Khidmit Nahamya
1 Wa fi l-yoom al-garo le l-chaʼab min kitaab Muusa, ligo bakaan al-buguul Bani Ammuun wa l-Muwaabiyiin abadan ma yilkhalbato maʼa jamaaʼat al-Rabb. 2 Achaan zamaan, wakit Bani Israaʼiil dawwaro yuchuggu baladhum, humman ma laagoohum wa la antoohum almi wa la akil. Wa battaan al-Muwaabiyiin ajjaro Balʼaam al-chawwaafi achaan yalʼan Bani Israaʼiil laakin Ilaahna baddal al-laʼana di be baraka. 3 Wa wakit Bani Israaʼiil simʼo al-kalaam da min al-Tawraat, gammo tarado kulla ajnabi min usuthum.
4-5 Wa gubbaal yoom al-iid da, Alyaachib bas masʼuul min al-makhaazin al-fi beet Allah. Wa l-makhaazin dool bas al-bukhuttu fooghum al-hadaaya wa l-samukh al-muʼattar wa l-muʼiddaat al-yakhdumu beehum fi beet Allah wa uchuur al-gameh wa l-khamar wa l-dihin. Wa l-khumaam da yantuuh le l-Laawiyiin wa le l-khannaayiin wa le hurraas al-biibaan wa yantu minnah le rujaal al-diin kula. Wa Alyaachib da, hu nasiibah le Tuubiiya al-min Bani Ammuun wa achaan da, hu anta izin le Tuubiiya yukhutt khumaamah fi makhazan waahid kabiir min al-makhaazin dool.
6 Wa fi l-wakit Alyaachib gaaʼid foogah masʼuul min al-makhaazin da, ana ma fiini fi Madiinat al-Khudus achaan fi l-sana al-foogha Artahachta malik Baabil indah 32 sana fi mulkah, ana gabbalt leyah hinaak. Wa gaʼadt maʼaayah wa wakit nidoor nigabbil kamaan, chilt minnah izin 7 wa gabbalt fi Madiinat al-Khudus. Wa wakit jiit, irift kadar Alyaachib sawwa cheyy fasil achaan anta le Tuubiiya makhazan min al-makhaazin al-gaaʼidiin fi fadaayit beet Allah. 8 Al-khabar da zaʼʼalaani zaʼal chadiid wa anteet izin achaan yidaffugu khumaam Tuubiiya barra min al-makhazan. 9 Wa gult leehum yitahhuru al-makhaazin wa yigabbulu yidissu fooghum al-khumaam al-yakhdumu beyah fi beet Allah wa l-hadaaya wa l-samukh al-muʼattar.
10 Wa battaan simiʼt kadar al-naas ma anto al-waajib yantuuh le l-Laawiyiin wa achaan da, al-naas al-waajib yakhdumu, yaʼni al-Laawiyiin wa l-khannaayiin, kulluhum khallo al-khidme wa gabbalo fi ziraaʼithum. 11 Wa ana harajt al-masʼuuliin wa gult leehum : «Maala khalleetu beet Allah ?»
Wa battaan lammeet al-Laawiyiin wa l-khannaayiin wa gabbaltuhum ayyi waahid fi khidimtah. 12 Wa misil da, naas Yahuuza kulluhum jaabo battaan uchuur al-gameh wa l-khamar wa l-dihin wa khattoohum fi l-makhaazin hana beet Allah. 13 Wa ana kallaft be masʼuuliiyit al-makhaazin Chalamya raajil al-diin wa Saduukh al-kaatib wa Fadaaya al-min al-Laawiyiin wa Hanaan wileed Zakkuur wileed Mattanya. Wa azalt al-naas dool achaan al-naas induhum fooghum amaan. Wa misil da, humman yigassumu al-khumaam le akhwaanhum.
