Banyaamiin waddooh Masir
1 Al-juuʼ bigi chadiid bilheen fi balad Kanʼaan. 2 Baʼad humman kammalo al-maʼaach al-jaabooh min Masir, Yaakhuub gaal le iyaalah : «Gabbulu amchu Masir achru leena maʼaach chiyya.»
3 Laakin Yahuuza gaal le abuuh : «Aniina ma gulna leek ? Al-haakim gaal leena be kalaam waadih kan ma jibna akhuuna da, hu ma yigaabilna. 4 Laakin kan inta tikhassid akhuuna yamchi maʼaana da, khalaas aniina namchu nachru leek maʼaach. 5 Wa kan abeet kamaan, aniina ma nagdaro namchu. Achaan al-haakim gaal leena kan ma jibna akhuuna da, hu ma yigaabilna.»
6 Wa Yaakhuub al-binaaduuh Israaʼiil gaal leehum : «Maala gultu leyah induku akhu aakhar ? Intu dool taʼʼabtuuni.» 7 Humman gaalo : «Ma ke ! Hu bas saʼalaana suʼaal katiir achaan yaʼarifna wa yaʼarif aayilitna. Hu gaal leena : ‹Abuuku gaaʼid hayy walla ? Induku akhu aakhar walla ?› Wa aniina raddeena leyah fi suʼaalah. Laakin ma naʼarfu kadar yuguul leena : ‹Amchu jiibu leyi akhuuku.›»
8 Wa Yahuuza gaal battaan le abuuh Israaʼiil : «Khalli al-wileed yamchi maʼaayi. Wa khalli nugummu namchu kan ma nidooru numuutu kullina ke, aniina wa iyaalna wa inta. 9 Wa ana bas nadmanah wa tagdar tatulbah minni. Kan ana ma gabbaltah leek, ajʼalni misil naadum khaati fi muddit hayaati. 10 Hassaʼ da, awwal kan ma akhkharna da, wakit da macheena marrateen.»
11 Khalaas, abuuhum Israaʼiil gaal leehum : «Hiya, kan ke da, asmaʼo kalaami. Chiilu maʼaaku hadiiye wa wadduuha le l-haakim. Chiilu fi mawaaʼiinku min ahsan intaaj ardina misil asal chiyya wa samukh hana kitir wa talha wa dukhkhaan wa iyaal al-chadar al-samhiin. 12 Wa waddu al-gurus al-tachru beyah gameh wa l-gurus al-ligiituuh fi chuwaalaatku kula. Akuun humman sawwo khalat. 13 Khalaas, amchu waddu akhuuku bakaan al-haakim. 14 Wa Allah al-Gaadir yikhalli al-haakim da yihinn foogku wa yikhalli Banyaamiin wa yatlig akhuuku al-aakhar kula. Kan leyi ana kamaan, khalli nagood bala iyaal.»
Akhwaan Yuusuf gabbalo fi Masir
15 Wa khalaas, humman jahhazo al-hadiiye misil abuuhum gaalah wa chaalo al-gurus marrateen. Wa waddo Banyaamiin maʼaahum le Masir. Wa gaabalo Yuusuf. 16 Wa Yuusuf chaaf Banyaamiin maʼaahum. Wa wakit chaafah, gamma gaal le masʼuul beetah : «Waddi al-naas dool fi beeti wa adbah leehum kabich wa sawwu akil achaan yikhaddu maʼaayi.» 17 Wa l-masʼuul waddaahum fi beet Yuusuf misil hu gaalah leyah. 18 Wa wakit waddoohum fi beet Yuusuf, humman khaafo bilheen wa gaalo ambeenaathum : «Fi chaan al-gurus al-gabbalo leena fi chuwaalaatna wakit awwal jiina, akuun humman yakurbuuna le yichiilu hamiirna wa yiʼabbuduuna !»
19 Wa fi madkhal al-beet, garrabo le l-masʼuul hana beet Yuusuf wa gaalo leyah : 20 «Min fadlak, ya l-sayyid, awwal aniina jiina hini chareena maʼaach. 21 Wa wakit mugabbiliin, wassalna bakaan al-nunuumu foogah wa gammeena fakkeena chuwaalaatna. Wa ayyi waahid ligi gursah fi khachum chuwaalah. Wa daahu al-gurus da, jibnaah leek battaan. 22 Wa jibna gurus aakhar le nachru beyah maʼaach. Wa ma naʼarfu yaatu dassa leena al-gurus da fi chuwaalaatna.»
23 Wa l-masʼuul gaal leehum : «Asburu, ma takhaafo cheyy. Allah Rabbuku wa Rabb abuuku bas rahamaaku be kanz fi chuwaalaatku. Kan le gurusku kamaan, ana ligiitah.»
