Al-chaʼab abo ma yadkhulu al-balad
1 Wa kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil gaaʼidiin yikooruku wa yabku tuul al-leele di. 2 Wa kulla l-mujtamaʼ gammo yuluumu Muusa wa Haaruun wa gaalo leehum : «Akheer leena kan mutna fi balad Masir aw numuutu fi l-sahara di. 3 Maala Allah yiwaddiina fi l-balad di achaan yaktuluuna be l-seef ? Wa iyaalna wa awiinna yabgo kasiibe. Wa da akheer leena kan nigabbulu fi balad Masir.» 4 Wa gaalo ambeenaathum : «Yalla nukhuttu leena cheekh aakhar wa nigabbulu fi balad Masir.»
5 Fi l-bakaan da, Muusa wa Haaruun wagaʼo fi l-turaab be wujuuhhum giddaam kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil al-laammiin. 6 Wa min al-naas al-raakho al-balad, Yachuuʼ wileed Nuun wa Kaalib wileed Yafuuna humman dool gammo charrato khulgaanhum min al-zaʼal. 7 Wa gaalo le kulla l-mujtamaʼ : «Al-balad al-aniina rukhnaaha wa chifnaaha samhe marra waahid. 8 Kan Allah biriidna, yiwaddiina fi l-balad di wa yantiiha leena hi al-malaane be l-laban wa l-asal. 9 Wa hassaʼ da, ma taʼaso Allah wa ma takhaafo min sukkaan al-balad di. Humman lugma kula ma tammo leena ! Wa ilaahaathum al-yahmuuhum kula aboohum wa laakin aniina Allah maʼaana. Wa fi chaan da, ma takhaafo minhum.»
10 Wa be sabab da, kulla l-mujtamaʼ dawwaro yarjumuuhum. Wa tawwaali, majd Allah baan fi kheemat al-ijtimaaʼ giddaam kulla Bani Israaʼiil.
Allah khafar le l-chaʼab be duʼa Muusa
11 Wa Allah gaal le Muusa : «Lahaddi mata al-chaʼab da yahgirni ? Be kulla l-ajaayib al-ana sawweethum fi usuthum kula humman ma aamano beyi. Yiʼaamunu beyi mata ? 12 Achaan da, ana ninazzil fooghum waba wa ma nantiihum warasathum. Wa minnak inta ana namrug umma kabiire wa chadiide minhum.»
13 Wa laakin Muusa gaal le Allah : «Al-Masriyiin yaʼarfu kadar inta bas maragt al-chaʼab da be gudurtak min usuthum 14 wa hajjo beyah le sukkaan al-balad di. Wa be da, sukkaan al-balad di kula simʼo kadar inta Allah gaaʼid fi usut chaʼabak da. Wa bayyant nafsak leehum wa humman chaafo majdak be uyuunhum. Wa sahaabaaytak gaaʼide min foog leehum wa inta bas maachi giddaamhum be nahaar fi amuud hana sahaab wa be l-leel fi amuud hana naar. 15 Wa kan inta katalt al-chaʼab da khachum waahid, al-umam al-yasmaʼo be l-khabar hana l-cheyy al-inta sawweetah da, yuguulu : 16 ‹Daahu Allah ma gidir yiwaddi al-chaʼab fi l-balad al-hu halaf wa gaal yantiiha leehum. Achaan da, hu dammaraahum fi l-sahara.› 17 Wa hassaʼ wassif azamat gudurtak, ya Rabb, achaan inta gult : 18 ‹Ana Allah al-Sabuur wa l-Muhibb, nakhfir le l-khaati wa l-aasi. Wa laakin al-muznib ma najʼalah bari. Wa niʼaakhib al-iyaal be zunuub abbahaathum lahaddi l-zurriiye al-taalta wa l-raabʼe.› 19 Ya Rabb, be rahmatak al-wasiiʼe akhfir le l-chaʼab dool khataayaahum misil inta khafart leehum min maragtuhum min balad Masir lahaddi jibtuhum hini.»
20 Wa Allah radda leyah wa gaal : «Ana khafart leehum be sabab suʼaalak. 21 Sahiih, ana hayy wa majdi yamla kulla l-ard. 22 Wa l-naas dool kulluhum chaafo majdi wa l-ajaayib al-ana sawweethum fi Masir wa fi l-sahara di wa be da kula, jarrabooni achara marraat wa ma simʼo kalaami. 23 Wa fi chaan da, waahid minhum ma yichiif al-balad al-ana halaft nantiiha le juduudhum. Wa l-yahguruuni kula, waahid minhum ma yichiifha. 24 Wa laakin abdi Kaalib galbah bigi minhum chig. Hu taabaʼ kalaami bala chakk. Hu da, ana niwaddiih fi l-ard al-hu raakh foogha wa zurriiytah yichiiluuha wa yaskunu foogha. 25 Wa hassaʼ, al-Amaalikh wa l-Kanʼaaniyiin saakniin fi l-wudyaan. Wa intu kamaan, ambaakir gabbulu wa amchu battaan fi l-sahara be l-derib al-yamchi beyah al-bahar al-Ahmar.»
