Isa dakhal Madiinat al-Khudus
1 Wa Isa wa talaamiizah garrabo le Madiinat al-Khudus wa lihgo hillit Beet Faaji fi jabal al-Zaytuun. Wa Isa rassal giddaamah itneen min talaamiizah 2 wa gaal leehum : «Amchu fi l-hille al-giddaamku di wa wakit wisiltu, talgo humaara marbuuta be dahachha. Hilluuhum wa jiibuuhum leyi hini. 3 Wa kan naadum yuguul leeku kalaam, guulu leyah : ‹Al-Rabb yidoorhum.› Wa be da, yikhalluuhum yaju ajala.»
4 Wa bigi misil da achaan kalaam Allah al-gaalah al-nabi yitimm. Al-nabi gaal :
5 <Guulu le naas jabal Sahyuun al-misil bineeye :
«Daahu malikku jaayi leeku.
Wa hu miskiin wa raakib fi humaar.
Aywa, hu raakib fi dahach wileed humaara.»>
6 Wa l-talaamiiz al-itneen sawwo misil Isa gaalah leehum. 7 Wa jaabo al-humaara be dahachha wa chaalo khulgaanhum wa farrachoohum fi l-humaara wa fi l-dahach wa Isa rikib. 8 Wa naas katiiriin marra waahid lammo wa farracho khulgaanhum fi l-derib. Wa naas aakhariin gataʼo furuuʼ al-chadar wa farrachoohum fi l-derib. 9 Wa naas katiiriin jaayiin maʼa Isa giddaamah wa waraayah wa kulluhum gaaʼidiin yachkuru be hiss aali wa yuguulu :
«Al-majd le Ibn Dawuud !
<Mabruuk le l-naadum al-jaayi be usum Allah !>
<Ahmudu Allah fi l-aali !>»
10 Wa wakit Isa dakhal fi Madiinat al-Khudus kulla naas al-madiina harrako wa assaaʼalo ambeenaathum wa gaalo : «Al-naadum da yaatu ?» 11 Wa l-naas al-jaayiin maʼa Isa raddo leehum wa gaalo : «Da Isa al-nabi min hillit al-Naasira fi daar al-Jaliil.»
Al-Masiih fi beet Allah
12 Wa Isa dakhal fi beet Allah wa taradaahum le kulla l-naas al-gaaʼidiin yisaawugu fi l-fadaay. Wa chaglab kulla taraabiiz al-naas al-yibaddulu gurus wa kulla banaabir al-naas al-yisaawugu hamaam. 13 Wa Isa gaal leehum : «Fi l-Kitaab, Allah gaal : <Beeti yisammuuh beet al-sala> wa laakin intu <sawweetuuh beet al-saraariig.>»
14 Wa wakit Isa gaaʼid fi beet Allah, al-amyaaniin wa l-maʼduuriin jo leyah wa hu daawaahum. 15 Wa kubaaraat rujaal al-diin wa l-ulama chaafo al-ajaayib al-Isa gaaʼid yisawwiihum wa simʼo fi beet Allah hiss al-iyaal al-yachkuru be hiss aali wa yuguulu : «Al-majd le Ibn Dawuud !» Wa l-kubaaraat ziʼilo. 16 Wa saʼalo Isa wa gaalo : «Ma simiʼt kalaamhum walla ?» Wa Isa radda leehum wa gaal : «Aywa, simiʼt kalaamhum. Wa taʼarfu kadar al-Kitaab buguul : <Inta sawweet al-atfaal wa l-iyaal al-bardaʼo kula yimajjuduuk.>»
17 Wa khalaas marag khallaahum. Wa marag min al-madiina wa macha fi hillit Beet Anya wa ragad hinaak.
Chadarat al-tiin al-laʼanha al-Masiih
18 Wa be fajur, Isa gamma jaayi fi l-madiina. Wa hu jiiʼaan. 19 Wa chaaf chadarat tiin jamb al-derib. Wa macha leeha wa laakin ma ligi iyaal fiiha illa l-warchaal. Wa Isa gaal le l-chadara di : «Battaan ma talde iyaal marra waahid.» Wa ajala ke al-chadara yibsat.
