1 Muluuk 22 - ShuLatn & SBA2015

Akhaab dawwar yichiil hillit Raamuut

1 Wa fi muddit talaata sana, ma fi harib ambeen al-Araamiyiin wa mamlakat Israaʼiil. 2 Wa fi l-sana al-taalta, Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza ja le malik mamlakat Israaʼiil. 3 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le masaaʼiilah : «Intu taʼarfu kadar hillit Raamuut al-fi Gilʼaad di hintina. Wa maala ma namchu nichiiluuha min iid malik al-Araamiyiin ?» 4 Wa l-malik gaal le Yahuuchafat : «Hal inta kula tamchi maʼaayi le nahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ?» Wa Yahuuchafat radda le malik mamlakat Israaʼiil wa gaal leyah : «Aywa, ana wa inta kullina sawa wa chaʼabi misil chaʼabak wa kheeli misil kheelak.» 5 Wa laakin Yahuuchafat gaal battaan le malik mamlakat Israaʼiil : «Hassaʼ da min fadlak, amchi asʼal Allah gabul.»

Al-anbiya atnabbaʼo be l-nasur

6 Wa malik mamlakat Israaʼiil lamma al-anbiya wa adadhum 400 raajil wa gaal leehum : «Hal namchi nahjim hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ma namchi ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Amchi ! Al-Rabb yisallimha leek fi iidak, ya l-malik !»

7 Wa laakin Yahuuchafat gaal : «Hal ma fi hini nabi Allah al-nagdaro nasʼalo beyah Allah walla ?» 8 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Fiyah naadum waahid al-yagdar yasʼal leena Allah. Wa laakin ana nakrahah achaan hu ma yitnabbaʼ beyi be l-kheer laakin daayman yitnabbaʼ beyi be l-fasaala. Wa l-naadum da, hu Miika wileed Yimla.» Wa Yahuuchafat gaal : «Khalli al-malik ma yihajji kalaam misil da !» 9 Wa khalaas, al-malik naada waahid min khaddaamiinah wa gaal leyah : «Amchi ajala naadiih le Miika wileed Yimla.»

10 Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza ayyi waahid laabis khalagah hana l-muluk wa gaʼado fi karaasiihum fi l-madagg jamb khachum baab madiinat al-Saamira. Wa kulla l-anbiya gaaʼidiin yitnabbaʼo giddaamhum. 11 Wa waahid min al-anbiya dool usmah Sidkhiiya wileed Kanʼaana. Hu sawwa leyah guruun hana hadiid wa gaal : «Daahu Allah gaal : ‹Be l-guruun dool tadrub al-Araamiyiin lahaddi tidammirhum.›» 12 Wa kulla l-anbiya yitnabbaʼo be nafs al-kalaam wa gaalo : «Amchi ahjim hillit Raamuut al-fi Gilʼaad wa inta tanjah wa Allah yisallimha leek fi iidak, ya l-malik.»

Al-nabi Miika hajja be l-haziime

13 Wa l-mursaal al-macha yinaadiih le Miika gaal leyah : «Daahu kulla l-anbiya kalaamhum waahid wa yihajju be l-kheer le l-malik. Hassaʼ da, khalli kalaamak inta yabga sawa maʼa kalaamhum. Inta kula hajji be l-kheer.» 14 Wa laakin Miika gaal leyah : «Nahlif be Allah al-Hayy kadar illa l-kalaam al-gaalah leyi Allah, da bas nuguulah.»

15 Wa wakit wassal bakaan al-malik, al-malik gaal leyah : «Ya Miika, hal namchu nahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad walla ma namchu ?» Wa Miika radda leyah wa gaal : «Amchi ! Inta tanjah wa Allah yisallimha leek fi iidak, ya l-malik !» 16 Wa laakin al-malik gaal leyah : «Nihallifak kam marra le tiʼooriini illa l-hagg be usum Allah ?» 17 Wa Miika radda leyah wa gaal : «Ana chift kulla Bani Israaʼiil muchattatiin fi l-jibaal misil khanam bala raaʼi. Wa Allah gaal : ‹Al-naas dool battaan ma induhum siid. Khalli ayyi waahid yigabbil beetah be l-salaama.›»