Allah gaal al-chaʼab yumuutu fi l-sahara
26 Wa battaan Allah hajja le Muusa wa Haaruun wa gaal : 27 «Le mata mujtamaʼ Bani Israaʼiil al-fasliin dool yuluumuuni ? Wa ana simiʼt al-chakwa wa l-luwaama al-Bani Israaʼiil gaaymiin beeha diddi. 28 Guul leehum : ‹Nahlif be usmi al-Hayy, niʼaamilku hasab kalaamku al-intu gultuuh leyi. Wa da kalaam Allah. 29 Intu al-hasabooku min umur 20 sana wa foog, kulluku tumuutu fi l-sahara di achaan gammeetu tuluumuuni. 30 Abadan intu ma tadkhulu fi l-balad al-halaft wa gult nantiiha leeku le taskunu foogha. Illa Kaalib wileed Yafuuna wa Yachuuʼ wileed Nuun bas yadkhuluuha. 31 Wa iyaalku al-gultu yabgo kasiibe, niwaddiihum wa humman yadkhulu fi l-balad al-intu abeetuuha. 32 Wa laakin intu dool kamaan, tumuutu fi l-sahara di. 33 Wa iyaalku yabgo ruhhal wa yarhalo fi l-sahara le muddit 40 sana wa yatʼabo be sabab khiyaanitku. Wa taʼabhum da, ma yikammil illa kan intu kulluku muttu fi l-sahara. 34 Wa l-arbaʼiin sana dool fi adad al-arbaʼiin yoom al-intu rukhtu wa chiftu fooghum al-balad. Wa tilhammalo ikhaab khataayaaku le muddit 40 sana wa da ayyi yoom yisaawi sana. Wa be da, taʼarfu adaawti.› 35 Wa da, ana Allah bas gultah : ‹Da bas al-cheyy al-ana nisawwiih le kulla l-mujtamaʼ al-fasliin al-gammo diddi. Humman dool yikammulu wa yumuutu fi l-sahara di.›»
36 Wa l-naas al-Muusa rassalaahum macho raakho wa chaafo al-balad gabbalo wa ayyaro al-balad. Wa battaan gammo harracho kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil didd Muusa. 37 Wa l-naas dool maato be waba giddaam Allah achaan humman gammo ayyaro al-balad al-humman chaafooha. 38 Wa min al-naas al-macho raakho wa chaafo al-balad illa Yachuuʼ wileed Nuun wa Kaalib wileed Yafuuna bas ma maato.
Al-chaʼab khaalafo kalaam Allah
39 Wa wakit Muusa kallamaahum le Bani Israaʼiil be l-kalaam da, humman hizno hizin chadiid. 40 Wa ambaakir be fajur badri, Bani Israaʼiil gammo macho ale balad al-jibaal wa gaalo : «Sahiih, aniina aznabna wa laakin hassaʼ khassadna namchu fi l-balad al-wassafaaha leena Allah.» 41 Wa laakin Muusa gaal : «Maala tikhaalufu kalaam Allah ? Chokholku da, battaan ma yanjah. 42 Wa hassaʼ da, ma tamchu ! Achaan Allah ma gaaʼid fi usutku wa kan tamchu, kula udwaanku yaktuluuku. 43 Wa l-Amaalikh wa l-Kanʼaaniyiin gaaʼidiin giddaamku wa yaktuluuku achaan intu abeetu ma titaabuʼu Allah. Wa hu kula ma yukuun maʼaaku.»
44 Wa Bani Israaʼiil gawwo ruuseehum wa macho ale balad al-jibaal wa laakin wa la sanduug muʼaahadat Allah wa la Muusa ma harrako min al-muʼaskar. 45 Wa l-Amaalikh wa l-Kanʼaaniyiin al-saakniin fi l-jibaal nazalo fooghum wa haaraboohum wa taradoohum lahaddi hillit Hurma.
