Masal al-aazuuma wa l-diifaan
1 Wa battaan Isa hajja leehum be amsaal wa gaal : 2 «Mamlakat Allah hi misil malik waahid al-sawwa aazuuma fi iris wileedah. 3 Wa rassal abiidah achaan yinaadu al-naas al-maʼzuumiin fi l-aazuuma wa laakin al-maʼzuumiin abo ma yaju. 4 Wa l-malik rassal abiid aakhariin wa gaal leehum : ‹Guulu le l-naas al-azamtuhum : “Daahu, ana jahhazt al-akil khalaas. Tiiraani wa ajjaali al-adiiliin dabahtuhum wa kulla cheyy jaahiz. Taʼaalu le l-aazuuma.”›
5 «Wa laakin al-naas al-azamaahum abo ma yaju. Al-waahid macha fi l-zereʼ wa l-aakhar macha yisaawig. 6 Wa l-aakhariin karabo abiid al-malik wa ayyaroohum wa kataloohum. 7 Wa l-malik ziʼil marra waahid wa rassal askarah wa katalo al-kattaaliin dool wa tachcho hillithum.
8 «Wa gaal le abiidah : ‹Akil al-aazuuma haasil wa laakin al-naas al-azamtuhum ma waajib leehum. 9 Khalaas, amchu fi kulli mawgaf wa ayyi naadum al-ligiituuh naaduuh fi l-aazuuma !› 10 Wa l-abiid marago wa macho fi l-chawaariʼ wa lammo kulla l-naas al-ligoohum. Wa lammo al-fasliin maʼa l-adiiliin sawa wa beet al-iris anmala diifaan.
11 «Wa l-malik andassa fi lubb al-beet achaan yisallim al-diifaan wa chaaf naadum waahid ma laabis khalag hana l-iris. 12 Wa l-malik gaal : ‹Akhuuyi, kikkeef dakhalt wa ma libist al-khalag al-anteetah le l-diifaan ?› Wa l-naadum da ma radda leyah kalaam. 13 Wa l-malik amar abiidah wa gaal : ‹Arbutu rijileenah wa iideenah wa azguluuh fi l-dalaam al-barraani. Hinaak naas yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab.›
14 «Achaan Allah yinaadi naas katiiriin wa laakin yaʼazil naas chiyya.»
Al-suʼaal fi chaan al-miiri
15 Wa l-Fariiziyiin macho achchaawaro achaan yukhuchchu Isa wa yarmuuh be kalaamah. 16 Wa rassalo le Isa waahidiin min talaamiizhum maʼa naas min hizib Hiruudus. Wa gaalo leyah : «Ya muʼallim, naʼarfu kadar kalaamak hagg wa tiʼallim al-naas fi derib Allah be kalaam sahiih wa inta ma khaayif min ayyi naadum wa ma takhaaf min wijih al-naas. 17 Khalaas, guul leena fikrak. Hasab al-Tawraat, waajib leena nikaffu al-miiri le sultaan al-Roomaaniyiin walla ma waajib ?»
18 Wa Isa irif niiyithum cheene wa gaal leehum : «Ya munaafikhiin. Maala tidooru tijarrubuuni ? 19 Wassufuuni al-sile al-tikaffu beyah al-miiri.» Wa antooh diinaar waahid. 20 Wa saʼalaahum wa gaal : «Al-suura wa l-usum al-gaaʼidiin foogah dool, hana yaatu ?» 21 Wa raddo leyah wa gaalo : «Hana sultaan al-Roomaaniyiin.» Wa gaal leehum : «Khalaas. Hana l-sultaan, antuuh le l-sultaan wa hana Allah, antuuh le Allah.» 22 Wa alʼajjabo marra waahid fi kalaamah wa faato khallooh.