20 Wa l-talaamiiz chaafooha wa alʼajjabo marra waahid wa gaalo : «Al-chadara yibsat ajala !» 21 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, kan aamantu wa ma tichakkuku, intu ma tisawwu bas misil ana sawweet le l-chadara di. Kan gultu le l-jabal da : ‹Amrug min hini wa agaʼ fi l-bahar›, khalaas yabga misil kalaamku. 22 Wa kan induku iimaan, kulla cheyy al-tasʼalooh fi duʼa, Allah yantiiku.»
Al-Masiih saʼalooh yaatu al-antaah izin
23 Wa wakit Isa dakhal beet Allah, bada yiʼallim al-naas. Wa kubaaraat rujaal al-diin wa l-chuyuukh jo leyah wa saʼalooh wa gaalo : «Tisawwi al-khidme di be izin yaatu ? Wa yaatu al-antaak al-izin da ?» 24 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Ana kula indi suʼaal nasʼalku. Kan intu turuddu leyi, ana nuguul leeku yaatu antaani al-izin achaan nisawwi al-khidme di. 25 Yahya khattas al-naas be izin yaatu ? Indah izin min Allah walla min al-naas bas ?»
Wa achchaawaro ambeenaathum wa gaalo : «Kan nuguulu : ‹Yahya indah izin min Allah›, akiid Isa yuguul leena : ‹Maala ma aamantu beyah ?› 26 Wa kan nuguulu : ‹Yahya indah izin min al-naas bas›, aniina nakhaafo min kulla l-chaʼab. Achaan fi fikirhum kulluhum, Yahya hu nabi.»
27 Wa raddo le Isa wa gaalo : «Da ma naʼarfuuh.» Wa Isa radda leehum wa gaal : «Khalaas, ana kula ma niʼooriiku yaatu al-antaani izin achaan nisawwi al-cheyy da.»
Masal al-awlaad al-itneen
28 Isa gaal battaan : «Chunu fikirku fi l-naadum da ? Hu indah awlaad itneen. Wa macha le l-kabiir wa gaal : ‹Wileedi, amchi akhdim al-yoom fi jineenti.› 29 Wa l-wileed gaal : ‹La, ma namchi.› Wa laakin baʼadeen al-wileed nidim le l-kalaam al-gaalah wa macha wa khadam fi l-jineene. 30 Wa l-raajil macha le wileedah al-sakhayyar wa gaal leyah nafs al-cheyy. Wa l-sakhayyar gaal : ‹Aywa, sayyidna, namchi.› Wa laakin ma macha.
31 «Min al-itneen dool yaatu sawwa al-cheyy al-abuuhum yidoorah ?» Wa l-kubaaraat gaalo : «Al-awwal.» Wa Isa gaal leehum : «Wa nuguul leeku al-hagg, naas al-yichiilu miiri wa l-charaamiit yindasso fi mamlakat Allah giddaamku. 32 Yahya ja leeku wa wassafaaku derib al-adaala wa intu ma saddagtu kalaamah. Laakin naas al-yichiilu miiri wa l-charaamiit saddagooh. Wa wakit chiftuuhum taabo min zunuubhum, intu ma khayyartu fikirku al-awwal. Wa ma tubtu wa ma saddagtu kalaamah.
Masal al-harraatiin al-fasliin
33 «Asmaʼo, nuguul leeku masal aakhar. Naadum waahid siid al-maal maggan inab fi jineene wa zarabaaha wa sawwa foogha assaara hana inab wa bana beet hana haraasa. Wa hu ajjar harraatiin achaan yakhdumu foogha wa khalaas khatar wa macha fi balad aakhara. 34 Wakit lammiin al-inab garrab, hu rassal abiidah le l-harraatiin achaan yichiilu al-inab al-waajib leyah. 35 Wa l-harraatiin karabo abiidah wa l-waahid daggooh wa l-aakhar katalooh wa aakhar battaan, rajamooh. 36 Wa baʼadeen siid al-jineene rassal abiid aakhariin, ziyaada min al-awwal. Wa l-harraatiin sawwo leehum nafs al-cheyy al-sawwooh le l-naas al-jo awwal.
