Kugiya ge Yusuf ne kugi na bá vya ma
1 Yusuf hon bage ne na yàl pal wak go: «Wi naa mbe ma galam ma ne swara mbyatɗa pool inna ge nama ne pal, pá bware ge ndu ge daage ne na galam wak digi. 2 Mo par mbi kop ge ne ɗeere ne fool kaal ge vya ge tok dab galam wak digi, poseya ne na bware ge yat swara.» Bage ne Yusuf yàl pal mbe ke dimma ne Yusuf ne jya̰ na go.
3 Swaga ge swaga ne ko̰y ɗe, a ya̰ nama mborra ne bama kwara ma. 4 A wat ne suwal diŋ ya zum, a gale ne be mbo kaal to pet ɗe, Yusuf jan bage ne na yál pal go: «Kare naa mbe ma pe, wa̰ nama se, jya̰ nama go: ‹Kyaɗa aŋ ba gwan ne mbi sone ge mbi kwaɗa kerra pal ɗaa? 5 Kyaɗa aŋ ba sel kop ge mbi bageyal ne njot kaŋ ne na, ge ne kwa ɗimil ma pe na me ɗaa? Kaŋ ge aŋ ne mbe no, aŋ ke sone.›» 6 Bage ne Yusuf yàl pal mbo wan nama viya̰ zi, jan nama fare mbe ma. 7 A jan na go: «Bageyal, mo te jan i ma fare go ɗaa? I mo dore ma, i ke kaŋ hir ge go mbe no to. 8 Ndi, i te va gwa̰ ne mo bware ge ne gá i galam ma zi ne suwal Kanan ya to’a? I ke ma̰ gyana ge i ba gwan kat sel bware ko dinar ne mo bageyal diŋ ya ɗaa? 9 Ne mo dore ma buwal zi, ndu ge a ne ɓol kaŋ mbe ya ne na tok go, na su dedet, i sḛ ma me, i gá mo̰r ge i bageyal ne.» 10 Ndu mbe jan nama go: «A kwaɗa, na ka dimma ne aŋ ne jya̰ mbe go. Ndu ge a ne ɓol kaŋ mbe ya ne na tok go, na gá mbi mo̰r, aŋ ge may ma aŋ ben uzi.» 11 Ndu ge daage har tene saa na galam eya suwar se, ne hage na wak me. 12 Ndu mbe é pe ɓyare nama galam ma pul, ne ga̰l pe go mbo á ge jyale ta. A mbo ya set kop mbe galam ge Bayami ne zi. 13 A taabe bama ba̰r ma ne bama ta uzi ndwara ke kḭḭmi, ndu ge daage yage na kaŋ ma na kwara pal, a gwan mbo suwal diŋ ya.
Kaɗeya ge Yuda ne Yusuf ta ne Bayami pe
14 Yuda ma ne na bá vya ma a det ya Yusuf go, na sḛ gale ne diŋ, a det kubiya suwar pal na ndwara se. 15 Yusuf jan nama go: «Aŋ te ke ma kaŋ go ɗaa? Aŋ be kwa go, ndu dimma ne mbi go, da ne pool ge ben kaŋ ge ɗimil ma pe zum to’a?» 16 Yuda jan na go: «I gwan jan i bageyal ma̰ gyana ɗaa? I da ne ma fare ge gwan janna iya ɗaa? I ɓol ma̰ ma fare ge ben ta ɗaa? A Dok bḛ ya̰l ge mo mo̰r ma pe zum ne. Ne se no, i gá mo̰r ge i bageyal ne, i sḛ ma, ɓanna ne ndu ge a ne ɓó kop ne na tok go.» 17 Yusuf jan nama go: «Mbi mbya ke no mbe to. Ndu ge a ne ɓó kop na tok go ɗeŋgo, gá mbi mo̰r ne. Aŋ ge may ma, gwa̰ me aŋ bá ta ya be fare.» 18 Yuda ndar tene ya na ta, jan na go: «Mbi bageyal, mo mo̰r kaɗe mo, ya̰ mbi jya̰ mo fare nde! Kaage mo saŋge pore mbi pal to, ago mo dimma ne Faraon go. 19 Mbi bageyal ele na dore ma go: ‹Aŋ bá, ko aŋ ná vya ge ɗogle ya go ɗaa?› 20 I jya̰ i bageyal no go: ‹I bá sabar ya go ɗu, i bá vya ge jyale ge i bá ne tó na sabar ge na ne zi ya go ɗu me, na ná vya su go. A na sḛ gá ne ɗu ne na ná pe go, na bá laar wa̰ na gḛ ge be to›. 