Al-suʼaal al-bukhuss al-buʼaas
23 Wa fi l-yoom da, Sadduukhiyiin waahidiin jo le Isa. Wa l-Sadduukhiyiin, humman ma muʼminiin be l-buʼaas. Wa saʼalooh 24 wa gaalo : «Ya l-sayyid, fi l-Tawraat, Muusa gaal kan raajil maat wa ma indah iyaal, akhu al-raajil da waajib yaakhud al-mara wa yalda minha zurriiye le akhuuh al-marhuum. 25 Zeen. Awwal sabʼa akhwaan gaaʼidiin ambeenaatna. Wa l-kabiir minhum akhad mara wa baʼad wakit, maat wa ma indah minha zurriiye. Wa achaan da, waajib le akhuuh yaakhudha. 26 Wa l-akhu al-taani kula akhad al-mara wa maat. Wa baʼad da, al-akhu al-taalit wa kulluhum lahaddi l-saabiʼ akhadooha wa maato. 27 Wa baʼad kulla l-akhwaan maato, al-mara kula maatat. 28 Wa khalaas wakit al-maytiin yabʼaso, hi tabga marit yaatu min al-akhwaan al-sabʼa ? Achaan kulluhum akhadooha.»
29 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Intu muwaddiriin achaan ma taʼarfu wa la Kitaab Allah wa la gudrat Allah. 30 Achaan wakit al-naas yabʼaso, al-rujaal ma yaakhudu awiin wa l-awiin ma yaakhudan rujaal wa yabgo misil malaaʼikat Allah fi l-samaawaat al-ambeenaathum akhiide ma fi. 31 Wa fi l-cheyy al-bukhuss al-buʼaas, hal nisiitu al-kalaam al-gareetuuh al-gaalah leeku Allah walla ? 32 Hu gaal : <Ana Allah Rabb juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub.> Wa be da, hu Rabb al-hayyiin wa ma Rabb al-maytiin.»
33 Wa l-naas simʼo taʼliimah wa alʼajjabo bilheen.
Al-wasiiye al-akbar
34 Wa wakit al-Fariiziyiin simʼo kadar Isa sakkat al-Sadduukhiyiin, khalaas humman lammo achaan yasʼalooh. 35 Wa naadum waahid minhum aalim fi l-Tawraat wa dawwar yasʼalah achaan yijarribah. 36 Wa saʼalah wa gaal : «Ya l-sayyid, min kulla l-wasaaya al-fi l-Tawraat, weeni al-wasiiye al-akbar ?» 37 Wa Isa radda leyah wa gaal : «<Hibb Rabbak Allah be kulla galbak wa be kulla nafsak wa be kulla fikrak.> 38 Di hi al-wasiiye al-akbar wa ma fi wasiiye akbar minha. 39 Wa l-wasiiye al-taaniye tichaabihha wa di hi : <Hibb akhuuk misil tihibb nafsak.> 40 Wa l-wasaaya al-itneen dool, humman amm al-Tawraat wa kutub al-anbiya kulluhum.»
Al-Masiih Ibn Dawuud walla ?
41 Wa wakit al-Fariiziyiin gaaʼidiin maʼa Isa, hu saʼalaahum wa gaal : 42 «Chunu fikirku fi l-Masiih ? Al-Masiih yabga ibn yaatu ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Al-Masiih Ibn Dawuud.» 43 Wa saʼalaahum wa gaal : «Kan kalaamku sahiih, kikkeef Dawuud gaal al-Masiih hu siidah wakit gaaʼid yikallim be gudrat al-Ruuh al-Khudduus wa gaal : 44 ‹Allah hajja le siidi al-malik wa gaal : <Agood be nussi al-zeenaay lahaddi nukhutt udwaanak tihit rijileenak.>› 45 Kan Dawuud gaal al-Masiih siidah, kikkeef al-Masiih yabga wileedah ?»