Al-akhwaan al-ihdaachar fi beet Yuusuf
Wa khalaas, al-masʼuul marag leehum Chimʼuun min al-sijin. 24 Wa waddaahum fi beet Yuusuf. Wa antaahum almi le yikhassulu rijleehum wa jaab akil le hamiirhum. 25 Min simʼo kadar humman yikhaddu maʼa Yuusuf, marago al-hadiiye al-daayriin yantuuha leyah fi wakt al-khada.
26 Wa khalaas, wakit Yuusuf ja dakhal fi beetah, humman gaddamo leyah al-hadiiye wa sajado leyah. 27 Hu sallamaahum wa gaal : «Chaayibku al-hajjeetuuni beyah lissaaʼ gaaʼid hayy wa gaaʼid aafe walla ?» 28 Wa humman gaalo leyah : «Aywa, abuuna gaaʼid hayy wa gaaʼid aafe.» Wa battaan dangaro wa sajado leyah.
29 Wa Yuusuf rafaʼ raasah wa chaafaahum kulluhum wa irif wald ammah Banyaamiin wa gaal : «Hu da bas akhuuku al-sakhayyar al-yoom daak hajjeetuuni beyah da walla ?» Wa gaal le Banyaamiin : «Ya wileedi, al-Rabb yantiik rahma.» 30 Wa wakit chaaf akhuuh, galbah riʼif wa yidoor yabki wa tawwaali marag wa macha fattach bakaan al-yabki foogah. Wa macha dakhal fi khurfitah wa baka. 31 Wa baʼad baka, khassal wijhah wa asar galbah wa marag leehum. Wa gaal le khaddaamiinah : «Amchu jiibu al-akil.»
32 Wa khalaas, jaabo al-akil wa antooh le Yuusuf wiheedah wa le akhwaanah wiheedhum wa le l-Masriyiin kula wiheedhum achaan haraam le l-Masriyiin yaakulu maʼa l-Ibraaniyiin. 33 Wa akhwaan Yuusuf rassoohum giddaamah min al-bikir lahaddi l-sakhayyar. Wa be da, humman alʼajjabo wa bichchaawafo ambeenaathum. 34 Wa be izin Yuusuf, chaalo al-akil al-gaaʼid giddaamah wa antooh le akhwaanah. Wa l-akil al-antooh le Banyaamiin yisaawi khamsa marraat akil hana akhwaanah. Wa humman chirbo khamar sawa lahaddi firho.
Gwanna ge Yakub vya ma ne mbo suwal Masar
1 Baktar mbe ka suwal pal gḛ ge be to. 2 Swaga ge a ne á swara ge a ne gene na ne suwal Masar ya ɗe, Yakub jan na vya ma go nama gwa̰ mbo yat bama swara ya nde. 3 Yuda jan na go: «Ndu mbe jya̰ i fare ndaar kaka go, kadɗa i mbo ne i bá vya ya ya to, i ne pool ge kwa na ndwara to. 4 Kadɗa mo vin’a ya̰ i bá vya mborra ne i, i da ne pool mbo yat kaŋzam ya. 5 Amma kadɗa mo ya̰ na mborra ne i to, i ne pool mborra to. Ago, ndu mbe jya̰ i go, kadɗa aŋ bá vya mbo ja poseya ne aŋ to, aŋ ne pool ge kwa mbi ndwara to bat.» 6 Israyela jan go: «Aŋ te ke mbi yál go kyaɗa ɗaa? Aŋ te jya̰ ndu mbe gyana go aŋ da ne bá vya a̰me ne go ta ɗu ɗaa?» 7 Nama sḛ ma jan na go: «Ndu mbe ele i fare fefeɗek, i ne i yàl ma pal. Ele i go: ‹Aŋ bá ya go ne ndwara ɗaa? Aŋ ná vya a̰me ɗu gá ya ya ɗaa?› I gwa̰ ne na vinna na fare eleya ma pal. I be kwa go, na ba jan i go, i mbo ne na i bá vya ya to.»
8 Yuda jan na bá Israyela go: «Ya̰ Bayami mborra ne mbi. I ɗage mborra, go no, i, ɓanna ne mo sḛ, ne nee yàl ma, nee ba kat ne ndwara, nee ba su to. 9 Ndi mbi, mo ɓyare na fare pe mbi tok go. Kadɗa mbi gwan ne mo na ja to, kadɗa mbi gwan ne na ja honna mo tok pul zi to, mbi mbo gá mo ta ndu ge ya̰l ne ndwara. 10 I pala te wa̰ to ɗe, i ne gwanna ya ge ndwara azi.» 11 Nama bá Israyela jan nama go: «Kadɗa go ɗe, ke me no: Abe me kaŋ ge siŋli ge nee suwal ne ma aŋ galam ma zi, aŋ ba mbo hon ndu mbe. Num ge hur tuli ma nde, ne daaram nde, ne mboy ge hur tuli ma nde, ne mir nde, ne kaŋ sulla ge fogor ma nde, ne uwara amande ma nde me. 12 Abe me bware ge ɗogle aŋ tok go, gwa̰ me ne bware ge a ne pá na ya aŋ galam ma zi, tamekyala, a vyale vyale. 13 Wa̰ me aŋ bá vya, gwa̰ me mbo ndu mbe ta ya. 14 Dok ge pool pet na ho̰ ndu mbe dulwak ge kwa aŋ a̰se, na ya̰ aŋ bá vya Simeyon ma ne Bayami gwanna ya ne aŋ. Mbi me, kadɗa mbi vya ma ban ban, nama ba̰.»