21 Mo jya̰ mo dore ma go: ‹Gene me na ya, mbi kwa na ne mbi ndwara›. 22 I jya̰ mo go: ‹Vya mbe varse ne na bá to, kadɗa a ne na bá varse ya, na bá sú sù›. 23 Mo jya̰ i no go: ‹Kadɗa aŋ bá vya ge tok dab mbe mbo ja ne aŋ dagre to, aŋ ne pool ge kwa mbi ndwara to bat›. 24 Swaga ge i ne gwa̰ mo dore ge i bá ta ya, i wa̰ na fare ge mo ne jya̰ i ma pe. 25 Swaga ge i bá ne jya̰ i go, i gwa̰ mbo yat kaŋzam ya nde ɗe, 26 i gwa̰ ne na janna no go: ‹I ne pool ge gwanna be ge i bá vya ge jyale to. I da ne pool gwanna, amma i ne pool ge kwar ndu mbe ndwara to, kadɗa i bá vya ge jyale mborra dagre ne i to›. 27 Mo dore ge i bá jya̰ i no go: ‹Aŋ kwa kwa go, mbi gwale tó mbi vya sonmo ma azi, 28 ge ɗu ɗage ne mbi ta, mbi dwat go kavaar ga̰l wa̰ na ne, ɗiŋ ma̰ no, mbi be gwan kwar na to. 29 Kadɗa go aŋ gwan wan ge no mbe iya ɗe, tamekyala, kadɗa swagal a̰me ɓol na ya aŋ swaga mborra go, aŋ mbo é mbi wat taal zi ne kḭḭmi›. 30 Ne se no ɗe, kadɗa mbi gwanna mbo i bá ta ya be ge vya mbe kat dagre ne i to! Na laar wa̰ na gḛ ge be ɗo to, 31 ma̰ su, kadɗa na kwa na ya dagre ne i to. Ago i ma̰ e i bá wat taal zi ne kḭḭmi. 32 Ago mbi ge mo dore mbi ho̰ tene ne vya mbe no pe mbi bá ta, mbi jya̰ mbi bá go: ‹Kadɗa mbi gwan ne vya mbe ja hon mo to, mbi gá ndu ge ya̰l mo ndwara se ne ndwara dedet›. 33 Se no ɗe, mbi kaɗe mo, ya̰ mbi gá mo mo̰r vya mbe byalam go, amma ya̰ vya mbe gwanna ne na bá vya ma. 34 Mbi ne pool gwan mbi bá ta ya be ge vya mbe to to. Ya̰ mbi kwa yál ge mbi bá ne mbo njotɗa ne mbi ndwara to.»
Josef mi kuk b’oziyoma
1 Bugola, Josef mi he vuna mazong mam ma ngolâ ala: Ang oî bud’omeina hi sum ndazina kawuna, ndak yam ad’enga hi koro mazina á zid’a, ang hulong beged’a hi nge nge pî kur bid’im mamba mi. 2 Ang ge kop man ma kawei ma hapma kur bid’imba hi ma gorid’a zlapa ki bege mam mba gus awuna. Azong máma mi le d’igi Josef mi dum na.
3 Tcha yorogod’a, a ar sum ndazina ki koro mazina a iya. 4 Azi buzuk kei huyok azina, wani a i nga dei d’i. Ata yi máma Josef mi de mazong mam ma ngolâ ala: Ang i ad’u sum ndazina, ang faziya, ang djobozi ala: Ni kayam me ba, agi hulongôgi tchod’a yam djivid’a ge? 5 Ni kayam me ba, agi kulugï kopma hi salana ma tche mbina ma nga mi we kahle suma a nga mbana ge? Agi lagi ni sun nda tchod’a.
6 Azong máma mi i faziya, mi dazi zla ndata. 7 Azi hulong dum ala: Sama ngolâ, ni kayam me ba, ang de zla d’a hina d’a ge? Ami azungeî mangâ ndak á lami sun nda tcho d’a hina d’a d’i. 8 Ami hulongôngî nga ki bege d’a ami famizi kur bud’omei mamina avo Kanan-nda d’uo zu? Ni nana ba, ami dok kulumi ahle suma kawei ma hapma d’oze ahle suma lora avo hi salangâ ge? 9 Sama adigami ma ang fe kop máma aboma, mi ndak á tchid’a; ami tamid’a arami ni magumei mangâ mi.
