Allah amar Irmiya yachri ard
1 Wa Allah hajja le Irmiya fi l-sana al-aachir hana hukum Sidkhiiya malik Yahuuza wa di sanit 18 hana hukum Nabuukhadnasar. 2 Wa fi l-wakit da, askar malik Baabil haasaro Madiinat al-Khudus wa l-nabi Irmiya gaaʼid makruub fi fadaayit al-hurraas fi gasir malik Yahuuza. 3 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza al-karab Irmiya gaal leyah : «Maala titnabbaʼ wa tuguul misil ke : ‹Daahu Allah gaal : “Ana nisallim al-madiina di le malik Baabil wa hu yichiilha. 4 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza kula ma yanja min deech al-Baabiliyiin wa hu zaatah akiid nisallimah le malik Baabil. Wa yigaabilah wijih be wijih wa yihajji maʼaayah khachum be khachum. 5 Wa malik Baabil yiwaddiih le Sidkhiiya fi Baabil wa hu yagood hinaak lahaddi ana nifakkir foogah. Wa da kalaam Allah. Wa kan tugummu tihaarubu malik Baabil kula, abadan ma tagdaro tinnasru.”›»
6 Wa Irmiya gaal : «Allah hajja leyi wa gaal : 7 ‹Hanamiil wileed immak Challuum yaji wa yuguul leek ke : “Achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut achaan inta indak hagg al-warasa.”›»
8 Wa misil Allah gaalah leyi, Hanamiil wileed immi ja leyi fi fadaayit al-hurraas wa gaal : «Min fadlak, achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut fi ard gabiilat Banyaamiin achaan inta bas wariis wa indak hagg al-milkiiye fi l-ard di. Achriiha le nafsak.» Wa khalaas fi bakaan da, ana fihimt kadar da l-kalaam al-Allah hajjaah leyi min awwal. 9 Wa khalaas, ana chareet al-ard min Hanamiil wileed immi wa di l-ard al-gaaʼide fi Anatuut. Wa ana wazant leyah fudda al-tisaawi 7 hajar fudda. 10 Wa katabt maktuub al-mubaayaʼa wa khatteet foogah khitmi wa da giddaam al-chuhuud al-ana naadeethum. Wa wazant al-fudda fi l-miizaan. 11 Wa ana chilt nuskha waahide makhtuuma hana maktuub al-mubaayaʼa wa nuskha aakhara ma makhtuuma. Wa tineenithum kula maktuub fooghum al-taman wa l-churuut. 12 Wa anteet al-nusakh dool le Baruuk wileed Nariiya wileed Mahsiiya wa da giddaam Hanamiil wileed immi wa giddaam al-chuhuud al-mado fi maktuub al-mubaayaʼa wa giddaam kulla naas Yahuuza al-gaaʼidiin fi fadaayit al-hurraas.
13 Wa giddaamhum, ana amart Baruuk wa gult : 14 «Daahu Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Chiil al-nusakh al-tineen dool al-humman makaatiib al-mubaayaʼa al-makhtuum wa l-ma makhtuum. Wa khuttuhum fi jarr achaan yagoodu le wakit tawiil.› 15 Achaan Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal battaan : ‹Fi l-balad di battaan yachru buyuut wa ard wa jineenaat inab.›»
Salaat Irmiya
