Haziimat Abchaluum
1 Wa Dawuud hasab askarah al-maʼaayah wa khatta leehum khuyyaad fi aalaaf wa khuyyaad fi miyaat. 2 Wa Dawuud anta amur le l-askar yamchu. Wa l-tilit min al-askar da, hu kallaf beyah Yuwaab wa l-tilit kallaf beyah Abichaay wileed Saruuya al-hu akhu Yuwaab wa l-tilit kallaf beyah Ittaay al-min hillit Gaat. Wa l-malik gaal le askarah : «Ana zaati namchi maʼaaku.»
3 Wa laakin askarah gaalo leyah : «La ! Ya siidna al-malik, inta ma tamchi maʼaana. Achaan kan aniina arradna kula, naadum yajʼalna ma fiih wa kan nussina maat kula, ma yijiibu khabarna. Wa inta wiheedak muhimm min 10 000 minnina wa da akheer leena kan tagood fi l-madiina wa tijiib leena minha al-fazaʼ.» 4 Wa l-malik gaal leehum : «Ana nisawwi al-cheyy al-tidooruuh.»
Wa khalaas, al-malik wagaf fi khachum baab al-hille wakit kulla askarah maargiin be miyaat wa aalaaf. 5 Wa hu amar Yuwaab wa Abichaay wa Ittaay wa gaal leehum : «Assahhalo maʼa l-sabi Abchaluum fi chaan reedti leyah.» Wa kulla askarah simʼo be l-amur al-malik antaah le l-khuyyaad fi sabab Abchaluum.
6 Wa khalaas, askar Dawuud marago fi l-kadaade le yihaarubu Bani Israaʼiil. Wa l-harib bada fi l-khaaba hana balad Afraayim. 7 Wa askar Bani Israaʼiil anhazamo giddaam naas Dawuud. Wa fi l-yoom da, al-haziime bigat kabiire wa maato foogha 20 000 raajil. 8 Wa l-harib alwassaʼ fi kulla l-balad. Wa fi l-yoom da, al-naas al-katalathum al-khaaba katiiriin ziyaada min al-naas al-katalaahum al-harib.
Yuwaab katal Abchaluum
9 Wa Abchaluum be khafla anlaga wijih be wijih maʼa naas Dawuud. Wa hu raakib fi bakhal wa l-bakhal da dakhal tihit firiʼ hana chadarat balluut. Wa raas Abchaluum dakhal fi mafaarig al-firiʼ wa hu gaʼad muʼallag ambeen al-sama wa l-ard wa l-bakhal faat khallaah.
10 Wa askari waahid chaafah wa macha khabbarah le Yuwaab wa gaal : «Daahu ana chift Abchaluum muʼallag fi firiʼ hana chadara.» 11 Wa Yuwaab gaal le l-raajil al-jaab leyah al-khabar : «Sahiih ke, inta chiftah walla ? Wa maala ma darabtah wa kataltah fi bakaanah da ? Kan awwal inta kataltah, ana nantiik 10 hajar fudda wa hizaam.» 12 Wa l-raajil gaal le Yuwaab : «Kan inta tantiini 1 000 hajar fudda kula, ana ma narfaʼ iidi wa nadurbah le wileed al-malik. Achaan aniina kullina simiʼna be amur al-malik al-antaah leek inta wa Abichaay wa Ittaay wa gaal : ‹Fakkuru fi l-sabi Abchaluum.› 13 Wa kan ana sawweet nafsi misil ma simiʼt kalaamah wa gammeet kataltah kula, al-malik yaʼarif kulla cheyy wa yiʼaakhibni wa inta zaatak ma tahmiini.» 14 Wa Yuwaab gaal : «Ana ma niʼakhkhir wakti maʼaak.»
Wa khalaas, Yuwaab chaal talaata kookaab wa khazzaahum fi galib Abchaluum wakit hu lissaaʼ hayy wa muʼallag fi l-chadara. 15 Wa baʼad da, achara subyaan al-chaayliin silaahah le Yuwaab jo hawwagooh wa tammamooh.
16 Wa khalaas, Yuwaab darab al-buug wa askarah wagafo min mutaaradat Bani Israaʼiil achaan hu waggafaahum. 17 Wa chaalo janaazit Abchaluum wa zagalooha fi nugra fi l-khaaba wa radamo foogah hujaar. Wa kulla Bani Israaʼiil arrado wa ayyi waahid gabbal beetah.
