Yonatan mbo det Filistiya ma
1 Dam a̰me ɗu, Yonatan ge Sawul vya, jan na dore ge ne koy na kaŋ pore ma go: «Mbo ya nee mbo det Filistiya ma ge a ne ka ne ya go mbe ma.» Amma Yonatan be jan na bá pal to. 2 Sawul ka suwal Gibeya go̰r zum. Ka uwara grenad, na ge ne suwal Migron go pe zi. Ka da ne naa kikis myanaŋgal na pe go. 3 Bage tuwaleya ge ne ka swaga mbe go, na ge ne ka̰ ba̰r tuwaleya, a Ahiya ge Ahitub vya, na ge Ikabod bá vya. Ikabod ge Pineyas vya, Eli báŋ. Eli a na ge ne ka ke temel tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne Silo go ne. Amma ndu a̰me ɗu ne asagar ma buwal zi, a be kwa go Yonatan mbo ya yago to. 4 Ge go Yonatan dé ge ɓase ge asagar ge Filistiya ma ne ma buwal zi ya ɗe, Yonatan dó tene mborra ge njal wak zwabal ma azi buwal zi, ge ɗu dḭl Boses ge may dḭl Sene. 5 Njal wak zwabal ge ɗu da ne le kuu ya, ne Mikmas ndwara ŋga, ge azi ne le mbii ya, ne Geba ndwara ŋga me.
6 Yonatan jan na dore ge ne na pe go, go: «Mbo nee, nee mbo naa ge ne vya̰ ba̰y to mbe ma buwal zi ya. Tamekyala Bage ɗiŋnedin ba mbar nee, ago ko nee ka ŋgeɗo, ko gḛ, a̰me woɗege Bage ɗiŋnedin be ge hon nee halla to.» 7 Na dore jan na go: «Ke kaŋ ge mo ne ɓyare kerra, mbi ya mo pe go.»
8 Yonatan jan na go: «Nee ya̰ nama ta ya gwa, nee ba ɗage dyan ta, nama ndwara go gale. 9 Kadɗa a ma̰ jan nee ya go: Mḛ me! Aŋ da̰re i swaga ge ɗu go, i sḛ ma mbo aŋ ta ya ne, nee mbo mḛ swaga ge ɗu go, be ge mbo diŋ nama ta ya to. 10 Amma kadɗa a ma̰ jan nee ya go: Mbo me ya i ta go! Nee mbo mbo nama ta ya, go no a kaŋ ŋgayya ne go, Bage ɗiŋnedin hon nama ya nee tok go.»
11 Swaga ge nama sḛ ma jwak a ne dya̰ ta ya swaga ge Filistiya ma ne ka ne go ɗe, Filistiya ma jan ta go: «Nà! Ndi Ibriniya ma ne ɗage ja zut ne bama swaga woy ta ma zi ya no!» 12 Filistiya mbe ma jan nama go: «Ndé me ya i pe digi, i ba ŋgay aŋ go, i go.» Yonatan jan na dore ge ne na pe go, go: «Ndé ya mbi pe digi, ago Bage ɗiŋnedin hon nama ya Israyela vya ma tok go.» 13 Yonatan ka pwat nama ndwara zi ya, na dore kat ne na pe ya me. Yonatan ma ne nama det ta, amma naa ge Yonatan ne kan nama se ma, na dore ka hun nama cacat na pe go. 14 Halla ge zḛ ge ge Yonatan ma ne na dore ne há nama mbe no, a hṵ naa mbo kaŋ ge wara azi go, swaga ge gorse ɓermem go. 15 Filistiya ma sḛ wan vo gḛ, poseya ne bama asagar ma, ne naa ge ne suwal diŋ ma mwaɗak, vo mbe wan asagar ge njole swaga ma poseya ne nama ge ne zu ya zum ne kaŋ vḛneya pe ma, uwale suwar ndat. Ago, a ka da ne vo ge ɓaŋlaŋ. 16 Naa ge koy Sawul ma, ge a ne Gibeya ge suwal Bayami ne go ma, a kwar bama naa ge ho̰l ma ne syaya bataraŋ ɓarseya se sasar.
Zurra ge Israyela vya ma ne
17 Sawul tol na asagar ma, hon nama wak go: «Ndi me ta gale, a wuɗi mbo swaga ne nee buwal zi ne ɗaa?» A ndil ta, a ɓol go Yonatan ma ne na dore ne go to.
