PE AYA GE MULUK GE GAN DAWDA NE, NE PE EYA GE MULUK GE SALOMON NE
A ho̰ Dawda gwale, sabar ge na ne zi
1 Ne jo̰ gan Dawda hatɗa sabar gḛ ge be to, na del ma waɗe ya gḛ ɗe, swaga ge a ne lar na ne ba̰r puy, na duur gwan vin wan ṵwa̰sal to. 2 Na dore ma jan na go: «Ya̰ i ɓyare vya kale a̰me ya ɗu ne i bageyal, i gan pe, na ka ke na temel, na ka zon na, na ka dwam dagre ne na me. Go no i bageyal, i gan, sḛ ba wan ṵwa̰sal.» 3 A ɓyare ge suwal Israyela go pet, a ɓol vya kale a̰me, na dḭl Abisak, na sḛ ndu ge suwal Sunem ne. A mbo ne na ya gan ta. 4 Vya kale mbe ka kale ge be to, ga mbar gan, ne ke na temel ma. Amma gan be ɓan ne na to bat.
Adoniya ɓyare é tene gan
5 Swaga mbe go, Adoniya ge Dawda vya ge na gwale Haggit ne, ɗage ne fare digi janna go: «Mbi mbo zam gan ne.» Sol tene pus pore ma, ɓol tene tisi ma, naa sonmo ma naa wara anuwa̰y a ka mbo na ndwara zḛ ndwara ɗame na. 6 Ne tolla ge na ne ya day, na bá dam ɗu be mḛre na to, ko be jan na go: «Mo te ke ma kaŋ go,» puy be jan na to bat. Adoniya tó Absalom go̰r go, na sḛ dore ge be to. 7 Adoniya za̰ tene ne Yowab ge Seruya vya ma ne bage tuwaleya Abiyatar, a hon ta na. 8 Amma bage tuwaleya Sadok ma ne Benaya ge Yehoyada vya ma ne anabi Natan, poseya ne Chimey ma ne Rey ma ne naa ge pateya ge gan Dawda ne ma, a be mbo Adoniya pe ya to.
9 Dam a̰me ɗu, Adoniya ke tuwaleya, vyan gii ma ne nday ge so̰o̰l ma ge njal Zohelet ziyar go, na ge ne Eyin-Rogel ta gwa. Tol na bá vya ma pet ndwara go gan vya ma, ne naa ga̰l ge ne suwal Yuda go ma, nama ge a ne ka ke gan temel ma pet. 10 Amma be tol anabi Natan ma ne Benaya, ma ne naa ga̰l ge pateya ma, ne na bá vya Salomon ya to.
11 Swaga mbe go, Natan mbo ɓol Batcheba ge Salomon ná, jan na go: «Mo be za̰ go Adoniya ge Haggit vya é tene ya gan be ge nee bageyal gan Dawda kat ne kwarra to pet to’a? 12 Za̰ kwaɗa, ya̰ mbi ho̰ mo zwama ge aŋ ne mo vya Salomon ba má ta. 13 Wá gan Dawda ta zi, jya̰ na go: O gan, mbi bageyal, mo te be guni tene mo kale ndwara se ne go, mo vya Salomon mbo er mo gan zi ne, mbo kat mo hool gan pal ne to’a? Kyaɗa Adoniya ba zam gan ɗaa?» 14 Natan gwan jan na go: «Ndi, swaga ge mo ma̰ ɗageya jan gan fare, mbi ma̰ wat mo pe zi ya, mbi ba jan na mo fare wak ge ne gá ne se be janna to ma me.»
