Bani Israaʼiil ma akheer min al-umam
1 Wa Muusa gaal : Asmaʼo, ya Bani Israaʼiil, al-yoom tagtaʼo bahar al-Urdun le tamchu tichiilu al-balad min al-umam al-kubaar wa chudaad minku. Wa tichiilu mudunhum kubaar wa gawiyiin wa muhawwagiin be daraadir tuwaal lahaddi l-sama. 2 Wa sukkaanhum Bani Anakh al-humman kubaar wa tuwaal wa intu taʼarfuuhum wa simiʼtu al-naas bihajju beehum wa buguulu : «Yaatu yagdar yagiif giddaam Bani Anakh wa yihaaribhum ?» 3 Wa laakin aʼarfu tamaam kadar al-yoom, Allah Ilaahku hu bas maachi giddaamku misil naar al-tahrig wa hu bas yidammirhum wa yiʼayyibhum giddaamku. Wa be da, intu tichiilu khumaamhum wa tidammuruuhum tawwaali misil Allah gaalah leeku.
4 Wa wakit Allah Ilaahku yatrudhum giddaamku, ma tuguulu fi guluubku : «Be sabab adaalitna Allah antaana al-balad di.» La ! Allah yaglaʼ al-balad min al-umam wa yantiiha leeku be sabab al-fasaala al-humman gaaʼidiin yisawwuuha. 5 Wa ma be sabab adaalitku wa la be sabab takhwa guluubku, intu tichiilu al-balad di. Wa laakin be sabab fasaalit al-umam dool, Allah Ilaahak yaglaʼ minhum al-balad wa yantiiha leeku. Wa da, le yiʼakkid al-kalaam al-hu waaʼad beyah juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub. 6 Wa aʼarfu kadar Allah Ilaahku yikhalliiku tichiilu al-balad al-adiile di, ma achaan intu saalihiin. Laakin intu chaʼab raasku gawi.
Al-chaʼab tallafo
7 Wa fakkuru ma tanso wakit khaddabtu Allah Ilaahku fi l-sahara. Wa min maragtu min balad Masir lahaddi jiitu hini, intu aasiyiin Allah.
8 Wa fi Huuriib, intu khaddabtu Allah wa hu khidib aleeku lahaddi dawwar yidammirku. 9 Wa wakit ana talaʼt fi l-jabal le nichiil al-liihaan hana l-hajar al-fooghum al-muʼaahada al-sawwaaha Allah maʼaaku, ana gaʼadt 40 yoom wa 40 leele wa la akalt wa la chiribt. 10 Wa Allah antaani al-liihaan al-itneen hana l-hajar al-hu katab fooghum. Hu katab fooghum kulla l-kalaam al-hu gaalah leeku fi raas al-hajar min ust al-naar. Wa da fi yoom al-ijtimaaʼ.
11 Wa baʼad 40 yoom wa 40 leele, Allah antaani al-liihaan al-itneen hana l-hajar wa humman liihaan al-muʼaahada. 12 Wa Allah gaal leyi : «Gumm wa anzil ajala min hini achaan chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir tallafo. Wa ajala ke humman kasso baʼiid min al-derib al-ana amartuhum yichiiluuh wa daggo leehum asnaam.» 13 Wa Allah gaal leyi : «Ana chift al-chaʼab da. Wa daahu humman chaʼab raashum gawi. 14 Ma tiddakhkhal ! Ana nidammirhum wa nuguchchuhum min tihit al-sama. Wa minnak inta, namrug umma gawiiye wa katiire min al-chaʼab da.»
15 Wa khalaas, ana gabbalt wa nazalt min al-jabal. Wa kulla l-jabal da mugabbid naar wa l-liihaan al-itneen fi iideeni. 16 Wa ana chiftuku wa daahu aznabtu didd Allah Ilaahku wa sanaʼtu leeku sanam hana ijil. Wa ajala ke kasseetu baʼiid min al-derib al-amaraaku beyah Allah le tichiiluuh. 17 Wa khalaas, ana chilt al-liihaan al-itneen wa zagaltuhum wa kassartuhum giddaamku.
Muusa sajad le Allah
18 Wa ana wagaʼt wa sajad giddaam Allah misil awwal le muddit 40 yoom wa 40 leele wa la akalt wa la chiribt. Wa da be sabab kulla zunuubku wakit sawweetu al-fasaala giddaam Allah le tikhaddubuuh. 19 Achaan ana khuft min al-khadab wa l-zaʼal hana Allah didduku lahaddi hu dawwar yidammirku. Wa laakin Allah battaan khibil suʼaali. 20 Wa Allah khidib khadab chadiid le Haaruun wa dawwar yaktulah. Wa laakin fi l-wakit da, ana chahadt Allah fi chaan Haaruun kula. 21 Wa ana chilt al-sanam hana l-ijil wa hu al-zanib al-intu sawweetuuh. Wa harragtah fi l-naar wa gattaʼtah wa rihiktah lahaddi bigi dagiig wa sabbeet al-dagiig da fi l-waadi al-naazil min al-jabal.