16 Wa baʼad ammant makaatiib al-mubaayaʼa le Baruuk wileed Nariiya, ana Irmiya salleet le Allah wa gult : 17 «Ya Allah Rabbi ! Inta bas al-khalagt al-samaawaat wa l-ard be gudurtak al-kabiire wa be duraaʼak al-gawi. Cheyy gaasi leek inta ke ma fiih. 18 Wa inta bas al-tiwassif kheerak le aalaaf al-zurriiyaat. Wa laakin tagdar tiʼaakhib al-iyaal be zunuub abbahaathum, inta al-Ilaah al-Kabiir wa l-Chadiid wa usmak Allah al-Gaadir. 19 Inta al-mustachaar al-aziim wa gaadir fi l-amal. Wa inta tiraakhib ayyi insaan wa tikaafi ayyi waahid hasab derbah wa hasab natiijat amalah. 20 Wa fi balad Masir, inta sawweet alaamaat wa ajaayib. Wa be da lahaddi l-yoom, usmak bigi aziim fi Israaʼiil wa fi kulla l-aalam misil gaaʼidiin nichiifu al-yoom. 21 Wa inta maragt chaʼabak Bani Israaʼiil min balad Masir be alaamaat wa ajaayib wa be iidak al-chadiide wa be duraaʼak al-gawi wa be ruʼub chadiid. 22 Wa anteethum al-balad al-inta halaft le juduudhum wa gult tantiiha wa hi al-balad al-malaane be l-laban wa l-asal. 23 Wa humman dakhalo foogha wa chaalooha wa laakin ma simʼo kalaamak wa la taabaʼo churuutak al-fi l-Tawraat. Wa humman abo kulla l-wasaaya al-inta amart beehum. Wa fi chaan da, inta jibt leehum al-fasaala di. 24 Wa hassaʼ, askar Baabil sawwo radmiiye al-yihaasuru beeha al-madiina wa yichiiluuha. Humman yihaarubuuha achaan al-harib wa l-juuʼ wa l-waba al-inta kharrartuhum jo foogha khalaas. Wa inta gaaʼid tichiif al-cheyy da. 25 Ya Allah Rabbi, inta bas al-gult leyi : ‹Achri al-ard wa awzin al-fudda wa naadi al-chuhuud.› Wa hassaʼ, chiif ! Al-madiina di, askar al-Baabil gaaʼidiin yichiiluuha !»
Allah radda be l-khadab wa l-kheer
26 Wa khalaas, Allah hajja le Irmiya wa gaal : 27 «Ana Allah Ilaah kulla makhluug hayy ! Hal fi cheyy gaasi leyi walla ?» 28 Wa fi chaan da, daahu Allah gaal : «Akiid nisallim al-madiina di le l-Baabiliyiin wa le Nabuukhadnasar malik Baabil wa hu yichiilha. 29 Wa l-Baabiliyiin al-yihaasuru al-madiina di yadkhulu foogha wa yutuchchuuha. Wa yutuchchu al-buyuut al-fi raashum harrago bakhuur le ilaah Baʼal wa gaddamo hadaaya charaab le ilaahaat aakhariin wa da khaddabooni ana. 30 Aywa ! Min zamaan, Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza yisawwu illa l-fasaala giddaami. Wa Bani Israaʼiil illa yikhaddubuuni be amalhum. Wa da kalaam Allah. 31 Wa l-madiina di gaaʼide tikhaddibni wa tizaʼʼilni min assasooha lahaddi l-yoom. Wa be da, nuguchchaha min giddaami. 32 Wa Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza khaddabooni be sabab al-amal al-fasil al-gaaʼidiin yisawwuuh, humman wa muluukhum wa kubaaraathum wa rujaal diinhum wa anbiyaahum wa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus. 33 Humman daayman yajuuni be duhuurhum ma be wujuuhhum. Hatta kan ana gaaʼid niʼallimhum daayman kula, humman ma yasmaʼooni wa la yakhbalo al-adab. 34 Humman jaabo asnaamhum al-muharramiin fi beeti al-foogah usmi achaan yinajjusuuh. 35 Wa fi waadi Bani Hinnuum bano madbah le Baʼal le yiharrugu foogah awlaadhum wa banaathum le ilaahhum Muulak. Wa da ana ma amartuhum beyah wa la fakkart foogah yoom waahid. Wa be l-muharramaat dool, lazzo Bani Yahuuza fi l-zanib.»