18 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Ana ma gult leek kadar al-naadum da ma yitnabbaʼ leyi be l-kheer laakin yitnabbaʼ leyi be l-charr bas.» 19 Wa khalaas, Miika gaal leyah : «Hassaʼ da, asmaʼ kalaam Allah ! Ana chift Allah gaaʼid fi archah wa kulla khuwwaat al-sama waagfiin jambah be nussah al-zeenaay wa l-israay. 20 Wa Allah saʼalaahum wa gaal : ‹Yaatu yagdar yukhuchch al-malik Akhaab le yamchi yahjim hillit Raamuut al-fi Gilʼaad wa yumuut hinaak ?› Wa ayyi waahid yihajji kalaam chig. 21 Wa khalaas fi l-bakaan da, ruuh waahid ja giddaam Allah wa gaal : ‹Ana bas nukhuchchah.› Wa Allah gaal leyah : ‹Be tariiga al-weeni ?› 22 Wa l-ruuh gaal : ‹Ana namchi wa nabga ruuh al-kaddaab fi khuchuum kulla anbiya al-malik.› Wa Allah gaal leyah : ‹Akiid, misil ke tagdar tukhuchchah wa tanjah. Amchi wa sawwi misil inta gultah.›» 23 Wa Miika gaal : «Daahu Allah bas rassal ruuh al-kaddaab fi khuchuum anbiyaak wa hu bas kharrar yirassil leek al-charr da.»

24 Wa tawwaali fi l-bakaan da, Sidkhiiya wileed Kanʼaana garrab le Miika wa chaddagah wa gaal leyah : «Kikkeef Ruuh Allah marag minni wa hajja leek ?» 25 Wa Miika gaal leyah : «Tichiifah yoom tamchi tillabbad min khurfa le khurfa fi beetak.»

26 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal : «Akurbuuh le Miika wa gabbuluuh bakaan Aamuun haakim al-madiina wa Yuwaach wileed al-malik. 27 Wa guulu leehum : ‹Daahu kalaam al-malik hu gaal : “Dissu al-naadum da fi l-sijin wa antuuh khubza wa almi chiyya chiyya bas lahaddi ana nigabbil be l-sihha wa l-salaama.”›» 28 Wa Miika gaal le l-malik : «Kan sahiih ke inta bas gabbalt be sihha wa salaama da, Allah ma hajja kalaamah leyi ana.» Wa gaal battaan : «Asmaʼo, ya kulla l-chaʼab.»

Al-malik Akhaab katalooh fi l-duwaas

29 Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza macho le yahjumu hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 30 Wa malik mamlakat Israaʼiil gaal le Yahuuchafat : «Ana nikhayyir khulgaani hana l-muluk wa namchi al-duwaas. Wa inta kamaan, agood be khulgaanak hana l-muluk.» Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil khayyar khulgaanah wa macha al-duwaas.

31 Wa malik balad Araam anta amur le 32 min kubaaraat arabaatah hana l-harib wa gaal leehum : «Ma tahjumu al-askar wa la kubaaraathum laakin ahjumu malik mamlakat Israaʼiil.» 32 Wa wakit kubaaraat arabaatah chaafooh le Yahuuchafat, gaalo : «Akiid, hu da bas malik mamlakat Israaʼiil.» Wa humman wajjaho aleyah le yihaarubuuh wa laakin Yahuuchafat koorak. 33 Wa wakit kubaaraat al-arabaat irfo kadar da ma malik mamlakat Israaʼiil, humman gabbalo min waraayah. 34 Wa laakin naadum waahid zarag nuchchaabah bala hadaf wa l-nuchchaab da lihig malik mamlakat Israaʼiil wa darabah ambeen faragaat al-direʼ. Wa tawwaali, malik mamlakat Israaʼiil sarakh le sawwaag arabatah wa gaal : «Gabbil ! Amrugni min bakaan al-harib achaan ana anjaraht.»

35 Wa fi l-yoom da, al-harib bigi chadiid marra waahid wa l-malik gaʼad fi lubb arabatah giddaam al-Araamiyiin. Wa damm jiraahah da jara fi gaʼar al-araba. Wa kadar le l-achiiye da hu maat. 36 Wa maʼa waguuʼ al-harraay, al-askar koorako fi l-muʼaskar wa gaalo : «Khalli ayyi waahid yamchi le hillitah wa le baladah.»

37 Wa be misil da, al-malik maat wa jaabooh fi l-Saamira wa dafanooh foogha. 38 Wa wakit khassalo al-araba fi l-rijil hana l-Saamira fi l-bakaan al-yilbarradan foogah al-charaamiit, al-kulaab lihso damm Akhaab da hasab kalaam Allah al-gaalah.

