Abgo khaassiin achaan Allah khudduus
1 Wa Allah hajja le Muusa wa gaal : 2 Hajji le kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil wa guul leehum : «Abgo khaassiin achaan ana Allah Ilaahku khudduus.
3 «Wa ayyi waahid minku khalli yihtarim ammah wa abuuh wa ahfado yoomi hana l-sabt. Wa ana bas Allah Ilaahku.
4 «Ma tiwajjuhu ale l-ilaahaat wa tasnaʼo leeku asnaam hana hadiid. Wa ana bas Allah Ilaahku.
5 «Wa kan tigaddumu le Allah dahiiyat salaama, waajib tigaddumuuha be tariiga al-hu yarda beeha. 6 Al-dahiiye di taakuluuha fi l-yoom al-gaddamtuuha foogah aw ambaakir. Wa l-yifaddil minha lahaddi l-yoom al-taalit, yiharruguuh fi l-naar. 7 Wa kan yaakuluuh fi l-yoom al-taalit da, yabga misil fatiis wa Allah ma yakhbalah. 8 Wa l-yaakulah yilhammal natiijat khataayah achaan hu ma ahtaram al-mukhassas le Allah. Wa l-naadum da, waajib yafsuluuh min chaʼabah.
9 «Wa wakit tagtaʼo ziraaʼitku fi kulla arduku, faddulu chiyya min taraf ziraaʼitku ma tagtaʼooh wa l-kichcheeb kula ma tilaggutuuh. 10 Wa fi jineenaatku hana l-inab, ma waajib tagtaʼo al-faddal min al-inab fi l-anaagiid wa la tikachchubu al-daffag fi l-ard. Dool waajib tikhalluuhum le l-miskiin wa l-ajnabi. Wa ana bas Allah Ilaahku.
11 «Ma tasurgu. Wa ma takdubu le akhuuku wa la tukhuchchuuh. 12 Wa ma tahalfu be usmi be kidib achaan be l-haliife di, intu ma tihtarumu usmi ana Ilaahku. Wa ana bas Allah.
13 «Ma tazulmu jiiraanku wa la tasurgu. Wa ma takurbu ujrat al-khaddaam lahaddi ambaakir. 14 Ma tiʼayyuru al-tarchaan wa ma tukhuttu cheyy giddaam al-amyaan le yitartiʼah. Wa be da, tiwassufu khoofku minni ana Ilaahku. Wa ana bas Allah.
15 «Wa fi l-chariiʼa, ma timayyulu wa la tansuru al-gaadir wa la l-daʼiif wa laakin ahkumu ambeen akhwaanku be l-adil. 16 Ma tangulu al-kalaam ambeenaat chaʼabku. Be kidib, ma tathamo jiiraanku be jariime al-tidaffig dammah. Wa ana bas Allah.
17 «Ma takraho akhwaanku min daakhal guluubku wa laakin luumu rufgaanku achaan ma tichaaruku maʼaahum fi zunuubhum. 18 Ma tichiilu taar wa ma takurbu fi guluubku le iyaal chaʼabku. Hibb akhuuk misil tihibb nafsak ! Wa ana bas Allah.
19 «Ahfado gawaaniini. Ma tilimmu bahaayim itneen al-nafarhum chig chig le tiwalluduuhum. Wa ma tazraʼo fi zereʼ waahid nabaataat itneen al-nafarhum chig chig. Wa ma talbaso khalag masnuuʼ min nooʼ tineen chig chig.
20 «Wa kan raajil ragad maʼa mara wa l-mara di khaadim wa makhtuuba le naadum aakhar wa laakin ma fadooha wa la atagooha, fi l-bakaan da yikaffi al-khasaara. Wa laakin ma yaktuluuhum achaan al-khaadim di ma atagooha. 21 Wa l-raajil al-sawwa al-cheyy da yijiib le Allah fi madkhal kheemat al-ijtimaaʼ kabich dahiiye le kaffaarat al-khata. 22 Wa be l-kabich da, raajil al-diin yisawwi leyah kaffaara wa yigaddim dahiiye le kaffaarat al-khata le Allah fi chaan al-zanib al-hu sawwaah. Wa khalaas yalga al-khufraan.