36 «Wa intu gultu al-madiina di tagaʼ fi iid malik Baabil be sabab al-harib wa l-juuʼ wa l-waba. Wa laakin daahu ana Allah Ilaah Bani Israaʼiil gult : 37 ‹Akiid ana nilimmuhum min kulla l-buldaan al-ana chattattuhum fooghum fi wakit zaʼali wa khadabi al-chadiid. Wa nigabbilhum fi arduhum wa nisabbithum foogha wa yagoodu be amaan. 38 Wa humman yabgo chaʼabi wa ana nabga Ilaahhum. 39 Wa ana niwahhid galibhum wa deribhum achaan yakhaafo minni daayman. Wa be da, yagoodu fi raaha, humman wa iyaalhum min baʼadhum. 40 Wa ana nisawwi maʼaahum muʼaahada daayme. Ma nikhalliihum wa nisawwi leehum al-kheer. Wa namla guluubhum be khoof minni achaan ma yikhallu derbi. 41 Wa ana nafrah wakit nisawwi leehum al-kheer. Wa akiid ana zaati nisabbithum fi l-balad di be kulla galbi wa be kulla fikri.›»
42 Wa daahu Allah gaal : «Ana jibt fi l-chaʼab da al-fasaala al-kabiire di wa misil da, akiid ana nijiib kulla l-kheer al-gult nisawwiih leehum. 43 Intu gultu al-balad di takhrab min al-naas wa l-bahaayim achaan ana nisallimha le l-Baabiliyiin. Wa laakin be da kula, yachru foogha ard battaan. 44 Aywa, yachru ard wa yawzunu fudda wa yaktubu maktuub hana mubaayaʼa wa yukhuttu foogah khitim wa yinaadu al-chuhuud. Wa da yabga fi ard gabiilat Banyaamiin wa hawaale Madiinat al-Khudus wa fi hillaal balad Yahuuza wa fi l-jibaal wa fi sahalat Chafiila wa fi saharat Nagab, achaan ana nigabbil sukkaanhum min al-khurba.» Wa da kalaam Allah.
Gaaso yatɗa ge Irmiya ne
1 Swaga ge Sedekiyas ne ke del wol na gan zi ge suwal Yuda pal go, a swaga ge Nebukadnezar ne ke del wol para tiimal na gan zi go me, Bage ɗiŋnedin jan Irmiya fare. 2 Swaga mbe go, Babilon ma asagar ma ver Ursalima ya se. Anabi Irmiya me, ne daŋgay zi, ge gan ge Yuda ne yapul go.
3 Sedekiyas, gan ge Yuda ne dó na daŋgay zi ne na fare janna ma pe. Ago Irmiya ka waage go: «Bage ɗiŋnedin jan go: Mbi mbo ɓyan suwal mbe no gan ge Babilon ne tok go, na sḛ mbo ame na. 4 Sedekiyas gan ge Yuda ne mbo ɓur uzi ne kaldeya ma tok go to, a ŋgat mbi mbo ɓyan na gan ge Babilon ne tok go, a mbo jan ta fare ta wak zi, ndwara ne ndwara. 5 A mbo gene Sedekiyas mbo Babilon ya, mbo gá katɗa ya go ɗiŋ mbi dwat na pal ne ɓya, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. Ko aŋ ke pore ne kaldeya ma puy, aŋ mbo hál nama to bat.»
6 Irmiya jan go, Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi go: 7 «Ndi, Hanameel ge mo sá Challum vya ma̰ mbo ya mo ta jan mo go: ‹Yá mbi gaaso ge ne suwal Anatot go, ago a mo mbya ame joo mbe ne.›» 8 Dimma ne Bage ɗiŋnedin ne jya̰ mbi go, Hanameel ge mbi bá vya mbo ya mbi ta yapul ge zok ge daŋgay ne go, jan mbi go, mbi yá na gaaso ge ne Hanatot go, na ge ne suwal Bayami go, ago mbi mbya ame joo mbe ne, mbi yá na. Swaga mbe go, mbi kwar tyatyat go, na Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi fare ne. 9 Mbi yat gaaso ge ne Anatot go mbe ne mbi bá vya Hanameel tok go ne bware sikle wol para ɓyalar. 10 Mbi njaŋge maktub ge swaga yatɗa ne, mbi é mbi logom na ta ge naa ge sayda ma ndwara go, mbi ŋgay dṵṵl ge bware ne kilo go me. 11 Mbi her maktub ge swaga yatɗa ne, na ge mbi ne é mbi logom na ta, ge fare ge kaŋ yatɗa ne ne njaŋge ne na zi, ɓanna ne na ge ne gá se suli hageya, 12 mbi hon nama ge Baruk ge Neriya vya, ge Maaseya báŋ tok go, ge mbi bá vya Hanameel ma ne mbi naa ge sayda ma ndwara go, nama ge a ne é bama tok maktub zi ma ne Yuda ma ge ne ká yapul ge zok daŋgay ne go ma ndwara go pet. 13 Nama ndwara go pet, mbi jan Baruk go: 14 «Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, Dok ge Israyela ne jan go: ‹Ame maktub ge swaga yatɗa ne mbe ma no, na ge ne dibi ne logom ma ne ge gá se suli hageya no jwak, mo mbo par nama il zi, ne da pe, nama ke kaal koyya zi.› 15 Ago Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, Dok ge Israyela ne jan go: ‹Naa mbo gwan yat zok ma, ne gaaso ma, ne gaaso oyo̰r ma ge suwal mbe no go›.»