15 Ne jo̰ gan hatɗa sabar gḛ ɗe, Abisak ka koy gan. Batcheba wat mbo gan zok zi ya. 16 Syal na koo gan ndwara se, gan jan na go: «Mo ɓyare da.» 17 Jan gan go: «Mbi bageyal, mo guni tene mo kale ndwara se dḭl ge Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne zi ne Salomon pe go, na mbo er mo gan zi ne, na mbo kat mo hool gan pal ne. 18 Ndi, se no, Adoniya é tene ya gan. O gan, mbi bageyal, mo ne na kwarra to pet. 19 Se no, Adoniya vya̰ gii ma ne nday ge so̰o̰l ma gḛ ge be to, tó gan vya ma ya no pet, ne bage tuwaleya Abiyatar, ne Yowab, ga̰l ge asagar ma ne, amma be tol mo dore Salomon to. 20 Se no, Israyela vya ma pet, a ka ne go jobre mo, go mo ŋgay bama ndu ge ne mbo er mo, ndu ge ne mbo kat hool gan ge mbi bageyal ne pal. 21 Ago swaga ge gan, mbi bageyal ne mbo jyatɗa na bá ma pe ya, i ne mbi vya Salomon, naa mbo ga ndil i dimma ne naa ge sone ma go.» 22 Tek ge Batcheba ne swaga jan fare ne gan go gale, anabi Natan wat ya na pala zi. 23 A jan na go: «Anabi Natan ya go.» Anabi Natan ndar tene ya gan ta zi gwa, gur na koo se, kubi na ndwara suwar pal. 24 Natan jan na go: «O gan, mbi bageyal, mo jya̰ ne go, Adoniya mbo er mo, mbo kat mo hool gan pal ne ɗaa? 25 Ma̰ no mbo ya ya, vya̰ nday pool ma, ne nday vya ge so̰o̰l ma, ne gii ma gḛ ge be to, tol mo vya ma ya ya pet, ne asagar ma ga̰l ma, ne bage tuwaleya Abiyatar me, ndi swaga zamma ne njotɗa go, a puwale janna ne ya go: ‹Adoniya ka gan dedet!› 26 Amma be tol bage tuwaleya Sadok to, ko Benaya ge Yehoyada vya, ko mo dore Salomon, ko mbi ge mo dore puy, be tol mbi to. 27 A fareba go, mbi bageyal gan ke fare mbe ne be ge ŋgay na dore, ndu ge ne mbo er na ya katɗa na hool gan pal ɗaa?»
Dawda tal Salomon, bage er na
28 Gan Dawda jan go: «Tó me mbi Batcheba ya.» Batcheba wat ya gan ta zi. 29 Amma gan guni tene jan go: «Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin ge ndwara ne zi, na ge ne má mbi ne swaga yál ma zi ya mwaɗak! 30 Ne mbi ne guni tene ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne janna go, mo vya Salomon mbo kat hool gan pal mbi byalam go ne, ago mbi ma̰ ke mbi fare mbe pal ŋgat ma̰ no.» 31 Batcheba gur na koo gan ndwara se jan na go: «Ya̰ gan Dawda na ka ne ndwara ɗiŋnedin.»
32 Gan Dawda jan go: «Tó me mbi Sadok bage tuwaleya ma ne anabi Natan, ma ne Benaya ge Yehoyada vya ma ya.» A wat ya gan ta zi. 33 Gan jan nama go: «Tó me mbi naa ge temel ma ya, aŋ é Salomon mbi kwara pal, aŋ mbo ne na mam Gihon wak ya. 34 Yago, bage tuwaleya Sadok ma ne anabi Natan nama ba naŋge na num, ndwara é na gan suwal Israyela pal. Aŋ sun tṵ digi, aŋ ka oyya: ‹Salomon ka gan dedet›. 35 Aŋ gwan’a dagre ne na, na sḛ ba mbo ya kat mbi hool gan pal, a na sḛ mbo zam gan mbi byalam go ne. Mbi é na bage ɗame Israyela ma ne Yuda.» 36 Benaya ge Yehoyada vya jan go: «A mbe go! A Bage ɗiŋnedin Dok ge mbi bageyal gan ne é fare mbe na wak zi janna ne. 37 Dimma ne Bage ɗiŋnedin ne ka ne mbi bageyal gan go, na ka ne Salomon, na he na muluk digi waɗe ge mbi bageyal gan Dawda ne.»
