Iimaan hana kabiir al-askar
1 Wa baʼad Isa gaal kulla l-kalaam da le l-naas, hu macha fi hillit Kafar Naahuum. 2 Wa fi naadum ajnabi hinaak wa hu kabiir askar al-Roomaaniyiin wa hu indah abid waahid mardaan gariib yumuut. Wa kabiir al-askar yiriidah le abdah bilheen. 3 Wa wakit simiʼ khabar hana Isa, hu rassal leyah naas min chuyuukh al-Yahuud achaan yatulbu minnah yaji yachfi abdah. 4 Wa macho le Isa wa chahadooh bilheen wa gaalo : «Al-ajnabi da, indah hagg tisawwi leyah al-cheyy al-talabah minnak. 5 Achaan hu yihibb chaʼabna wa bana leena beet al-sala.»
6 Wa Isa macha maʼaahum. Wa wakit hu garrab le l-beet, al-askari rassal leyah rufgaanah achaan yihajju leyah. Wa gaalo : «Ya sayyidna, anjamma ma titaʼʼib nafsak. Ana ma indi hagg le tadkhul fi beeti. 7 Achaan da bas, ana zaati khijilt wa ma macheet leek. Wa laakin guul kilme waahide bas wa khaddaami yalga al-aafe. 8 Achaan ana kula indi kabiir min foog leyi al-nitabbig amrah. Wa ana kula masʼuul fi naas al-tihit minni al-yitabbugu amri. Wa kan nuguul le waahid ‹Amchi›, hu yamchi. Wa kan nuguul le naadum aakhar ‹Taʼaal›, hu yaji. Wa kan nuguul le abdi ‹Sawwi ke›, hu yisawwiih.»
9 Wa wakit Isa simiʼ kalaamah, hu alʼajjab bilheen wa anlafat le l-naas al-jaayiin waraayah wa gaal : «Nuguul leeku ma ligiit naadum waahid min Bani Israaʼiil al-indah iimaan chadiid misil iimaan al-naadum da !»
10 Wa khalaas wakit al-murassaliin gabbalo fi l-beet, chaafo al-abid ligi al-aafe.
Al-Masiih gawwam sabi mayyit
11 Wa baʼadeen Isa macha le hille waahide usumha Naayin. Wa talaamiizah maʼaayah wa naas katiiriin maachiin waraayah. 12 Wa wakit garrab le baab al-hille, hu chaaf naadum mayyit wa l-naas maachiin yadfunuuh. Wa l-mayyit hu wileed waahid fi ammah wa hi mara armala. Wa naas katiiriin min al-hille maachiin maʼaaha. 13 Wa wakit al-Rabb Isa chaafaaha, galbah hanna leeha wa gaal : «Ma tabki.»
14 Wa macha le l-mayyit wa limis al-barangaal wa l-naas al-chaayliinah wagafo. Wa Isa gaal : «Ya wileedi, nuguul leek gumm !» 15 Wa l-mayyit gamma wa hajja. Wa Isa antaah le ammah. 16 Wa l-khoof dakhal le kulla l-naas wa humman majjado Allah wa gaalo : «Nabi kabiir ja fi usutna ! Allah bayyan gudurtah le chaʼabah !»
17 Wa fi kulla daar al-Yahuudiiya wa fi kulla l-buldaan al-mujaawiriin, al-naas simʼo khabar hana l-cheyy al-Isa sawwaah.
Suʼaal Yahya
18 Wa talaamiiz Yahya macho le sayyidhum wa oorooh be kulla cheyy al-Isa gaaʼid yisawwiih. 19 Wa Yahya naada talaamiiz itneen wa rassalaahum le l-Rabb Isa achaan yuguulu leyah : «Inta bas al-naadum al-yaji walla waajib narjo naadum aakhar battaan ?»