Kaɗeya ge anabi Irmiya ne
16 Swaga ge mbi ne ho̰ Baruk ge Neriya vya maktub ge swaga yatɗa ne, mbi kaɗe Bage ɗiŋnedin go:
17 «O! Bageyal, Bage ɗiŋnedin, mo ŋgay pool ne ndaar ge mo ne swaga ge mo ɗó pḭr ma ne suwar go, kaŋ a̰me ge yál waɗe mo to. 18 Mo ŋgay kwar a̰se ge mo ne ɗiŋ mbo doŋ pe dubu, amma mo mḛre vya ma ne sone ge nama bá ma ne ke ma pe. Mo Dok ge ɓaŋlaŋ, Bage pateya ne, mo dḭl Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne . 19 Bage yuwaleya ge kwaɗa, pool kaŋ kerra ma zi, mo dol mo ndwara kaŋ kerra ge naa dasana ma ne pal pet, ndwara gwan ne ndu ge daage potɗa na viya̰ mborra ma ne na kaŋ kerra ma pal. 20 Ge suwal Masar ya, mo ke kaŋ ge ajab ma, a gá ya naa pala zi ɗiŋ ma̰ no. Mo ŋgay tene ge suwal Israyela go ne naa ta pet dimma ne naa ne kwar na ne se ma̰ no go. 21 Swaga ge mo ne abe mo ɓase Israyela vya ma ne suwal Masar diŋ ya zum, mo ke kaŋ ajab ma ne kaŋ ŋgayya ma ne pool ge mo ne, mo ka̰ vo ge ɓaŋlaŋ naa zi. 22 Mo ho̰ nama suwal ge mo ne ke wak tuli hon nama bá ma na no, suwal ge pam ma ne daaram ne sor ne go vit. 23 A mbo ya, a ame na no, a gá na go no me. Amma, a be zá̰ mo wak to, a be ke mborra mo eya ma pal to, wak honna ge mo ho̰ nama pet a be ke mborra nama pal to, da ne pe no, mo zwa yál mbe ma ya nama pal no. 24 Ndi, naa ge ho̰l ma tor suwar ja digi ndwara ame suwal. Ago, suwal mbe a ɓyan na ya ɓyan zoo kaldeya ma tok go, nama ge a ne mbo ya det na ma. A mbo hál na ne pore mballa ma, ne kyamal ma, ne mbogom ma. Fare ge mo ne jya̰ na, det ja kerra mbe go tem, ne mo ne kwa na ne se no go. 25 Bageyal, Bage ɗiŋnedin, mo jya̰ mbi yá gaaso ne bware naa ge sayda ma ndwara go, te ke gyana suwal ba ka gwan ɓyare detɗa ge kaldeya ma tok go ɗaa?»