37 «Wa khalaas, rassal leehum wileedah wa gaal : ‹Akiid yikarrumu wileedi.› 38 Wa laakin al-harraatiin chaafo wileed sayyidhum wa gaalo ambeenaathum : ‹Da bas al-wariis. Khalli naktuluuh wa nichiilu warasatah.› 39 Wa khalaas karabooh wa maragooh barra min al-jineene wa katalooh. 40 Wa wakit siid al-jineene yigabbil min al-safar wa yaji le l-harraatiin dool, hu yisawwi leehum chunu ?»
41 Wa l-naas raddo leyah wa gaalo : «Akiid yaktulhum le l-naas al-fasliin dool. Wa yijiib fi l-jineene harraatiin aakhariin al-yantuuh al-inab fi l-wakit al-waajib.» 42 Wa Isa gaal leehum : «Akiid gareetu al-kalaam al-maktuub fi l-Kitaab al-yuguul :
<Al-hajar al-bannaayiin al-beet awwal ma dawwarooh
bigi al-hajar al-muhimm fi buna al-beet.
Wa l-cheyy da jaayi min Allah
wa chifnaah ajiib !>
43 «Wa achaan da, nuguul leeku Allah yichiil mamlakatah minku wa yantiiha le l-umma al-tijiib leyah faayde. 44 Wa ayyi naadum al-yagaʼ foog al-hajar da, yinkasir marra waahid. Wa kan al-hajar da yagaʼ foogah naadum, yarhakah marra waahid.»
45 Wa kubaaraat rujaal al-diin wa l-Fariiziyiin simʼo amsaal Isa wa irfo kadar Isa gaaʼid yikallim fooghum. 46 Wa fattacho fursa achaan yakurbuuh fi l-sijin laakin humman khaayfiin min al-naas achaan fi fikir al-naas Isa hu nabi.
Watɗa ge Jeso ne Ursalima diŋ
(Mar 11:1-11, Luk 19:28-40, Yoh 12:12-19)1 Swaga ge a ne yá̰ ya Ursalima ta gwa, suwal Betfage ziyar go, le ge njal olive go, Jeso teme na naa ge ame hateya ma azi, 2 jan nama go: «Mbo me suwal ge ne aŋ ndwara zḛ mbe no diŋ ya, aŋ ma̰ set kwara ná ne vwalla, na vya na ziyar go me. Sá me na, aŋ gene nama ya mbi ta. 3 Kadɗa ndu a̰me ma̰ jan aŋ fare ya, jya̰ me na go: ‹A Bageyal ɓyare nama ne!› Se se no, a ma̰ ya̰ nama mborra ya.» 4 Kaŋ mbe ma dé ya kerra, ne da pe, fare ge anabi ne jya̰ wak wi, jya̰ go:
5 «Jya̰ me Siyona vya ge gwale go:
Ndi, mo gan ne yan ja mborra ya mo ta no,
suul cwagat, ndwarra kwara pal,
kwara vya pal .»
6 Naa ge ame hateya ma mbo, a ke dimma ne Jeso ne ho̰ bama wak go. 7 A gene kwara ma ne na vya ya, a kan bama ba̰r ma nama pal, Jeso ndwar na pal. 8 Naa ɓase gḛ a ka zen bama ba̰r ma viya̰ pul go, a̰me ma ka syal gaar ma ya kanna viya̰ go me . 9 Naa ge ne ka mbo na ndwara zḛ ma, ne nama ge ne ka mbo na go̰r go ma, a ka oyya, a ka jan go:
«Hosanna Dawda vya!
Uwareya na ge ne mbo ya dḭl ge Bageyal ne zi pal!
Hosanna swaga ge ne waɗe digi ya !»
10 Swaga ge ne wa ya Ursalima diŋ, suwal iigi digi pet, a ka janna go: «A wuɗi ne ɗaa?» 11 Naa ka gwan ne janna go: «A anabi Jeso ne, ndu ge Nazaret ge suwal Galile ne.»Watɗa ge Jeso ne Ursalima diŋ
Jeso wat zok ge mbegeya zi
(Mar 11:15-19, Luk 19:45-48, Yoh 2:13-22)12 Jeso wat zok ge mbegeya zi, yan naa ge ne ka yat kaŋ ma uzi ma, ne nama ge ne ka mbo ya yatɗa ma pet ne zok ge mbegeya zi ya zum, ɓyan tabul ge naa ge er bware ma ne ma se, ne swaga katɗa ge naa ge ne ka e tuk ma yatɗa ma ne ma se me. 13 Jan nama go: «A njaŋge go: ‹Zok ge mbi ne, a mbo tol na zok kaɗeya›, amma aŋ ɗe, aŋ saŋge na ya swaga woy ta ge syala ma ne .»