20 Wa macho le Isa wa gaalo : «Yahya al-Mukhattis rassalaana achaan nasʼalook ‹Inta bas al-naadum al-yaji walla waajib narjo naadum aakhar battaan ?›»
21 Wa fi l-wakit da bas, Isa chafa naas katiiriin min al-mardaaniin wa l-taʼbaaniin wa l-muchootiniin. Wa fattah uyuun amyaaniin katiiriin. 22 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Amchu wa ooru Yahya be kulla cheyy al-chiftuuh wa simiʼtuuh. Al-amyaaniin gaaʼidiin yichiifu wa l-uruj yuruukhu wa l-induhum jidaam yalgo al-aafe wa l-tarchaaniin yasmaʼo wa l-maytiin yabʼaso wa l-masaakiin gaaʼidiin yasmaʼo al-bichaara. 23 Wa mabruuk le l-naadum al-ma yikhalli iimaanah beyi.»
Kalaam al-Masiih fi Yahya
24 Wa wakit murassaliin Yahya maachiin, Isa bada yihajji fi Yahya le l-naas al-gaaʼidiin maʼaayah wa gaal : «Wakit Yahya gaaʼid fi l-kadaade, intu maragtu leyah. Wa dawwartu tichiifu chunu ? Dawwartu tichiifu ageegaay bas al-riih tihizzaha walla ? 25 Kan ma ke, dawwartu tichiifu chunu ? Naadum laabis khulgaan samhiin walla ? La. Achaan al-naas al-laabsiin khulgaan samhiin wa l-aaychiin fi bakaan halu gaaʼidiin fi gusuur al-muluuk. 26 Zeen. Maragtu achaan tichiifu chunu ? Achaan tichiifu nabi ? Aywa, wa nuguul leeku chiftu naadum akbar min nabi. 27 Da bas hu al-be sababah al-Kitaab yuguul : <Daahu nirassil rasuuli giddaamak wa hu yiʼaddil leek al-derib.> 28 Wa nuguul leeku ma fi naadum mawluud min mara akbar min Yahya al-Mukhattis. Wa laakin al-naadum al-sakhayyar fi mamlakat Allah akbar minnah.
29 «Wa kulla l-naas simʼo kalaam Yahya wa maʼaahum naas al-jamaarik kula. Wa taabo min zunuubhum wa khallo Yahya yikhattishum wa misil da, akkado kadar fikir Allah adiil. 30 Wa laakin al-Fariiziyiin wa ulama al-Tawraat abo ma khallo Yahya yikhattishum. Wa be misil da, ma khiblo al-niiye al-Allah indah leehum.
31 «Wa nuguul chunu fi l-naas hana l-wakit al-haali da ? Bichaabuhu chunu ? Humman misil iyaal dugaag laammiin fi l-door wa yinaadu rufgaanhum wa yuguulu : 32 ‹Aniina darabna leeku al-suffaara laakin intu ma liʼibtu. Aniina khanneena khine hana l-moot laakin intu ma bakeetu.› 33 Achaan Yahya al-Mukhattis ja leeku wa hu ma yaakul akil wa ma bachrab khamar wa gultu hu muchootin. 34 Wa baʼadeen ana, Ibn al-Insaan, jiit leeku wa ana naakul wa nachrab wa tuguulu : ‹Hu akkaal wa sakkaari wa bigi rafiig le naas al-jamaarik wa l-muznibiin.› 35 Laakin hikmat Allah al-sahiihe tinchaaf fi amal kulla l-naas al-yitaabuʼuuha.»
Al-muznibe wa l-Fariizi
36 Wa naadum waahid min al-Fariiziyiin azam Isa yaakul maʼaayah. Wa Isa dakhal fi beet al-Fariizi wa antaka. 37 Wa fi mara waahide muznibe maʼruufa fi l-hille. Wa wakit hi simʼat kadar Isa azamooh fi beet al-Fariizi, hi gammat chaalat maaʼuun hana hajar malaan itir wa machat leyah. 38 Wa wagafat wara Isa jamb rijileenah. Wa hi gaaʼide tabki wa badat tibill rijileenah be dumuuʼha wa tuguchchuhum be chaʼarha. Wa gaaʼide tihibb rijileenah wa tamsah fooghum al-itir.
39 Wa l-Fariizi al-azamah fi beetah chaaf al-cheyy al-hi gaaʼide tisawwiih wa fi galbah gaal : Kan sahiih al-naadum da nabi, akiid hu yaʼarif al-mara al-gaaʼide tilammisah di yaati wa yaʼarif haalha al-cheene achaan hi muznibe. 40 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Ya Simʼaan. Nidoor nuguul leek kalaam waahid.» Wa l-Fariizi radda leyah wa gaal : «Naʼam, ya muʼallim. Alfaddal. Hajji !»