38 Go̰r fare mbe ma no go, bage tuwaleya Sadok ɓanna ne anabi Natan, ne Benaya ge Yehoyada vya, ne Keretiya ma, ne Peletiya ma, a é Salomon kwara ge gan Dawda ne pal, a mbo ne na mam Gihon wak ya. 39 Bage tuwaleya Sadok he num ne nday kurtuŋ, naŋge Salomon. A sun tṵ digi, ɓase ma pet a ka oyya go: «Salomon, ka gan dedet.» 40 Ɓase ma mwaɗak a ka ɗame na, ne gal sunna na pe go, ne laar saal ge ɓaŋlaŋ, suwar ka ndatɗa ne ko̰r ge nama ne pe.
41 Adoniya ma ne na naa ge na ne tó nama zam kaŋ ma mwaɗak, gwa a ne á kaŋzam zamma ɗe, ko̰r mbe det ya nama ta. Yowab zá̰ tṵ pul vinna, jan go: «Kyaɗa naa ba ka ke ko̰r puwaleya ne suwal diŋ go ɗaa?» 42 Yowab ne swaga jan fare go gale, ndi Yonatan ge bage tuwaleya Abiyatar vya yan’a. Adoniya jan na go: «Mbo ya, ago mo ndu son ge ful ne, mo mbo ya da ne fare waageya ge kwaɗa.» 43 Yonatan jan Adoniya go: «Ago nee bageyal gan Dawda é Salomon ya gan na byalam go. 44 Gan Dawda teme bage tuwaleya Sadok, ma ne anabi Natan, ma ne Benaya ge Yehoyada vya, ma ne Keretiya ma, ne Peletiya ma, a é na katɗa kwara ge Dawda ne pal go no. 45 Bage tuwaleya Sadok ma ne anabi Natan a naŋge na num ge ndwara é na gan ge mam Gihon wak go no. Ne swaga mbe ya, a ɗage mborra ya ne laar saal no, ko̰r mbe dasare suwal diŋ no pet, nama ko̰r mbe dé ya aŋ ta ne, aŋ za̰ na no me. 46 Uwale, Salomon ká ya ge hool gan pal ya. 47 Gan Dawda naa ge temel ma a mbo ya na ndwara se uware na, a jan na go: ‹Dok ge mo ne na há dḭl ge Salomon ne ɓaŋlaŋ waɗe ge mo ne! Na he na muluk digi vew waɗe ge mo ne!› Ndi gan me, ne na swaga fiya go, kubi na pul se. 48 Fare ge gan Dawda ne jya̰ no uwale: ‹Wak busu ka Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne pal, na ge ne ɓyare go ndu ka mbi hool gan pal mbi byalam go, mbi ndwara go!›»
49 Swaga ge a ne za̰ fare no, naa ge Adoniya ne tó nama ya zam kaŋ ma, nama sḛ ma wan vo, ndu ge daage ɗage digi, he na viya̰ na pal mborra. 50 Vo ge ɓaŋlaŋ wan Adoniya ne Salomon pe, ɗage, so mbo tage twal tuwaleya kḭḭm ma.Twal tuwaleya kḭḭm ma 51 Ndu a̰me mbo jan Salomon go: «Adoniya da ne vo gḛ ne mo pe, sya ya mbo tage twal tuwaleya kḭḭm ma, jan go, na ɗage uzi ne swaga mbe go to, gan ke wak tuli go na hun na to ɓya.» 52 Salomon jan go: «Kadɗa na sḛ ŋgay tene ya ndu ge mbyatɗa, ko na pala susu go ɗu kikit puy, mbo det suwar se to, amma kadɗa dwatɗa ge sone ya na zi, mbo su!» 53 Gan Salomon teme naa, a mbo fage na tok ma ne twal tuwaleya ta digi ya, na sḛ mbo ya gur na koo gan Salomon ndwara se. Salomon jan na go: «Mbo mo yadiŋ!»