10 Azong máma mi hulong dazi ala: D’igi agi dagi na, sama an fe kop máma aboma, mam tu ba, mi mbut magom mana; wani agi suma dingâ zla nga kagi d’i.
11 Atogo hina zak azi tchuk bud’omei mazina kä, nge nge pî mi but vun bid’im mamba woyo. 12 Azong máma mi nde hal kur bud’omeina, mi tinï ad’ud’a yam ma ngolâ gak mba yam ma gorâ, mi fe kop máma kur bid’imba hi Benjamin-nda. 13 Ata yi máma Josef b’oziyoma a haû baru ma atazina woyo. Nge nge pî mi djin ahlena huyok koro mama, a hulong avo kur azina.
Juda mi tchen Josef yam Benjamin
14 Juda ki b’oziyoma a mbaza avo hi Josef, mi nga avo tua. Azi grif kä andaga avoromu. 15 Josef mi dazi ala: Agi lagi ni suna me na ge? Agi wagi nga d’ala sama d’igi an na na ni ndak á we vama nga mbana hina d’uo zu?
16 Juda mi hulong dum ala: Sama ngolâ, ami dangî zla me d’ei ge? Zla d’a ami dat ta pad’ami zlad’a woi kamid’a nga zu? Alona mi ndäd’u tchod’a hi ami azungeî mangîd’a woi abua. Ami arami ni magumei mangâ zlapa ki ma ang fe kop mangâ kur bid’im mambina.
17 Josef mi dazi ala: Hawa yak! An ndak á le hina d’i! Sama an fe kopma aboma, ni mam ba, mi ar magom mana; wani agi suma dingâ igi gen abugi hawa.
18 Juda mi hut gevemu, mi dum ala: Salana, ang aran an azong mangâ ni dang zlad’a nde. Angî d’igi Faron na, ar hurung zal kan an azong mangâ d’i. 19 Salana, ang djobomi ami azungeî mangâ fata ala: Abugi nga zu? d’oze, Wiyegi ma ding nga zu? 20 Ami hulong dang ala: Abumi ma mamarâ nga, wiyemi ma gor ma mam vud’um ki mamarama nga mi. Abumi mi le kam heî, kayam mam arî abo asum vam tu; wiyem ma mbàna mi mid’a.
21 Ang dami ami azungeî mangâ ala: Agi mbandjïya, an min á wum ki iranu. 22 Ami dang ang salamina ala: Gor máma mi ndak á wal kabum mbi. Le mi wal kabumu ni, abum mba mi mid’a.
23 Ang dami ami azungeî mangâ ala le ami mbami nga ki wiyemi ma gor máma d’uo ni, ami mba wang irang nguo d’a. 24 Kid’a ami hulongômi gen abun azong mangîd’a, ami dum zla d’a ang damizid’a.
25 Abumi mi dami ala: Agi hulongôgi guzugï awuna nde. 26 Ami dum ala: Le wiyemi ma gorâ mi i nga ki sed’emi d’uo ni, ami imi d’i. Le mi i nga ki sed’emi d’uo ni, sa máma mba mi vami atam mbi.
27 Abumi mi hulong dami ala: Agi wagi ala amanda Rachel ti vud’un gro andjofâ ni mbà. 28 Ma hina mi ba woyo; an djib’er ala ambur ma ayîna mi vum wa, kayam an wum nga d’uo gak ini. 29 Le agi vagi ma wana kua, le vama tcho lum sä glovod’o ni, agi mba kalan azulei kä ki mamaran ni ki yor tad’a, kayam an djeng wa mamara.
30 Wani ki tchetchemba, le an hulong gen abun bei gor ma mam hurum vum heîna ki sed’emiya ni, 31 le mi we nga gor máma ki sed’emi d’uo ni, mam mba mi mid’a. Ami azungeî mangâ mba kalami abumi azong mangâ azulei kä ki mamaram ki yor tad’a.
32 Vama kalâ, an azong mangâ ni hle zlad’a hi gor mamid’a kan avok abunu, an dum ala: Le an hulongôngzï nga d’uo ni, tcho ndata arî kan burâ ki burâ gak didin. 33 An nga ni tchenengû, ar an mbut magom mangâ balum gor máma, ar mam i ki b’oziyoma. 34 Ni nana ba, an hulong gen abun bei gor máma ki sed’en nge? Ar an we ndak ka nga d’i mba yam abunda ki iran ndi.