41 Wa Isa gaal : «Yoom min al-ayyaam, fi naadum waahid al-yidayyin al-naas wa indah deen foog naaseen. Wa l-waahid deenah 500 diinaar wa l-taani deenah 50 diinaar. 42 Ma gidro yikaffuuh leyah. Wa khalaas hu saamahaahum marra waahid. Wa nasʼalak yaatu min al-naaseen dool yihibbah be ziyaada ?» 43 Wa Simʼaan radda leyah wa gaal : «Fi fikri ana, nuguul al-naadum al-saamaho leyah al-deen al-katiir yihibbah be ziyaada.» Wa Isa gaal : «Fikrak sahiih.»
44 Wa Isa anlafat le l-mara wa hajja le Simʼaan wa gaal : «Al-mara di chiftaha walla ? Ana dakhalt fi beetak wa inta ma anteetni almi achaan nikhassil rijileeni laakin hi ballat rijileeni be dumuuʼha wa gachchathum be chaʼarha. 45 Wa inta ma sallamtini be hubb wa laakin min ana dakhalt fi beetak hi gaaʼide tihibb rijileeni. 46 Wa inta ma anteetni dihin achaan namsah beyah raasi laakin hi masahat itir fi rijileeni. 47 Wa nuguul leek, da yiwassif kadar zunuubha al-katiiriin saamahoohum leeha. Wa achaan da, hi tihibb katiir. Laakin al-naadum al-saamaho leyah chiyya, yihibb chiyya.»
48 Wa Isa gaal leeha : «Akiid zunuubki ankhafaro.» 49 Wa l-naas al-gaaʼidiin yaakulu maʼaayah gammo yuguulu ambeenaathum : «Haay ! Da yaatu al-yisaamih al-muznibiin» ? 50 Wa Isa hajja le l-mara battaan wa gaal : «Be sabab iimaanki nijiiti. Amchi be salaam.»
Hon fareba ge asagar ma ga̰l ne
(Mat 8:5-13, Yoh 4:46-54)1 Swaga ge ne jya̰ ɓase ma fare aya ɗe, mbo Kafarnahum diŋ ya. 2 Asagar ma ga̰l a̰me ka ne dore a̰me ge ne ka moy, ka ɓyare suya, ago na laar wa̰ na gḛ ge be to. 3 Swaga ge ne za̰ fare ge Jeso ne, teme Yuda ma ga̰l a̰me mbo na ta ya ndwara kaɗe na go, na mbo ya zon na dore. 4 A det ya Jeso ta, a ka kaɗe na ne á ta go: «Ndu mbe mbya mo ke na kaŋ mbe, 5 na laar wa̰ nee hir wan, a na sḭ i Sinagog ne.» 6 A ne Jeso ma kan ta mborra. Swaga ge a ne ya̰ ya gwa ne na yàl, asagar ma ga̰l mbe teme na kondore ma ya nama ndwara zi ne ka̰l janna go: «Bageyal, lwage tene to, mbi be mbyat ge mo mbo ya mbi diŋ to. 7 Da ne pe no uwale, mbi dwa no go mbi be mbyat ge mbo ɓol mo to. Amma jya̰ fare gagak, mbi dore ma̰ zon. 8 Mbi sḛ me, mbi da ne ga̰l ma ne mbi pala digi, mbi da ne asagar ma ne mbi pe se me. Swaga ge mbi ne jan a̰me go: ‹Mbo› na sḛ mbo mbo. Swaga ge mbi ne jan ge may go: ‹mbo ya›, na sḛ mbo ya mbo. Swaga ge mbi ne jan mbi dore go na ke kaŋ ge no, na sḛ ke na ke.» 9 Swaga ge Jeso ne za̰ na fare mbe ma no, ke ajab ne na, saŋge tene ɓase ge ne ka kare na pe ma ta, jan go: «Mbi jan aŋ, ko suwal Israyela go, mbi be ɓol ndu ge ne dulwak hon fareba mbe pe go to.» 10 Swaga ge naa ge a ne teme nama ya ma ne gwa̰ ya diŋ, a ɓol dore mbe zonna.