23 «Wa wakit tadkhulu fi l-balad wa timaggunu ayyi chadara al-talda iyaal, ajʼalo iyaalha muharramiin leeku le muddit talaata sana, ma taakuluuhum. 24 Wa fi l-sana al-raabʼe, kulla iyaal al-chadara di tikhassusuuhum le Allah fi iid al-chukur. 25 Wa fi l-sana al-khaamse, taakulu iyaal al-chadar. Wa be da, intaajku yiziid leeku. Wa ana bas Allah Ilaahku.
26 «Ma taakulu ayyi cheyy maʼa l-damm. Wa ma tichawwufu wa la tihajju be ilim al-kheeb. 27 Ma tagtaʼo chaʼarku mudawwar wa ma tagtaʼo chawaarib duguunku. 28 Ma tijarruhu jisimku be sabab naadum maat wa tisawwu rasim al-ma yingachcha fi jisimku. Wa ana bas Allah.
29 «Ma tiwadduru charaf banaatku be l-charmata wa da achaan al-balad ma tichcharmat wa tinmali be l-fasaala. 30 Ahfado yoomi hana l-sabt wa ahtarumu beeti al-mukhaddas. Wa ana bas Allah.
31 «Ma tiwajjuhu ale l-naas al-yikallumu maʼa l-maytiin wa la l-jannaaniyiin, ma tifattuchuuhum wa tinnajjaso beehum. Wa ana bas Allah Ilaahku.
32 «Gumm le siyaad al-suuf al-abyad wa ahtarim al-chiyyaab. Wa be da, tiwassif khoofak minni ana Ilaahak. Wa ana bas Allah.
33 «Wa kan naadum ajnabi ja sakan maʼaaku fi baladku, ma tazulmuuh. 34 Wa alʼaamalo maʼa l-ajnabi al-saakin maʼaaku misil maʼa l-muwaatin min Bani Israaʼiil wa hibbuuh misil tihibbu nufuusku achaan intu kula bigiitu ajaanib fi balad Masir. Wa ana bas Allah Ilaahku.
35 «Ma timayyulu fi l-chariiʼa wa ma tukhuchchu fi l-magaas wa la l-wazin wa la l-mikyaal. 36 Khuttu miizaan aadil wa wazin aadil wa kooro aadil wa liitir aadil. Wa ana bas Allah Ilaahku al-maragtuku min balad Masir.
37 «Wa ahfado kulla churuuti wa kulla gawaaniini wa tabbuguuhum. Wa ana bas Allah.»
Godnduje gə́ ɓəd-ɓəd
1 Njesigənea̰ ula Moyis pana: 2 Ula koso-dəwje lə Israɛlje lai pana: Seḭ a toje gə kəmee doi mbata ma m’to gə kəmee doi tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí ya .
3 Nana kara gə́ mbuna sí’g lé a təd kag kea̰ gə bɔbee ləm, a kaa dɔ ndɔ ndɔ-kwa-rɔje ləm kər-kər ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí ya .
4 Seḭ a telje rɔ sí goo magəje’g el ləm, seḭ a lḛ̀je né ndajije ne magəje el ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí ya .
5 Loo gə́ seḭ a kinjaje gwɔs nékinjaməs gə́ ka̰ kɔm na̰’d gə Njesigənea̰ ndá seḭ a kḭjáje gə goo rəbee mba karee taa kəmee ɓa. 6 Mbata seḭ a sɔje da neelé mee ndəa gə́ seḭ ḭjáje gə́ nékinjaməs ya əsé bèlè lookàree tɔ, nɛ gesee gə́ nai saar nona lé seḭ a rooje gə́ roo ya. 7 Ɓó lé dəw usɔ ndɔ gə́ njékɔm’g munda lé ndá a to né gə́ to lée’g el, tɔɓəi a taa kəm Njesigənea̰ el tɔ. 8 Dəw gə́ sɔ da neelé ndá bo̰ kaiya ləa a kɔs təa’g mbata né gə́ d’unda gə kəmee d’ar Njesigənea̰ lé yeḛ aree tel to né gə́ sin kari ba, ndá dəw neelé d’a kɔree mbuna koso-dəwje’g ləa ya.
