Al-chaʼab abo al-hagg
1 Wa Allah gaal :
«Ruukhu fi chawaariʼ Madiinat al-Khudus.
Chiifu wa asʼalo wa fattuchu fi l-nagaʼaat.
Hal talgo naadum waahid yidaafiʼ le l-hagg
wa yifattich al-sahiih walla ?
Kan ligiituuh,
khalaas ana naʼafa al-madiina.
2 Kan humman yahalfu be Allah al-Hayy kula,
haliifithum di kidib saakit bas.»
3 Ya Allah, inta ma gaaʼid tiraakhib al-sahiih walla ?
Inta kammaltuhum
wa laakin humman ma lammaahum.
Inta darabtuhum
wa laakin humman yaabo al-adab.
Humman yigawwu ruuseehum ziyaada min al-hajar
wa yaabo ma yigabbulu leek.
4 Wa ana gult : «Humman masaakiin
wa ma induhum raas.
Wa ma yaʼarfu derib Allah
wa la chariiʼat Ilaahhum.
5 Wa khalaas, ana namchi le l-kubaaraat
wa nihajji maʼaahum
achaan humman yaʼarfu derib Allah
wa chariiʼat Ilaahhum.»
Macheet wa laakin al-kubaaraat kula
misil al-masaakiin
dallo tagalat chariiʼat Allah min ragabathum
wa gataʼo guyuudhum wa bigo hurriin.
6 Wa be sabab da, duud al-khaaba yadrubhum
wa marfaʼiin al-kadaade yakhribhum.
Wa l-nimir yiraakhib fi mudunhum
wa ayyi naadum al-yamrug,
hu yicharritah.
Achaan isyaanhum bigi katiir
wa kufurhum bigi ziyaada.
7 Wa Allah gaal :
«Be l-haala di,
kikkeef nakhfir leeku ?
Iyaalku abooni
wa yahalfu be l-asnaam al-ma Ilaah.
Al-naas al-ana chabbaʼtuhum yisawwu zina
wa yizzaahamo fi beet al-charmuuta.
8 Wa ayyi waahid yilaaʼib marit akhu
misil al-humaar al-badiin al-haayij.
9 Hal ana ma niʼaakhib al-achya dool ?
Hal ma nilkaffa fi l-umma al-misil di ?
Wa da kalaam Allah.10 Amchu le riigaan inabha wa dammuruuh
wa laakin ma tidammuruuh marra waahid.
Kassuru furuuʼah al-darabo
achaan humman ma hineeyi ana Allah.
11 Aywa, Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza
khaanooni khiyaana kabiire.»
Wa da kalaam Allah.
Allah aakhab Bani Israaʼiil
12 Al-naas dool kaddabo Allah wa gaalo :
«Hu ma yagdar yisawwi cheyy.
Wa l-fasaala kula ma taji foogna,
wa la duwaas wa la juuʼ.
13 Wa kalaam al-anbiya kula
misil riih saakit
achaan kalaamhum
ma jaayi min Allah.
Wa l-cheyy al-gaalooh da
yagaʼ leehum fi raashum.»
14 Wa fi chaan humman gaalo al-kalaam da, daahu Allah al-Ilaah al-Gaadir gaal :
«Ya Irmiya, kalaami al-fi khachmak da,
nisawwiih misil naar.
Wa l-chaʼab dool nisawwiihum hatab
wa l-naar taakulhum.
15 Ya Bani Israaʼiil ! Daahu ana nijiib umma min baʼiid
wa hi tugumm didduku.
Wa l-umma di gawiiye
wa gadiime fi l-umam.
Wa intu ma taʼarfu lukhkhithum
wa la tafhamo kalaamhum.
Wa da kalaam Allah.16 Wa kalootithum misil al-khabur al-maftuuh
wa humman kulluhum fahaliin.
17 Wa humman yanhabo buyuutku wa maʼaachku
wa yaktulu awlaadku wa banaatku
wa yadbaho khanamku wa bagarku
wa yidammuru inabku wa tiinku.
Wa wakit humman yaju le l-harib,
yikassuru mudunku al-gawiyiin
al-intu tahsubu humman aaminiin
wa tagoodu fooghum be salaam.»
