Allah ma aba Bani Israaʼiil
1 Wa achaan da, ana nasʼal suʼaal. Allah aba chaʼabah Bani Israaʼiil marra waahid walla ? La, abadan. Ana zaati min Bani Israaʼiil wa min zurriiyit Ibraahiim wa min gabiilat Banyaamiin. 2 Allah ma aba chaʼabah al-azalaahum min awwal.
Walla nisiitu al-kalaam al-maktuub fi l-Kitaab al-bukhuss al-nabi Iliyaas ? Fi bakaan waahid, hu hajja le Allah wa chaka min Bani Israaʼiil 3 wa gaal : <Ya Allah, humman katalo al-anbiya al-rassaltuhum wa kassaro kulla madaabhak. Wa ana faddalt wiheedi wa humman yifattuchuuni le yaktuluuni.> 4 Wa laakin Allah radda leyah kikkeef ? Hu gaal : <Ana hafadt minhum 7 000 naas al-abadan ma sajado giddaam ilaah Baʼal.>
5 Wa l-cheyy al-gaaʼid yabga hassaʼ, hu misil al-cheyy al-bigi fi l-wakit daak. Faddalo naas chiyya bas al-yitaabuʼu Allah wa humman al-naas al-Allah azalaahum be niʼmatah. 6 Wa kan di niʼma, da ma bigi be sabab ayyi cheyy al-humman sawwooh. Achaan kan Allah azal al-naas be sabab al-cheyy al-sawwooh, al-niʼma ma tabga niʼma.
7 Wa da kikkeef ? Bani Israaʼiil ma ligo al-cheyy al-talabooh min Allah. Illa l-naas al-Allah azalaahum bas ligooh. Wa l-aakhariin ruuseehum bigo gawiyiin. 8 Achaan da, maktuub fi l-Kitaab : <Allah nazzal fooghum ruuh hana noom wa uyuunhum ma yichiifu wa udneehum ma yasmaʼo lahaddi l-yoom.> 9 Wa l-nabi Dawuud gaal :
<Khalli dabalaayithum tabga leehum
amkajjaama wa charak giddaamhum.
Khalli barakaathum yabgo leehum
chokhol al-yintaggo foogah wa ikhaab.
10 Khalli uyuunhum yitoochuchu
wa battaan ma yichiifu
wa daayman aksir duhuurhum.>
11 Achaan da nasʼal. Humman wagaʼo marra waahid lahaddi battaan ma yugummu walla ? La, abadan. Humman wagaʼo wa be khataahum da, najaat Allah lihgat al-naas al-ma Yahuud achaan yisawwi al-Yahuud yahsuduuhum. 12 Wa kan khata al-Yahuud sabbab baraka kabiire le naas al-dunya wa maskanat al-Yahuud sabbabat baraka kabiire le l-naas al-ma Yahuud, akiid wakit al-Yahuud yigabbulu marra waahid fi l-derib, da yabga leena baraka kabiire be ziyaada.
13 Ya l-naas al-ma Yahuud, ana gaaʼid nihajji leeku. Ana al-rasuul al-murassal le l-naas al-ma Yahuud wa ana farhaan bilheen be khidimti 14 achaan akuun nisawwi akhwaani al-Yahuud yahsuduuku wa akuun be misil da, ninajji waahidiin minhum. 15 Wakit Allah aba al-Yahuud, naas al-dunya ligo salaam maʼa Allah. Wa kan bigi misil da, yabga kikkeef wakit Allah yakhbal al-Yahuud battaan ? Da yijiib buʼaas al-maytiin.