9 Loo gə́ seḭ a kinjaje kó mee ɓee’g lə sí ndá seḭ a kya̰je kil ndɔ lə sí lal kinja kó keneŋ ləm, yee gə́ nai gə́ kəm kwa ɓuru lé kara seḭ a kwaje ləm-ləm el ləm tɔ . 10 Seḭ a kinjaje ɗɔr nduú gə́ nai mee ndɔ-nduú’g lə sí el ləm, ka̰deeje gə́ ɔm naŋg kara seḭ a tɔsje ndo̰-ndo̰ el ləm tɔ, seḭ a kya̰je néje neelé karje njéndooje əsé dəw-dɔ-ɓeeje. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí.
11 Seḭ a ɓogoje el ləm, seḭ a raje né gə́ ŋgɔm əsé a kundaje goso mbuna na̰’d el ləm tɔ . 12 Seḭ a ɓarje rim kubuje ne rɔ sí gə taŋgɔm el mbata yee gə́ nee ɓa seḭ arje ri Ala lə sí tel to ne né gə́ sin kari ba. Ma m’to Njesigənea̰ .
13 Seḭ a buguruje mar síje el ləm, a ɓogo deeje el ləm tɔ. Njékulaje lə sí kara seḭ a ŋgəmje nékoga dɔ ji dee saar teḛ bèlè el tɔ . 14 Seḭ a tajije njembikudu el ləm, seḭ a kilaje né no̰ njekəmtɔ’g mba karee un gɔlee aree oso el ləm tɔ, nɛ seḭ a ɓəlje Ala lə sí ya. Ma m’to Njesigənea̰ .
15 Seḭ a raje né gə́ lal najee loo-gaŋg-rəwta’g el ləm, seḭ a kɔrje kəmta lə njendoo ɓəd el ləma, seḭ a ndigije ta lə dəw gə́ boo el ləm tɔ, nɛ seḭ a kɔrje kəmta lə mar síje gə goo rəbee ya . 16 Seḭ a kundaje nani mbuna koso-dəwje’g lə sí el. Seḭ a kilaje ta dɔ mar síje’g kar məs dee ɔm ne naŋg el tɔ. Ma m’to Njesigənea̰.
17 Seḭ a kwaje ŋgako̰ síje gə meḛ sí el, lé riri kara seḭ a ndaŋgje mar síje dɔ néra deeje’g, nɛ seḭ a karje ta kaiya wa dɔ sí gə mba dee el . 18 Seḭ a dalje ba̰ lə sí el ləm, seḭ a kwaje gə oŋg lə sí gə́ kédé-kédé dɔ ŋgan meḛ dəwje’g lə sí el ləm tɔ. Seḭ a kundaje mar síje dan kəm sí’g to gə́ seḭ raje ne gə darɔ sí bèe ya. Ma m’to Njesigənea̰ .
19 Seḭ a kaaje dɔ godndumje kər-kər. Nékulje gə́ gel dee ɓəd-ɓəd joo lé seḭ a kila deeje dɔ na̰’d kar dee d’oji ne na̰ el ləm, mee ndɔje lə sí kara seḭ a kodoje koje gə́ gel dee ɓəd-ɓəd joo dubu deeje keneŋ el ləma, seḭ a kulaje kubu gə́ d’ṵji gə kulaje gə́ gel dee ɓəd-ɓəd joo rɔ sí’g el ləm tɔ .
20 Ɓó lé dəw gə́ rara ɓa gə́ to gə dené, gə́ to ɓər gə́ njemɔr ləa sí gən, nɛ d’uga dəa əsé lal kɔr ta ɓər dəa’g ɓəi ndá d’a kunda ɓaŋg dɔ dee’g kar dee d’uga ɓó, d’a tɔl dee el mbata dené neelé d’ɔr ta ɓər dəa’g el ɓəi. 21 Diŋgam neelé a ree gə bàl badə gə́ nékinjaməs gə́ ka̰ ta gə́ wa dəa rɔ Njesigənea̰’g ta kəi-kubu-kiŋga-na̰’g mbata ta gə́ wa dəa lé. 22 Njekinjanéməs a ra né kuga ne dɔ kaiya ləa no̰ Njesigənea̰’g mbata kaiya gə́ yeḛ ra lé ndá bàl badə lé yeḛ a kinja gwɔsee gə́ nékinjaməs gə́ ka̰ ta gə́ wa dəa ndá ta kaiya gə́ yeḛ ra lé a kɔr ne dəa’g ya.