18 Wa daahu kalaam Allah : «Hatta fi l-wakit da kula, ana ma nikammilku marra waahid. 19 Ya Irmiya, al-naas yasʼalook wa yuguulu : ‹Fi chaan chunu Allah Ilaahna yitaʼʼibna misil da ?› Wa inta guul leehum : ‹Intu abeetu Allah wa abadtu ilaahaat aakhariin fi baladku. Wa be misil da, intu kula tabgo abiid le l-ajaanib fi balad al-ma hintuku.›»
Bani Israaʼiil ma yalgo kheer Allah
20 Wa Allah gaal :
«Ooru zurriiyit Yaakhuub
wa khabburu balad Yahuuza wa guulu :
21 ‹Asmaʼo ya chaʼab, al-fikirku mahduud
wa ma induku raas.
Intu induku uyuun al-ma yichiifu
wa induku udne al-ma yasmaʼo.
22 Wa maala ma takhaafo minni ?
Wa maala ma tarjufu giddaami ?
Ana bas al-khatteet turaab hadd daayim le l-bahar,
hu ma yufuut huduudah.
Kan hu yufuur wa moojah yugumm wa yadrub kula,
hu ma yagdar yufuut al-huduud dool.
Wa da kalaam Allah.23 Wa laakin intu chaʼabi haraamiyiin
wa aasiyiin min galibku daakhal.
Intu abeetuuni
wa gabbaltu wa macheetu.
24 Wa ma gultu fi nufuusku :
“Khalli nakhaafo min Allah Ilaahna
al-yantiina al-khariif fi waktah.
Wa yantiina matar al-richaach wa almi al-khariif
wa yadman leena wakt al-gatiʼ.”
25 Wa khataayaaku intu bas daharo minku al-achya dool
wa zunuubku manaʼo minku al-kheer.
26 Fi lubb chaʼabi, fiyah naas hawaaniin,
yakursu misil al-yukujj le l-teer.
Humman yukujju charakhum
wa yakurbu al-naas.
27 Wa buyuuthum malaaniin be maal al-khachch
misil kurbo malaan jidaad.
Wa be da, bigo kubaaraat
wa khaniyiin.
28 Wa humman sumaan wa mulus
wa afsal minhum ma fiih.
Humman ma yitabbugu al-adaala
wa ma yihtarumu huguug al-atiim.
Wa l-miskiin kula ma yantuuh huguugah
wa be da, yanjaho fi hayaathum.
29 Hal ana ma niʼaakhib al-achya dool ?
Hal ma nilkaffa fi l-umma al-misil di ?
Wa da kalaam Allah.30 Al-haraam al-bigi fi l-balad
yikhawwif wa yabhat katiir.
31 Al-anbiya yitnabbaʼo be kidib
wa rujaal al-diin yifattuchu masaalihhum.
Wa intu chaʼabi radyaaniin be l-haraam da
wa laakin fi l-akhiir, tisawwu chunu ?›»
Njera nédana kára kara godo Jerusalem
(Tapa Njesigənea̰)
1 Awje gə́ mba̰-rəwje ɓəd-ɓəd
Mee ɓee gə́ Jerusalem,
Aaje loo ooje ləm, dəjije na̰ ləma,
Saŋje ndaa-looje ləa ləm tɔ,
Ɓó lé seḭ iŋgaje dəw kára keneŋ
Gə́ to njera nédana
Gə́ ɔm na̰’d gə kankəmta,
Ɓó lé dəw gə́ bèe si keneŋ ndá
M’a kar məəm oso lemsé dɔ njé gə́ Jerusalem’g ya.
(Tapa Jeremi)
2 Ɓó lé deḛ pa pana:
Njesigənea̰ si kəmba kara
To taŋgɔm ɓa deḛ pa
Ndo̰ ne naji d’ubu ne rɔ dee.
3 Njesigənea̰, see kəmi oo kankəmta el wa.
I kunda dee nɛ rɔ dee to dee el saar,
I tuji dee nɛ deḛ d’ɔs tandooje ləi rəw,
D’ar ŋgono̰ dee kədərə unda kɔr mbal ləm,
Deḛ mbad kɔs badm tel gə́ rɔi’g ləm tɔ.
4 Ma m’pana:
Deḛ to dəwje gə́ kari ba,
Deḛ ra né dɔ mbə’g,
Mbata deḛ gər rəw lə Njesigənea̰ el ləm,
Gə torndu Ala lə dee el ləm tɔ.
5 M’a kaw rɔ dəwje gə́ boo-boo’g
Ndá m’a kula dee ta,
Mbata deḛ lé gər rəw lə Njesigənea̰ ləm,
Gə torndu Ala lə dee ləm tɔ.