Masal hana furuuʼ al-zaytuun
16 Kan al-intaaj al-awwal hu khaass le Allah, al-ajiin al-yisawwuuh minha kula khaass le Allah. Wa kan khassaso uruug al-chadara le Allah, furuuʼha kula khaassiin le Allah. 17 Wa misil da, zurriiyit Ibraahiim misil chadarat al-zaytuun wa furuuʼ waahidiin gataʼoohum minha. Wa inta al-ma Yahuudi, inta misil firiʼ hana l-zaytuun al-bandar. Wa chaalook wa lassagook fi l-chadara al-fi l-jineene fi badal al-furuuʼ al-gataʼoohum. Wa misil da, inta kula tiʼiich min al-uruug al-adiiliin maʼa l-furuuʼ al-faddalo. 18 Wa be misil da, waajib inta ma tifaachir fi l-furuuʼ al-gataʼoohum. Wa kan tidoor tifaachir kamaan, fakkir kadar inta ma gaaʼid tiʼayyich al-uruug laakin al-uruug gaaʼidiin yiʼayyuchuuk inta.
19 Akuun tuguul : «Al-furuuʼ dool, gataʼoohum achaan siid al-jineene dawwar yilassigni ana fi l-chadara fi badalhum.» 20 Kalaamak da sahiih. Laakin ma tansa gataʼoohum achaan humman ma aamano wa inta gaaʼid fi bakaanhum be sabab iimaanak bas. Ma tistakbar. Angariʼ ! 21 Kan Allah ma afa furuuʼ al-chadara, hu ma yaʼafaak inta kula.
22 Fakkir fi mahannat Allah wa fakkir fi hukmah al-gawi kula. Hukmah gawi fi l-naas al-marago min al-derib, laakin hu hanuun leek bilheen kan tagood saabit fi ihsaanah. Wa kan ma tagood saabit, inta kula yagtaʼook. 23 Wa Bani Israaʼiil kula, kan yikhallu gillit iimaanhum, Allah yigabbilhum battaan fi bakaanhum al-awwal gaaʼidiin foogah achaan Allah gaadir yisawwiih. 24 Wa be da, inta firiʼ min al-bandar. Wa Allah gataʼak minnah wa lassagaak fi chadarat al-zaytuun al-magganha. Wa da ma bakaanak al-waajib leek. Achaan da, yabga hayyin le Allah yigabbil al-furuuʼ al-gataʼaahum wa yilassighum battaan fi l-bakaan al-waajib leehum.
Rahmat Allah le kulla l-naas
25 Ya akhwaani, nidoor niʼooriiku be sirr waahid al-Allah bayyanah leyi. Niʼooriiku beyah achaan kan fihimtuuh adiil, ma tistakbaro fi afkaarku. Waahidiin min Bani Israaʼiil bigo aasiyiin wa ma yiʼaamunu be Isa al-Masiih. Wa isyaanhum da yuduum lahaddi adad al-muʼminiin min al-umam yalhag al-adad al-Allah yidoorah. 26 Wa be misil da, Bani Israaʼiil kulluhum ke yanjo khalaas. Achaan da, maktuub fi l-Kitaab : <Al-yafdaahum yaji min Sahyuun wa yigabbil zurriiyit Yaakhuub min isyaanhum. 27 Wa misil ana gult fi l-muʼaahada al-sawweetha maʼaahum, ana nuguchch zunuubhum.>
28 Fi l-cheyy al-bukhuss bichaarat al-Masiih, Bani Israaʼiil bigo adu Allah wa min isyaanhum, intu ligiitu faayde. Laakin fi l-cheyy al-bukhuss ikhtiyaar Allah, humman mahbuubiin be sabab juduudhum. 29 Achaan kan Allah anta naadum atiiye, hu ma yandam leeha. Wa kan naada naadum, ma yibattil munaadaatah. 30 Intu al-ma Yahuud awwal aasiyiin laakin hassaʼ Allah rahamaaku be sabab isyaan Bani Israaʼiil. 31 Wa hassaʼ Bani Israaʼiil bigo aasiyiin wa be l-rahma al-Allah rahamaaku beeha, humman kula yalgo rahma. 32 Fi nizaam Allah kulla l-umam marbuutiin fi isyaanhum achaan fi l-akhiir, Allah yarham kulla l-umam sawa sawa.
