Allah rassal nabi fi Beet Iil
1 Wa daahu nabi Allah waahid gamma min balad Yahuuza be amur Allah wa ja fi Beet Iil. Wa da fi wakit al-Yarubaʼaam gaaʼid yiharrig al-bakhuur fi l-madbah al-hu banaah. 2 Wa l-nabi da hajja be hiss aali didd al-madbah hasab kalaam Allah wa gaal : «Ya l-madbah ! Ya l-madbah ! Daahu Allah gaal : ‹Daahu yaldo wileed le zurriiyit Dawuud wa yisammuuh Yuuchiiya. Wa rujaal al-diin hana l-bakaanaat al-aaliyiin al-yiharrugu foogak al-bakhuur, hu yigaddimhum foogak dahaaya. Wa yiharrugu foogak udaam al-naas kula.›» 3 Wa fi nafs al-yoom da, al-nabi anta alaama wa gaal : «Di hi al-alaama al-tiwassif kadar kalaam Allah yihaggig. Al-madbah da yinchagga wa l-rumaad al-fi lubbah yidaffig.»
4 Wa wakit al-malik Yarubaʼaam simiʼ kalaam nabi Allah al-gaalah didd al-madbah hana Beet Iil da, hu madda iidah min al-madbah wa gaal be hiss aali : «Akurbu al-raajil da !» Wa fi l-bakaan da, iidah al-maddaaha ale l-nabi di yibsat wa ma yagdar yijiibha aleyah. 5 Wa tawwaali, al-madbah anchagga wa l-rumaad al-fi lubbah daffag. Wa da bigi misil al-alaama al-kallam beeha al-nabi al-tiwassif kadar kalaam Allah yihaggig.
6 Wa l-malik gaal le l-nabi : «Min fadlak, achhad Allah Ilaahak wa asʼalah leyi achaan nagdar nijiib iidi aleyi.» Wa l-nabi chahad Allah wa l-malik gidir jaab iidah aleyah wa hi bigat misil awwal.
7 Wa l-malik gaal le l-nabi : «Taʼaal namchu al-beet taakul wa tachrab wa ana nantiik hadiiye.» 8 Wa l-nabi radda le l-malik wa gaal : «Kan inta tantiini nuss beetak kula, ana ma namchi maʼaak. Wa ana wa la naakul akil wa la nachrab almi fi l-bakaan da 9 achaan da bas Allah amaraani wa gaal : ‹Wa la taakul akil wa la tachrab almi wa la tigabbil be nafs al-derib al-macheet beyah.›» 10 Wa khalaas, al-nabi gabbal be derib aakhar ma be l-derib al-awwal macha beyah Beet Iil.
Al-nabi isi Allah
11 Wa fiyah nabi waahid chaayib saakin fi Beet Iil. Wa iyaalah jo wa hajjo leyah be l-amal al-sawwaah nabi Allah fi l-yoom da fi Beet Iil. Wa hajjo le abuuhum be l-kalaam al-gaalah le l-malik. 12 Wa abuuhum gaal leehum : «Be l-derib al-weenu al-nabi da faat ?» Wa iyaalah wassafooh al-derib al-gabbal beyah al-nabi al-ja min balad Yahuuza. 13 Wa khalaas, gaal le iyaalah : «Chiddu leyi al-humaar.» Wa humman chaddooh leyah wa hu rikib foogah.
14 Wa l-chaayib chaal derib al-nabi wa ligaah gaaʼid fi gaʼar chadara kabiire. Wa saʼalah wa gaal : «Inta bas al-nabi al-ja min balad Yahuuza walla ?» Wa hu radda leyah wa gaal : «Aywa, ana bas.» 15 Wa l-chaayib gaal leyah : «Taʼaal maʼaayi fi l-beet wa aakul leek akil.»