DAVID MI TIN GOROMA SALOMON AMULA; BUGOLA, MI MID’A
David mi mbut mamara kikra
1 Amulâ David mi mbut mamara kikra, bizam kal ngola. Azungeî mama a zlubum baruna kam pî, nga mi d’ugum tam mbi. 2 Kayam ndata, a dum ala: Ar ami i halangî gor weid’a tu á lang sunda. Ti ngomongû, ti bur huyogong á vang tang akud’a. 3 A sun á hal gor wei d’a djifâ kur ambas sa Israel-la pet. Kur azì ma Sunam-ma azi fe gor wei d’a djif heîd’a, simiyêt ala Abisak. Azi mbad’ï mamulâ. 4 Gor wei ndata ti djif heî, nga d’i ngomom mi. Wani amulâ mi zlap nga ki sed’et ti.
Adoniya mi min kak amula
5 Kur biza ndata Adoniya David gorom ma asum Hagit-na, mi hle yam akulo, mi dala: An mba ni kak amula! Mi min pus ma dur ayîna ki azigar suma djang akulumeina, mi yo azigarâ dok vahl á ring avoromu. 6 Mam mi ma vut yam Apsalom-ma; mam tamba pî mi djif heî mi. Wani abum mi ngobom nga yam ahle suma mi lazina yam tu d’ala: Ang le na ni me na ge d’a d’i.
7 Adoniya mi nde ndjak vunam ki Jowap ma asum Seruya-na ki Abiyatar ma ngat buzuna mi. Azi ni suma a mbut b’rang mambina. 8 Wani ma ngat buzuna Sadok ki Benaya Jehojada goroma ki ma djok vun Alona Natan ki Simei ki Rei ki azigar suma a nga ngom David tambina pet a nga zlapa ki Adoniya d’i.
9 Bur tu Adoniya mi tin lü ma ngolâ yam ahina d’a Zohelet-ta go ki mbiyo ma lau ma En-Rogel-lâ, mi ngat tumiyôna, amuzleina ki gro amuzlei suma d’orâ, mi yi b’oziyom suma amulâ gromina pet ki suma nglo suma kur azì ma Juda suma a nga le sunda avo hamulina pet mi. 10 Wani mi yi nga ma djok vun Alona Natan ki Benaya ki azigar suma gangrangâ ki wiyema Salomon nduo mi.
Natan azi ki Batseba ni b’ranga hi Salomon-nda
11 Ata yi máma Natan mi mba mi fe Batseba Salomon asumu, mi dat ala: Ndak hum nga ala Adoniya Hagit gorotna mi mbut wa amulâ d’uo zu? Wani saleina amulâ David mi we nga d’uo mi. 12 Wani ki tchetchemba, an nga ni dak d’alâ: Ndak le vumu ni, ndak mba sut tak ki goro’â Salomon mi. 13 Ndak i gen amulâ David, ndak dum ala: Salana amulâ, ni ang ba, hlan vunang ala gorona Salomon mba mi vrak blangâng mi kak yam zlam mang nga amula d’uo zu? Ni nana ba, Adoniya mi mbut wa amulâ ge?
14 Natan mi dat kua ala: Le ndak dap wa zla mak ka ded’a mamulâ ni, an tanda mba ni kal gevemu, mba ni dugud’om zla d’a ndak dumzid’a mi.
15 Batseba ti kal gen amulâ. Mam nga ni klavi abo mamara, Abisak ka Sunam-mba ti nga gevem á lum sunda. 16 Batseba ti tchok yat kä, ti grif kä avok amulâ. Amulâ mi djobot ala: Ndak min ni me ge?