33 Al-hamdulillah al-Aliim wa l-Hakiim. Hikmatah wa ilmah abadan ma induhum hadd ! Hikmat hukmah nafhamo minha illa chiyya. Wa nizaamah ajiib lahaddi ma yilfassar. 34 Achaan da, al-Kitaab buguul : <Yaatu irif afkaar Allah wa bigi leyah siid choortah ? 35 Yaatu dayyan Allah cheyy al-waajib yigabbilah leyah !> 36 Achaan kulla cheyy jaayi min Allah wa mawjuud beyah hu wa leyah hu. Wa l-hamdulillah ila l-abad. Aamiin.
Dok be dol Israyela uzi to
1 Mbi ele go, Dok dó na naa ma uzi ɗaa? A go to bat! Ago mbi sḛ, mbi Israyela ne, hir ge Abraham ne, ne vuwal pe ge Bayami ne. 2 Dok be dol na naa, nama ge na ne kwa nama zaŋgal ma uzi to. Aŋ wan fare ge maktub ne jya̰ swaga ge Iliya ne ka kaŋge Israyela vya ma Dok ndwara se pe to’a? 3 Jya̰ go: «Bageyal, a hun mo anabi ma swaga, a gul mo twal tuwaleya ya se, mbi gá myalam ɗu kikit, a ɓyare gwan hun mbi.» 4 Amma Dok gwa̰ ne na janna gyana ɗaa? «Mbi koy naa ya go dudubu ɓyalar ne mbi pe, nama ge a ne gū bama koo sḭḭm Baal ndwara se to ma .» 5 Go no uwale, ma̰ no puy, Dok koy naa ya go mbut ge na ne tá nama kwa a̰se ge na ne zi. 6 Kadɗa na kwa a̰se zi ɗe, a be ne temel kerra ta to. Te go to, kwa a̰se ge Dok ne a be kwa a̰se ne to. 7 Na pe wanna gyana ɗaa? Kaŋ ge Israyela ne ɓyare na, be ɓol na to, a nama ge talla ma ɓo na ne. Ge may ma dulwak togre no me 8 dimma ne a ne njaŋge go:
«Dok ho̰ nama o̰yom ge be wan fare pe,
ne ndwara fa̰ ge be kwa swaga to ma,
ne togor ge be za̰ fare to ma ɗiŋ ma̰ no .»
9 Dawda jya̰ go uwale:
«Nama kaŋzam ka faɗe ne nama pe, ne boy,
ne kaŋ syal koo, na ka potɗa ge nama ne.
10 Nama ndwara ma dame, nama gwan kwa swaga to,
é nama goŋ ma ka halla ɗaɗak .»
11 Mbi ele go, koo syalla ge nama ne mbe a ɗiŋnedin ɗaa? A go to bat! Amma da ne ya̰l ge nama ne ta, pehir ge ɗogle ma ɓo máya no, ne da pe yil ge nama ne twa̰se digi. 12 Kadɗa ya̰l ge nama ne é dunya ɓol wak busu ge Dok ne, detɗa ge nama ne é pehir ge ɗogle ma ɓol wak busu ge Dok ne ɗe, gwanna ge nama ya mwaɗak e naa ɓol wak busu ma̰ gyana ga ɗaa?
13 Mbi jan fare da ne aŋ pehir ge ɗogle ma: Ne jo̰ mbi bage temeya ge pehir ge ɗogle ma ne ɗe, mbi da ne laar saal ne temel ge a ne ho̰ mbi pe. 14 Ne da pe, kadɗa day ya, mbi twa̰se yil ge mbi hir ma ne digi ndwara má a̰me ma mbut. 15 Ago kadɗa caɗeya uzi ge nama ne ɓa̰ dunya ba̰a̰n ne Dok ɗe, swaga ge a ne mbo gwan ne nama ja zi ɗe, mbo kat dḛ gyana ɗaa? Mbo kat tanna ne siya se mbo ya ndwara zi.