Ɓase ma kuri be mbo suwal Kanan
1 Ɓase ma pet a ɗage ne fyaso digi ne gyala pe ɗiŋ mbo cya̰wak. 2 Israyela vya ma mwaɗak a ɗage gool ge Musa ma ne Aaron pal, a jan nama go: «Golgo i su te suwal Masar ya, ge i mbo ya su ful pul mbe no zi! 3 Bage ɗiŋnedin te gene i ya suwal mbe no go gyana ɗaa? I mbo su pore zi, i gwale ma ne i vya ma naa mbo pál nama. A golgo ge i gwan suwal Masar ya to’a?» 4 A jan ta go: «E me nee ga̰l a̰me ɗu nee ndwara zḛ, gwa̰ me nee mbo suwal Masar.»
5 Musa ma ne Aaron kubi bama pul suwar zi ɓase ge Israyela vya ma ne ndwara go pet. 6 Ne naa ge ne mbo ndil suwal ma buwal zi, Juswa ge Nun vya ma ne Kaleb ge Yefunne vya a taabe bama ba̰r ma ne bama ta uzi, 7 a jan ɓase ge Israyela vya ma ne go: «Suwal ge i ne mbo ndil na mbe, a suwal ge siŋli ge be to ne. 8 Kadɗa Bage ɗiŋnedin vin nee ya, mbo gene nee mbo suwal mbe diŋ ya, mbo hon nee na. A suwal ge ne ɓul pam ma ne daaram ne. 9 Ɗeŋgo kuri me Bage ɗiŋnedin wak to. Sya me naa ge suwal mbe ma vo to, a wan nee tok pul zi to. Kaŋ a̰me ge koy nama be gwan ga to, amma Bage ɗiŋnedin a poseya ne nee. Sya me nama vo to.»
10 Ɓase ma pet a ɓyare mbal nama uzi ne njal, swaga mbe go, hormo ge Bage ɗiŋnedin ne dyan’a Israyela vya ma ta gúr swaga ɓol ta pal go.
Musa kaɗe Bage ɗiŋnedin ne ɓase ma pe
11 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «A ma swaga go dḛ ɓase mbe ma ba ya̰ be sen mbi ɗaa? A ma swaga go dḛ aŋ ba hon fareba mbi ta ne kaŋ ma ge mbi ne ke aŋ buwal zi mbe ma no ɗaa? 12 Mbi mbo iyal nama ne mbogom, mbi mbo burmi nama pe uzi, mbi mbo ke mo pehir ge ɓaŋlaŋ ne pool waɗe Israyela vya mbe ma.» 13 Musa jan Bage ɗiŋnedin go: «Masar ma za̰ go mo ndage ɓase ma ne bama buwal zi ya da ne mo tok pool, 14 a jya̰ naa ge ne ka ne suwal mbe go ma fare mbe, nama sḛ ma za̰ go, mo Bage ɗiŋnedin mo ya ɓase mbe ma buwal zi, mo ŋgay tene ya nama ndwara go, mo pḭr mḛ ya nama pal digi, mo ka mbo nama ndwara zḛ gyala ne pḭr sogeya, ɗaal zi ne pḭr ge ol nama pal me. 15 Se no kadɗa mo hun ɓase mbe ma ya uzi mwaɗak ne ndu ɗu go, pehir ge ɗogle ge a ne za̰ mo fare ma a mbo jan go: 16 ‹Bage ɗiŋnedin be mbyat ge gene ɓase mbe ma ge suwal ge na ne ke wak tuli hon nama na ya to, da ne pe no pú nama pe ful pul zi uzi no›. 17 Se no, o Bageyal ŋgay mo pool zum, dimma ne mo ne jya̰ go: 18 Mbi Bage ɗiŋnedin mbi dṵṵl pore kerra zi, mbi zuliya ne kwar a̰se me, mbi pore ya̰l ma ne sone pore. Mbi ndil ndu ge sone dimma ne ndu ge dosol go to. Mbi isi ya̰l ge bá ne vya pal ɗiŋ mbo doŋ pe ma ataa ko mbo anda. 19 Pore ya̰l ge ɓase mbe ma ne kwar a̰se ge mo ne ge ɓaŋlaŋ zi nde, dimma ne mo ne pore ɓase mbe ma ne suwal Masar ɗiŋ ya day, ɗiŋ ne se no go.»