14 Ɓaal ma ne giɗi ma mbo ya na ta zok ge mbegeya zi, zon nama. 15 Swaga ge naa ge ke tuwaleya ma ga̰l ma ne naa ge njaŋgeya ma ne kwa na kaŋ ajab ge ne ke ma, ne oyya ge naa jabso ma ne ka oyya zok ge mbegeya zi go: «Hosanna, Dawda vya» ɗe, nama laar vḛne, 16 a jan na go: «Mo za̰ fare ge a ne jan’a go’a?» Jeso jan nama: «O̰, aŋ be isi go: ‹Ne naa jabso ma ne naa ge kaare ma wak zi mo ɓó uwareya› to’a ?» 17 Yá̰ nama, ɗage ne suwal diŋ ya ndwara mbo suwal Betaniya, dwam na ya.
Jeso vḛne na wak fere pal
(Mar 11:12-14Mar 20-24)18 Cya̰wak vḛ, ɗage gwanna ya suwal diŋ, kyamal wan na, 19 kwa fere a̰me ne viya̰ kiya̰r go, mbo ya na ta, set a̰me ɗu na pala digi to, ɓó gaar ma ɗeŋgo, jan na go: «Ne gá ne zḛ no, mo mbo gwan tol to bat!» Swaga mbe go juju, fere mbe fya̰. 20 Swaga ge naa ge ame hateya ma ne kwa no, a ke ajab, a jan go: «Te gyana fere ba fya̰ ne se se no go ɗaa?» 21 Jeso gwan nama janna go: «Fareba, mbi jan aŋ, kadɗa aŋ da ne hon fareba, aŋ kat ne tumriya to me, aŋ ke be kaŋ ge a ne ke ne fere no ɗeŋgo to, amma kadɗa aŋ jan njal mbe no ya go: ‹Ndage tene uzi ne swaga mbe no go, dó tene maŋgaɗam ga̰l yuwam se ya›, mbo ke. 22 Kaŋ ge daage pet ge aŋ ne mbo kaɗe ya, aŋ hon fareba, aŋ mbo ɓol na.»
Fare eleya ge Yuda ma ne pool ge Jeso ne pal
(Mar 11:27-33, Luk 20:1-8)23 Swaga ge Jeso ne wá zok ge mbegeya zi, ne ka hateya ɗe, naa ge ke tuwaleya ma ga̰l ma, ne naa ga̰l ma mbo ya na ta, a jan na go: «Mo ke kaŋ mbe ma da ne ma pool pe ɗaa? A wuɗi ho̰ mo pool mbe ne ɗaa?» 24 Jeso jan nama go: «Mbi me, mbi ele aŋ fare a̰me ɗu kikit, kadɗa aŋ ma̰ gwan ne mbi vinna ya, mbi ma̰ jan aŋ mbi ke kaŋ mbe ma da ne ma pool de. 25 Baptisma ge Yohanna ne mbo da ne da ya ɗaa? Da ne digi zi ya, ko ne naa dasana ma ta ɗaa?» A ka jan ta buwal zi go: «Kadɗa nee ma̰ janna go: ‹Da digi ya›, ma̰ jan nee go: ‹Kyaɗa aŋ ba hon fareba na ta to ɗaa?› 26 Amma kadɗa nee ma̰ janna go: ‹Da ne naa dasana ma ta›, nee sya ɓase ma vo, ago naa pet, a kwa kwa go Yohanna anabi ne.» 27 A gwan ne Jeso janna go: «I kwa to.» Jeso jan nama go: «Mbi me, mbi ne pool jan aŋ go mbi ke kaŋ mbe ma da ne ma pool de to.»