39 Wa l-baagi min amal Akhaab wa kulla cheyy al-sawwaah wa l-beet hana l-aaj wa l-hillaal al-banaahum, kulla l-cheyy da maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 40 Wa Akhaab maat wa lihig abbahaatah. Wa wileedah Akhazya hakam fi badalah.

Yahuuchafat bigi malik fi Yahuuza

41 Wa fi l-sana al-raabʼe hana hukum Akhaab malik mamlakat Israaʼiil, Yahuuchafat wileed Aasa bigi malik fi mamlakat Yahuuza. 42 Wa hu indah 35 sana wakit bigi malik wa hakam 25 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Azuuba bineeyit Chilhi. 43 Wa Yahuuchafat taabaʼ derib abuuh Aasa wa ma baara minnah. Wa sawwa al-adiil giddaam Allah. Wa laakin be da kula, al-bakaanaat al-aaliyiin hana ibaadat al-asnaam gaaʼidiin wa fooghum, al-chaʼab yigaddumu dahaaya wa yiharrugu bakhuur. 44 Wa Yahuuchafat sawwa salaam maʼa malik mamlakat Israaʼiil.

45 Wa l-baagi min amal Yahuuchafat wa faraasiiytah wa l-huruub al-sawwaahum maktuubiin fi kitaab taariikh muluuk Bani Yahuuza. 46 Wa hu gachcha al-naas al-bisawwu al-charmata fi l-bakaanaat al-aaliyiin hana ibaadat al-asnaam al-faddalo fi l-balad min wakit abuuh Aasa.

47 Wa fi l-wakit da, ma fi malik fi balad Adoom wa laakin mumassil hana l-malik bas gaaʼid.

48 Wa Yahuuchafat addal sufun kubaar hana l-tijaara al-yamchu le Ufiir yangulu dahab. Wa laakin al-sufun dool ma gidro macho achaan humman alkassaro fi hillit Asyuun Giibar. 49 Wa khalaas, Akhazya wileed Akhaab gaal le Yahuuchafat : «Khalli khaddaamiini yamchu maʼa khaddaamiinak fi l-sufun.» Wa laakin Yahuuchafat aba.

50 Wa Yahuuchafat maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud jiddah. Wa wileedah Yahuuraam hakam fi badalah.

51 Wa fi sanit 17 hana hukum Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza, Akhazya wileed Akhaab bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hu hakam santeen fi mamlakat Israaʼiil. 52 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah wa taabaʼ derib ammah wa abuuh wa derib Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub. 53 Wa hu abad al-ilaah Baʼal wa sajad leyah. Wa be da, hu khaddab Allah Ilaah Bani Israaʼiil misil abuuh sawwaah.

Akab ndigi taa ɓee-boo gə́ Ramot gogo

2SgI 18.1-3

1 D’isi as ləb munda doŋgɔ lal kar rɔ to mbuna Aramje gə Israɛlje’g. 2 Nɛ mee ləb gə́ njekɔm’g munda lé Josapat, mbai gə́ Juda ḭ aw rɔ mbai gə́ Israɛl’g. 3 Mbai gə́ Israɛl dəji kuraje ləa pana: See seḭ ooje to gə́ Ramot gə́ to dɔ naŋg gə́ Galaad lé to ka̰ síjeḛ el wa. Nɛ jeḛ n’raje né kára kara mba kɔree ne ji mbai gə́ Siri’g lé el. 4 Bèe ɓa yeḛ dəji Josapat pana: See i ndigi kaw sə sí kaw rɔ gə njé gə́ Ramot gə́ dɔ naŋg gə́ Galaad lé wa.

Josapat tel ila mbai gə́ Israɛl lé keneŋ pana: J’a kawje ya, ma m’to gə́ i ləm, koso-dəwje ləm tɔ gə́ dəwje ləi ləma, kundaje ləm kara to kundaje ləi ləm tɔ.

Njétegginta gə́ ŋgɔmje pana d’a kun baŋga

2SgI 18.4-11

5 Tɔɓəi Josapat ula mbai gə́ Israɛl pana: M’ra ndòo rɔi’g, maji kari dəji Njesigənea̰ ta kédé oo ɓa.

6 Mbai gə́ Israɛl mbo̰ njéteggintaje ləa as tɔl-sɔ (400) jén bèe ndá yeḛ dəji dee pana: See m’a kaw rɔ gə njé gə́ Ramot gə́ dɔ naŋg gə́ Galaad lé əsé m’a kaw el wa.