18 Wa fi hayaatah, Abchaluum khazza hajar al-yizzakkaro beyah fi waadi al-Malik wa gaal : «Ana ma indi wileed al-yichiil usmi.» Wa samma al-hajar da be usmah. Wa lahaddi l-yoom, binaaduuh hajar Abchaluum.
Dawuud simiʼ be moot Abchaluum
19 Wa Akhimaaʼas wileed Saduukh gaal : «Min fadlak, khalliini najri nikhabbir al-malik be l-khabar al-halu da achaan Allah najjaah min iid udwaanah.» 20 Wa Yuwaab gaal leyah : «La ! Al-yoom inta ma tiwaddi khabar halu, tiwaddiih yoom aakhar. Wa l-khabar hana l-yoom da, khabar cheen achaan wileed al-malik maat.»
21 Wa Yuwaab rassal waahid Habachi min khaddaamiinah wa gaal leyah : «Amchi khabbir al-malik be l-cheyy al-chiftah.» Wa khalaas, al-Habachi sajad giddaam Yuwaab wa gamma macha be jari.
22 Wa battaan Akhimaaʼas wileed Saduukh gaal le Yuwaab : «Kan chunu yukuun leyi kula, khalliini namchi wara l-Habachi da.» Wa Yuwaab gaal leyah : «Maala inta kula tamchi, ya wileedi ? Achaan da ma al-khabar al-inta talga foogah faayde.» 23 Wa Akhimaaʼas gaal : «Kan chunu yukuun leyi kula, namchi.» Wa Yuwaab gaal leyah : «Amchi.»
Wa khalaas, Akhimaaʼas jara be l-derib al-saahil wa sabagah le l-Habachi. 24 Wa fi l-wakit da, Dawuud gaaʼid ambeenaat al-biibaan al-itneen hana l-hille. Wa l-haras kamaan gaaʼid fi bakaan waahid be foog le l-baab wa da bakaan al-yagood foogah al-haras. Wa l-haras chaaf raajil jaari jaayi wiheedah. 25 Wa l-haras naada le yikhabbir al-malik. Wa l-malik gaal leyah : «Kan hu jaayi wiheedah da, yiwassif kadar yijiib khabar halu.» Wa l-raajil gaaʼid yigarrib leehum.
26 Wa l-haras chaaf naadum aakhar jaari jaayi wiheedah wa naada haaris al-biibaan wa gaal : «Daahu naadum aakhar jaari jaayi wiheedah.» Wa l-malik gaal : «Hu da kula jaayib khabar halu.» 27 Wa l-haras gaal battaan : «Ana irift al-raajil al-awwal da min jariih wa hu Akhimaaʼas wileed Saduukh.» Wa l-malik gaal : «Hu da raajil hana kheer jaayi yijiib khabar halu bilheen.»
28 Wa wakit Akhimaaʼas wassal bakaan al-malik, hu gaal : «Al-salaam aleek !» Wa wagaʼ fi l-ard wa sajad giddaam al-malik wa gaal : «Ya siidi al-malik, nibaarik Allah Ilaahak al-sallam leek al-naas al-atmarrado diddak.» 29 Wa l-malik gaal : «Wa kikkeef haalit al-sabi Abchaluum ?» Wa Akhimaaʼas gaal le l-malik : «Ana chift al-naas barjalo be ziyaada wakit Yuwaab rassal ana abdak. Wa laakin ana ma naʼarfah chunu kaan.» 30 Wa l-malik gaal leyah : «Kiss wa agood hini.» Wa Akhimaaʼas kassa wa gaʼad yarja.
31 Wa khalaas, al-Habachi ja wa gaal le l-malik : «Ana jibt le siidi al-malik khabar halu, al-yoom Allah sallamaak min iid udwaanak al-gammo diddak.» 32 Wa l-malik gaal : «Wa kikkeef haalit al-sabi Abchaluum ?» Wa l-Habachi gaal : «Ya siidi al-malik, kulla udwaanak wa kulla l-naas al-gammo diddak le yisawwu leek al-fasaala, khalli yabgo misil al-sabi da.»