46 Wa ma gidro yuruddu leyah kalaam. Wa min al-yoom da, naadum waahid ma saʼalah ayyi suʼaal.
Fare sḭ ge kaŋzam swaga sanna go ne
(Luk 14:15-24)1 Jeso gwan ke nama fare sḭ a̰me, jan nama go: 2 «Muluk ge digi ya di da ne gan a̰me ge ne ke vḛso sanna ge na vya ne go. 3 Teme na dore ma nama mbo tol naa ge a ne tó nama ne vḛso sanna pe ma ya, amma a vin mborra ya to. 4 Gwan teme na dore ge ɗogle ma ne ka̰l janna go: ‹Jya̰ me naa ge a ne tó nama ya ma go: Ndi, mbi kaŋzam ma ke go, mbi vya̰ mbi nday pool ma ne mbi gii ge sḛ so̰o̰l ma, kaŋ ma pet a nṵsi nṵsi, mbo me ya vḛso sanna go.› 5 Amma a ndil na solom, a hé bama viya̰ bama pal. Ge ɗu mbo na kaŋ kyarga zi, ge may mbo ke na suk, 6 ge may ma a wan na dore ma, a ke nama yál, a hun nama uzi. 7 Gan saŋge pore, teme na asagar ma, a mbo burmi naa ge hun siya mbe ma uzi, a til nama suwal uzi me. 8 Swaga mbe go no, jan na dore ma go: Kaŋzam ge vḛso sanna ne nṵsi nṵsi, amma nama ge a ne tó nama ya ma a be kat mbyatɗa to. 9 Mbo me viya̰ ga̰a̰r ma go, tó me naa ge aŋ ma̰ ɓol nama ya ma ya pet swaga vḛso sanna go. 10 Na dore ma mbo viya̰ ma go, a kote naa ge bama ne ɓó nama ma ya, naa ge kwaɗa ma ne naa ge sone ma pet. Zok ge vḛso sanna ne pul wi. 11 Swaga ge gan ne wa ya zi ndwara ndil naa ge ne ka swaga zam kaŋzam go ma, kwa ndu a̰me ge ne ka̰ ba̰r vḛso to. 12 Jan na go: ‹Kondore, mo te wá ya zi gyana be ge ba̰r vḛso mo ta to ɗaa?› Ndu mbe zane wak ɗamal. 13 Swaga mbe go, gan jan naa ge ne var naa kaŋ ma go: ‹Vwá me na tok ma ne na koo ma, dó me na zum tṵ zi ya. Yago mbo gá fyalla ne sul na kiya̰r ma›. 14 Ago tolla ma gḛ, amma talla ma ŋgeɗo.»
Kaŋ tyareya ge gan ga̰l ne
(Mar 12:13-17, Luk 20:20-26)15 Farisi ma mbo ke koteya ne da pe, bama ba wan na ne fare ge ne ndage ne na wak zi. 16 A teme bama naa ge ame hateya ma poseya ne naa ge Herodus ne ma ya na ta, ne ka̰l janna go: «Bage hateya, i kwa kwa go mo jan fare ge fareba, mo hate naa viya̰ ge Dok ne, ge fareba zi, be pá mo ne fare ge naa ne zi to, ago mo ndil be naa ndwara to. 17 Jya̰ i dwatɗa ge mo ne gale: Da ne na viya̰ go ge ndu tyare kaŋ hon Kaysar , ko to ɗaa?» 18 Ne jo̰ Jeso kwa dwatɗa ge nama ne ge sone kwa ɗe, jan nama go: «Naa ge mbuɗi naa ndwara ma, aŋ te he mbi pe gyana ɗaa? 19 Ŋgay me mbi bware ge a ne tyare kaŋ ne na.» A hon na sile a̰me. 20 Jan nama go: «A wuɗi pala ma ne na kaŋ njaŋgeya no ne ɗaa?» 21 A gwan ne na janna go: «A ge Kaysar ne ne.» Gwan ne nama janna go: «Ho̰ me Kaysar kaŋ ge Kaysar ne, ho̰ me Dok kaŋ ge Dok ne me.» 22 Swaga ge a ne za̰ fare mbe no, a ke ajab, a ya̰ na, a mbo bama mborra.