15 A abe bobo ma, ne bware ge ɗogle pal, a wan Bayami me, a ɗage, mbo suwal Masar ya, a mbo Yusuf ndwara se ya.
Ɓol ta ge Yusuf ma ne na bá vya ma ne ge ndwara azi
16 Swaga ge Yusuf ne kwa Bayami poseya ne nama ɗe, jan ga̰l ge ne na yàl pal go: «Abe naa mbe ma mbo yadiŋ, hṵ kavaar a̰me ɗu se, ke kaŋzam, ago naa mbe ma zam kaŋzam ma̰ gyala pala da ne mbi.» 17 Ndu mbe ke dimma ne Yusuf ne jya̰ na go, mbo ne nama Yusuf diŋ ya. 18 Swaga ge a ne mbo ne nama Yusuf diŋ ya ɗe, vo wan nama, a ka jan go: «A ke nee da ne bware ge dḛ zaŋgal a ne pá nama nee galam ma zi pe. A mbo ne nee ya go go, ne da pe, bama ba ɓol viya̰ ge ke nee yál, ne abe nee kwara ma, nee ba ga nama mo̰r me.» 19 Ge viya̰ wak pal swaga wat diŋ go a ndar ta ya bage ge ne Yusuf yàl pal ta, a jan na fare. 20 A jan na go: «I kaɗe mo ɗe, i bageyal! I mbo dḛ ja zaŋgal ɗu yat kaŋzam. 21 Swaga ge i ne dé ya swaga dwamma go, i hage i galam ma wak, ndu ge daage ɓó na bware ne na wak no jyan na galam zi, i gwa̰ ne nama ya go i tok go. 22 Uwale, i abe bware ge ɗogle ya go i tok go, ndwara yat kaŋzam. I be kwa ndu ge ne pá i bware ma i galam ma zi to.» 23 Na sḛ jan nama go: «E me aŋ haŋgal se, sya me vo to! A Dok ge aŋ ne, Dok ge aŋ bá ne ho̰ aŋ bware aŋ galam ma zi ne, aŋ bware ma dé ya mbi ta.»
Na sḛ mbo ne Simeyon ya nama ta. 24 Ndu mbe mbo ne nama Yusuf diŋ ya, hon nama mam, a usi bama koo ma uzi, uwale hon kwara ma zám me. 25 A nṵsi ta ne bama bobo ma jobre mborra ge Yusuf ne ya gyala pala. Ago a za̰ go bama zam kaŋ ma̰ go go.
26 Swaga ge Yusuf ne ya̰ ya yadiŋ ɗe, a hon na bobo ge bama ne gene nama ya bama tok go ma, a det na ndwara se. 27 Ele nama go: «Aŋ kwaɗa ko’a?» Gwan ele nama go: «Aŋ bá sabar ge aŋ ne jya̰ mbi na fare ya ya kwaɗa ko’a? Gale ya go ne ndwara bà?» 28 A jan na go: «Mo dore i bá ya go kwaɗa baŋ, gale ya go ne ndwara.» Nama sḛ ma gwan gur bama koo ma na ndwara se. 29 Yusuf kan na ndwara, kwa na ná vya Bayami, ele nama go: «A aŋ bá vya ge tok dab, ge aŋ ne jya̰ mbi na fare mbe ne’a?» Gwan jan go: «Mbi vya, Dok na so mo ko̰r!» 30 Yusuf kun na fare digi, ne jo̰ na sḛ tḭ tin ne na ná vya pe ɗe, ka ɓyare zimi fyaso, wat na zok zi, par na wak fyaso. 31 Amma swaga ge ne usi na ndwara uzi ɗe, gwan wat ya zum, wan tene, jan go: «Va me kaŋzam ya se.» 32 A var ge Yusuf ne hini, na bá vya ma ne ndwara hini, Masar ma ge a ne zam kaŋ ne Yusuf ma ne ndwara hini. Ago Masar ma zam kaŋ dagre ne Ibriniya ma to, ne da pe, a seŋgre kakatak go nama zá kaŋzam ne nama. 33 Yusuf bá vya ma kat na ndwara zi, ne ga̰l pe go, ne vya pul soy go mbo vya ge tok dab ya. A ka ndil ta ndwara, a ka ke ajab. 34 Yusuf e a va kaŋ ge ne na ndwara zi hon nama, amma a var Bayami kaŋ ndwara anuwa̰y pal waɗe na bá vya ma, a njot dagre ne na, a fere.
