Durdur Ariiha wagaʼ
1 Wa Ariiha masduuda gawi min Bani Israaʼiil wa naadum ma marag wa la dakhal. 2 Wa Allah gaal le Yachuuʼ : «Chiif, ana nisallim leek Ariiha wa malikha wa rujaalha al-furraas. 3 Wa chiil kulla l-rujaal al-muhaaribiin wa ruukhu hawwugu al-hille di. Wa hawwugu al-hille di marra waahide ayyi yoom lahaddi sitte yoom. 4 Wa sabʼa rujaal diin yuruukhu giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum yichiil buug hana garin kabich. Wa fi l-yoom al-saabiʼ, ruukhu wa hawwugu al-hille sabʼa marraat wa rujaal al-diin yadurbu al-buug. 5 Wa wakit tasmaʼo rujaal al-diin yadurbu hiss tawiil fi l-buug, khalli kulla l-chaʼab yiʼiitu. Wa l-durdur al-muhawwig al-hille yagaʼ wa khalaas, kulluku tahjumu al-hille, ayyi waahid be l-faraga al-giddaamah.»
6 Wa baʼad da, Yachuuʼ wileed Nuun naada rujaal al-diin wa gaal leehum : «Chiilu sanduug al-muʼaahada wa khalli sabʼa rujaal diin yamchu giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum yichiil buug hana garin kabich.» 7 Wa hu gaal le l-chaʼab : «Amchu wa hawwugu al-hille wa l-rujaal al-musallahiin khalli yamchu giddaam sanduug Allah.»
8 Wa kulla cheyy bigi misil Yachuuʼ gaalah le l-chaʼab. Wa rujaal al-diin al-sabʼa macho giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum chaal buug wa yadurbah. Wa sanduug muʼaahadat Allah kamaan maachi waraahum. 9 Wa l-rujaal al-musallahiin maachiin giddaam rujaal al-diin al-yadurbu al-buug wa rujaal musallahiin aakhariin maachiin wara l-sanduug. Wakit humman maachiin rujaal al-diin gaaʼidiin yadurbu al-buug. 10 Wa Yachuuʼ amaraahum le l-chaʼab wa gaal leehum : «Abadan ma tiʼiitu wa hissuku ma yinsamiʼ wa khuchuumku ma yuguul ayyi kalaam lahaddi yoom ana nuguul leeku iitu.» 11 Wa humman hawwago al-hille marra waahide be sanduug Allah wa gabbalo naamo fi l-fariig.
12 Wa Yachuuʼ gamma be fajur badri wa rujaal al-diin chaalo sanduug Allah. 13 Wa rujaal al-diin al-sabʼa macho giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid chaal buug wa yadurbah. Wa l-rujaal al-musallahiin maachiin giddaamhum wa rujaal musallahiin aakhariin maachiin wara sanduug Allah. Wakit humman maachiin, rujaal al-diin gaaʼidiin yadurbu al-buug. 14 Wa humman hawwago al-hille marra waahide fi l-yoom al-taani wa baʼad da, gabbalo fi l-fariig. Wa humman sawwo misil da lahaddi sitte yoom.
15 Wa fi l-yoom al-saabiʼ, humman gammo be fajur badri hawwago al-hille misil fi l-aade. Wa laakin fi l-yoom da bas, humman hawwago al-hille sabʼa marraat. 16 Wa fi l-marra al-saabʼe, rujaal al-diin darabo al-buug wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Iitu achaan Allah antaaku al-hille ! 17 Dammuru al-hille wa kulla l-khumaam al-haraam. Dammuruuha achaan hi hint Allah. Wa illa Raahaab al-charmuuta wa kulla l-naas al-maʼaaha fi beetha, ma taktuluuhum achaan hi labbadat al-naas al-rassalnaahum yuruukhu al-balad. 18 Wa kan leeku intu, angarʼu min al-haraam. Ma tatmaʼo wa tichiilu al-khumaam al-haraam achaan tinajjusu beyah fariig Bani Israaʼiil wa tijiibu foogah al-masiibe. 19 Al-fudda wa l-dahab wa kulla l-muʼiddaat hana l-nahaas wa l-hadiid, humman dool mukhassasiin le Allah. Khuttuuhum fi makhaazin Allah.»
20 Wa darabo al-buug wa wakit al-chaʼab simʼo daribiin al-buug, aato be chidde. Wa tawwaali, durdur al-hille wagaʼ wa Bani Israaʼiil hajamo al-hille ayyi waahid be l-faraga al-giddaamah wa chaalo al-hille. 21 Wa humman dammaro kulla cheyy fi l-hille. Katalo be l-seef kulla l-rujaal wa l-awiin wa l-iyaal wa l-chiyyaab wa l-bagar wa l-khanam wa l-hamiir.