16 Wa l-nabi radda leyah wa gaal : «Ana wa la nagdar nigabbil wa la nagdar namchi maʼaak fi beetak wa la naakul akil wa la nachrab almi maʼaak fi l-bakaan da. 17 Wa da achaan Allah amaraani wa gaal leyi : ‹Wa la taakul akil wa la tachrab almi fi l-bakaan da wa la tigabbil be nafs al-derib al-macheet beyah.›»
18 Wa l-chaayib gaal leyah : «Ana kula nabi mislak. Wa malak waahid kallam leyi be kalaam min Allah wa gaal : ‹Amchi gabbil al-nabi da fi beetak wa khalli yaakul akil wa yachrab almi.›» Wa laakin al-chaayib gaaʼid yakdib leyah. 19 Wa khalaas, al-nabi gabbal maʼaayah fi beetah wa akal akil wa chirib almi.
Moot al-nabi al-ja min balad Yahuuza
20 Wa wakit humman al-itneen gaaʼidiin yaakulu, Allah hajja le l-nabi al-chaayib al-gabbal al-nabi al-ja min balad Yahuuza. 21 Wa l-nabi al-chaayib hajja be hiss foog le l-nabi al-ja min balad Yahuuza wa gaal leyah : «Daahu Allah gaal : ‹Inta isiit kalaami wa ma hafadt al-amur al-amartak beyah ana Allah Ilaahak. 22 Wa gabbalt akalt akil wa chiribt almi fi l-bakaan al-ana gult leek : “Ma taakul akil wa ma tachrab almi.” Wa be sabab da, ma yadfunu janaaztak fi khabur juduudak.›»
23 Wa baʼad akal akil wa chirib almi, al-nabi al-chaayib chadda humaar al-nabi al-hu gabbalah. 24 Wa khalaas, al-nabi da rikib wa faat. Wa wakit maachi fi l-derib, duud waahid marag wa katalah. Wa janaaztah waagʼe fi l-derib wa l-humaar waagif jambaha be nussaha al-waahid wa l-duud kula waagif jambaha be nussah al-aakhar.
25 Wa naas waahidiin faaytiin be l-derib da chaafo janaaza waagʼe fi l-derib wa l-duud waagif jambaha. Wa humman macho wa hajjo beeha fi l-hille al-saakin foogha al-nabi al-chaayib. 26 Wa wakit al-nabi al-chaayib al-gabbalah simiʼ be l-khabar da, hu gaal : «Da nabi Allah, da l-nabi al-isi amur Allah. Wa Allah sallamah le l-duud darabah wa katalah wa da bigi hasab kalaam Allah al-gaalah leyah.»
27 Wa khalaas, al-nabi al-chaayib gaal le iyaalah : «Chiddu leyi al-humaar.» Wa humman chaddooh leyah. 28 Wa hu macha ligi al-janaaza waagʼe fi l-derib wa l-humaar wa l-duud waagfiin jamb al-janaaza. Wa l-duud ma akal al-janaaza wa ma darab al-humaar. 29 Wa l-nabi al-chaayib rafaʼ janaazit nabi Allah wa khattaaha fi l-humaar wa gabbal beeha. Wa l-nabi al-chaayib ja fi l-hille le yadfinah wa yisawwi leyah furaach. 30 Wa hu dafan al-janaaza fi khabur hana juduudah halaalah wa hizin leyah wa gaal : «Ya khasaaritna ! Ya akhuuyi.»
31 Wa baʼad dafanah, al-chaayib gaal le iyaalah : «Kan ana mutt, adfunuuni fi khabur juduudi maʼa l-nabi da. Wa khuttu udaami jamb udaamah. 32 Achaan al-kalaam al-gaalah Allah didd al-madbah hana Beet Iil wa didd kulla buyuut al-ibaada fi l-bakaanaat al-aaliyiin fi hillaal al-Saamira, akiid yilhaggag.»
33 Wa baʼad kulla cheyy al-kaan da, Yarubaʼaam ma khalla derbah al-fasil al-maachi foogah da. Wa min al-chaʼab hu darraj rujaal diin le l-bakaanaat al-aaliyiin. Wa ayyi naadum al-yidoor yabga raajil diin, hu yidarrijah raajil diin fi l-bakaanaat al-aaliyiin. 34 Wa da bas sabab zanib aayilat Yarubaʼaam. Wa achaan da bas, aayiltah addammarat wa waddarat min wijh al-ard.