14 Ya Ilaahi, fakkir foogi ! Ma tansa al-amal al-ana sawweetah be amaan le beetak wa le khidimtah.
15 Wa fi l-wakit da, ana chift fi balad Yahuuza naas waahidiin yaʼasuru inabhum fi yoom al-sabt. Wa aakhariin bichiddu gameh fi hamiirhum wa bijiibuuh aw bijiibu khamar hana inab aw al-inab zaatah aw tiin aw ayyi budaaʼa aakhara fi Madiinat al-Khudus fi yoom al-sabt. Wa misil da, ana hazzartuhum achaan ma yibiiʼu khumaamhum fi yoom al-sabt. 16 Wa l-naas al-min balad Suur al-saakniin fi Madiinat al-Khudus, humman kula bijiibu huut wa budaaʼa aakhara achaan yisaawugu fi Madiinat al-Khudus wa fi kulla balad Yahuuza fi yoom al-sabt. 17 Wa ana harajt kubaaraat Yahuuza wa gult leehum : «Chunu al-fasaala al-gaaʼidiin tisawwuuha di ? Maala ma tihtarumu yoom al-sabt ? 18 Juduudku kula ma sawwo nafs al-fasaala walla ? Wa achaan da Ilaahna jaab leena al-diige di, leena aniina wa le Madiinat al-Khudus. Wa achaan intu ma ahtaramtu yoom al-sabt da, gaaʼidiin tikhaddubu Allah foog Bani Israaʼiil be ziyaada.»
19 Wa misil da, ana gult leehum yisiddu biibaan Madiinat al-Khudus gubbaal leelit al-sabt, wakit al-wata tabga dalma. Wa ooreethum ma yaftahoohum lahaddi yoom al-sabt yikammil. Wa battaan khatteet waahidiin min naasi fi l-biibaan achaan yadharo al-naas ma yindasso be l-budaaʼa.
20 Wa laakin be da kula, al-tujjaar jo be budaaʼa nafar nafar wa ragado barra min Madiinat al-Khudus marra aw marrateen. 21 Wa ana hazzartuhum wa gult leehum : «Maala tarugdu jamb al-durdur ? Wa kan battaan sawweetu misil da, ana nakrubku !» Wa min al-yoom da battaan ma gabbalo fi yoom al-sabt achaan yisaawugu. 22 Wa ana gult le l-Laawiyiin yabgo taahiriin wa yaju yaharsu biibaan al-madiina achaan yoom al-sabt yukuun mukhaddas.
Ya Ilaahi, fakkir foogi ! Ma tansa al-amal al-ana sawweetah da wa hinn foogi be rahmatak al-kabiire.
23 Wa battaan fi l-wakit da, ana chift al-Yahuud akhado awiin min sukkaan Achduud wa Bani Ammuun wa l-Muwaabiyiin. 24 Wa nuss min iyaalhum bihajju be lukhkhat Achduud wa waahidiin bihajju be lukhkhaat hana buldaan aakhariin, laakin waahid minhum kula ma baʼarif bihajji be lukhkhat al-Yahuud. 25 Wa misil da, ana harajt abbahaathum wa laʼantuhum wa daggeet waahidiin minhum wa mallatt suufhum. Wa hallaftuhum be usum al-Rabb wa gult leehum : «Ma tantu banaatku le awlaadhum wa ma tichiilu banaathum le awlaadku wa la le nufuusku intu kula. 26 Misil intu taʼarfuuh, Suleymaan malik Israaʼiil aznab be akhiidtah le l-awiin al-min al-umam dool. Wa laakin fi buldaan al-aalam, ma fi malik mislah hu achaan Ilaahah habbaah wa sawwaah malik le kulla Bani Israaʼiil. Wa be da kula, al-awiin al-min al-umam dool lazzannah wa hu aznab ! 27 Wa intu kula, be l-fasaala al-katiire al-gaaʼidiin tisawwuuha be akhiidit al-awiin min al-umam di, intu gaaʼidiin tukhuunu Ilaahna. Wa fi niiyitku, tidooru naskut saakit walla ?»