Fare eleya tanna ge siya ma ne pal
(Mar 12:18-27, Luk 20:27-40)23 Dam mbe go, Saduki a̰me ma, nama ge a ne jan go tanna to ma, a mbo ya na ta, a ele na go: 24 «Bage hateya, Musa jya̰ go: ‹Kadɗa ndu su ya be ge ya̰ vya, na ná vya mbo hé na gwale kumur, ndwara ke na ná vya mbe hir.› 25 Ndi, naa a̰me ma ɓyalar, ná ge ɗu vya ma, a ka i buwal zi. Ge ga̰l kat yàl, su. Ne jo̰ be ya̰ hir to, ya̰ na gwale na ná vya. 26 Ge azi su go no me, ne ge ataa, ɗiŋ mbo ya ge ɓyalar go. 27 Nama go̰r go dab, gwale mbe su me. 28 Dam tanna go, ne nama ge ɓyalar mbe ma no buwal zi, gwale mbe kat ma̰ wuɗi ne ɗaa? Ne jo̰ nama sḛ ma mwaɗak a ka yàl ne na.» 29 Jeso gwan ne nama janna go: «Aŋ ya̰me ya̰me, ago aŋ kwa fare ge ne njaŋge ma ko pool ge Dok ne to. 30 Ago dam tanna go, ndu san gwale, ko san obe to, amma naa gá dimma ne maleka ma ne digi zi ya go. 31 Ne fare tanna ge siya ma ne pe ɗe, aŋ be isi fare ge Dok ne jya̰ aŋ to’a? Jya̰ go: 32 Mbi Dok ge Abraham ne, Dok ge Isaku ne, ne Dok ge Yakub ne. Mbi be Dok ge naa ge siya ma ne ne to, amma mbi Dok ge naa ge ndwara ma ne .» 33 Swaga ge ɓase ma ne za̰ fare mbe no, a ke ajab ne hateya ge na ne pe.
Eya ge ne waɗe ge may ma
(Mar 12:28-34, Luk 10:25-28)34 Swaga ge Farisi ma ne za̰ go Jeso dibi Saduki ma wak ɗe, a kote. 35 A̰me ɗu ne nama buwal zi, bage ne kwa eya ma tyatyat, he na pe ne fare eleya go: 36 «Bage hateya, eya ge daage waɗe ne ga̰l ne ɗaa?» 37 Jeso jan na go: «‹Mo laar wa̰ Bageyal Dok ge mo ne ne dulwak ɗu, ne mo sḛ mwaɗak, ne dwatɗa ge mo ne mwaɗak me.› 38 No a eya ge zḛ ge ge ne waɗe ne ga̰l ne. 39 Ge azi ge ne mbya ne na go no: ‹Mo laar wa̰ mo kon dimma ne mo sḛ go .› 40 Eya ge Musa ne ma ne hateya ge anabi ma ne ma a ya eya ge azi mbe ma no zi.»
Kris, Dawda vya
(Mar 12:35-37, Luk 20:41-44)41 Farisi ma ne swaga koteya go, Jeso ele nama fare, 42 jan nama go: «Aŋ dwat Kris pal gyana ɗaa? A wuɗi vya ne ɗaa?» A jan na go: «A Dawda vya ne.» 43 Jan nama go: «Te gyana ɗo, Dawda wiya ne O̰yom ba tol na ‹Bageyal› ɗaa? Dawda jya̰ go:
44 Bageyal jya̰ mbi Bageyal go:
‹Ka mbi tok matoson pal,
ɗiŋ mbi gwan ne mo naa ge ho̰l ma mo koo pul se .›
45 Kadɗa Dawda tol na Bageyal ɗe, kat na vya ma̰ gyana ɗaa?» 46 Ndu a̰me ge gwan ɓol pool ge jan na fare kat to bat. Ne dam mbe ya day, ndu ge ele na fare a̰me gwan kat to bat.