33 Wa khalaas, al-malik barjal wa talaʼ fi l-gasir al-gaaʼid fi khachum baab al-hille wa dakhal fi khurfa wa gamma yabki. Wa yuruukh wa yuguul : «Ya wileedi Abchaluum ! Haay wileedi ! Ya wileedi Abchaluum, maala ana ma mutt fi badalak ! Haay wileedi Abchaluum, ya wileedi !»
Nṵsiya ge asagar ge Dawda ne ma Mahanayim go
1 Dawda isi naa ge ne na pe go ma, é ga̰l ge naa ge dubu ma, ne ge kis ma pal. 2 Dawda caɗe na naa se pe ataa, é Yowab varra ge ɗu ge pal, é Abichay ge Seruya vya, Yowab ná vya varra ge azi pal, é Ittay ndu ge ne hir ge Gat ne zi varra ge ataa pal me. Gan Dawda jan ɓase ma go: «Mbi sḛ me, mbi mbo pore dagre ne aŋ.» 3 Ɓase ma jan na go: «Mo mbo to! Ago kadɗa a ma̰ hál i ja, ne i pe, naa ge ho̰l ma ndil na go na a̰me pe ne to, ko a hṵ naa ne i buwal zi le ɗu puy ɗe, a ndil na go na a̰me pe ne to. Amma mo sḛ ɗu kikit, mo dimma ne i ge no ma dubu go. A kwaɗa go mo gá suwal diŋ mo da ne pool sya i ko̰r.» 4 Gan jan nama go: «Kaŋ ge aŋ ne ndi na go na kwaɗa, mbi ke na.»
Gan mḛ viya̰ wak pal go, ɓase ma ka zut zum ta pe go, naa ge dubu ma ne naa ge kikis ma. 5 Gan ho̰ Yowab ma ne Abichay ma ne Ittay ma wak go: «Ne mbi pe, cage me bool Absalom!» Ɓase ma pet a za̰ wak honna ge gan ne ho̰ ga̰l ma ne Absalom pe mbe.
Halla ne siya ge Absalom ne
6 Ɓase ma zut mbo det Israyela ma. A mbá ta ge murum ge Efrayim ne zi. 7 Dawda naa ma hál Israyela ma pal. Nama halla ge dam mbe go kat ɓaŋlaŋ ge be to, a hun naa mbo kaŋ ge dudubu wara azi go. 8 Pore mbe dasare suwal pal pet, dam mbe go, murum á naa hunna waɗe naa ge ne su siya walam ma.
9 Swaga mbe go, Absalom ne na kwara fisan pala digi, mbo ya tan tene tukcuk ne Dawda naa ma. Kwara fisan ɓur baŋre pe zi ya ne Absalom, baŋre san na pala, gá gabeya digi, na sḛ kale mbo na mborra. 10 Ndu a̰me kwa na, mbo ya waage Yowab go: «Mbi kwa Absalom gabeya ya baŋre digi ya!» 11 Yowab jan ndu ge ne mbo ya waage na fare mbe go: «Mo kwa na, mo te hṵ na to gyana? Mo te hṵ na te hun, mbi te ya hon mo bware sile wol ne bit ɗu.» 12 Ndu mbe jan Yowab go: «Ko mo te ho̰ mbi bware sile dubu puy, mbi é mbi tok gan vya ta to. Ge i ndwara go, gan te be hon aŋ ne Abichay ma ne Ittay ma wak go, dó me aŋ ndwara bool Absalom pal to’a! 13 Te go mbi dibi mbi ndwara ɗo, mbi ba hun na, mbi ke hale, ago fare a̰me ge woyya ne gan ta to, mo sḛ puy, mo woy mbi pala te to me.» 14 Yowab gwan ne na janna go: «Mbi ne pool ge wan mbi pala mo ta to!» Abe uwara ge wak zwabeya ma ataa, mbo pyaɗe nama na dulwak zi, na sḛ gale ne ndwara gabeya uwara digi. 15 Bool ge wol ma ge ne in Yowab kaŋ pore ma, a ver Absalom se, a hun na. 16 Yowab sun tṵ digi, ɓase ma mḛ baŋ be ge gwan yan Israyela ma pe. Ne da pe, a Yowab sḛ tele nama ne.
17 A her Absalom, a mbo dol na tuul ga̰l ge ne murum zi se ya, a toge njal ma na pal. Naa ge ne Absalom pe go ma syat bama pe so, ndu ge daage gwan mbo na diŋ ya.