28 Wa waahid min iyaal Yuyaadaaʼ wileed Alyaachib kabiir rujaal al-diin, hu kula akhad bineeyit Sanbalat al-min hillit Huruun. Achaan da, ana taradtah min giddaami.
29 Ya Ilaahi, rujaal al-diin wa l-Laawiyiin najjaso khidmithum wa jamaaʼithum al-inta sawweet maʼaahum muʼaahada. Ma tansa fiʼilhum wa laakin aakhibhum !
30 Wa ana kamaan taradt wa maragt min lubbuhum kulla ajnabi wa misil da, sawweethum taahiriin. Wa nazzamt rujaal al-diin wa l-Laawiyiin wa gabbaltuhum ayyi waahid fi khidimtah. 31 Misil nizaam al-nazzamtuhum min awwal, gult leehum yijiibu hatab le l-dahaaya fi beet Allah fi l-wakit al-waajib wa yigaddumu awwal intaaj al-yagtaʼooh min al-ziraaʼa kula.
Ya Ilaahi, fakkir foogi ! Be kheerak, ma tansaani !
Mal kar dəwje d’aa dɔ godndu lé ra Nehemi ŋgwɔd-ŋgwɔd
1 Mee ndəa’g neelé deḛ tura maktub lə Moyis kəm koso-dəwje’g lai ndá d’iŋga ta kára gə́ ndaŋg keneŋ pana: Dəw gə́ to gə́ ginkoji Amo̰’g əsé gə ginkoji Moab’g lé a kandə loo-mbo̰-dɔ-na̰’g lə dəwje lə Ala nda̰ el 2 mbata deḛ tila kəm Israɛlje gə muru əsé gə mán el ləm, mbata deḛ tɔs ta Balaam gə lar mba karee ila ne ndɔl dɔ dee’g ləm tɔ, nɛ Ala lə sí ar ta ndɔl lé tel to ta tɔr ndu . 3 Loo gə́ deḛ d’oo ta godndu lé ndá léegəneeya d’ɔr kəm dəwje lai gə́ dɔ ɓee’g mbuna Israɛlje’g d’unda dee ɓəd.
4 Kédé ɓa kar néje nee teḛ ɓəi lé Eliasib, njekinjanéməs gə́ d’unda gə́ njekaa dɔ ŋgan kəije gə́ mee kəi-Ala’g lə sí lé yeḛ to njenoji lə Tobija 5 ndá yeḛ unda kəi gə́ boi gə kəmee mbata lə Tobija, to kəi gə́ kédé d’unda nékarje gə́ to nduji ləm, gə néje gə́ ə̰də sululu ləm, gə nékulaje ləma, gə ta néje gə́ kun kára mee njé gə́ dɔg’d gə́ to kó gə mán-nduú gə ubu ləm tɔ keneŋ. Yee ɓa to né gə́ d’un gə goo godndu d’ar Ləbije ləm, gə njékɔspaje gə njéŋgəm takəije ləma, gə né gə́ d’ɔr dan mareeje’g mbata lə njékinjanéməsje ləm tɔ.
6 Loo gə́ néje nee teḛ lé ndá ma m’godo Jerusalem mbata m’tel m’aw rɔ mbai’g mee ləb ko̰ɓee’g lə Artajerjɛs, mbai gə́ Babilɔn gə́ njekɔm’g rɔ-munda-giree-joo lé. 7 Loo gə́ rudu ləb teḛ ndá ma m’dəji mbai m’aree ya̰ loo am m’tel m’aw Jerusalem. Bèe ɓa m’oo némajel gə́ Eliasib ra loo gə́ yeḛ unda ŋgon kəi mee gadloo gə́ wɔji dɔ kəi-Ala ar Tobija lé. 8 Né neelé ar məəm o̰m yaa̰ ndá m’odo néje lai gə́ to ka̰ Tobija lé m’ɔm raga. 9 M’un ndum mba kar dee d’ɔr won ŋgan kəije ndá m’tel m’unda nékulaje gə́ wɔji dɔ kəi-Ala ləm, gə nékarje gə́ to nduji gə néje gə́ ə̰də sululu ləm tɔ tor dee’g.
