Yaakhuub rassal awlaadah fi Masir
1 Khalaas yoom waahid, Yaakhuub simiʼ kadar fi Masir fiyah maʼaach wa hu gaal le awlaadah : «Maalku gaaʼidiin saakit ke ? 2 Ana simiʼt gaalo fi Masir fiyah maʼaach. Amchu achru leena gameh achaan niʼiichu wa ma numuutu min al-juuʼ.» 3 Khalaas akhwaan Yuusuf al-achara macho fi Masir le yachru gameh. 4 Wa laakin kan le Banyaamiin, wald amm Yuusuf, Yaakhuub aba ma yikhalliih yamchi maʼaahum achaan hu khaayif cheyy waahid yisawwiih fi l-derib.
5 Wa khalaas, awlaad Yaakhuub wislo fi Masir le yachru gameh misil naas aakhariin kula achaan al-juuʼ bigi chadiid fi balad Kanʼaan.
Yuusuf maʼa akhwaanah
6 Wa fi l-wakit da, Yuusuf gaaʼid yahkim fi Masir. Wa hu bas gaaʼid yibiiʼ al-gameh le kulla l-naas. Wa khalaas, yoom waahid akhwaanah jo sajado giddaamah. 7 Wakit hu chaafaahum, irifaahum laakin hu sawwa nafsah misil ma yaʼarifhum abadan. Wa kachchar leehum wa gaal : «Intu dool da, jaayiin min ween ?» Wa humman gaalo leyah : «Aniina jaayiin min balad Kanʼaan le nachru maʼaach.»
8 Wa Yuusuf irifaahum laakin humman ma irfooh. 9 Wa Yuusuf fakkar fi l-hilim al-awwal hilmah fi akhwaanah wa gaal leehum : «Kalaamku da ma sahiih ! Intu jawaasiis jiitu tiʼakkudu min al-balad.» 10 Wa humman gaalo : «La la, ya l-sayyid al-haakim. Abiidak jo le yachru maʼaach. 11 Aniina kullina ke abuuna waahid bas. Aniina amiiniin ! Abiidak ma jawaasiis.»
12 Wa Yuusuf gaal : «La ! Intu jiitu tiʼakkudu min al-balad !» 13 Wa humman gaalo : «Aniina abiidak atnaachar akhwaan wa abuuna waahid wa saakniin fi balad Kanʼaan. Wa akhuuna al-sakhayyar gaaʼid maʼa abuuna. Wa l-waahid kamaan waddar.»
14 Wa Yuusuf gaal leehum : «La, akiid intu dool jawaasiis misil ana gultah ! 15 Laakin nijarribku kan kalaamku da sahiih. Wa be hayaat Firʼoon, kan akhuuku al-sakhayyar da ma jibtuuh leyi, intu ma tamurgu min hini. 16 Asmaʼo, khalli waahid minku yamchi yijiibah wa intu al-aakhariin tagoodu fi l-sijin. Be misil da, nijarribku wa nagdar naʼarif kan kalaamku da sahiih. Wa kan ma sahiih, akkid intu jawaasiis !»
17 Wa Yuusuf sabbaahum kulluhum fi l-sijin wa gaʼado talaata yoom. 18 Wa baʼad talaata yoom, Yuusuf gaal leehum : «Ana khaayif min Allah. Achaan da, sawwu al-cheyy al-nuguulah leeku wa ma tumuutu. 19 Kan intu amiiniin, khalli waahid minku yagood fi l-sijin. Wa intu al-aakhariin kamaan, tamchu tiwaddu al-gameh le aayilaatku al-jiiʼaaniin. 20 Wa tijiibu leyi akhuuku al-sakhayyar. Be misil da, naʼarif kadar kalaamku da sahiih. Wa be misil da, ma tumuutu.» Wa humman khassado be l-kalaam da.
