Yuuraam bigi malik fi Israaʼiil
1 Wa Yuuraam wileed Akhaab bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira fi sanit 18 hana hukum Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza. Wa hu hakam 12 sana. 2 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah wa laakin ma misil fasaalit ammah wa abuuh. Hu salla al-hajar al-abuuh khazzaah le ibaadat al-ilaah Baʼal. 3 Wa hu anrabat fi l-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub. Yuuraam kula ma khalla minnah al-zunuub dool.
Naas Israaʼiil haarabo balad Muwaab
4 Wa Miichaʼ malik balad Muwaab indah bahaayim katiiriin wa gaaʼid yikaffi 100 000 humlaan wa 100 000 kubchaan al-induhum suuf tuwaal misil miiri le malik mamlakat Israaʼiil. 5 Wa laakin wakit Akhaab maat, malik balad Muwaab atmarrad didd al-malik al-jadiid hana mamlakat Israaʼiil.
6 Wa khalaas fi l-yoom da, al-malik Yuuraam marag min madiinat al-Saamira wa lamma kulla mamlakat Israaʼiil le l-harib. 7 Wa gamma rassal le Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza wa gaal leyah : «Daahu malik balad Muwaab atmarrad diddi. Tagdar taji maʼaayi le nihaarubu balad Muwaab walla ?» Wa Yahuuchafat radda leyah wa gaal : «Aywa, najiik ! Ana wa inta kullina sawa, naasi misil naasak wa kheeli misil kheelak.» 8 Wa gaal battaan : «Be l-derib al-weenu namchu ?» Wa Yuuraam gaal leyah : «Be derib al-maachi be saharat Adoom.»
9 Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil wa malik mamlakat Yahuuza wa malik balad Adoom gammo wa macho sawa. Wa hawwago muddit sabʼa yoom wa almi bigi ma fiih le l-askar wa le l-bahaayim al-maachiin maʼaahum. 10 Wa fi l-bakaan da, malik mamlakat Israaʼiil gaal : «Akiid Allah jaabaana aniina al-muluuk al-talaata dool hini achaan yisallimna fi iid malik balad Muwaab.» 11 Wa laakin Yahuuchafat gaal : «Hini ma fi nabi Allah al-beyah hu nagdaro nasʼalo Allah walla ?» Wa waahid min masaaʼiil malik mamlakat Israaʼiil gaal leyah : «Fiyah Alyasaʼ wileed Chaafaat hu al-awwal tilmiiz hana l-nabi Iliyaas wa gaaʼid yusubb almi fi iideenah.» 12 Wa Yahuuchafat gaal battaan : «Al-raajil da indah kalaam Allah.» Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat wa malik balad Adoom macho le Alyasaʼ.
13 Wa Alyasaʼ gaal le malik mamlakat Israaʼiil : «Chunu beeni wa beenak, ya malik mamlakat Israaʼiil ? Amchi le anbiya ammak wa abuuk.» Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil gaal : «La ! Achaan akiid Allah jaabaana aniina al-muluuk al-talaata dool hini le yisallimna fi iid malik balad Muwaab.» 14 Wa Alyasaʼ gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy al-Gaadir al-ana gaaʼid naʼabudah, kan awwal ma indi karaama le Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza da, ana ma najʼalak wa la nichiifak kula. 15 Hassaʼ da, jiibu leyi naadum al-yaʼarif yadrub jigindiiye.»
Wa wakit al-naadum da bada yadrub al-jigindiiye, Ruuh Allah nazal fi Alyasaʼ. 16 Wa Alyasaʼ gaal : «Daahu Allah gaal : ‹Ankutu nugaar katiiriin fi l-waadi da.› 17 Wa daahu Allah gaal battaan : ‹Ma tichiifu riih wa la tichiifu matara laakin al-waadi da yinmali almi. Wa intu wa maalku wa bahaayimku tacharbo minnah. 18 Wa da cheyy hayyin leyi ana Allah ! Wa nisallim leeku balad Muwaab fi iideeku kula. 19 Wa tidammuru kulla l-mudun al-gawiyiin wa kulla mudun al-muhimmiin wa tagtaʼo kulla l-chadar al-adiil wa tadfunu kulla uyuun al-almi wa titallufu al-ziraaʼa achaan tamloohum be hujaar.›»
20 Wa be fajur fi wakit gaddimiin al-hadaaya, chaafo almi jaari jaayi min ale nuss balad Adoom wa l-ard anmalat be almi. 21 Wa l-Muwaabiyiin simʼo kadar al-muluuk al-talaata dool jaayiin le yihaarubuuhum. Khalaas, lammo kulla naashum min al-subyaan lahaddi l-chiyyaab al-yagdaro yichiilu silaah wa khattoohum fi l-huduud. 22 Wa be fajur badri wakit naas balad Muwaab gammo, al-almi gaaʼid yiraari fi taluuʼ al-harraay wa humman chaafo al-almi da ahmar misil damm. 23 Wa khalaas, gaalo : «Akiid al-muluuk dool yiddaawaso ambeenaathum be l-seef. Hassaʼ da, ya l-Muwaabiyiin, gummu le l-kasiibe !»