10 Ma m’oo né gə́ raŋg ya tɔɓəi, to gə́ néje gə́ wɔji dɔ Ləbije lé d’ar dee el ndá ar Ləbije gə njékɔspaje gə́ ra kula lé d’aḭ ar nana kara aw dɔ naŋg’d ləa-ləa . 11 Ma m’ndaŋg njéko̰ɓeeje m’pana: See gelee ban ɓa d’uba kəi-Ala d’ya̰ wa. Yee ɓa m’tel mbo̰ Ləbije gə njékɔspaje m’ɔm dee loo-kula’g lə dee gogo. 12 Togə́bè ɓa dəwje gə́ Juda lai ree gə ta néje lə dee gə́ kun kára mee njé gə́ dɔg’d gə́ to kó ləm, gə mán-nduú gə́ sigi ləma, gə ubu ləm tɔ mee kəi-ŋgəm-né’g . 13 Ma m’ɔm kula koo goo kəi-ŋgəm-néje lé ji Selemia, njekinjanéməs’g ləm gə Sadɔk, njendaji-maktub’g ləm, gə Pedaja, yeḛ gə́ kára mbuna Ləbije’g ndá m’ar Hanan, ŋgolə Jakur gə́ to ŋgolə Matania la sə dee mbata deḛ ɓa d’oo dee gə́ majikojije. Deḛ ɓa d’ɔm kula kai ŋgako̰ deeje né ji dee’g.
14 Ǝi Ala ləm, maji kari ar məəi olé dɔm’g mbata né neelé ndá ar məəi wəi dɔ néramje gə́ m’ra gə ŋgonkoji wɔji dɔ kəi-Ala ləm ləm, gə néje gə́ kəm kaa dɔ dee kər-kər lé ləm tɔ.
15 Mee ndəa’g neelé ma m’oo diŋgamje gə́ mee ɓee gə́ Juda gə́ d’aar mbula kandə nduúje gə ndɔ-kwa-rɔ ləm, deḛ d’odo koje gə mán-nduúje gə kandə nduúje gə kandə kodéje gə néje gə́ rara kara dɔ mulayḛ̀je-je’g ləm tɔ ɓa deḛ ree ne Jerusalem gə ndɔ-kwa-rɔ lé. Yen ŋga m’ɓar dee m’ndəji dee kɔr dɔ ndɔ’g neelé gə́ deḛ ndogo nésɔ dee keneŋ lé . 16 Njé gə́ Tir gə́ d’isi Jerusalem kara ree gə ka̰jije gə néje lai gə́ to néndogoje ndá d’ar Judaje ndogo sə dee néje neelé gə ndɔ-kwa-rɔ. 17 Ma m’ndaŋg dəwje gə́ boo gə́ Juda m’pa ne sə dee m’pana: Némajel gə́ seḭ raje ilaje ne ndɔl dɔ ndɔ-kwa-rɔ’g togə́bè lé see gelee to ɗi wa. 18 See yee gə́ bèe ɓa bɔ síje-je ra kédé el wa. See yee gə́ bèe ɓa Ala lə sí ar nékəmndooje lai neelé teḛ ne dɔ sí’g gə dɔ ɓee-boo’g neelé gə mbəa el wa. Bèe ɓa seḭ lé seḭ ilaje ndɔl dɔ ndɔ-kwa-rɔ’g ɓarje ne oŋg dɔ Israɛlje’g ya tɔɓəi.