Wak vḛneya ge anabi ne ge twal tuwaleya ge Betel ne pal
1 Ndi, ndu ge Dok ne a̰me ɗage ne suwal Yuda ya mbo Betel wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal. Dé ya swaga ge Yerobowam ne ka mḛya twal tuwaleya pal ndwara til dukan go. 2 Ndage na ka̰l oyya ne wak vḛneya twal tuwaleya pal wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal, jan go: «O, twal tuwaleya! O, twal tuwaleya! Bage ɗiŋnedin jan go: ‹Vya son a̰me mbo tol ne hir ge Dawda ne zi, a mbo tol na dḭl Yozias , mbo vyan naa ge ke tuwaleya ge swaga sḭḭm mbe ne ma, nama ge a ne til dukan ma mo pal, a mbo til naa dasana ma kal ma mo pal me!›» 3 Hon kaŋ ŋgayya a̰me, jan nama go: «Ne kaŋ ŋgayya mbe no ta aŋ kwa go na Bage ɗiŋnedin jya̰ fare ne. Twal tuwaleya mbo wage se, siim ge kavaar ma num ma ne mbo dasare suwar zi.» 4 Swaga ge gan Yerobowam ne za̰ fare janna ge ndu ge Dok ne ho̰l ne twal tuwaleya ge Betel ne ɗe, ne twal tuwaleya pal ya, tyare na tok, jan go: «Wa̰ me na!» Swaga mbe go, Yerobowam tok ga mwaɗeya, keɗe, day ge gwan ne na ya na ta zi to. 5 Twal tuwaleya wage, siim ge kavaar ma num ma ne dasare suwar zi dimma ne kaŋ ŋgayya ge ndu ge Dok ne ne jya̰ go, wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal. 6 Swaga mbe go, gan jan ndu ge Dok ne go: «Kaɗe Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne, ne mbi pe, ne da pe, mbi gwa̰ ne mbi tok ya se.» Ndu ge Dok ne kaɗe Bage ɗiŋnedin, gan gwan ne na tok ya se, na tok gwan ne na byalam ge zaŋgal go.
7 Gan jan ndu ge Dok ne go: «Mbo nee mbi yadiŋ, nee mbo zam kaŋzam, mbi ba hon mo bobo me.» 8 Ndu ge Dok ne jan gan go: «Ko mo te ho̰ mbi mo yàl le ɗu puy, mbi wat mo diŋ to. Mbi zam kaŋzam ko njot mam swaga mbe no go to. 9 Ago Bage ɗiŋnedin ho̰ mbi na wak go: ‹Mo mbo zam kaŋzam, ko njot mam swaga mbe go to. Mo mbo gwan he koo pul ge mo ne he na ya swaga gwan di go to›.» 10 Hé viya̰ ge ɗogle gwan di, be ge viya̰ ge na ne he na mbo Betel to.
Ndu ge Dok ne, kuri Bage ɗiŋnedin wak
11 Ndi anabi sabar a̰me ɗu ka suwal Betel diŋ. Na vya ma mbo wan na kaŋ ma pet ge ndu ge Dok ne ne ke suwal Betel go ma̰ no pe, ne fare ma ge ne jya̰ gan. Swaga ge a ne á fare jan bama bá go ɗe, 12 nama bá ele nama go: «Hé ma viya̰ gwanna ɗaa?» Ago na vya ma kwa viya̰ ge ndu ge Dok ne ge ne mbo ne Yuda ya ne he na gwanna. 13 Jan na vya ma go: «Aŋ sá me mbi kwara ya.» A sá na kwara ya, ndwar na pal. 14 Kare ndu ge Dok ne pe ya, mbo ɓol na katɗa baŋre pe zi. Jan na go: «A mo ndu ge Dok ne ge ne mbo ne suwal Yuda ya ne’a?» Vin, jan go: «A mbi ne!» 15 Anabi mbe gwan jan na go: «Mbo nee mbi yadiŋ zam kaŋzam.» 16 Ndu ge Dok ne gwan ne na janna go: «Mbi ne pool mbo poseya ne mo, ko wat mo yadiŋ to. Mbi ne pool zam kaŋzam, ko njot mam dagre ne mo swaga mbe no go go to bat. 17 Ago Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi go: ‹Mo mbo zam kaŋzam ko njot mam swaga mbe go to bat, mo mbo gwan he koo pul ge mo ne he na ya swaga gwan di go to.›» 18 Anabi mbe gwan jan na go: «Mbi me, mbi anabi ne dimma ne mo go. Maleka a̰me jya̰ mbi fare, jya̰ mbi ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, jya̰ mbi go: ‹Mbo gwan ne na ya mo yadiŋ, na za kaŋzam, na njó mam me›.» E no, ka jan fare ge hale. 19 Ndu ge Dok ne gwan’a poseya ne na, zam kaŋzam, ne njot mam na yadiŋ.