Yachuuʼ najja Raahaab wa aayilitha
22 Wa Yachuuʼ gaal le l-jawaasiis al-itneen al-rassaloohum yiʼakkudu al-balad : «Amchu fi beet al-mara al-charmuuta wa amurguuha wa amurgu kulla aayilitha misil intu halaftu leeha.» 23 Wa l-jawaasiis dool dakhalo fi l-beet wa marago Raahaab wa abuuha wa ammaha wa akhwaanha wa kulla aayilitha. Wa humman marago kulla naas beetha wa khattoohum barra min fariig Bani Israaʼiil.
24 Wa l-hille kamaan haragooha be kulla cheyy al-fiiha wa illa l-dahab wa l-fudda wa l-muʼiddaat hana l-nahaas wa l-hadiid khattoohum fi makhaazin hana beet Allah. 25 Wa Yachuuʼ khalla Raahaab al-charmuuta wa aayilitha wa kulla naasha hayyiin achaan hi labbadat al-jawaasiis al-rassalaahum Yachuuʼ yiʼakkudu Ariiha. Wa hi wa zurriiyitha saakniin fi usut Bani Israaʼiil lahaddi l-yoom.
26 Wa fi l-wakit da, Yachuuʼ halaf wa gaal : «Allah yalʼan al-naadum al-yugumm wa yabni battaan hillit Ariiha. Khalli iyaalah yumuutu ! Al-bikir yumuut wakit yukhutt asaasha wa tariidah yumuut wakit yirakkib biibaanha.»
27 Wa Allah kaan maʼa Yachuuʼ wa kulla naas al-balad simʼo beyah.
Ameya ge suwal Jeriko ne
1 Suwal Jeriko gulum wak ma ka dibiya digi ne Israyela vya ma pe. Ndu a̰me ne pool ge wat zum, ko wat diŋ to bat. 2 Bage ɗiŋnedin jan Juswa go: «Ndi mbi hon suwal Jeriko ma, ne na gan ma, ne na garlaŋ pore ma ya mo tok go. 3 Aŋ pet naa ge mbal pore ma, aŋ mbo luwaɗe suwal goŋleya se ndwara ɗu. Aŋ mbo ke go mbe no ɗiŋ dam myanaŋgal. 4 Naa ge ke tuwaleya ma ɓyalar, a mbo her tṵ ge gamla kḭḭm ne ma bama tok go, a ka mborra sandu wak tuli ndwara zḛ. Dam ge ɓyalar go, aŋ mbo luwaɗe suwal goŋleya se ɗiŋ ndwara ɓyalar, naa ge ke tuwaleya ma mbo ka sun tṵ digi. 5 Swaga ge a ne mbo sun tṵ ya digi, aŋ za̰ nama tṵ pul, ɓase pet a mbo suwa̰le digi tetege ne ka̰l ndaar. Go no gulum ga̰l ge suwal Jeriko ne mbo gul se, ndu ge daage mbo her na viya̰ na pal ndwara zḛ sat wat suwal diŋ.»
6 Juswa ge Nun vya tol naa ge ke tuwaleya ma ya, jan nama go: «He me sandu wak tuli digi, naa ɓyalar ne aŋ buwal zi nama abe tṵ ge gamla kḭḭm ne ma nama tok go me, nama ka̰ ta mborra sandu ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara zḛ.» 7 Juswa jan ɓase ma go: «Mbo me, goŋle me suwal ya se, Naa ge ne mbo zḛ ma nama ka̰ ta sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara zḛ.» 8 A ke dimma ne Juswa ne jya̰ bama go. Naa ge ke tuwaleya ge ɓyalar, ge a ne ka ne tṵ bama tok go ma, a ka mborra ne tṵ sunna sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara zḛ, sandu ka kare nama pe ya. 9 Naa ge ne mbo ndwara zḛ ma, a ka mborra naa ge ke tuwaleya ma ge ne sun tṵ ma ndwara zḛ, naa ge ne gá go̰r go ma, a ka kare sandu pe me. A ka mborra tṵ sunna pe go. 10 Juswa ho̰ ɓase ma wak go: «Kaage aŋ oy digi to, a za̰ aŋ ko̰r to, fare a̰me ndage ne aŋ wak zi to me, ɗiŋ dam ge mbi ne mbo jan aŋ ya go, aŋ suwa̰le digi ɓya, go no, aŋ ba ɗage suwa̰le digi gale.»