19 Yen ŋga m’un ndum mba kar dee d’udu tarəwkɔgje gə́ Jerusalem loo gə́ kàr a gə kandə kédé ɓa kar ndɔ-kwa-rɔ teḛ ɓəi ndá d’a kɔr ta dee el saar ndɔ-kwa-rɔ godo ɓa. Tɔɓəi ma m’unda kuraje ləm gə́ na̰je tarəwkɔgje’g gə mba kɔg dee loo kandə keneŋ gə nékodo gə́ wɔi gə ndɔ-kwa-rɔ’g lé. 20 Togə́bè ɓa njérab-néndogoje gə njéndogo néje gə́ rara kara ree to gir ɓee gə́ Jerusalem’g raga loondul’g as gɔl kára əsé gɔl joo bèe tɔ. 21 M’ndəji dee m’pa ne sə dee m’pana: See gelee ban ɓa toje gir ndògo-bɔrɔ’g nee loondul’g bèe wa. Ɓó lé seḭ a toje bèe gɔl kára tɔɓəi ndá m’a kɔrɔ rɔ sí gə jim.
Un kudee mee ndəa gən lé deḛ ree gə ndɔ-kwa-rɔ gogo el ŋga. 22 Ləbije kara m’un ndum mba kar dee d’ɔr won rɔ dee ləm, gə mba kar dee ŋgəm tarəwkɔgje mba kunda ndɔ-kwa-rɔ lé gə kəmee doi ləm tɔ.
23 Mee ndəa’g neelé ma m’oo Jibje gə́ taa denéje gə́ to Asdodje əsé Amo̰je əsé Moabje tɔ . 24 Ges ŋgan deeje pata Asdod nɛ deḛ gər ta lə Jibje el, deḛ pata lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ yo gə́ nee. 25 Ma m’ndaŋg dee ləm, m’ila ndɔl dɔ dee’g ləm, m’kunda njé gə́ na̰je bula mbuna dee’g ləma, m’tɔr yiŋga dɔ dee ləm tɔ ndá m’ar dee manrɔ dee gə ri Ala m’pana: Seḭ a karje ŋgan síje gə́ dené taa ŋgan deeje gə́ diŋgam el ləm, seḭ a taaje ŋgan deeje gə́ dené karje ŋgan síje gə́ diŋgam el ləma, seḭ kara a taa deeje el ləm tɔ.
26 See yee gə́ bèe ɓa gə́ kaiya ra Salomo̰, mbai lə Israɛlje el wa. Mbai gə́ to tana səa mbuna ginkoji dəwje gə raŋg gə́ bula digi-digi gə́ Ala ləa ndigee to gə́ yeḛ bèe lé godo ndá Ala ɓa undá gə́ mbai dɔ Israɛlje’g lai. Lé bèe kara denéje gə́ dɔɓeje’g ɓa ndɔree d’ilá dan kaiya’g . 27 See kəm kar dee d’oo sor sí to gə́ seḭ kara raje némajel gə́ boo taaje ne denéje gə́ dɔ-ɓee’g mba ra ne kaiya kɔs ne ta lə Ala lə sí rəw wa.
28 Dəw kára mbuna ŋgalə Jeojada’d gə́ to ŋgolə Eliasib ŋgɔ-njekinjanéməs lé yeḛ to məəm Sanbalatje, dəw gə́ Hɔro̰. Ma m’ɔsee rɔm’g rəw gə́ raŋg .
29 Ǝi Ala ləm, maji kari ar məəi olé dɔ dee’g mbata deḛ d’ar kula kḭjanémes gə ta manrɔ gə́ i man ne rɔi ar njékinjanéməsje gə Ləbije lé mina̰ ya.
30 Togə́bè ɓa m’ɔr ne dəwje lai gə́ dɔɓee’g mbuna dee’g ndá m’tel m’ɔm godndu gə́ wɔji dɔ njékinjanéməsje gə Ləbije mba kar dee ra lé ji dee’g mba kar nana kara tɔs kəmee dɔ kula’g ləa-ləa. 31 M’tel m’gɔl dɔ ta gə́ wɔji dɔ nékarje gə́ to kir gə́ d’a kar mee ndəa gə́ d’wɔji ləm, gə dɔ dɔmaḭ-koje gə́ doŋgɔr kara bèe ləm tɔ.
Ǝi Ala ləm, maji kari ar məəi olé dɔm’d gə́ majee ya kari.