21 Wa gaalo ambeenaathum : «Aniina khitiina fi akhuuna ! Achaan aniina chifna diigtah wakit gaaʼid yachhadna wa aniina ma simiʼna kalaamah. Wa fi chaan da bas, aniina kula al-diige di nazalat foogna.» 22 Wa Raʼuubiin gaal : «Ana ma gult leeku ma tisawwu khata fi l-walad da walla ? Wa intu ma simiʼtuuni. Wa hassaʼ, nilʼaakhabo be sabab dimmitah !» 23 Wa humman ma irfo kadar Yuusuf yasmaʼ kalaamhum achaan hu gaaʼid yihajji maʼaahum be turjumaan.
24 Wa Yuusuf kaskas minhum wa gamma yabki. Wa baʼadeen, gabbal wa hajja leehum. Wa khalaas, karab Chimʼuun giddaamhum wa dassaah fi l-sijin. 25 Wa baʼad da, Yuusuf anta amur yamlo leehum chuwaalaathum be gameh wa yidissu gurus hana ayyi waahid fi chuwaalah wa yantuuhum zaad. Wa sawwo misil Yuusuf gaalah. 26 Wa akhwaanah gammo chaddo chuwaalaathum fi hamiirhum wa faato.
Awlaad Yaakhuub gabbalo fi Kanʼaan
27 Wa wakit dallo be leel, waahid minhum fakka chuwaalah le yanti assaar le humaarah. Wa wakit fakkaah, daahu ligi gursah fi khachum chuwaalah. 28 Hu gaal le akhwaanah : «Daahu gabbalo leyi gursi ! Ligiitah fi khachum chuwaali.» Wakit chaafo al-cheyy da, galibhum angataʼ wa rajafo wa gaalo ambeenaathum : «Chunu al-sawwaah leena al-Rabb da ?»
29 Wa wakit wassalo fi bakaan abuuhum fi balad Kanʼaan, gammo hajjo leyah be kulla cheyy al-bigi. Gaalo leyah : 30 «Al-haakim hana Masir kachchar leena wa gaal aniina jawaasiis. 31 Wa aniina gulna leyah : ‹La, aniina ma jawaasiis. Aniina amiiniin. 32 Aniina atnaachar akhwaan, iyaal abu waahid. Al-wileed al-waahid waddar wa l-sakhayyar gaaʼid maʼa abuuna fi balad Kanʼaan.› 33 Wa l-haakim da gaal : ‹Nidoor naʼarif kan intu naas amiiniin. Khallu waahid minku yagood hini wa amchu waddu al-maʼaach le aayilaatku al-jiiʼaaniin. 34 Wa jiibu leyi akhuuku al-sakhayyar. Be misil da, nagdar naʼarif kadar intu ma jawaasiis laakin intu naas amiiniin. Wa namrug leeku akhuuku wa nantiiku izin turuukhu fi l-balad.›»
35 Wa baʼadeen, faddo chuwaalaathum. Wa ayyi waahid ligi gursah gaaʼid fi juzlaanah. Khalaas, min chaafo gurushum, humman wa abuuhum khaafo khoof chadiid. 36 Wa Yaakhuub gaal leehum : «Intu waddartu iyaali. Yuusuf ma fiih wa Chimʼuun kula ma fiih wa battaan kula tidooru tichiilu Banyaamiin. Kulla l-taʼab da ja leyi ana bas fi raasi.»
37 Wa Raʼuubiin gaal le abuuh : «Ammin leyi Banyaamiin fi iideeni. Wa kan ana ma jibt leek Banyaamiin, aktul iyaali al-itneen dool fi gaddah.» 38 Wa Yaakhuub gaal : «La, wileedi ke ma yamchi maʼaaku abadan achaan akhuuh maat wa hu wiheedah bas fi ammah al-faddal leyi. Kan cheyy waahid kaan leyah fi safarku, be cheebi da, numuut min al-hizin.»