Fare sḭ ge vya ma azi ne
28 Aŋ dwat gyana? Ndu a̰me ka ne vya sonmo ma azi. Mbo ya ge zḛ ge ta, jan na go: «Mbi vya, mbo ke temel ma̰ gaaso oyo̰r zi.» 29 Na vya mbe jan na go: «Mbi mbo to!» Ne go̰r go, vya mbe er fare, mbo. 30 Ndu mbe mbo ge azi ta, jan na go mbe me. na vya mbe jan na go: «Báá, mbi mbo mbo». Ne go̰r go, mbo to. 31 Ne nama ge azi mbe ma buwal zi, a ge daage ke laar ɓyareya ge na bá ne ne ɗaa? A jan na go: «A ge zḛ ge.» Jeso jan nama go: «Fareba mbi jan aŋ, naa ge tyare kaŋ ma, ne naa ge ke kaya ma mbo wat muluk ge Dok ne zi aŋ ndwara zḛ. 32 Ago Yohanna mbo ya aŋ ta ne viya̰ ge dosol, aŋ be hon fareba na ta to, amma naa ge tyare kaŋ ma ne naa ge ke kaya ma a ho̰ fareba na ta. No iya uwale, swaga ge aŋ ne kwa kaŋ mbe ma no ne go̰r go no puy ɗe, aŋ be saŋge ya se ɗo, aŋ ba detɗa hon fareba na ta to.»
Fare sḭ ge naa ge koy gaaso oyo̰r ma ne
(Mar 12:1-12, Luk 20:9-19)33 Za̰ me fare sḭ a̰me ge ɗogle no: Zaŋgal, ndu ga̰l ge yàl a̰me gá gaaso oyo̰r, ver na zi ne gulum, al swaga ɓerse oyo̰r na zi, sin zok gulum pala digi ne koy gaaso mbe pe, wan naa ge koy gaaso oyo̰r ma kan nama na zi, mbo gwasal. 34 Swaga ge swaga yel oyo̰r ne mbya, teme na dore ma mbo ɓol naa ge temel ma, ndwara abe na oyo̰r ma ya. 35 Naa ge ne ke temel ne gaaso oyo̰r zi ma wan na dore ge ɗu, a iyal na, a hun ge may, a mbal ge may ne njal me. 36 Gwan teme na dore ge ɗogle ma gḛ waɗe ge zḛ ge ma, a gwan ker nama mbe go no ca. 37 Ne go̰r go, teme nama na vya ya, ka jan tene go: «A ma̰ hon mbi vya hormo.» 38 Amma swaga ge naa ge ne ker temel ne gaaso oyo̰r zi ma ne kwa na vya, a jan ta go: «A na vya ge zam joo ne! Mbo me ya, hṵ me nee na, maŋge me nee na joo!» 39 A wan na, a cigi na gaaso go̰r zum ya, a hun na.
40 Swaga ge bage gaaso oyo̰r ma̰ mbo ja ɗe, ke ne naa ge ne ke temel gaaso zi mbe ma ma̰ gyana ɗaa? 41 A jan na go: «Mbo ban naa ge hun siya mbe ma uzi kakaɗak be ge kwa nama a̰se, mbo hon na gaaso mbe naa ge ker temel ge ɗogle ma tok go, nama ge a mbo gá hon na oyo̰r ma na swaga ma go.»
42 Jeso jan nama go: «Aŋ be isi maktub zi go: ‹Njal ge naa ge sin zok ma ne dó na uzi, gwan ja keŋ go, na ge zok dṵṵl ne ka ne na pal to’a? No da ne Bageyal ta ya. A kaŋ ajab ne, nee ndwara zi to’a?› 43 Ne da pe no ɗe, mbi jan aŋ: A mbo maŋge muluk ge Dok ne ne aŋ tok go, a mbo hon na pehir ge ɗogle ma, nama ge a mbo tol vya ma. 44 [Ndu ge ne mbo detɗa njal mbe pal, mbo hal kakaca, amma ndu ge njal mbe ne mbo detɗa na pal, mbo rot uzi me.] »
45 Swaga ge naa ge ke tuwaleya ma ga̰l ma ne Farisi ma ne za̰ fare sḭ mbe ma no, a kwa go na jan fare mbe bama pal. 46 A ka ɓyare viya̰ go bama wan na, amma a ka sya ɓase ma vo, ne da pe, naa kwa go Jeso anabi ne.
