika gaal le l-malik : «Kan sahiih ke inta bas gabbalt be sihha wa salaama da, Allah ma hajja kalaamah leyi ana.» Wa gaal battaan : «Asmaʼo, ya kulla l-chaʼab.»

Al-malik Akhaab katalooh fi l-duwaas

28 Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza macho le yahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 29 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Ana nikhayyir khulgaani hana l-muluk achaan ma yaʼarfuuni wa namchi al-harib. Wa inta kamaan, agood be khulgaanak hana l-muluk.» Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil khayyar khulgaanah wa macha al-duwaas.

30 Wa malik balad Araam anta amur le kubaaraat arabaatah hana l-harib wa gaal leehum : «Ma tahjumu al-askar wa la kubaaraathum laakin ahjumu malik mamlakat Israaʼiil.» 31 Wa wakit kubaaraat arabaatah chaafooh le Yahuuchafat, gaalo : «Akiid hu da bas malik mamlakat Israaʼiil !» Wa humman hawwagooh le yihaarubuuh wa laakin Yahuuchafat koorak le l-fazaʼ wa Allah saaʼadah wa baʼʼadaahum minnah. 32 Wa wakit kubaaraat al-arabaat irfo kadar da ma malik mamlakat Israaʼiil, humman gabbalo min waraayah.

33 Wa laakin naadum waahid zarag nuchchaabah bala hadaf wa l-nuchchaab da lihig malik mamlakat Israaʼiil wa darabah ambeen faragaat al-direʼ. Wa tawwaali, malik mamlakat Israaʼiil sarakh le sawwaag arabatah wa gaal : «Gabbil ! Amrugni min bakaan al-harib achaan ana anjaraht.» 34 Wa fi l-yoom da, al-harib bigi chadiid marra waahid wa l-malik gaʼad fi lubb arabatah giddaam al-Araamiyiin lahaddi l-achiiye. Wa maʼa waguuʼ al-harraay da, hu maat.

Josapat ɔm na̰’d gə Akab gə́ to mbai gə́ Israɛl lé

1Mb 22.1-4

1 Josapat lé nébaoje taa rəa pəl-pəl ləm, yeḛ iŋga rɔnduba yaa̰ ləm tɔ ndá yeḛ ɔm na̰’d gə Akab gə goo rəw kar na̰ dené’g. 2 Loo gə́ ləbje bula dəs mba̰ ndá yeḛ aw rɔ Akab’g mee ɓee gə́ Samari ndá Akab lé tɔl badje gə maŋgje bula mbata ləa ləm, gə koso-dəwje gə́ d’aw səa ləm tɔ, tɔɓəi yeḛ ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ mba karee aw səa Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad tɔ. 3 Akab, mbai gə́ Israɛl dəji Josapat, mbai gə́ Juda pana: See i ndigi kaw səm Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad wa.

Josapat tel ilá keneŋ pana: Oiyo ma m’to to gə́ i ləm, dəwje ləm tɔ gə́ dəwje ləi ləm tɔ, j’a kaw səi mba kaw rɔ ya.

Njétegginta gə́ ŋgɔmje pata kun baŋga lə Akab

1Mb 22.5-12

4 Nɛ Josapat ula mbai gə́ Israɛl lé pana: M’ra ndòo rɔi’g, maji kari dəji Njesigənea̰ ɓa.

5 Mbai gə́ Israɛl mbo̰ njéteggintaje tɔl-sɔ (400) dɔ na̰’d dəji dee pana: See j’a kaw rɔje Ramot gə́ dɔ naŋg gə́ Galaad lé əsé m’a kəw rɔm kaw wa.

Deḛ d’ilá keneŋ pana: Aw ya mbata Ala a kya̰ ɓee neelé ji mbai’g ya.