16 Kadɗa kaŋ wak ge zḛ ge a mbegeya ne Dok pe ɗe, kaŋ mbe sḛ mwaɗak a ge Dok ne ne. Kadɗa uwara too a mbegeya ne Dok pe ɗe, na tok ma mwaɗak a ge Dok ne ne me. 17 Amma kadɗa a fete na tok a̰me ma uzi, mo, uwara olive ge ful zi ge, a mbo ya tat mo nama byalam go no ndwara ɓol uwara pam ge ne ɗage ne too se ya. 18 Ne pe no ɗe, kaage mo uware tene ge uwara tok ge a ne kṵ nama uzi ma pal to. Kadɗa mo uware tene ɗe, kwa go, a be mo in too ne to, amma a too in mo ne. 19 Mo da ne pool jan go: «A fete uwara tok ma uzi, a tá mbi nama byalam go no.» 20 A fareba. A fete nama uzi da ne hon fareba to ge nama ne pe, mo ɗe, da ne hon fareba ge mo ne pe mo gá ne go no. Uware tene to, sya vo zo. 21 Ago kadɗa Dok be wan tene uwara tok ge ne gá gar ma ta to ɗe, wan tene mo ta to me. 22 Ndi kwaɗa kerra ne hal ge ndaar ge Dok ne gale: a ndaar ge nama ge ne dé ma ta, ŋgay kwaɗa kerra ge na ne mo ta. A kwaɗa go, mo ke mborra kwaɗa kerra ge na ne mbe zi, kadɗa to, da ne pool ge fete mo uzi me. 23 Nama sḛ ma ɗe, kadɗa a ya̰ hon fareba to ge bama ne ya, a da ne pool gwan ne nama ya, ago Dok da ne pool gwan tat nama uwale. 24 Ago kadɗa a fete mo da ne uwara olive ge ful zi ge ta ya, a mbo ya tat mo uwara olive ge garra ta no ɗe, ke ma̰ gyana nama ge uwara tok ge garra ma a ba ban be ge tat nama bama ná ta to ɗaa?
Máya ge Israyela ma ne
25 Ná vya ma, mbi ɓyare go aŋ ka dale fare ɗimil mbe no pal to, ne da pe na kaage aŋ ndi ta naa ge zwama ma to: Ago Israyela vya ma mbut nama dulwak mbo kat togreya ɗiŋ pehir ge ɗogle ma pet a det ya máya go. 26 Go no Israyela vya ma pet a mbo má, dimma ne a ne njaŋge go:
Bage zurra mbo mbo ne Siyona ya,
mbo cigi ya̰l ge Yakub vya ma ne uzi .
27 No a wak tuli ge mbi ne mbo ke ne nama ne,
swaga ge mbi ne mbo ndage nama sone ma ya uzi go.
28 Ne fare ge kwaɗa pe, a ho̰l ne Dok, ne aŋ pe. Amma ne talla ge Dok ne ta, Dok laar wa̰ nama wan ne nama bá ma pe. 29 Ago bobo ge Dok ne, ne tolla ge Dok ne er to. 30 Zaŋgal, aŋ be gwan ne aŋ pala Dok pe se to, amma ne se no, aŋ ɓol kwa a̰se ge Dok ne ya go, ne pala gwanna se to ge Yuda ma ne pe. 31 Uwale, ne se no, a be gwan ne bama pala Dok pe se to, ne da pe aŋ ɓo kwa a̰se ge Dok ne, ne se no, nama sḛ ma me, nama ɓo kwa a̰se ge Dok ne me. 32 Ago Dok é naa dasana ma pet gwan ne bama pala na pe se to, ne da pe na ŋgay nama pet kwa a̰se ge na ne.
33 Kwaɗa kerra ge Dok ne ma ɓaŋlaŋ!
Zwama ne kwarra ge Dok ne ma ɗugul!
A wuɗi wan na sarya kunna ma pe ne ɗaa?
A wuɗi wan na kaŋ kerra ma pe ne ɗaa ?
34 «A wuɗi day hale dwatɗa ge Bageyal ne pe ne ɗaa?
A wuɗi na bage yuwaleya ne ɗaa?
35 A wuɗi é pe hon na kaŋ ne ɗe,
na sḛ ba gwan ne na byalam go ɗaa ?»
36 Kaŋ ma pet a da ne na ta ya,
a da ne na ta, a na ne ma ne.
Uwareya hon Dok ɗiŋnedin! Ago!