18 Ago Swaga ge Absalom gale ne ndwara ɗe, toge njal digi baal pul ge gan ne se. ka janna go: «Mbi be tol vya ge mbi dḭl ba her digi to.» Hon njal togeya mbe dḭl na ta. Ɗiŋ ma̰ no, a tol na njal togeya mbe Njal-jom ge Absalom ne.
Dawda za̰ siya ge Absalom ne
19 Ahimaas ge Sadok vya jan Yowab go: «Ya̰ mbi sya mbo waage gan zurra ge Bage ɗiŋnedin ne zu na ne na naa ge ho̰l ma tok go, ne na dosol pe.» 20 Yowab jan na go: «Ma̰ no, a be mo mbo waage fare ge kwaɗa mbe ne to. Mo mbo waage fare dam ge ɗogle go. Mo mbo waage na ma̰ ne to, ago a gan vya su ne.» 21 Yowab jan ndu ge suwal Kuch ne go: «Mbo waage gan kaŋ ge mo ne kwa.» Ndu mbe gur na koo Yowab ndwara se, her so, mbo. 22 Ahimaas ge Sadok vya gwan jan Yowab go: «Ko na ka gyana puy ɗe, ya̰ mbi sya ndu ge suwal kuch ne pe ya.» Yowab jan na go: «Mbi vya, mo te ɓyare syaya bḛ gyana. Mo ɓol mam a̰me ne fare mbe waageya zi to.» 23 Ahimaas jan go: «Ko na ka gyana puy, mbi so so.» Yowab jan na go: «Sya ɗaŋ!» Ahimaas her viya̰ ge babur pul ge maŋgaɗam Urdun ne, na koo so waɗe ndu ge suwal kuch ne.
24 Swaga mbe go, Dawda ne katɗa ne gulum wak ge zum ge ma ne ge pul zi ge buwal zi. Bage njole swaga nde zok ge ne gulum ga̰l wak go pala digi ndil swaga, kwa ndu ne syaya ya hini ɗu. 25 Bage njole swaga mbe oy gan digi ya go, ndu yan ja so ya ya hini ɗu. Gan jan na go: «Kadɗa na hini ɗu, mbo ya waage fare.» Ndu mbe ɗage ndar ya nama ta zi. 26 Bage njole swaga gwan kwa ndu ge ɗogle ne syaya ya, oy bage koy zok wak go: «Ndu ge ɗogle gwan so ya go hini ɗu.» Gan jan go: «Ndu mbe no uwale, mbo ya waage fare.» 27 Bage njole swaga jan go: «Mbi kwa go, so soya ge ndu ge zḛ ge ne mbe no, a Ahimaas ge Sadok vya ne.» Gan jan go: «A ndu ge kwaɗa ne, mbo ya da ne fare ge kwaɗa waageya.» 28 Ahimaas jan gan go: «Fare to!» Gur na koo gan ndwara se, gwan jan na go: «O bageyal gan, uwareya hon Bage ɗiŋnedin na ge ne ɓya̰ mo naa ge ne ɗage ho̰l digi mo pal ma mo tok go!» 29 Gan ele na go: «Bool Absalom ya ya kwaɗa ko’a?» Ahimaas gwan ne na janna go: «Swaga ge Yowab ne ka teme mbi ge mo dore ma ne mo dore ge may ya ɗe, mbi kwa naa ɓase mwaleya, amma mbi be wan kaŋ ge ne ke pe to.» 30 Gan jan na go: «Wa̰ tene uzi nde!» Ahimaas abe tene uzi mḛya le ɗu. 31 Swaga ge ndu ge suwal Kuch ne ne ya̰ ya ɗe, jan gan go: «O bageyal gan, za̰ waageya no. Ago ma̰ no, Bage ɗiŋnedin ŋgay dosol ge mo ne, ɓyan mo naa ge ho̰l ma ya mo tok go mwaɗak.» 32 Gan ele ndu ge suwal Kuch ne go: «Bool Absalom ya ya kwaɗa ko’a?» Ndu ge suwal Kuch ne jan na go: «O gan, mo naa ge a ne ɗage ho̰l mo pal ma mwaɗak a ne ya dimma ne bool mbe no go!»
