Abiiya bigi malik fi Yahuuza
1 Fi sanit 18 hana hukum Yarubaʼaam wileed Nabaat fi mamlakat Israaʼiil, Abiiya bigi malik fi mamlakat Yahuuza. 2 Wa hu hakam talaata sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Mikaaya bineeyit Uriyiil min hillit Gibeeʼa.
Wa kaan harib ambeen Abiiya wa Yarubaʼaam. 3 Wa Abiiya bada al-harba be deech adadah 400 000 askar furraas min ahsan al-muhaaribiin. Wa Yarubaʼaam kamaan gaabalah be rujaal furraas min ahsan muhaaribiinah wa adadhum 800 000. 4 Wa Abiiya talaʼ fi raas jabal Samaraayim al-fi jibaal Afraayim wa gaal : «Asmaʼni, ya Yarubaʼaam ! Wa asmaʼooni, ya kulla naas mamlakat Israaʼiil ! 5 Intu ma taʼarfu kadar Allah Ilaah Bani Israaʼiil anta muluk Bani Israaʼiil le Dawuud wa iyaalah ila l-abad walla ? Wa di ma muʼaahada daayme al-ma tingatiʼ walla ?
6 «Wa laakin Yarubaʼaam wileed Nabaat hu awwal abid Suleymaan wileed Dawuud wa gamma atmarrad didd siidah. 7 Wa baʼad da, lammo maʼaayah naas al-kaslaaniin wa l-ma naafʼiin wa humman gammo didd Rahabʼaam wileed Suleymaan. Wa fi l-wakit da, Rahabʼaam lissaaʼ sabi ma indah gudra. Wa be da, hu ma gidir yasbit giddaamhum.»
8 Wa Abiiya gaal battaan : «Hassaʼ da, intu tuguulu intu gawiyiin wa tichiilu muluk Allah al-fi iid zurriiyit Dawuud. Wa intu naas katiiriin marra waahid wa induku maʼaaku ajjaal hana dahab al-sawwaahum leeku Yarubaʼaam misil ilaahaatku. 9 Wa ma intu bas al-taradtu rujaal al-diin hana Allah wa dool min zurriiyit Haaruun wa l-Laawiyiin ? Wa darrajtu leeku rujaal diin aakhariin misil naas gaaʼidiin yisawwu fi buldaan aakhariin ? Wa ayyi naadum al-yaji be toor wa sabʼa kubchaan, khalaas hu yabga raajil diin hana asnaam dool wa humman ma ilaahaat.
10 «Wa kan leena aniina kamaan, ma abeena Allah Ilaahna. Wa rujaal al-diin al-gaaʼidiin yakhdumu le Allah, humman min zurriiyit Haaruun. Wa l-Laawiyiin kula gaaʼidiin yisawwu khidmithum. 11 Fi kulli fajur wa achiiye, yiharrugu dahaaya wa bakhuur muʼattar le Allah wa yigaddumu al-khubza fi l-tarabeeza al-taahire. Wa kulli achiiye yiʼoogudu niiraan al-faanuus al-min dahab. Achaan aniina gaaʼidiin nahfado khidmit Allah Ilaahna al-intu abeetuuh. 12 Chiifu ! Allah wa rujaal al-diin hineeyah gaaʼidiin maʼaana wa indina al-burunji al-nadurbuuh le harakat al-harib didduku. Ya naas mamlakat Israaʼiil, ma tihaarubu Allah Rabb juduudku achaan intu ma tanjaho !»
13 Wa wakit Abiiya gaaʼid yihajji, Yarubaʼaam rassal askarah wa hawwagoohum wa karaso le askar mamlakat Yahuuza. Wa khalaas, askar mamlakat Israaʼiil hajamo askar mamlakat Yahuuza be giddaam wa l-askar al-karaso leehum kamaan be wara. 14 Wa wakit askar mamlakat Yahuuza anlafato waraahum, chaafo kadar hajamoohum min giddaam wa min wara. Wa khalaas, humman koorako le Allah. Wa wakit rujaal al-diin darabo al-burunji, 15 askar mamlakat Yahuuza koorako wa wakit humman koorako, al-Rabb haarab Yarubaʼaam wa kulla askar mamlakat Israaʼiil giddaam Abiiya wa askar mamlakat Yahuuza. 16 Wa askar mamlakat Israaʼiil arrado giddaam askar mamlakat Yahuuza wa l-Rabb sallamaahum fi iid askar mamlakat Yahuuza. 17 Wa Abiiya wa naasah annasaro fooghum nasur kabiir wa 500 000 raajil min ahsan al-muhaaribiin hana mamlakat Israaʼiil maato. 18 Wa fi l-wakit da, askar mamlakat Israaʼiil anhazamo. Wa askar mamlakat Yahuuza kamaan annasaro achaan humman atwakkalo ale Allah Rabb juduudhum. 19 Wa Abiiya tarad Yarubaʼaam lahaddi galaʼ minnah madiinat Beet Iil wa madiinat Yachaana wa madiinat Afruun wa l-hillaal al-taabʼiin leehum.
20 Wa fi kulla wakit hukum Abiiya, Yarubaʼaam ma ligi battaan gudra misil awwal. Wa Allah darab Yarubaʼaam wa hu maat. 21 Wa Abiiya kamaan bigi chadiid. Hu akhad 14 awiin wa wilid 22 wulaad wa 16 banaat. 22 Wa l-baagi min amal Abiiya wa l-cheyy al-sawwaah wa kalaamah maktuubiin fi kitaab al-taariikh al-katabah al-nabi Iddu.