Tanna ge vya dore ne suwal Nayin go
11 Ne go̰r go, Jeso mbo suwal ge a ne tol na Nayin ya poseya ne na naa ge ame hateya ma ne ɓase ma gḛ me. 12 Swaga ge a ne ya̰ ya gwa ne viya̰ ga̰l ge suwal ne, ndi, a ne in gwale kumur vya ge ɗu kikit sya mbo mbulla. Naa ge ne suwal mbe diŋ ma ɓase ge be to a ka ɗame na. 13 Swaga ge Bageyal ne kwa gwale kumur mbe, kat ne dulwak kwa a̰se ne na pe, jan na go: «Fya to!» 14 Ndar tene ya gwa, tat sandu, naa ge ne ka in na ma mḛ se, jan go: «Vya dore, mbi jan mo: Ɗage digi!» 15 Sya mbe ɗage digi katɗa, ɗage jan fare, hon na na ná. 16 Vo wan nama mwaɗak, a ka uware Dok, a ka jan go: «Anabi ge ga̰l a̰me wat ja nee buwal zi, Dok sya na naa ma ko̰r.» 17 Fare mbe dasare suwal Yahudiya go pet, ne na suwal ge ne na ziyar go ma go pet me.
Yohanna dol naa ya ele Jeso fare
(Mat 11:2-6)18 Yohanna naa ge ame hateya ma wan na fare mbe ma pe pet. Yohanna tol na naa ge ame hateya ma azi, 19 teme nama Bageyal ta ya, ne ka̰l janna go: «Mo bage ne mbo mbo ya mbe ne’a, ko i jobre ndu ge ɗogle ɗaa?» 20 Swaga ge naa mbe ma ne mbo ya na ta, a jan na go: «Yohanna bage ke naa baptisma teme i ya mo ta ne, ne ka̰l janna go: Mo bage ne mbo mbo ya mbe ne’a, ko i jobre ndu ge ɗogle ɗaa?» 21 Swaga mbe go, Jeso ne zon naa ge moy ma gḛ, ne naa ge ne njot yál ma, ne yan o̰yom ge seŋgre ma ne naa zi, ne hage ɓaal ma ndwara me. 22 Gwan ne fare jan naa ge temeya ma go: «Mbo me wan Yohanna kaŋ ge aŋ ne kwa ma, ne kaŋ ge aŋ ne za̰ ma pe: Ɓaal ma ɗageya kwar swaga, giɗi ma ɗageya mbo viya̰, naa ge kun swama ma ɗageya ɓol zonna, gisil ma ɗageya za̰ fare, siya ma ɗageya tanna, fare ge kwaɗa oy ya a̰se ma ta . 23 Ndu ge ne mbo ban na fareba honna mbi zi ya to, mbo kat ne laar saal!»
Fare janna ge Jeso ne Yohanna pal
(Mat 11:7-11)24 Swaga ge Yohanna naa ge temeya ma ne gwa̰, Jeso e pe wan ɓase ma fare ge Yohanna ne pe, ele nama go: «Aŋ mbo ful zi ya ndil wuɗi ɗaa? Teer ge saam ne lwar na’a? 25 Aŋ mbo ndil da ɗaa? Ndu ge ne ka̰ ba̰r ge siŋli ɗaa? Amma naa ge ne kan ba̰r ge siŋli ma ge a ne kat ne swaga ge kwaɗa zi ma, a ya gan ma diŋ. 26 Aŋ mbo ndil da ɗaa? Aŋ mbo ndil anabi’a? O̰, mbi jan aŋ, waɗe anabi waɗe. 27 A na ge a ne njaŋge fare na pal go: ‹Ndi, mbi teme mbi bage temeya mo ndwara zḛ, mbo ɗaɗe viya̰ mo ndwara zḛ.› 28 Mbi jan aŋ: Ne naa dasana ma buwal zi, ndu a̰me ge ne waɗe Yohanna ne ga̰l to. Go no puy ɗe, ne nama ge ne waɗe ne jyale ne muluk ge Dok ne zi ya zi, a waɗe na da ne ga̰l. 29 Ɓase ge a ne ka za̰ na ma pet, ko naa ge tyare kaŋ ma, a kwa go Dok dosol, a vḭ ke baptisma ge Yohanna ne no. 30 Amma Farisi ma ne naa ge ne kwa eya ma tyatyat ma kuri laar ɓyareya ge Dok ne ne bama pe, a go no a kuri be ge ke baptisma ge na ne no.»