Nɛ deḛ lai kara təd néməməna̰ gwɔs dee’g ləm,
Deḛ gaŋg kúla rɔ dee’g ləm tɔ.
6 Gelee gə́ nee ɓa
Toboḭ gə́ mee kag-kɔr’g tɔl dee ne ləm,
Jagmjər gə́ dɔdilaloo’g tuji dee ne ləma,
Kàgje d’iya ne rɔ dee no̰ ɓee-booje’g lə dee ləm tɔ,
Deḛ lai gə́ d’a kunda loo mee ɓee’g nee teḛ ndá
D’a ti dee mbidi-mbidi,
Mbata nékal godndu lə dee to yaa̰ ləm,
Néra majikojielje lə dee ḭ dɔ maree’d
Gə́ kédé-kédé ləm tɔ.
(Tapa Njesigənea̰)
7 See m’a kar məəm oso ləmsé dɔ sí’g mba ɗi wa.
Ŋgan síje d’ubam d’ya̰’m ləm,
Deḛ manrɔ dee gə ri magəje gə́ ŋgɔm ləm tɔ.
Ma m’ar dee d’isi dan néje’g lai
Gə́ d’aw ndòo dee
Nɛ d’ya̰ rɔ dee yag
Dan néra kaiya-dené’g ləm,
Deḛ rusu mee kəi lə kaiya-dené tub-tub ləm tɔ.
8 Deḛ to d’asəna gə kundaje
Gə́ mu as dee nag-nag bèe
Gə́ tila riŋga!
Nana kara ndil goo dené’g lə maree to gə́ kunda bèe.
9 Njesigənea̰ pana: Néraje gə́ togə́bè lé
See m’a kar bo̰ néra dee
Ɔs ne ta dee’g gə mbəa el wa.
See ginkoji dəwje gə́ togə́bè lé
M’a dal sə dee ba̰ el wa.
10 Ubaje dɔ ndògo-bɔrɔje ləa gə́ tar
Ndá tujije loo,
Nɛ tuji deeje lai el!
Tɔrje barkəm nduúje ləa
Gə́ to ka̰ Njesigənea̰ el lé!
11 Njesigənea̰ pana:
Mbata gel-bɔje lə Israɛl
Gə gel-bɔje lə Juda to majikojije el ya.
12 Deḛ maḭta lə Njesigənea̰
D’oo taŋgɔm pa ne pana: Godo!
Némeeko̰ a ree dɔ neḛje’g el ləm,
N’a kooje kiambas əsé ɓoo-boo el ləm tɔ.
13 Njéteggintaje to d’asəna gə lel,
To Ala ɓa wa dee pa ne ta el.
Maji karee to togə́bè ya dɔ dee’g!
14 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰
Gə́ njeboo-néje gə́ dara pa ne pana:
Mbata ta gə́ seḭ paje neelé
Aa ooje, ma m’ndigi kar ta ləm
To to gə́ pər bèe tam’g ləm,
Ma m’ndigi kar koso-dəwje neelé
To to gə́ kir gə mba kar pər neelé roo dee ləm tɔ.
15 Aa ooje, m’a kar ginkoji dəwje
D’ḭ loo gə́ əw’g ya ree
Mba rɔ sə sí, seḭ gel-bɔje lə Israɛl,
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
To ginkoji dəwje gə́ to njésiŋgamoŋje ləm,
To ginkoji dəwje gə́ ləw ləm,
To ginkoji dəwje gə́ seḭ gərje takɔji dee el ləma,
Dɔ ta gə́ deḛ pa kara
Seḭ a gərje el ləm tɔ.
16 Ku ɓandaŋgje lə dee to d’asəna gə bwa-dɔɓar gə́ to tag,
Deḛ lai to bao-rɔje.
17 D’a rɔm koje lə sí lai gə muru lə sí ləm,
D’a tɔl ŋgan síje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ləm,
D’a sɔ badje gə maŋgje lə sí ləm,
D’a sɔ nduúje gə kodéje lə sí ləma,
D’a tuji ɓee-booje lə sí gə́ siŋga dee to
Gə́ seḭ ɔmje meḛ sí dɔ’g lé
Gə kiambas ləm tɔ.
18 Nɛ mee ndəaje’g neelé Njesigənea̰ pana:
M’a tuji sí gə gel sí lai el.