23 Loo gə́ seḭ a ka̰dje mee ɓee’g ɓa seḭ maa̰je kag-sɔje ɓəd-ɓəd ndá seḭ a kooje kandə dee gə́ néje gə́ mina̰ as ləb sí munda, seḭ a koo deeje gə́ néje gə́ mina̰ ndá seḭ a sɔ deeje el. 24 Ləb gə́ njekɔm’g sɔ lé seḭ a kundaje kandə deeje lai gə kəmee karje Njesigənea̰ mba pidee ne ya. 25 Ləb gə́ njekɔm’g mi lé seḭ a sɔje kandə deeje ləm, a kinjaje kandə dee gə́ kédé-kédé ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí.
26 Seḭ a sɔje da kára kara gə məsee na̰’d el. Seḭ a toje njénékooje el ləm, a toje njéndo̰-ərje gə mba koo ne né gə́ a gə teḛ dɔ sí’g el ləm tɔ . 27 Seḭ a kinjaje dɔ sí gubér el ləm, seḭ a ndisaje kil mbai ta sí el ləm tɔ . 28 Seḭ a tḭjaje ndaji rɔsi’g kwaje ne ndòo yoo el ləm, seḭ a tḭjaje liba rɔ sí’g el ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰.
29 Seḭ a kooje ŋgan síje gə́ dené gə́ né el kɔsje ne gel dee mba kar dee ra mɔdkaiya loo magə-poleje’g lé, nà ɓee lé a tel to loo kaiya, kar néra gə́ to kḛji ɓa taa loo keneŋ pəl-pəl ləm tɔ . 30 Seḭ a kaaje dɔ ndɔ-kwa-rɔje ləm kər-kər ləm, seḭ a ɓəlje kəi ləm gə́ to gə kəmee ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰ .
31 Telje rɔ sí go deḛ gə́ njesaŋ ndil dəwje gə́ d’wəi el ləm, əsé go njéndo̰-ərje’g el ləm tɔ, ndolèje goo dee el nà seḭ a mina̰je ne. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí .
32 Seḭ a kḭje tar no̰ dəw gə́ dəa pudu’g ləm, seḭ a kilaje koji dɔ ɓugaje’g ləm tɔ. Bèe ɓa seḭ a ɓəlje ne Ala lə sí ya. Ma m’to Njesigənea̰.
33 Ɓó lé dəw-dɔ-ɓee ree si sə sí mee ɓee’g lə sí ndá seḭ a bugureje el . 34 Dəw-dɔ-ɓee gə́ si mbuna sí’g lé seḭ a kéeje asəna gə kojiɓee mbuna sí’g bèe ya, seḭ a kṵdáje dan kəm sí’g to gə́ seḭ raje ne gə rɔ sí bèe mbata kédé lé seḭje kara toje gə́ dəw-dɔ-ɓeeje mee ɓee gə́ Ejiptə tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí.
35 Seḭ a raje né gə́ lal najee loo-gaŋg-rəwta’g el ləm, əsé kúla kwɔji ŋgal lə néje el ləm, əsé loo kwɔji kwɔi lə néje el ləma, əsé loo kwɔji né kɔm néje keneŋ el ləm tɔ . 36 Seḭ a kilaje né gə́ gə goo rəbee ɓa dɔ némbwɔji-né’g ləm, dɔ néje’g lə sí gə́ wɔi ləma, dɔ nduji gə mán’g lə sí ləm tɔ. Ma m’to Njesigənea̰, Ala lə sí gə́ m’ar sí undaje loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛje lé ya.
37 Seḭ a kaaje dɔ godndumje, gə dɔ ndukunje ləm lai kər-kər ndá seḭ a raje née tɔ. Ma m’to Njesigənea̰.