6 Nɛ Josapat pana: See njetegginta gə́ raŋg gə́ j’askəm kaw rəa’g dəjee ta lə Njesigənea̰ lé godo loo gə́ nee’g wa.

7 Mbai gə́ Israɛl ila Josapat’g pana: Dəw kára gə́ kəm kaw rəa’g kaw dəjee ta lə Njesigənea̰ si gən ya, nɛ ma m’ə̰jee bəḭ-bəḭ mbata yeḛ tegginta né gə́ maji kára kara wɔji ne dɔm el, ta né gə́ majel ya ɓa yeḛ tegginee ila dɔm’g dɔm’g. Yeḛ to Mise, ŋgolə Jimla.

Josapat pana: Maji kar mbai pata gə́ togə́bè el!

8 Yen ŋga mbai gə́ Israɛl ɓar kura ləa kára ulá pana: Ar Mise, ŋgolə Jimla ree kalaŋ.

9 Mbai gə́ Israɛl ləm, gə Josapat, mbai gə́ Juda ləm tɔ lé nana kara si dɔ kalimbai’g ləa-ləa. D’ula kubuje gə́ ka̰ ko̰ɓee rɔ dee’g, d’isi ne loo gə́ tarəwkɔg ɓee gə́ Samari tɔ. Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai lé tegginta no̰ dee’g. 10 Sedesias, ŋgolə Kenaana léḛ larndul ndaji ne gaji daje ndá yeḛ pa ne pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Gaji daje neelé ɓa i a tɔl ne Aramje saar kar dee godo.

11 Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai tegginta togə́bè ya pana: Ḭ aw rɔ gə njé gə́ Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad! I a kun baŋga dɔ dee’g ya mbata Njesigənea̰ a kyá̰ dee meḛ ji mbai’g ya.

Njetegginta Mise pata dum gə́ Aramje d’a dum dɔ dee lé

1Mb 22.13-28

12 Njekaḭkula gə́ aw ɓar Mise lé ulá togə́bè pana: Aa oo, njéteggintaje d’ɔm na̰’d tegginta gə́ maji dɔ mbai’g, maji kar tapai aw na̰’d gə ka̰ dee-deḛ ya tɔ. Maji kari pata gə́ maji ɓa.

13 Mise tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba! M’a pata né gə́ mee Ala ləm ndigi pa ɓa.

14 Loo gə́ yeḛ ree rɔ mbai’g ndá mbai lé dəjee pana: Mise, see j’a kaw rɔje gə Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad əsé m’a kəw rɔm kaw wa.

Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Awje ya! Seḭ a kunje baŋga dəa’g ndá Njesigənea̰ a kyá̰ ji sí’g ya.

15 Yen ŋga mbai lé tel dəjee pana: See m’a kari man rɔi gɔl ka̰da ɓa gə mba kulam ne ta gə́ tɔgərɔ gə ri Njesigənea̰ wa.

16 Mise tel ilá keneŋ pana: Ma m’oo Israɛlje lai sanéna̰ dɔ mbalje’g to gə́ badje gə́ njekul dee godo bèe. Tɔɓəi Njesigənea̰ pana: Dəwje neelé ɓée deeje godo. Maji kar nana kara tel aw mee kəi’g ləa gə meekulɔm ya !

17 Mbai gə́ Israɛl lé ula Josapat pana: See m’ulai ta ləa togə́bè kédé el wa. Yeḛ lé tegginta gə́ maji dɔm’g el, yeḛ tegginta né gə́ majel ɓa dɔm’g dɔm’g.

18 Nɛ Mise pana: Maji kari oo ta lə Njesigənea̰ ɓa! Ma m’oo Njesigənea̰ si dɔ kalimbai’g ndá boo-njérɔje ləa gə́ dara d’aar dɔ jikɔlee’g ləm, gə dɔ jigelee’g ləm tɔ. 19 Njesigənea̰ dəji dee pana: See na̰ ɓa a kər Akab, mbai gə́ Israɛl mba karee aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad mba karee tuji keneŋ wa. Deḛ tel d’ilá keneŋ gə goso lə dee ɓəd-ɓəd. 20 Bèe ɓa ndil kára ree aar no̰ Njesigənea̰’g ulá pana: Ma ɓa m’a kaw su kəmee. Njesigənea̰ dəjee pana: See a su kəmee to gə́ ban wa. 21 M’a teḛ raga ndá m’a to ndil gə́ njetaŋgɔm ta njéteggintaje’g ləa lai ya. Njesigənea̰ ulá pana: I a kəree ya ndá a dumee tɔ. Maji kari teḛ aw ra togə́bè ya. 22 Nɛ ɓasinè aa oo, Njesigənea̰ ula ndil gə́ njetaŋgɔm lé ta njéteggintaje lai gə́ d’aar lée’g neelé. Bèe ɓa Njesigənea̰ pa ne ta né gə́ majel gə́ a teḛ dɔi’g lé tɔ.