19 Ɓó lé seḭ paje pana: See gelee ban ɓa Njesigənea̰, Ala lə sí ra sə sí né gə́ togə́bè wa. Ndá m’a tel kila sí keneŋ pana: To gə́ seḭ ubamje ya̰’mje mba ra né kar magəje gə́ dɔ ɓeeje’g mee ɓee’g lə sí lé togə́bè ɓa seḭ a raje né kar dəw-dɔ-ɓeeje mee ɓee gə́ to ka̰ sí el tɔ.
Loo gə́ d’oo Njesigənea̰ gə́ dəw dɔ dee el
20 Ulaje gel-bɔje lə Jakob ta nee ləm,
Ilaje mberee arje Judaje d’oo taree ləm tɔ pajena:
21 Ooje ta nee,
Seḭ koso-dəwje gə́ gosonégər lal sí!
Kəm sí to gən nɛ seḭ ooje ne loo el ləm,
Mbi sí to gən nɛ seḭ ooje ne ta el ləm tɔ .
22 Njesigənea̰ pana:
See seḭ a ɓəlmje el wa.
See seḭ a kundaje bala nɔm’g el wa.
To ma ɓa m’ar nagəra
To gə́ rəw-nim lə baa-boo-kad ləm,
To rəw-nim gə́ to gə no̰
Gə́ mán askəm kunda gaŋg el ləm tɔ.
Paŋəgm maneje tuga
Nɛ siŋga dee as el ləm,
Dee no̰ mbiao̰-mbiao̰ kara
D’askəm təd koŋgee el ləm tɔ ,
23 Dəwje neelé to gə́ mbim-oo-ta-elje ləm,
Gə njékɔsta-rəwje ləm tɔ,
Deḛ mbad koo ta ləm,
D’ɔd par-par d’aw ləm tɔ.
24 Deḛ d’ə̰ji ta meḛ dee’g pana:
Ar sí m’ɓəlje Ala lə sí
Yeḛ gə́ ar mán ndi gə naḭyee-naḭyee lé ləm,
Gə́ ar ndi gə́ doŋgɔr gə rudu ər ləma,
Yeḛ gə́ njekwɔji naḭ kinja dɔ kó ləm tɔ lé
Deḛ d’ə̰ji bèe el.
25 Gə goo néra kori-korije lə sí lé ɓa
Loo kai sí ne néje gə lée-lée godo ne ləm,
Kaiyaje lə sí lé ɓa ɔg sí loo kiŋga némajije nee ləm tɔ.
26 Mbata njémeeyèrje d’isi mbuna dəwje’g ləm,
Deḛ tən loo soo-soo to gə́ njékwa yelje
Gə́ d’iya gumje bèe ləma,
D’ila ba̰də d’um ne dəwje ləm tɔ.
27 To asəna gə kəi-yel gə́ dəw ra bèe
Ɓa ɔm yelje keneŋ aree rusu tub-tub lé
Néraje gə́ ŋgɔm taa mee kəije lə dee pəl-pəl togə́bè ləm tɔ.
Yee gə́ bèe ɓa deḛ tel to ne
Njésiŋgamoŋje ləm, gə baoje ləm tɔ.
28 Deḛ d’ər ndɔl-ndɔl
D’ar rɔ dee àr wəd-wəd
Nɛ néra majel lə dee al dɔ loo sula.
Deḛ d’isi dan nékiŋgaje’g bèdèg
Nɛ d’ɔr kəmta lə ŋgonal el ləm,
Deḛ d’ya̰ né gə́ wɔji dɔ njéndooje
D’ar dee d’iŋga el ləm tɔ.
29 Njesigənea̰ pana:
Néraje gə́ togə́bè lé see m’a kar bo̰ néra dee
Ɔs ne ta dee’g el wa.
Ginkoji dəwje gə́ togə́bè lé
See m’a dal ba̰ ləm dɔ dee’g el wa.
30 Deḛ ra né gə́ to ɓəl
Gə́ to kḛji mee ɓee’g.
31 Njéteggintaje tegginta gə́ ŋgɔm ləm,
Njékinjanéməsje d’o̰ dəwje
D’ar dee d’oso ne gel dee’g ləm tɔ.
Rɔ dəwje ləm lel dee dɔ néje’g neelé.
Ndɔ gə́ rudu lé
See ɗi ɓa seḭ a raje gə rɔ sí wa.