22 Wa intu khaddabtu Allah fi Tabʼiira wa fi Massa wa fi Khibruut Hattaawa. 23 Wa wakit Allah rassalaaku min Khaadich Barniiʼa wa gaal : «Amchu wa chiilu al-balad al-anteetha leeku», intu isiitu amur Allah Ilaahku wa ma aamantu beyah wa ma simiʼtu kalaamah. 24 Wa intu aasiyiin Allah wa da min ana iriftuku.
25 Wa da l-sabab al-khallaani wagaʼt wa sajadt giddaam Allah le muddit 40 yoom wa 40 leele achaan Allah gaal hu yidoor yidammirku. 26 Wa ana saʼalt Allah wa gult : «Ya Allah al-Rabb ! Ma tidammir chaʼabak achaan humman warasatak halaalak al-inta fadeethum be azamatak wa maragtuhum min balad Masir be iid chadiide. 27 Ya Rabb ! Fakkir fi abiidak Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub wa ma tichiif gu al-raas hana l-chaʼab da wa la fasaalithum wa la zunuubhum. 28 Wa be da, naas al-balad al-maragtina minha ma yuguulu : ‹Allah ma indah gudra le yidissuhum fi l-balad al-waaʼadaahum beeha wa yakrahhum. Wa fi chaan da, hu maragaahum le yikhalliihum yumuutu fi l-sahara.› 29 Wa laakin chaʼabak, humman misil warasatak wa inta maragtuhum be gudurtak al-kabiire wa duraaʼak al-gawi.»
Israyela be waɗe pehir ge ɗogle ma to
1 Za̰ me, O Israyela vya ma! Aŋ ma̰ har maŋgaɗam Urdun le may ya ma̰ no mbo ame pehir ge ɗogle ge ɓase gḛ ma, ne pool gḛ waɗe aŋ ma, ne nama suwal ge ne ve ver se ne gulum ga̰l haal mbo tat dok pul kuɗi digi ya ma. 2 Aŋ mbo hal naa ge don ga̰l gerndeŋ ma, Anak vya ma, nama ge aŋ ne kwa nama. Aŋ zá̰ ya go janna go: «A wuɗi mbya pili tene ne Anak vya ma ne ɗaa?» 3 Kwa me ne se no go, a Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne mbo ne aŋ ndwara zḛ ne dimma ne ol ɗaabeya go. Aŋ mbo yan nama, aŋ burmi nama pe uzi, dimma ne Bage ɗiŋnedin ne jya̰ aŋ go.
4 Swaga ge Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ne mbo yan nama ya aŋ ndwara zḛ, kaage aŋ jan go: «A dosol ge i ne e Bage ɗiŋnedin gene i ya ame suwal mbe ne» to. Ago, a sone ge naa mbe ma ne e Bage ɗiŋnedin yan nama aŋ ndwara zḛ ne. 5 A be dosol ge aŋ ne, ko ne dulwak ɗeŋger ge aŋ ne, e aŋ mbo ya ame nama suwal mbe ne to, amma a sone ge naa mbe ma ne e Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne yan nama aŋ ndwara zḛ ne. Ne da pe na wi wak tuli ge na ne ke ne aŋ báŋ Abraham, ne Isaku, ne Yakub me. 6 Kwa me go, a be ne dosol ge aŋ ne pe ɗo, Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ho̰ aŋ suwal ge kwaɗa mbe joo no to. Amma aŋ naa ge pala ndaar ma ne.
Sone ge ɓase ma ne: nday vya ge dinar
7 Dwa me kwaɗa, vyale me ne twa̰seya ge aŋ ne twa̰se Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ful pul zi to. Ne dam ge aŋ ne ɗage ne suwal Masar diŋ ya zum day ɗiŋ det ya swaga mbe no go go, aŋ kuri Bage ɗiŋnedin wak. 8 Aŋ twa̰se Bage ɗiŋnedin ge njal Horeb go, laar ol ge na ne zi, ɓyare á aŋ pe uzi no. 9 Uwale, swaga ge mbi ne ndé njal pala digi mbo ame gwal ge njal ma ge Bage ɗiŋnedin ne ke wak tuli ne aŋ ya, mbi ke gyala wara anda ne ɗaal wara anda njal pal digi be zam kaŋzam, be njot mam. 10 Bage ɗiŋnedin ho̰ mbi gwal ge njal ma azi, ge na sḛ ne njaŋge kaŋ nama go ne na tok. Fare mbe ma ka dimma ca ne fare ma ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ aŋ nama ne ol zi ya ge njal pala digi ge dam ge aŋ ne kote go go.