Bage ɗiŋnedin gwan ne Irmiya fare janna
26 Bage ɗiŋnedin jan Irmiya go: 27 «Ndi, mbi Bage ɗiŋnedin, Dok ge kaŋ dolla ma ne pet. Kaŋ a̰me ge yál waɗe mbi to. 28 Ne no pe, Bage ɗiŋnedin jan go: Ndi, mbi ɓyan suwal mbe no ya Nebukadnezar, gan ge Babilon ne ma ne naa tok go, a mbo ame na. 29 Babilon ma ge ne mbo ya det suwal mbe no, a mbo wat na diŋ, a mbo dun na ol, a til na uzi, a mbo til zok ge a ne ka til dukan ma nama pala digi ne dok Baal pe ma, ne tyare oyo̰r jiya̰l ma nama digi ne dok ge ɗogle ma pe ndwara é mbi laar hotɗa uzi. 30 Ne nama pe dolla ya day, Israyela ma ne Yuda ma ke kaŋ ge sone ma mbi ndwara se, kaŋ kerra ge Israyela ne ma pet a kaŋ kerra ge tiiɗi mbi ma ne, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. 31 Ne na pe dolla ya day ɗiŋ ma̰ no, suwal mbe é mbi laar hotɗa ne tiiɗiya, ago mbi mbo burmi na uzi ne mbi ndwara se, 32 ne sone ge Israyela ma ne Yuda ma ne ke ndwara hon mbi tiiɗiya ma pe pet, nama sḛ ma, ne bama gan ma, ne bama naa ga̰l ge temel ma, ne bama naa ge ke tuwaleya ma, ne bama anabi ma, Yuda ne ma, ne naa ge ne ka ne Ursalima diŋ ma pet. 33 Ge go nama saŋge ta ya mbi ta, a saŋge mbi bama go̰r, ne jo̰ mbi ka dwage nama hateya ɗaɗak puy ɗe, a be zá̰ mbi to, a be ame mbi hateya ma to. 34 A é bama kaŋ sḭḭm ge seŋgre ma ge zok ge mbi dḭl ne tol ne na zi go, ne da pe bama há na seŋgre. 35 A sḭ twal tuwaleya ma ge baal pul ge Ben-Hinnom ne se ne dok Baal pe, ndwara tyare bama vya ge sonmo ma ne ge zaab ma tuwaleya hon Molek. No a kaŋ ge seŋgre kakatak ge mbi ne ho̰ nama wak kerra to ne, ko ge mbi sḛ ne dwa na dam ɗu to ne. Swaga ke kaŋ mbe ma no, a é Yuda ma ke sone.»
36 Ne no pe, se no Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne jan suwal mbe ge aŋ ne jan ne na go: «A ɓyan suwal mbe ya ɓyan zoo gan ge Babilon ne tok go, mbo hál na ne pore mballa ma, ne kyamal ma, ne mbogom ma. 37 Ndi, mbi ɓarse nama se sasar suwal ma go ge laar ol, ne pore juliliya, ne tiiɗiya ge ɓaŋlaŋ ge mbi ne zi, amma mbi mbo gwan kote nama ya digi, mbi mbo gwan ne nama ya swaga mbe no go go, mbi mbo gwan hon nama swaga katɗa ge halas. 38 A mbo gá mbi naa, mbi mbo ga nama Dok. 39 Mbi mbo hon nama dulwak ge ɗu ge, ne hal ge ɗu ge me, ne da pe, nama ba gá sya mbi vó ɗaɗak, ne kwaɗa ge nama ne, ne nama vya ma ge ne mbo gá ya nama go̰r go ma pe. 40 Mbi mbo ke wak tuli ge ɗiŋnedin ne nama. Mbi mbo gwan saŋge nama mbi go̰r to, mbi mbo ke nama kwaɗa. Mbi mbo par vo ge mbi ne nama dulwak ma zi, ne da pe, nama gwan abe ta uzi ne mbi ta to. 41 Mbi mbo kat ne laar saal swaga ke nama kwaɗa go. A fareba, mbi mbo gwan ɗur nama suwal mbe go ne dulwak ɗu.» 42 Bage ɗiŋnedin jan go: «Dimma ne mbi ne zwá yál ge ɓaŋlaŋ mbe ma no ya ɓase mbe ma pal go, go no me, mbi mbo gene kwaɗa ge daage pet ge mbi ne ke wak tuli ne nama pe ya nama pal me. 43 Uwale, naa mbo gwan yat gaaso ma ge suwal mbe go, na ge aŋ ne jan na pal go: ‹Burmi ya swaga, naa dasana ma ne kavaar ma gá ne na go to, a ɓyan na ya kaldeya ma tok go.› 44 Naa mbo gwan yat gaaso ne bware, a mbo njaŋge maktub ge swaga yatɗa ne ma, a mbo fet na ne logom naa ge sayda ma ndwara go ge suwal Bayami ne go, ne suwal ma ge ne Ursalima ziyar go ma go, ne suwal ma ge Yuda ne ma go, ne suwal ge ne le njal go ma go, ne suwal ge ne babur pul go ma go, ne suwal ge ne le mbii go ma go me. Ago mbi mbo gwan ne naa ge paal ma ya, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.»