23 Yen ŋga Sedesias, ŋgolə Kenaana rəm pər gə́ rɔ Mise’g unda kwɔjee dəjee pana: See rəw gə́ ra ɓa ndil Njesigənea̰ unda ne loo məəm’g teḛ ulai ta wa.

24 Mise tel ilá keneŋ pana: Maji, mee ndəa gə́ i a ta̰d gə mee kəi-kəi gə mba kiya rɔi lé ɓa i a koo ɓəi.

25 Mbai gə́ Israɛl pana: Waje Mise reeje səa rɔ Amo̰, mbai gə́ njekaa dɔ ɓee-boo’g ləm, gə rɔ Joas, ŋgolə mbai’g lé ləm tɔ. 26 Seḭ a paje togə́bè pajena: Mbai pana: Ilaje dəw neelé daŋgai’g ndá areeje muru gə mán lam-lam ba bèe saar kam m’tel gə meekulɔm ɓa.

27 Bèe ɓa Mise ilá keneŋ pana: Ɓó lé i tel ree gə meekulɔm ya ndá Njesigənea̰ pata gə ndum el. Yeḛ ila ta keneŋ tɔɓəi pana: Seḭ koso-dəwje lai, maji kar sí ooje ya!

Mbai Aka lé iŋga yoo loo-rɔ’g

1Mb 22.29-40

28 Mbai gə́ Israɛl gə Josapat, mbai gə́ Juda lé d’aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad. 29 Mbai gə́ Israɛl lé ula Josapat pana: Ma m’ndigi tel rɔ ɓəd gə mba kaw rɔ. Nɛ i ndá maji kari ula kubu-mbai rɔi’g ya.

Togə́bè ɓa mbai gə́ Israɛl tel rəa ɓəd ɔd aw ne loo-rɔ’g lé. 30 Mbai gə́ Siri lé un ndia ar ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje ləa pana: Seḭ a rɔje basaje əsé njé gə́ tɔgje el, nɛ darɔ mbai gə́ Israɛl ya kára ba.

31 Loo gə́ ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje d’oo Josapat ndá deḛ pana: Tɔgərɔ, to mbai gə́ Israɛl lé ya. Bèe ɓa deḛ d’aw pər gə́ rəa’g mba rɔ səa ndá Josapat no̰ wəl ndá Njesigənea̰ Ala ree la səa ar dee d’ḭ ŋgədəŋ dəa’g. 32 Ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje lé d’oo to gə́ to mbai gə́ Israɛl el ndá d’ya̰ gée d’aree aw tɔ.

33 Nɛ dəw kára ur ɓandaŋg ləa gə́ kur ya ndá wa mbai gə́ Israɛl lé mbuna kəm kubu-rɔ’g ləa. Bèe ɓa mbai lé ula njekɔrno̰ pusu-rɔje ləa pana: Tel am m’unda loo m’teḛ loo-rɔ’d gə́ raga mbata m’iŋga doo.

34 Mee ndəa’g neelé rɔ nuŋga keneŋ kəd-kəd. Mbai gə́ Israɛl lé d’aree si mee pusu-rɔ’g ləa tel kəmee njoroŋ gə́ dɔ Aramje’g ya saar kàrkemetag loo gə́ kàr ur naŋg jigi ndá yeḛ wəi tɔ.