Bage ɗiŋnedin e sonne wan ndu ge Dok ne
20 A gale ne swaga zam kaŋzam go, Bage ɗiŋnedin jan anabi ge ne gwa̰ ne ndu ge Dok ya̰ fare, 21 na sḛ tol ndu ge Dok ne ge ne mbo ne Yuda ya, jan na go: «Bage ɗiŋnedin jan go: ‹Ne jo̰ mo kuri wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne, mo be koy eya ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne, ge ne ho̰ mo ma to, 22 ne jo̰ mo gwa̰ ya, mo za kaŋzam, ne njot mam ge swaga ge na sḛ ne jya̰ mo go, mo za kaŋzam, ko mo njó mam go to go no, ago mo mbo su, a mbo mbul mo sḛ duur dagre ne mo bá ma to›.» 23 Swaga ge a ne za kaŋzam ne njot mam ɗe, anabi sá kwara ge anabi ge sabar ge ne gwa̰ ne na ya ne, 24 dol tene viya̰ go mborra, sonne ɓol na viya̰ zi, hun na, na siya ga dolla viya̰ go. Kwara gá mḛya na ziyar go le ɗu, sonne mḛ le ɗu me. 25 Naa ge ne kale ma a kwa siya dolla viya̰ go, sonne mḛya na ziyar go me. A mbo jan naa fare mbe ge suwal ge anabi ge sabar mbe ne ya. 26 Swaga ge anabi ge ne gwa̰ ne na ne viya̰ ya mbe ne za̰ fare mbe, jan go: «A ndu ge Dok ne ge ne gwa̰ ne na pala wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pe se to mbe ne. Bage ɗiŋnedin ɓya̰ na sonne wak zi, sonne hṵ na no dimma ne fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na go.» 27 Uwale, jan na vya ma go: «Aŋ sá me mbi kwara ya.» A sá na kwara ya. 28 Ɗage mbo, mbo ɓol ndu mbe dolla viya̰ go, kwara ma ne sonne ne mḛya na ziyar go. Amma sonne be zam ndu mbe to, be hun kwara mbe to me. 29 Anabi ge sabar mbeɗe ndu ge Dok ne duur, dol na kwara pal, gwan ne na yadiŋ. Anabi ge sabar mbe gwan ne na suwal diŋ ya, mbul na, a fyal na. 30 Mbo e na duur taal ge na ne a na ne na sḛ pe zi, a ga mbal sḭ na pal go go:
«Hat mbi ná vya!»
31 Go̰r swaga ge a ne mbu na, jan na vya ma go: «Swaga ge mbi ne mbo su dḛ ya, aŋ mbo e mbi taal mbe zi, aŋ mbo mbul mbi na ziyar go me. 32 Ago fare ma ge na sḛ ne jya̰ na twal tuwaleya ge Betel ne pal, poseya ne fare ma ge na sḛ ne jya̰ na swaga sḭḭm ma ge ne suwal Samariya go ma pal pet, a fareba nama wak mbo wi.»
33 Go̰r mḛreya mbe ma no go puy ɗe, Yerobowam be ya̰ kaŋ kerra ge na ne ge sone ma to, ga dwage tal naa ge ke tuwaleya ma ge swaga sḭḭm ma ne, ne ɓase ma buwal zi. Ago ka hon temel tuwaleya ndu ge na laar ne wa̰ temel tuwaleya, ka e nama swaga sḭḭm ma go. 34 No a kaŋ ge ne e hir ge Yerobowam ne wat sone zi ne, da ne pe no, nama pehir burmi uzi ne suwar pal no.