17 Batseba ti hulong dum ala: Salana, ni ang ba, gun tang mi an wei manga avok Ma didina Alo mangâ ala ni gorona Salomon ba, mba mi vrak blangâng mi kak yam zlam mang nga amula d’uo zu? 18 Wani an hum ala Adoniya mi mbut wa amulâ bei ang we ba! 19 Mi tin nga lü ma ngolâ, mi ngat amuzleina, gro amuzlei suma d’orâ kaho’â ablaud’a mi, mi yi grongâ ki zlazi pet, ma ngat buzuna Abiyatar ki Jowap ma ngolâ hi azigar mangîna mi. Wani mi yi nga gorongâ Salomon ndi. 20 Ki tchetchemba, salana amulâ, Israel-lâ pet nga b’at tazi ala ang dazi woi yam sama mba mi vrak blangâng amula na. 21 Le hina d’uo ni, fata ang salana amul mana, ang mit ang i azulei kä ad’u abuyong ngolod’a, ami ki gorona Salomon mba mbud’umi ni d’igi suma tchona na.
22 Kid’a Batseba ti dap zla mat ta ded’a mamulîd’a, ma djok vun Alona Natan mi mba hur atranga hamulid’a. 23 Azongâ mi de mamulâ ala: Gola! Natan mi nga abua. Natan mi kal gen amulâ, mi grif kä avorom andaga, 24 mi dum ala: Salana amulâ, ni ang ba, he vuna mi Adoniya ala mi vrak blangâng amula, mi kak yam zlam mang nga amula ko zu? 25 Kayam mi i ini yam ahina d’a Zohelet-ta, mi tin lü ma ngolâ sä kua, mi ngat amuzleina, gro amuzlei suma d’orâ kaho’â ablaud’a mi, mi yi grongâ ki zlazi pet, suma nglona hi azigarîna ki Abiyatar ma ngat buzuna mi. Azi pet a nga te, a nga tche ki sed’emu, a nga er ad’uzi akulo ala: Amulâ Adoniya, ar va mi lang ngi! 26 Wani mi yi nga ma ngat buzuna Sadok koze Benaya Jehojada goroma d’oze gorongâ Salomon ndoze an tanda d’uo mi. 27 Natan mi hulong dum kua ala: Salana amulâ, na ni ang ndak á nga hurung á man sama vrak blangângâ bei dami ami azungeî mang suma d’engzengâ zu?
David mi man Salomon á vrak tamula blangâmu
28 Ata yi máma amulâ David mi dala: Agi yandï Batseba! Kid’a Batseba ti mba avorom kuad’a, 29 mi dat ala: Gola! An nga ni gunuk tan avok Ma didin ma bei matna ma nga mi ngomon teteu ata yima an nga kur ndakina. 30 An nga ni le ini vama an gunuk tan kam avok Ma didina Alona hi Israel-lâ ala: Ni goro’â Salomon ba, mba mi vrak tamula blangân á kak yam zlam man nda amula na.
31 Ata yi máma Batseba ti grif kä andaga avok amulâ, ti dala: Salana amulâ David, ar va mi lang ngi burâ ki burâ!
32 Bugola, David mi sun mi yï Sadok ma ngat buzuna ki Natan ma djok vun Alona ki Benaya Jehojada goroma. Ata yi máma azi mba avoromu. 33 Mi dazi ala: Agi togogi azungeî man suma d’engzengâ, agi hlagi gorona Salomon, agi tinim yam koro ma nda amula, agi igi ki sed’em avun mbiyo ma lau ma Gihon-na. 34 Ata yi máma Sadok ma ngat buzuna ki Natan ma djok vun Alona a vom mbulâ kamu, a tinim iram vam á kak amula yam Israel-lâ. Ata yi máma agi bugi adifa, agi eregi ad’ugi akulo ala: Amulâ Salomon, ar va mi lang ngi! 35 Bugola, agi igi ki sed’em hur azina, agi tid’igi blogomu. Ni mam ba, mba mi vrak blangân yam zlam man nda amula, kayam ni mam ba, an pad’am á kak amula yam Israel-lâ ki suma Juda-na mi.
36 Benaya mi hulong mi de mamulâ ala: Salana, ang de djiviya! Ni Ma didina Alo mangâ ba, mi dang zla ndata avunangû. 37 Ar mi kak ki Salomon d’igi mi kak ki ang na mi; ar amul mam mba ted’a ti kal manga.