Yakub teme na vya ma mbo do̰y suwal Masar ya
1 Swaga ge Yakub ne za̰ go, swara ya suwal Masar ya ɗe, jan na vya ma go: «Kyaɗa aŋ ba ka ndil ta go ɗaa?» 2 Jan go: «Mbi za̰ go, swara ya suwal Masar go. Mbo me mbo yat me nee swara ne yá go, go no nee ba kat ne ndwara, nee ba su to.»
3 Yusuf bá vya ma naa wol a kan ta mbo suwal Masar mbo yat swara. 4 Amma Yakub be ya̰ Bayami ge Yusuf ná vya mborra ne nama to, ago ka janna go, Swagal ma̰ hat det na pal. 5 Israyela vya ma det ya suwal Masar go yat swara, poseya ne naa ge ne mbo ya ge may ma me, ago baktar dé suwal Kanan pal pet.
Yusuf ka sare na bá vya ma ndwara
6 Yusuf ka ga̰l suwal pal ne, a na sḛ ka hon viya̰ yat swara uzi naa tok go ne. Yusuf bá vya ma yan’a, a det na ndwara se. 7 Yusuf ndil na bá vya ma, kwar nama, ke tene nama ta dimma ne na ne kwar nama to go, ka maare nama fare janna, jan nama go: «Aŋ mbo da ne le da ya ɗaa?» A jan na go: «Ne suwal Kanan ya, ndwara ɓyare kaŋzam yatɗa.» 8 Yusuf kwar na bá vya ma yaɗat, amma nama sḛ ma kwar na to. 9 Yusuf dwat ne kiya̰r ge ne ka jan na nama pal ma, jan nama go: Aŋ naa ge ndil swaga ma ne, aŋ mbo ya go go ndwara her suwal swaga ge woɗegeya ma aŋ ndwara zi. 10 A jan na go: «I bageyal, a go to, mo dore ma mbo ya yat kaŋzam baŋ. 11 I no mwaɗak, i bá ge ɗu vya ma ne, i naa ge hatal ma ne, mo dore ma naa ge ndil swaga ma ne to.» 12 Na sḛ jan nama go: «Aŋ ke hale baŋ, aŋ mbo ya her suwal swaga ge woɗegeya ma aŋ ndwara zi.» 13 A jan na go: «I mo dore ma, i naa wol para azi, bá ge ɗu ge vya ma suwal Kanan go, ago ge tok dab gá ya i bá ta ya, ge ɗu ne go to.» 14 Yusuf jan nama go: «Te be fare ge mbi ne jya̰ aŋ ne to’a, aŋ naa ge ndil swaga ma ne! 15 Mbi hale aŋ fare mbe pe. Mbi guni tene ne dḭl ge Faraon ne, kadɗa aŋ bá vya ge tok dab mbe mbo ja to, aŋ ne pool wat zum ne go go to bat. 16 Teme me ndu ne aŋ buwal zi, na mbo ɓyare aŋ bá vya mbe ya, aŋ ge may ma me ɗe, aŋ gá daŋgay zi. Go no, mbi ba kwar pe go aŋ fare janna mbe na fareba ɓa de. Kadɗa to, mbi guni tene ne dḭl ge Faraon ne, aŋ naa ge ndil swaga ma ne.» 17 Kan nama mwaɗak daŋgay zi ɗiŋ dam ataa. 18 Dam ge ataa go, Yusuf jan nama go: «Ke me no, aŋ ba kat ne ndwara. Mbi sya Dok vo! 19 Kadɗa aŋ naa ge ɗeŋger ma ne ɗe, ndu ɗu ne aŋ buwal zi na gá daŋgay zi, aŋ ge may ma me, mbo me ne kaŋzam mbo hon aŋ yàl ma ne kyamal pe. 20 Gene me mbi aŋ bá vya ge tok dab ya, go no mbi ba kwar go aŋ fare ge aŋ ne jya̰ mbi a fareba, aŋ ba su to.» A ke mbe go no. 21 A jan ta go: «A fareba, nee ke nee bá vya sone, swaga ge ne ka fyal tene nee ta, nee be kwa na a̰se to. Sone mbe gwan ja nee pal.» 22 Ruben jan nama go: «Mbi te be jan aŋ go aŋ ke vya mbe sone to to’a! Amma aŋ be za̰ mbi to. Se no, nee ame potɗa ge na siya ne.» 23 Nama sḛ ma be wan pe go, Yusuf za̰ bama ya go to, ago a ka zwagre nama wak zwagre. 24 Na sḛ abe tene ne nama ta uzi ya nde, fyal. Go̰r go, gwan’a nama ta, jan nama fare, wan Simeyon ne nama buwal zi, dol na daŋgay zi nama ndwara go.