24 Wa humman garrabo le muʼaskar Bani Israaʼiil. Wa tawwaali, Bani Israaʼiil gammo wa hajamoohum le l-Muwaabiyiin wa humman arrado min Bani Israaʼiil. Wa humman macho waraahum lahaddi dakhalo fi baladhum wa dammaroohum marra waahid. 25 Wa Bani Israaʼiil dammaro mudunhum wa ayyi waahid daffag hajar wa malo kulla l-ziraaʼa wa dafano kulla uyuun al-almi wa gataʼo al-chadar al-adiil. Wa fi akhiir faddalat illa hillit Khiir Haaras. Wa laakin al-naas al-induhum miglaaʼ hawwagooha wa hajamooha hi kula.
26 Wa wakit malik balad Muwaab chaaf kadar al-harib da bigi leyah chadiid bilheen, chaal 700 askar al-yaʼarfu harb al-suyuuf wa yidooru yuchuggu min jiihat malik balad Adoom. Wa laakin ma gidro. 27 Wa malik balad Muwaab chaal wileedah al-bikir al-waajib yahkim baʼadah wa rafaʼ fi raas durdur al-hille wa gaddamah dahiiye muharraga. Wa khadab chadiid nazal fi Bani Israaʼiil wa humman kasso min malik balad Muwaab wa gabbalo baladhum.
Yoram, gan ge suwal Israyela ne
1 Yoram ge Achab vya, za gan ge suwal Samariya ge Israyela ne go, swaga ge Yosafat ne ke del wol para tiimal na gan zi ge Yuda go. Ke na gan zi del wol para azi. 2 Na sḛ, ke kaŋ ge sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, go no, be ke dimma ne na bá ma ne na ná ne ke go to, gu twal ge na bá ne sḭ́ na ne sḭḭm Baal pe uzi. 3 Na sḛ ke sone ge Yerobowam ge Nebat vya ne é Israyela vya ma kerra ma, be abe tene uzi ne nama ta to.
Pore mballa ne naa ge suwal Mowab ma
4 Mecha ge Mowab ma gan a ndu ge wal gii ma ne, ka tyare tame ma dudubu kis ne gamla ma dudubu kis poseya ne bama susu ma hon gan ge Israyela ne. 5 Swaga ge Achab ne su, gan ge Mowab ma ne, saŋge ke ho̰l ne gan ge Israyela ne. 6 Dam mbe ma pul zi, Yoram wat ne Samariya diŋ ya zum, ndil asagar ge Israyela ne ma mwaɗak. 7 Go̰r go, teme naa nama mbo jan Yosafat gan ge Yuda ne go: «Gan ge Mowab ma ne saŋge ya ho̰l ne mbi. Mo ma̰ kat ge ɓan dagre ne mbi mbo mbal na pore ko’a?» Yosafat jan na go: «Nee mbo, nee ne mo, mbi naa poseya ne mo naa, mbi tisi ma poseya ne mo tisi ma me.» 8 Gwan jan na uwale: «Nee ma̰ he ma viya̰ nee ba mbo det na pore ɗaa?» Yoram jan na go: «Nee he viya̰ ge ne mbo ful pul ge Edom ne ya.»