Salomon a tinim iram vam á tamula
38 Sadok ma ngat buzuna ki Natan ma djok vun Alona ki Benaya Jehojada goroma zlapa ki suma a nga ngom azì ma amula suma Keret-na ki suma Pelet-na, a i gen Salomon, a hlum a tinim yam koro d’a amula hi David-ta, a i ki sed’em Gihon. 39 Ma ngat buzuna Sadok mi hle mbul ma a tinim iram vam kur zlub’ud’a hi Ma didinid’ina oîd’a kur gugura, mi vom yam Salomon á tinim iram vam á kak amula. Ata yi máma sana mi bu adifa, suma a nga ata yi mámina pet a nde er ad’uzi akulo ala: Amulâ Salomon, ar va mi lang ngi! 40 Suma pet suma a i ki sed’em hur azinina, a nga tit blogomu, a nga lü ki taulâd’a, a nga le furîd’a ngola. Andagad’a nga d’i yir abo siwel mazid’a.
Salomon mi vat hurum mbei yam Adoniya
41 Adoniya ki suma mi yazina pet, ata yima abozi dap tenina, a hum siwela hi sumid’a. Jowap tamba mi hum tchina hadifina, nga mi djop ala: Suma a siwel hur azina nana na ge? 42 Ata yima mi djop hina djopma, gol wani, Jonatan, ma ngat buzuna Abiyatar goroma mi mba. Adoniya mi dum ala: Angî sama hlang ngolina, ang hud’ïya, ang mba ni ki zla d’a djivid’a d’uo zu? 43 Jonatan mi dum ala: Hawa! An mba ni dagi nala, amulâ David mi pat wa Salomon á vrak amula blangâmu. 44 Wani David mi he vuna mi Sadok ma ngat buzuna ki Natan ma djok vun Alona ki Benaya Jehojada goroma ki suma Keret-na ki suma Pelet-na ala a i ki Salomon, a hlum a tinim yam koro ma amula. 45 Ata yi máma Sadok azi ki Natan a vom mbulâ kam a tinim amula avun mbiyo ma lau ma Gihon-na. Bugola, suma pet suma a tcholï ata yi mámina a nga le furîd’a kamu. Suma kur azinina pet a tum akulo. Ni ndata ba, agi nga humugi siwela wana. 46 Vama kalâ, a tinï wa Salomon yam zlam mba amula da’. 47 Ata yi máma suma sunda hamulâ David-na a mba a nga vum abom akulo ala: Ami min ala Alo mangâ mi nde simiyê Salomon ngola kal mangâ; ar amul mam mba ted’a ti kal manga! Wani amulâ David mbut tam yam azang mama, mi grif kä. 48 Amulâ mi dala: An hulong mersi mi Ma didina Alona hi Israel-lâ ma mi han sama vrak blangân ini á tamulina. Kal pet, mi aran lovota á wahle ndazina ki iranu.
49 Suma Adoniya mi yazina pet a le mandarâ abo ahle ndazina, a tum akulo, nge nge pî mi i yi mama. 50 Adoniya tamba nga mi le mandarâ abo Salomon, mi i mi ve abom ata yima ngal ahle suma ngat buzuna kengêm ma djedjed’engâ.
51 Sana mba mi de mi Salomon ala: Adoniya nga mi le mandarâ abongû, mi ve nga abom ata yima ngal ahle suma ngat buzuna kengêm ma djedjed’engâ, nga mi dala: Le an mba ka hî ni, ar amulâ Salomon mi gun tam ala mam tchan nduo tua!
52 Salomon mi dum ala: Le Adoniya nga mi tit djivid’a kukud’ogo ni, an mba ni lum va d’i! Wani le nga mi tit ata yat tuo ni, an mba ni tchumu! 53 Amulâ Salomon mi sun sana á halamï ata yima ngal ahle suma ngat buzuna. A vumï kä, mi mba mi grif kä avok amulâ Salomon. Salomon mi dum ala: Ang hulong avo hatangû.
