Hikmat al-malik Suleymaan
1 Amsaal Suleymaan ibn Dawuud.
Al-wileed al-hakiim yifarrih abuuh wa ammah
wa l-wileed al-matmuus kamaan yaktulhum be hammah.
2 Al-maal al-haraam ma yifiidak
wa laakin adaaltak tinajjiik min al-moot.
3 Allah ma yijiib le l-saalihiin al-juuʼ
wa ma yanti le l-aasiyiin al-cheyy al-garmaaniin leyah.
4 Tabbigiin al-iideen bijiib al-fagur
wa laakin al-iid al-khaddaama tijiib al-khuna.
5 Al-yilimm aklah fi wakt al-gatiʼ,
aagil ziyaada
wa l-yunuum fi l-darat,
yiwassif fasaadah.
6 Al-baraka tanzil fi raas al-saalihiin
wa be sabab al-lisaan,
al-unuf yanzil fi l-aasiyiin.
7 Zikir al-saalih baraka
wa laakin usum al-aasi afin.
8 Al-galb al-hakiim yakhbal al-wasiiye
wa laakin lisaan al-munaafikh yijiib al-wadaar.
9 Al-yamchi adiil yiʼiich be amaan
wa laakin al-ma yamchi adiil yinʼarif.
10 Al-een al-takhmiz tijiib al-barjaal
wa lisaan al-munaafikh yijiib al-wadaar.
11 Lisaan al-saalih yijiib al-haya
wa lisaan al-aasi yilabbid unufah.
12 Al-karaahiiye tisabbib al-huraaj
wa laakin al-mahabba tisaamih al-khata.
13 Al-hikma tinlagi fi khachum al-faahim
wa l-ma indah fihim, al-soot yifahhimah.
14 Al-hakiimiin yakhzunu al-ilim
wa laakin kalaam al-munaafikhiin yigarrib al-halaak.
15 Al-maal al-katiir
yahmi siidah misil madiina gawiiye
wa l-fagur
yisabbib halaak al-masaakiin.
16 Be maal ujurtah,
al-saalih yijiib al-haya
wa be maksabah halaalah,
al-aasi yisawwi al-zanib.
17 Al-yahfad al-wasiiye chaayil derib al-haya
wa l-yaaba al-nasiihe yiwaddir nafsah.
18 Al-yilabbid karaahiiytah kaddaab
wa l-yagtaʼ al-naas matmuus.
19 Katarat al-kalaam tarmi fi l-khata
wa laakin al-yahfad lisaanah aagil.
20 Lisaan al-saalih misil al-fudda al-saafiye
wa laakin galb al-aasi ma indah faayde.
21 Kalaam al-saalihiin yanfaʼ naas katiiriin
wa laakin min gillit al-fihim yumuutu al-munaafikhiin.
22 Al-khuna yaji be barakat Allah.
Wa balaaha, kan tatʼab kula, ma talga cheyy.
23 Sawwiyiin al-fasaala halu le l-matmuus
wa fattichiin al-hikma halu le l-faahim.
24 Al-aasi yalga al-cheyy al-yakhaaf minnah
wa laakin al-saalih yalga al-yitmannaah.
25 Wakit al-riih al-chadiide taji,
le l-aasi tichiilah
wa laakin al-saalih saabit daayman.
26 Al-kaslaan yudurrah le l-yikhaddimah
misil al-dukhkhaan fi l-uyuun aw al-suusa fi l-sunuun.
27 Al-khoof min Allah yiziid al-umur
wa laakin al-aasiyiin, siniinhum yigassuru.
28 Acham al-saalihiin yijiib al-farha
wa laakin muna al-aasiyiin ma yilhaggag.
29 Derib Allah yahmi al-tamaamiin
wa laakin yahlik al-fasliin.
30 Al-saalihiin ma yibarjulu abadan
wa laakin al-aasiyiin ma yaskunu fi l-ard.
31 Kalaam al-saalih yijiib al-hikma
wa lisaan al-kaddaab yingatiʼ.
32 Kalaam al-saalih yaʼajib
wa kalaam al-aasi kulla kidib.
Fare sḭ ma ne katɗa ge dunya ne pe
1 Fare sḭ ma ge Salomon ne.

Vya ge zwama hon na bá laar saal,
Vya ge dale hon na ná laar pisil.