Deḛ d’ilá keneŋ pana: Aw ya ndá Mbaidɔmbaije a kya̰ dee meḛ ji mbai’g ya.

7 Nɛ Josapat pana: See njetegginta gə́ raŋg gə́ j’askəm kaw rəa’g dəjee ta lə Njesigənea̰ lé godo loo gə́ nee’g wa.

8 Mbai gə́ Israɛl ila Josapat’g pana: Dəw kára gə́ kəm kaw rəa’g dəjee ta lə Njesigənea̰ si keneŋ ya, nɛ ma m’ə̰jee bəḭ-bəḭ mbata yeḛ tegginta né gə́ maji kára kara gə́ wɔji dɔm el nɛ ta né gə́ majel ya ɓa yeḛ tegginee dɔm’g dɔm’g. Yeḛ to Mise, ŋgolə Jimla ya.

Ndá Josapat pana: Maji kar mbai pata gə́ togə́bè el!

9 Yen ŋga mbai gə́ Israɛl ɓar njekula ləa kára ulá pana: Ar dee ree gə Mise, ŋgolə Jimla lé kalaŋ.

10 Mbai gə́ Israɛl ləm, gə Josapat, mbai gə́ Juda ləm tɔ lé nana kara si dɔ kalimbai’g ləa-ləa. D’ula kubuje gə́ ka̰ ko̰ɓee rɔ dee’g, d’isi ne loo gə́ tarəwkɔg ɓee gə́ Samari tɔ. Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai lé tegginta no̰ dee’g. 11 Sedesias, ŋgolə Kenaana, léḛ larndul ndaji ne gaji daje ndá yeḛ pa ne pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Gaji daje neelé ɓa i a tɔl ne Aramje saar kar dee godo.

12 Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai tegginta togə́bè pana: Ḭ aw rɔ gə njé gə́ Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad! I a kun baŋga dɔ dee’g ya mbata Njesigənea̰ ya̰ dee ji mbai’g mba̰.

Njetegginta Mise pata teḛkɔr el lə dee

2SgI 18.12-27

13 Njekaḭkula gə́ aw ɓar Mise lé ulá ta togə́bè pana: Aa oo, njéteggintaje d’ɔm na̰’d dɔ tegginta gə́ maji’d gə́ wɔji dɔ mbai lé, maji kar tapai-i aw na̰’d gə ka̰ dee-deḛ ya tɔ.

14 Mise tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba! M’a pata né gə́ Njesigənea̰ a kulam ya ɓa.

15 Loo gə́ yeḛ ree rɔ mbai’g lé ndá mbai lé dəjee pana: Mise, see j’a kaw rɔje gə njé gə́ Ramot gə́ dɔ naŋg gə́ Galaad əsé j’a kawje el wa.

Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Aw ya! I a kun baŋga dɔ dee’g ya ndá Njesigənea̰ ila dee ji mbai’g mba̰.

16 Mbai lé tel dəjee pana: See m’a kari man rɔi gɔl ka̰da ɓa gə mba kulam ne ta gə́ tɔgərɔ gə ri Njesigənea̰ wa.

17 Mise tel ilá keneŋ pana:

Ma m’oo Israɛlje lai gə́ sanéna̰ dɔ mbalje’g

To gə́ badje gə́ njekul dee godo bèe,

Bèe ɓa Njesigənea̰ pana:

Dəwje neelé ɓée deeje godo.

Maji kar nana kara tel ree mee kəi’g ləa gə meekulɔm ya .

18 Mbai gə́ Israɛl lé ula Josapat pana: See m’ulai ta ləa togə́bè el wa. Yeḛ lé tegginta gə́ maji wɔji ne dɔm el nɛ yeḛ ginta gə́ majel ya ɓa yeḛ teg wɔji ne dɔm-dɔm ya.