9 Gan ge Israyela ne poseya ne gan ge Yuda ne ma ne gan ge Edom ne, a kan ta mborra. Swaga ge a ne ke dam ɓyalar swaga mborra go, a ɓol mam ne ta pe to, ko ne bama kavaar ma pe to. 10 Gan ge Israyela ne jan go: «O! Bage ɗiŋnedin, mo tó i gan ge ataa mbe ma no ya ndwara hon i siya Mowab ma tok go’a!» 11 Yosafat ele swaga go: «Anabi ge Bage ɗiŋnedin ne a̰me ne go go ge nee ba ele fare ne na ta to ɗaa?» Ndu a̰me ɗu ne ga̰l ge asagar ge gan ge Israyela ne ma buwal zi jan na go: «Ilisa ge Chafat vya ya go, na sḛ ka Iliya goopol.» 12 Yosafat jan go: «Fare ge Bage ɗiŋnedin ne ya na wak zi.» Gan ge Israyela ne poseya ne Yosafat ma ne gan ge Edom ne, a mbo na ta ya.
13 Ilisa jan gan ge Israyela ne go: «Mbi gwan mo da ɗaa? Mbo mo bá ma ne mo ná anabi ma ta ya ele nama fare.» Gan ge Israyela ne jan na go: «To! Ago Bage ɗiŋnedin tó gan ge ataa mbe ma ya ndwara go na ba hon nama siya Mowab ma tok go.» 14 Ilisa jan na go: «Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, ge ne ndwara ne zi, na ge mbi ne ke na temel mo̰r, te da ne Yosafat, gan ge Yuda ne pe to, mbi te ya é mbi haŋgal mo pal to, ko mbi saŋge mbi ndwara ndil mo sḛ to pet. 15 Se no, tó me mbi ndu ge hale biliŋ ya.» Swaga ge bage hale biliŋ ne ka hale biliŋ ɗe, Ilisa wi ne hormo ge Bage ɗiŋnedin ne, 16 jan go: «Bage ɗiŋnedin jan go: Á me tuul ma gḛ gḛ ge baal pul ge fiya̰l mbe no se! 17 Ago Bage ɗiŋnedin jan go: Aŋ mbo kwa saam, ko mam swara to, amma baal pul ge fiya̰l mbe no, ma̰ wi ne mam, ge aŋ ne aŋ vog ge kavaar ma ne, aŋ ba njot. 18 No a a̰me pe ne to ne Bage ɗiŋnedin ta. Na sḛ ma̰ gwan ɓyan Mowab ma aŋ tok go. 19 Aŋ mbo burmi suwal ge ne ve ne gulum ga̰l ma poseya ne suwal ge ga̰l ma, ne syal nama uwara ge zamma ma uzi, ne mbul mam ndwala ma digi, ne mbal njal ma nama gaaso ma pul zi ndwara vḛne nama uzi me.» 20 Cya̰wak pala, swaga ge a ne ɗage tyare tuwaleya go, ndi mam mbo ne le ge Edom ne ya, ame swaga mwaɗak.
21 Swaga ge naa ge Mowab ma ne zá̰ go, gan ge ataa ma yan ja mbal bama pore ɗe, a abe naa ge ne mbya mbal pore ma, a mbo kat huliya bama suwal warbe ya. 22 Swaga ge Mowab ma ne ɗage digi cya̰wak vḛ, a kwar mam pala serra káál dimma ne swama go ne gyala pe ya, 23 a jan ta go: «A swama ne! Gan mbe ma mbá ta pore ta buwal zi, a hun ta no njinjik, se no sya me nee, nee mbo pal kaŋ ma.» 24 Swaga ge a ne dé Israyela ma ko̰o̰l zi ya, Israyela vya ma za̰me digi, a hun nama, a yan nama pe, a wat nama suwal diŋ ya, a hun naa se njinjik. 25 A burmi suwal ma uzi, a mbal njal ma wiya nama gaaso ma pul zi, a vḛne nama uzi, a dibi mam ndwala ma digi, a syal uwara ge zamma ma uzi. Suwal ge Kir-Hareset ga baŋ ne ɗeŋgo, amma nama asagar ge ne mbal njal ma a ver na se, a det na pore mballa go̰r go. 26 Swaga ge gan ge Mowab ma ne ne kwa go pore waɗe ya na pal ɗe, abe asagar ge ne kwa pore kerra ne kasagar ma naa kikis ɓyalar ndwara go na ɓó viya̰ ɓur mbo gan ge Aram ne ta ya. Amma, ɓol viya̰ to bat. 27 Wan na vya pul soy, na ge ne mbo zam gan na byalam go, tyare na tilla uzi gulum ga̰l pal. Pore ge ɓaŋlaŋ det Israyela vya ma pal, a abe ta uzi ya ne na ta, a ŋgwate mbo bama suwal ya.