2 Kaŋ ɓolla ge ne na viya̰ go to mbar ndu to,
a dosol kerra má ndu ne siya zi ne.

3 Bage ɗiŋnedin yá̰ ndu ge dosol ke kyamal to,
amma kuri naa ge sone ma ne kaŋ ge nama laar ne ɓyare na kuri.

4 Tok ge iyalam lapcak gwan tene a̰se,
tok ge ne ke temel hat tene gan.

5 Bage ne kote siyal digi somor, a vya ge zwama ne.
Bage ne fí dam siyal go, a vya ge ne hon saaso ne.

6 Ndu ge dosol ɓol wak busu
ndu ge sone wak jan fare tele.

7 Ndu ge dosol ya̰ fare ge kwaɗa naa pala zi,
ndu ge sone dḭl ban ne naa pala zi uzi.

8 Ndu ge zwama ame wak honna ma ame,
amma ndu ge ne sot na wak se yayak ban tene uzi.

9 Ndu ge ne mbo viya̰ ɗeŋger pal, kat halas
amma ndu ge ne mbo viya̰ waal gwagwaraŋ mbo ɓol mḛreya.

10 Ndu ge ne kyat swaga ke na kaam yál
amma ndu ge ne sot na wak se yayak ban tene uzi .

11 Ndu ge dosol fare janna a mam ge ɗermel ne,
ndu ge sone wak jan fare tele .

12 Kwaneya tol gool
laar wanna lar sone pala .

13 Naa ɓol zwama ya ndu ge ɗalla wak zi,
amma ndu ge daal goŋ ɓol calaŋ ne.

14 Ndu ge zwama woy na kwarra ma woy,
amma ndu ge ne sot na wak se yayak ban uzi avun cap.

15 Kaŋ ɓolla ge ndu ge gan ne a na gulum ga̰l ne,
woɗegeya ge ndu ge a̰se ne e na burmiya ne.

16 Kaŋ ɓolla ge ndu ge dosol ne wal na wal,
amma kaŋ ɓolla ge ndu ge sone ne e na wat sone zi.

17 Ndu ge ne koy yuwaleya ke ndwara,
ndu ge ne kuri mḛreya ban tene.

18 Ndu ge ne lar na huur pala, a ndu ge mbuɗi naa ne,
ndu ge ne sot na wak se jan fare yayak a ndu ge daal ne.

19 Wak ge ne far gḛ woɗege be ke sone to to,
amma ndu ge ne koy na wak a ndu ge ɗalla ne.

20 Fare janna ge ndu ge dosol ne a fool kaal ge siŋli ne,
dulwak ge ndu ge sone ne hamba to.

21 Fare janna ge naa ge dosol ma ne má naa gḛ
fare kwarra to ge naa ge dale ma ne gene nama siya zi.

22 A wak busu ge Bage ɗiŋnedin ne hat ndu gan ne,
njoyya ge ndu dasana ne ke na a̰me to.

23 Ker sone a kaŋ vḛso ne ndu ge dale ta,
go no me, ɓyare zwama a kaŋ vḛso ne ndu ge ɗalla ta.

24 Kaŋ ge ndu ge sone ne sya na vo, a na det ya na pal ne,
kaŋ ge ndu ge dosol ne ɓyare na, a hon na nà hon.

25 Swaga ge saam labreya ne kale, ndu ge sone mḛ to,
Amma ndu ge dosol pe kat mḛya digi ɗiŋnedin.

26 Dimma ne kaŋ ge ka̰mul ne siya̰le kiya̰r go, ko ol-swama ne yaage ndwara pul go,
ndu ge ne teme ndu ge uwal za̰ yál go no me.

27 Sya Bage ɗiŋnedin vo, dol dam zḛ,
naa ge sone ma taal pe kun digi .

28 Jobreya ge naa ge dosol ma ne a laar saal,
jobreya ge naa ge sone ma ne jyat baŋ.

29 Bage ɗiŋnedin koy naa ge ɗeŋger ma na tok zi cemet,
amma burmi naa ge ya̰l ma pe uzi.

30 Ndu ge dosol det to bat,
naa ge sone ma kat suwar pal to bat.

31 Ndu ge dosol wak jan fare ge zwama,
ɗel ge kan bale a fete na uzi.

32 Fare janna ge ndu ge dosol ne ke naa sḛ tuli,
fare janna ge naa ge sone ma ne a bogeya ne baŋ.