19 Togə́bè Mise pana: Maji kari oo ta lə Njesigənea̰ ɓa! M’a m’oo Njesigənea̰ si dɔ kalimbai’g ləa ndá boo-njérɔje gə́ dara lai d’aar mbɔree’g dɔ jikɔlee’g ləm, gə dɔ jigelee’g ləm tɔ . 20 Njesigənea̰ dəji dee pana: See na̰ ɓa a kaw su kəm Akab mba karee aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad mba karee tuji keneŋ wa. Deḛ tel d’ilá keneŋ gə́ yo gə́ nee ar yeḛ gə́ kára pa gə gosee ləa gə́ ɓəd ləm, yeḛ gə́ raŋg pa gə gosee ləa gə́ raŋg ləm tɔ. 21 Yen ŋga ndil kára ree aar no̰ Njesigənea̰’g ulá pana: Ma ɓa m’a kaw su kəmee ya. Njesigənea̰ dəjee pana: See a su kəmee to gə́ ban wa. 22 Yeḛ ilá keneŋ pana, M’a teḛ raga ndá m’a tel to ndil gə́ njetaŋgɔm ta njéteggintaje’g ləa lai. Njesigənea̰ ulá pana: I a su kəmee ndá i a dumee ya, aw ra togə́bè ya! 23 Nɛ ɓasinè aa oo, Njesigənea̰ ula ndil gə́ njetaŋgɔm lé ta njéteggintaje’g lai gə́ d’aar lée’g neelé. Bèe ɓa Njesigənea̰ pa ne ta né gə́ majel wɔji ne dɔi.

24 Yen ŋga Sedesias, ŋgolə Kenaana rəm pər gə́ rɔ Mise’g unda kwɔjee ndá dəjee pana: See rəw gə́ ra ɓa ndil Njesigənea̰ teḛ ne rɔm’g mba kulai ne ta wa.

25 Mise tel ilá keneŋ pana: Maji, mee ndəa gə́ i a ta̰d gə mee kəi-kəi gə mba kiya rɔi lé ɓa i a koo ɓəi.

26 Mbai gə́ Israɛl lé pana: Waje Mise awje səa rɔ Amo̰, mbai gə́ njekaa dɔ ɓee-boo’g ləm, gə rɔ Joas, ŋgolə mbai’g ləm tɔ. 27 Bèe ɓa Mise ilá keneŋ pana: Ɓó lé i tel ree gə meekulɔm ya ndá Njesigənea̰ pata gə ndum el. Yeḛ ila ta keneŋ tɔɓəi pana: Seḭ koso-dəwje lai, maji kar sí ooje ya!

28 Bèe ɓa Mise ilá keneŋ pana: Ɓó lé i tel ree gə meekulɔm ya ndá Njesigənea̰ pata gə ndum el. Yeḛ ila ta keneŋ tɔɓəi pana: Seḭ koso-dəwje lai, maji kar sí ooje ya!

Mbai Akab lé wəi loo-rɔ’g

2SgI 18.28-34

29 Mbai gə́ Israɛl gə Josapat, mbai gə́ Juda d’ḭ d’aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad. 30 Mbai gə́ Israɛl ula Josapat pana: Ma m’ndigi tel rɔm ɓəd mba kaw ne loo rɔ’g lé, nɛ i ndá ula kubu-mbai ləi ya.

Togə́bè ɓa, mbai gə́ Israɛl lé tel rəa ɓəd ɔd aw loo-rɔ’g ya tɔ. 31 Mbai gə́ Siri un ndia ar ŋgan-mbaije rɔ-munda-gir-dee-joo gə́ to njékaa dɔ pusu-rɔje ləa pana: Seḭ a rɔje gə njérɔje gə́ kari ba əsé ɓée deeje el nɛ seḭ a rɔje gə mbai gə́ Israɛl ya. 32 Loo gə́ ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje d’oo Josapat ndá deḛ pana: Tɔgərɔ ya, yeḛ neelé to mbai gə́ Israɛl. Deḛ d’aw pər gə́ rəa’g mba rɔ səa ndá Josapat ur kii pénéné. 33 Ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje lé d’oo to gə́ yeḛ to mbai gə́ Israɛl lé el ndá d’ya̰ gée d’aree aw tɔ.

34 Nɛ dəw kára ur ɓandaŋg ləa gə́ kur ya ndá wa mbai gə́ Israɛl lé mbuna kəm kubu-rɔ’g ləa. Mbai lé ula njekɔrno̰ pusu-rɔ ləa lé pana: Tel am m’teḛ loo-rɔ’d gə́ raga mbata m’iŋga doo.Njérɔ ɓandaŋgje (22.34)

35 Mee ndəa’g neelé rɔ tel nuŋga kəd-kəd keneŋ. Mbai lé deḛ gədee d’aree si mee pusu-rɔ’g ləa tel kəmee njoroŋ gə́ dɔ Aramje’g ndá kàrkemetag ɓa yeḛ wəi ɓəi. Doo gə́ yeḛ iŋga lé ar məsee aḭ mee pusu-rɔ’g ləa. 36 Loo gə́ kàr andə mba̰ ndá d’ila mber mbuna njérɔje’g lai pana: Maji kar nana kara tel aw mee ɓee-boo’g ləa ləm, nana kara tel aw kəi ləa ləm tɔ.