11 Sandu ge Bage ɗiŋnedin ne goŋle suwal se ndwara ɗu, go̰r go, a gwan mbo bama swaga katɗa ya, a dwam. 12 Juswa ɗage digi cya̰wak vḛ, naa ge ke tuwaleya ma a gwan her sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne. 13 Naa ge ke tuwaleya ge ɓyalar, ge a ne ka ne tṵ ge gamla kḭḭm ne bama tok go ma, a ka mborra ne tṵ sunna sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara zḛ. Naa ge ne mbo ndwara zḛ ma, a kale zḛ, naa ge ne gá go̰r go ma, a ka kare sandu ge Bage ɗiŋnedin ne pe me. A ka mborra tṵ sunna wak go. 14 Dam ge azi go, a koŋle suwal luwaɗeya se ndwara ɗu, a gwan mbo bama swaga katɗa ya. A ke go no, ɗiŋ dam myanaŋgal. 15 Dam ge ɓyalar go, a ɗage digi cya̰wak pala ndwara pisil pupurum, a goŋle suwal se ɗiŋ ndwara ɓyalar dimma ne a ne ke dana go. A dam mbe go ɗeŋgo ge a ne goŋle suwal se ndwara ɓyalar. 16 Ge ndwara ɓyalar go, naa ge ke tuwaleya ma sun tṵ digi, Juswa jan ɓase ma go: «Suwa̰le me digi, ago Bage ɗiŋnedin hon aŋ suwal mbe ya go. 17 Kaŋ ge ne suwal diŋ ma pet aŋ mbo burmi nama uzi kakaɗak ne Bage ɗiŋnedin pe. Aŋ mbo ya̰ Rahab gwale ge kaya ma ne kaŋ ge ne na yadiŋ ma mwaɗak ne ndwara ɗeŋgo, ago na sḛ woy nee naa ge temeya ma ne. 18 Ke me haŋgal! He me kaŋ ge ne mbya burmiya uzi ma to, ne da pe, na kaage aŋ zwá yál ya swaga katɗa ge Israyela vya ma ne pal to. 19 Ago fool kaal ma, ne dinar ma, ne kaŋ ge a ne ɗeere nama ne fool ŋgirma ma, ne walam ma a mbegeya ne Bage ɗiŋnedin pe, a koy nama digi ne na pe.»
20 A sun tṵ digi. Swaga ge ɓase ma ne za̰ tṵ sunna ɗe, a suwa̰le digi tetege, gulum ga̰l gul seɗe rimim. Ndu ge daage her na viya̰ na ndwara zḛ sat wat suwal diŋ, a ame suwal. 21 A burmi kaŋ ge ne suwal diŋ ma pet uzi, naa sonmo, ne naa zaab, ne naa jabso, naa ge sabar ma, ne nday ma, ne gii ma poseya ne kwara ma. A hun nama uzi ne kasagar.
Juswa má yàl ge Rahab ne
22 Juswa jan naa ge azi ge a ne mbo ndil suwal mbe ma go: «Mbo me gwale kaya mbe diŋ ya, wa̰ me na poseya ne na naa ma ya zum mwaɗak, dimma ne aŋ ne guni ta na ndwara se go.» 23 Bool ge ne mbo ndil suwal ma, a mbo, a wan Rahab ma, ne na bá ma, ne na ná ma, ne na ná vya ma, ne na pehir ma ya zum pet. A mbo é nama swaga katɗa ge Israyela vya ma ne go̰r zum ya. 24 A til suwal mbe ma ne kaŋ ge ne na diŋ ma uzi pet, a ya̰ ɗeŋgo fool kaal ma, ne dinar ma, ne kaŋ ge a ne ɗeere nama ne fool ŋgirma ma, ne walam ma, a mbo kan nama koyya ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi digi. 25 Juswa ya̰ Rahab gwale ge kaya ma ne na pehir ma mwaɗak ne ndwara, ne da pe, na sḛ woy naa ge Juswa ne teme nama mbo ndil suwal Jeriko ma ne. Ɗiŋ ma̰ no, a gá ya go katɗa Israyela vya ma buwal zi.
26 Swaga mbe no go, Juswa vḛne na wak suwal Jeriko pal janna go:
«Wak vḛneya ge Bage ɗiŋnedin ne ka ndu ge ne mbo ɗageya digi
na gwan sin suwal mbe digi pal.
Na pe dolla go, na vya ge pul soy mbo su,
na viya̰ wak ma parra go, na vya ge tok dab mbo su.»
27 Bage ɗiŋnedin kat ne Juswa. Na dḭl gá tolla suwal ma go pet.