Gwanna ge Yakub vya ma ne mbo Kanan
25 Yusuf hon wak go, a wi nama galam ma ne gḛme, a gwa̰ ne bware ge ndu ge daage ne na galam zi, a ho̰ nama kaŋzam ne viya̰ pe. A ke ne nama go mbe tem. 26 Nama sḛ ma yage bama gḛme ma kwara ma pal, a ɗage mborra. 27 Swaga dwamma go, a̰me ɗu ne nama buwal zi hage na galam wak ndwara hon na kwara kaŋzam, kwa na bware ne na galam wak digi. 28 Na sḛ jan na bá vya ma go: «A gwan ne mbi bware ja, ndi, ne mbi galam zi no.» Swaga mbe go, nama dulwak kun ɓat. A ɗage ndat bagre, a ka jan ta go: «Dok te ke nee ma kaŋ go ɗaa?» 29 Swaga ge a ne dé ya bama bá Yakub ta, suwal Kanan go, a wan na fare ge ne ɓó bama pe mwaɗak. A jan na go: 30 «Bage ne ka ga̰l suwal pal, ka gace i fare janna gace, ndi i dimma ne naa ge ne mbo ya ndil suwal ma go. 31 I jya̰ na go: ‹I naa ge ɗeŋger ma ne, i be naa ge ndil suwal ma ne to. 32 I wol para azi bá ge ɗu ge vya ma, a̰me ɗu ne go to, ge jyale dab gá ya i bá ta suwal Kanan ya›. 33 Bage ne ka ne suwal pal jya̰ i no go: ‹Ge go mbi kwa go aŋ naa ge ɗeŋger ma ne ɗe, ya̰ me aŋ bá vya a̰me se ɗu mbi ta, abe me kaŋzam mbo hon aŋ yàl ma ne kyamal pe. Gwa̰ me. 34 Gene me mbi aŋ bá vya ge tok dab ya. Go no, mbi ba kwa go, aŋ naa ge ndil swaga ma ne to, aŋ naa ge ɗeŋger ma ne. Go no mbi ba hon aŋ aŋ bá vya, aŋ ba ga saŋge aŋ tok suwal go.›»
35 Swaga ge a ne ka̰ bama swara ma ne galam zi se ɗe, ndu ge daage ɓol na bware ne na galam zi. Nama sḛ ma poseya ne bama bá, a kwa bware mbe ma, vo wan nama. 36 Nama bá Yakub jan nama go: «Aŋ ɓyare á mbi vya ma pe! Se no Yusuf ne go to, Simeyon gá ya ya, aŋ ɓyare gwan wan Bayami iya! Yál mbe ma no mwaɗak a ya mbi pal.» 37 Ruben jan na bá go: «Kadɗa mbi gwan ne mo Bayami ja to, hṵ mbi vya son ma jwak. Ho̰ na mbi tok go, mbi mbo gwan ne mo na ya.» 38 Yakub jan go: «Mbi vya mbo ne aŋ to. Na ná vya su go, na sḛ gá mbi ne ɗu kikit. Kadɗa swagal a̰me ɓol na ya aŋ swaga mborra go, aŋ mbo é mbi wat taal zi ne kḭḭmi.»