37 Togə́bè ɓa mbai lé wəi ar dee d’unee d’aw səa Samari, ndá deḛ dubu mbai lé mee ɓee gə́ Samari tɔ. 38 Loo gə́ deḛ togo pusu-rɔ lé kəm duu-mán gə́ Samari ndá bisije to̰ məs Akab keneŋ ləm, kaiya-denéje ndogo manee ləm tɔ gə goo ta gə́ Njesigənea̰ pa kédé lé.

39 Ges sor-néraje lə Akab ləm, gə néje lai gə́ yeḛ ra ləm, gə kəije gə́ yeḛ unda gə ŋgaŋ kər ləma, gə ɓee-booje lai gə́ yeḛ unda ləm tɔ lé see ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl el wa. 40 Akab wəi ndá ŋgonee gə́ Ahajia ɓa o̰ ɓee toree’g ya.

Josapat, mbai gə́ Juda

2SgI 20.31–21.1

41 Josapat, ŋgolə Asa un kudu ko̰ɓee gə́ Juda mee ləb gə́ njekɔm’g sɔ gə́ Akab to ne mbai gə́ Israɛl lé. 42 Josapat lé ra ləb rɔ-munda-giree-mi ɓa yeḛ tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləbee rɔ-joo-giree-mi. Kea̰je ria lə Ajuba, ŋgolə Sili. 43 Yeḛ un dɔ gɔl bɔbeeje gə́ Asa ya lad-lad ɓó yeḛ ya̰ un rəw né gə́ raŋg el ndá yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g. 44 Nɛ né kára ba lé yeḛ tuji dɔ looje gə́ ndəw lé el: koso-dəwje d’aw d’inja nékinjanéməsje gə roo néje gə́ ə̰də sululu keneŋ ya ɓəi. 45 Josapat gə mbai gə́ Israɛl lé d’isi lɔm gə na̰ tɔ.

46 Ges sor-néraje lə Josapat ləm, gə nésiŋgamoŋje ləa ləma, gə rɔje ləa ləm tɔ lé see ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Juda el wa. 47 Ges kaiya-diŋgamje gə́ njéra nérɔkulje gə́ nai un kudee mee ndəa’g lə bɔbeeje Asa lé yeḛ tɔr dee ndad-ndad mee ɓee’g mee ndəa’g neelé ya. 48 Mbai godo mee ɓee gə́ Edɔm: nɛ njeguburuɓee ɓa ra kula ko̰ɓee keneŋ tɔ. 49 Josapat ra batoje gə́ Tarsis mba kaw ne Opir mba saŋg ne larlɔr keneŋ, nɛ yeḛ aw el mbata batoje lé ndii mán mbɔr ɓee gə́ Esjo̰-Géber ya. 50 Yen ŋga Ahajia, ŋgolə Akab dəji Josapat pana: See i ndigi kar kuraje ləm d’aw gə kuraje ləi na̰’d mee batoje’g wa. Ndá Josapat ndigi səa el. 51 Josapat wəi ndá deḛ dubee dɔɓar’g lə bɔbeeje-je mee ɓee-boo’g lə Dabid. Ndá ŋgonee Joram ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.

Ahajia, mbai gə́ Israɛl

52 Ahajia, ŋgolə Akab si Samari o̰ ne ɓee gə́ Israɛl mee ləb gə́ njekɔm’g dɔg-giree-siri gə́ Josapat to ne mbai gə́ Juda lé. Yeḛ o̰ ɓee dɔ Israɛlje’g as ləbee joo tɔ. 53 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g ləm, yeḛ un dɔ gɔl bɔbeeje gə kea̰je ləma, gə dɔ gɔl Jeroboam ŋgolə Nebat, yeḛ gə́ ar Israɛlje ra kaiya lé ləm tɔ. 54 Yeḛ pole magə-Baal ləm, gə unda barmba nea̰’g ləm tɔ ndá ar mee Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje ḭ ne səa pu dəa’g to gə́ yeḛ ra ne gə bɔbeeje lé bèe tɔ.