11 Swaga ge mbi ne ke gyala wara anda ne ɗaal wara anda, Bage ɗiŋnedin ho̰ mbi gwal ge njal ge wak tuli ne no. 12 Swaga mbe go, Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi no go: «Ɗage digi, ka̰ mo koo ne njal pala digi ya se avun cap. Ago naa ge mo ne abe nama ne suwal Masar diŋ ya zum mbe ma, a hat ta ya ya̰l. A sele ya uzi ne viya̰ ge mbi ne ŋgay nama go, a ɗeere kḭḭm a̰me ya go ne bama pe.» 13 Uwale, Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi go: «Mbi kwa naa mbe ma kwa, a naa ge pala ndaar ma ne. 14 Ya̰ mbi burmi nama pe uzi, mbi ba̰ nama dḭl ne suwar pal uzi. Mbi mbo saŋge mo pehir ɓase, ne pool waɗe naa mbe ma.» 15 Mbi ka̰ mbi koo ne njal ge ne ka sor ol pala digi ya se no, ne gwal wak tuli ma azi wanna mbi tok go. 16 Swaga ge mbi ne kwa go aŋ ke sone Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ndwara se, aŋ ɗeere nday vya ne aŋ sḛ ma pe, aŋ sele ya uzi ne viya̰ ge Bage ɗiŋnedin ne ŋgay aŋ go ɗe, 17 mbi mbá gwal ge ne mbi tok ma go se no, mbi ɓá nama uzi kekece aŋ ndwara go no.
Kaɗeya ge Musa ne ne Israyela vya ma pe
18 Swaga mbe go, mbi kubi mbi pul Bage ɗiŋnedin ndwara se dimma ne ge dḛ zaŋgal go, mbi ke gyala wara anda ne ɗaal wara anda be ge zam kaŋzam, be ge njot mam, ne sone ge aŋ ne ke ma pe mwaɗak. Aŋ ke kaŋ ge ya̰l Bage ɗiŋnedin ndwara se, aŋ twa̰se na. 19 Ago mbi sya vo gḛ ge be to ne pore juliliya ge Bage ɗiŋnedin ne aŋ pal pe, ɓyare go na pú aŋ pe uzi. Swaga mbe go, Bage ɗiŋnedin za̰ mbi kaɗeya. 20 Uwale, Bage ɗiŋnedin saŋge pore bilu Aaron pal ɓyare go na ba̰ na uzi, swaga mbe go, mbi kaɗe ne Aaron pe. 21 Mbi he nday vya ɗeereya ge ne e aŋ wat sone zi mbe, mbi dó na ol zi no, mbi besege na suwar se no, mbi abe na kurum, mbi ka̰ na ge mam ge ne só ne njal digi ya se uzi ya no. 22 Uwale, aŋ twa̰se Bage ɗiŋnedin ge Tabera go, ge Masa go, ge Kibrot-Hataava go me. 23 Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne teme aŋ ne Kades-Barneya go, jya̰ aŋ go: «Mbo me, ame me suwal ge mbi ne ho̰ aŋ na. Amma aŋ be gwan ne aŋ pala wak honna ge Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne pe se to, aŋ be hon fareba na ta to, aŋ be za̰ na fare to me. 24 Ne swaga ge mbi ne e pe kwa aŋ ya day, aŋ naa ge pala ndaar ma ne.» 25 Mbi kubi mbi pul Bage ɗiŋnedin ndwara se gyala wara anda ne ɗaal wara anda, ne da pe Bage ɗiŋnedin jya̰ go na ban aŋ uzi. 26 Mbi kaɗe Bage ɗiŋnedin, mbi jya̰ na no go: «O Bageyal, Bage ɗiŋnedin, kaage mo ban mo naa ma uzi to, nama ge mo ne má nama ne suwal Masar diŋ ya ne pool ge mo ne ge ɓaŋlaŋ ma to. 27 Dwa ne mo dore Abraham, ne Isaku ma ne Yakub ma. Kaage mo saare ne pala ga̰l, ne laar pisil, ne sone ma ge naa mbe ma ne to. 28 Na kaage naa ge mo ne abe i ne nama suwal ya ma jya̰ go: ‹Bage ɗiŋnedin pool be mbyat ge gene na naa ge suwal ge na ne ke wak tuli hon nama na ya to, kwane nama kwane gene nama mbo ya hunna ful pul zi no›. 29 Te be mo naa ma sḛ, mo joo ge mo ne abe nama ne suwal Masar diŋ ya zum ne pool ge mo ne ge ɓaŋlaŋ ne to’a?»