Abiya gan ge Yuda ne
(1Gan 15:1-8)1 Abiya ame gan ge suwal Yuda go swaga ge Yerobowam ne ke del wol para tiimal na gan zi go. 2 Zá gan Ursalima diŋ del ataa. Na ná dḭl Mikaya, a Uriyel ndu ge suwal Gibeya ne vya ne. Swaga ge Abiya ne ka gan, a ne Yerobowam mbá ta pore.
3 Abiya mbo pore da ne asagar ma dudubu kikis anda, pet naa sonmo ge pateya ma, Yerobowam me ɗe, mbo pore da ne asagar ma dudubu kikis tiimal, pet naa sonmo ge pateya ma me. 4 Abiya mbo ndé njal Semarayim, na ge ne njal ma ge suwal Efrayim ne go pala digi, ndage na ka̰l oyya, jan go: «O! Yerobowam ma ne Israyela ma pet, aŋ zá̰ me mbi! 5 Aŋ be kwa go Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne ke wak tuli ge ɗiŋnedin ne Dawda ma ne na vya kon ma go nama mbo kat gan suwal Israyela pal ne to’a? 6 Amma Yerobowam ge Nebat vya dore ge Salomon ge Dawda vya ne ɗage ho̰l ne na bageyal. 7 Naa ge be pala ndaco ma, ge be a̰me pe to ma, a mwale ta na pe go, a waɗe Robowam ge Salomon vya pal no. Ne jo̰ Robowam ka bool, kwarra be mbyat na to, be day pili tene ne nama to. 8 Se no, aŋ dwat go aŋ mbo pili ta ne muluk ge Bage ɗiŋnedin ne, na ge ne ho̰ na ne hir ge Dawda ne tok go ɗaa? Aŋ ɓase gḛ go ceɗed, aŋ da ne nday vya ge Yerobowam ne só na ne dinar ne aŋ tok go go na aŋ Dok ne. 9 Ti be aŋ sḛ ma yá̰ Aaron vya ma, naa ge ke tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne ma poseya ne Levi vya ma ne to’a? Aŋ abe naa ge ke tuwaleya ma ne aŋ sḛ ma pe dimma ne suwal ge may ma ne ke go. Ndu ge daage pet ge ne wan nday pool vya ya na tok go ne gamla ma ɓyalar me, aŋ hon na temel tuwaleya ge dok ge ne, na a be Dok ne to pet. 10 Amma i ɗe, a Bage ɗiŋnedin i Dok ne, i be saŋge na i go̰r to. I naa ge ke tuwaleya ma, ge ne ke temel hon Bage ɗiŋnedin ma, a Aaron vya ma, Levi vya ma ke bama temel ma ne go ne me. 11 Cya̰wak ne gasamal, i tyare tuwaleya ge tilla uzi ma, ne til dukan ma hon Bage ɗiŋnedin, i ka syare katugum ge tabul ge harcal ge ne Bage ɗiŋnedin ndwara se pal. Gasamal tatap i ka dun ɗuli ma ge ne ɗuli kal ge dinar pala digi ma digi. Ago i ɗe, i koy eya ma ge Bage ɗiŋnedin, Dok ne, aŋ ɗe, aŋ saŋge na aŋ go̰r. 12 Ndi se no, bage ne i ndwara zḛ a Dok, na naa ge ke tuwaleya ma yago poseya ne i, ne bama burci pore ma bama tok go, a ma̰ sun nama aŋ pal. O! Israyela vya ma, mbá me pore ne Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ báŋ ma ne to, ago aŋ ne pool ge hal pore mbe to.»
13 Swaga mbe go, Yerobowam abe na asagar ma mbut, a cole viya̰ mbo det asagar ge Yuda ne ma ne nama go̰r ya, ge may ma det nama ne ndwara zḛ me. Asagar ge Yuda ne ma ga asagar ge Israyela ne ma tuŋsi zi. 14 Asagar ge Yuda ne ma saŋge ta se, a kwa go bama pore mballa ne go pe azi, ndwara zḛ, ne go̰r go me. A tol Bage ɗiŋnedin, naa ge tuwaleya ma sun burci digi me. 15 Asagar ge Yuda ne ma pyan digi tege tege, ne pyanna ge nama ne ta, Bage ɗiŋnedin hal Yerobowam ma ne asagar ge Israyela ne ma digi ge Abiya ma ne Yuda ma ndwara zḛ. 16 Israyela vya ma syat bama pe so Yuda ma ndwara zḛ. Dam mbe go, Dok ɓyan Israyela vya ma nama tok go. 17 Abiya ma ne na asagar ma ke nama yál ge be to, a hun nama naa ge pateya ma dudubu anuwa̰y. 18 Dam mbe go, Israyela vya pala gwan se. Ago Yuda ma há pore ndwara go, a e bama saareya Bage ɗiŋnedin Dok ge bama báŋ ma ne pal. 19 Abiya yan Yerobowam pe, ame na suwal ma kwaɗa lwak ndwara go: Betel, ne Yechana, ne Efron poseya ne nama suwal lew ma. 20 Ge zaman ge Abiya ne go, Yerobowam be gwan ɓol pool to. Uwale, Bage ɗiŋnedin mḛre na, sú. 21 Swaga mbe go, Abiya ɗur na muluk pe se. San gwale ma wol para anda, tol vya sonmo ma wara azi para azi, naa zaab ma wol para myanaŋgal me.
22 Abiya kaŋ ge ne ke ge may ma, a njaŋge nama ya maktub fare pe wanna ma ge Anabi Iddo ne zi. 23 Abiya jyat na bá ma pe ya, a mbul na ge suwal ge Dawda ne go. Na vya Asa zam gan na byalam go. Muluk ge Asa ne zi, suwal gá halas ɗiŋ del wol.