31 Gwan jan nama go uwale: «Mbi ndil doŋ pe ge ma̰ mbe ma no da ne da go ɗaa? A dimma ne da go ɗaa? 32 A dimma ne naa jabso ne kat buwal pe go, a ka oy bama kaam janna go:
‹I sṵ aŋ gal, aŋ be ndal kaŋ to,
i ka mbal sḭ, aŋ be fyal to!›
33 Yohanna bage ke naa baptisma mbo ya, be zam kaŋzam to, be ka njot oyo̰r jiya̰l to, aŋ ka jan go na da ne o̰yom ge seŋgre. 34 Vya ge ndu ne mbo ya, ka zamma, ka njotɗa, aŋ ka jan go: ‹Ndi me vagal, bage njot oyo̰r jiya̰l, naa ge tyare kaŋ ma ne naa ge ke sone ma kondore mbe!› 35 Amma zwama ge Dok ne dya̰ tene ya naa ge ne ame na ma ta pet.»
Jeso mbo Siman ge Farisi diŋ
36 Farisi a̰me tol na mbo zam kaŋ na diŋ. Mbo na diŋ ya, a kat kaŋzam wak go. 37 Ndi, gwale a̰me ge ne ke sone ge ne suwal diŋ, za̰ go na zam kaŋzam ya Farisi mbe diŋ. Gene kolbo ge albatre ne wiya ne idir ya, 38 mḛ na go̰r go, na koo se ya , ka fyalla, luwaɗe na koo se ne na mḭḭm. Ka tigɗi na koo uzi ne na pala susu, ka so̰me na koo ma, ka kan idir nama go. 39 Swaga ge Farisi ge ne tó na ya mbe ne kwa no, jan tene go: «Te go ndu mbe anabi ne ɗe, te ya kwa go gwale ge ne tat na mbe wuɗi ne de, gwale ge ne tat na mbe a gwale ge ne ke sone ne.» 40 Jeso jan na go: «Siman, mbi da ne fare ge jan mo.» Na sḛ gwan ne na janna go: «Bage hateya, jya̰ mbi.» 41 Jeso jan na go: «Ndu a̰me ho̰ naa azi wul. Ndu ge ɗu ge gobe sile kikis anuwa̰y, ge may wara anuwa̰y me. 42 Ne jo̰ a be ɓol a̰me ge gwan ne na digi to ɗe, ya̰ nama wul ma uzi jwak. A wuɗi laar wan na ma̰ waɗeya ne ɗaa?»
43 Siman jan go: «Mbi dwat go, a na ge a ne ya̰ na wul ma uzi gḛ.» Jeso jan na go: «Mo jya̰ fare mbe kwaɗa!»
44 Saŋge tene gwale mbe ta, jan Siman go: «Ndi gwale mbe no gale! Mbi mbo ya mo diŋ, mo be hon mbi mam usi mbi koo ma to, amma gwale mbe luwaɗe mbi koo ma ne na mḭḭm, gyá nama uzi ne na pala susu no. 45 Mo be so̰me mbi wak to, amma ne swaga ge mbi ne wa ya diŋ go day, gwale mbe be ya̰ be ge so̰me mbi koo ma to. 46 Mo be kan num mbi pala digi to, amma na sḛ ka̰ idir mbi koo ma go. 47 Ne pe no, mbi jan mo go: A pore na sone ma gḛ, ne na ne ŋgay laar wanna gḛ pe. Amma ndu ge a ne pore na woɗege, na laar wanna woɗege me.» 48 Jeso jan gwale mbe go: «A pore mo sone ma ya go.» 49 Naa ge a ne ka kaŋzam wak go dagre ne na ma ɗage jan ta go: «A wuɗi ge ne mbya pore sone ma ne ɗaa?» 50 Na sḛ jan gwale mbe go: «Hon fareba ge mo ne má mo go, mbo halas.»