20 Bage ɗiŋnedin jan na go: «Ne mo fare janna pe, mbi pore nama go. 21 Fareba, ne jo̰ mbi da ne ndwara, hormo ge Bage ɗiŋnedin ne wi suwar pal pet me, mbi guni tene go, 22 naa ge ne kwa hormo ge mbi ne ma, ne kaŋ ajab ge mbi ne ke nama suwal Masar ya, ne ful pul zi ma, a kugi mbi ndwara wowol, a be za̰ mbi wak to, 23 nama mbe ma no, a mbo kwar suwal ge mbi ne guni tene hon nama bá ma na to, naa ge a ne sḛ mbi ma mwaɗak a mbo kwar na to. 24 Amma mbi dore Kaleb, ne jo̰ da ne o̰yom ge hini nde ne na zi, kare mbi pe ne dulwak ɗu, mbi mbo gene na mbo suwal ge na sḛ ne mbo go, mbo gá na hir ma kaŋ joo. 25 Amalek ma, ne Kanan ma ka ya babur pul go, kwap, gwa̰ me ful pul zi, viya̰ mbo maŋgaɗam ga̰l yuwam ge teer ne ya.»
26 Bage ɗiŋnedin jan Musa ma ne Aaron go: 27 «A ma swaga go dḛ ge ɓase ge laar pisil mbe ma no, a ba ga be sun ta mbi pal ɗaa? Mbi za̰ sun ta ge Israyela vya ma ne ka sun ta mbi pal. 28 Jya̰ nama go: Mbi da ne ndwara! Ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne! Mbi mbo ke ne aŋ go mbe no dimma ne aŋ ne fa mbi togor zi go. 29 Aŋ siya ma mbo ga ful mbe pul zi, aŋ mwaɗak ge a ne isi aŋ ne del wara azi go mbo digi ma, aŋ ge aŋ ne sṵ ta mbi pal ma. 30 A ŋgat, aŋ mbo mbo suwal ge mbi ne ke wak tuli hon aŋ na diŋ to bat, A Kaleb ge Yefunne vya ma ne Juswa ge Nun vya mbo mbo na ya ne ɗeŋgo. 31 Aŋ vya ma ge aŋ ne jya̰ go nama mbo ga kaŋ paal ma, mbi mbo gene nama kwar suwal ge aŋ ne sḛ́ na mbe ya. 32 Aŋ siya ma mbo gá ful pul mbe zi. 33 Aŋ vya ma mbo gá naa ge koy kavaar ma ful pul zi ɗiŋ del wara anda, a mbo in dṵṵl ge aŋ ya̰l ne, ɗiŋ aŋ á suya ful zi mwaɗak ɓya. 34 Aŋ ndi suwal dam wara-anda, aŋ mbo njot yál ge aŋ sone ma ne del wara-anda me, ndwara go dam ɗu, a del ɗu. Aŋ mbo kwa kwaɗa ge sen mbi gale ko. 35 A mbi Bage ɗiŋnedin jya̰ ne, mbi mbo ke ne ɓase ge laar pisil, ge a ne pili ta ne mbi mbe ma go mbe no, a mbo ga ful mbe pul zi mwaɗak, a mbo su uzi.»
36 Swaga ge naa ge Musa ne teme nama mbo ndil suwal mbe ma, ne gwa̰ ya, a é ɓase ma sun ta Musa pal, nama ge a ne jya̰ fare ge sone suwal mbe pal ma. 37 Naa ge a ne jya̰ fare ge sone suwal mbe pal ma, a su uzi ne mbogom Bage ɗiŋnedin ndwara se. 38 Juswa ge Nun vya ma ne Kaleb ge Yefunne vya ga ne ndwara ne ɗeŋgo ne naa mbe ge a ne mbo ndil suwal mbe ma buwal zi.
Wak za̰ya to ge Israyela vya ma ne ge ɗogle
39 Musa zwagre Israyela vya ma fare mbe ma, ɓase mbe ma wan kḭḭmi ge ɓaŋlaŋ. 40 A ɗage digi cya̰wak vḛ, a nde njal pala digi, a jan ta go: «Mbo me nee ge swaga ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ fare mbe ya, ago nee ke sone.» 41 Musa jan nama go: «Kyaɗa aŋ ba ka yele wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pala go ɗaa? Aŋ mbo day to. 42 Mbo me to, ago Bage ɗiŋnedin ne aŋ buwal zi to, kaage aŋ e aŋ naa ge ho̰l ma hal aŋ to. 43 Ago Amalek ma ne Kanan ma a ka ya aŋ ndwara zḛ, aŋ mbo det nama kasagar wak zi, ne da pe aŋ saŋge Bage ɗiŋnedin aŋ go̰r, Bage ɗiŋnedin mbo kat ne aŋ to.» 44 Wak za̰ya to ge nama ne zi, a ndé njal pala digi ya, amma sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ma ne Musa be wat ne swaga katɗa zi ya zum to. 45 Swaga mbe go no, Amalek ma ne Kanan ma, naa ge ne ka ne njal mbe go ma, a kan bama koo ya se nama ta go, a hun nama, a yan nama ɗiŋ mbo suwal Horma ya.