18 Sawul jan Abiya go: «Gene sandu wak tuli ge Dok ne ya.» Ago dam mbe go, sandu wak tuli ka Israyela vya ma buwal zi.
19 Swaga ge Sawul gale ne swaga jan na bage ke tuwaleya fare go gale ɗe, Filistiya ma ka gwan iigi digi bataraŋ waɗeya. Sawul jan bage ke tuwaleya go: «Ya̰ baŋ!» 20 Go̰r go, Sawul poseya ne na asagar ma mwaɗak, a mbo ya ɗiŋ swaga ge pore ne mbal ne go, ndi a kwar bama naa ge ho̰l ma ne hun ta, ne ta buwal zi. Nama iigiya mbe kat ɓaŋlaŋ ge be to. 21 Amma Ibriniya ma ge a ne ka zaŋgal Filistiya ma pe go ma, ge a ne ka ke pore dagre ne nama ma, swaga ge a ne kwa no, a saŋge ta ya Israyela vya ma pe go, Sawul ma ne Yonatan pe go. 22 Israyela vya ge may ma ge a ne woy ta ne njal ge Efrayim ne pṵṵl ma zi ma, swaga ge a ne za̰ go, Filistiya ma sya ne go sya ɗe, a wat ya zum, a ka yan nama pe hunna. 23 A dam mbe go ge Bage ɗiŋnedin ne zu Israyela vya ma. A yan nama ɗiŋ mbo Bet-Aven ndwara zḛ ya.
Asagar ge Israyela ne ma má Yonatan
24 Dam mbe go, Israyela vya ma za̰ yál ge be to. Ne da pe, Sawul e ɓase ma guni ta go: «Ndu ge ma̰ tat kaŋzam ya na wak zi be ge gyala dimma to, be ge mbi gale ne be gele tene ne mbi naa ge ho̰l ma to, a ŋgat na su.» Da ne pe no, dam mbe go ndu a̰me ɗu be tat a̰me zam na wak zi to. 25 Asagar ge Israyela ne ma mwaɗak a det ya murum zi, a kwa daaram ne sorra suwar se vit. 26 Swaga ge ɓase ma ne dé ya murum zi ɗe, a kwa daaram mbe suwar zi vit, amma ndu a̰me é na tok na ta zamma to, ne da pe, ɓase ma ka sya guniya ge bama ne guni ta vo. 27 Yonatan be kwa go, na bá e ɓase ma guni ta to, par na calaŋ ge ne na tok go daaram fegem zi, par na na wak zi zamma, na haŋgal e se, na ndwara tyan karaŋ. 28 Ndu a̰me ne ɓase ma buwal zi jan na go: «Mo bá é ɓase ma guni ta janna go: Ndu ge ne tat kaŋ zam ma̰ ya na wak zi, a ŋgat go na su. Da ne pe, ɓase ma lwage ya no!» 29 Yonatan jan go: «Mbi bá te é ɓase ma njot yál da ne da pe, ndi mbi za daaram no ŋgeɗo baŋ, mbi ndwara ne tyan’a no karaŋ. 30 Te go asagar ma ba zam kaŋzam ge bama naa ge ho̰l ma ne ya̰ nama, halla ge nama ne te ya gwan kat waɗeya ma̰ no.»
31 Dam mbe go, a hun Filistiya ma ne Mikmas go ɗiŋ mbo Ayalon ya. Asagar ma tyane gḛ ge be to. 32 A pal nama kaŋ ma, a wan gii ma, ne nday ma, nday vya ma, a vyan nama suwar zi, a zam nama ge swaga ge a ne ka̰ swama se mbe go. 33 A mbo jan Sawul go, asagar ma ke ne ya ya̰l ne Bage ɗiŋnedin ndwara se, a zam duur ma ne ya swaga ge kavaar ma swama ne ka̰ mbe go. Sawul jan go: «Aŋ te ke ma ho̰l go! Viŋgri me njal ge ga̰l ya mbi ta go ne se no.» 34 Uwale Sawul gwan jan go: «Mbo me asagar ma ta ya. jya̰ me nama go, nama mbo ne nama nday ma ne nama gii ma ya vyanna mbi ta go. Go no aŋ ba zam kavaar mbe ma be ge ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, swaga zam nama ge swaga ge a ne ka̰ nama swama se go to.» Ɗaal mbe zi, ndu ge daage mbo ne na kavaar ya, a vyan nama swaga mbe go. 35 A go no, ge Sawul ne sḭ twal tuwaleya ne Bage ɗiŋnedin pe. No a twal tuwaleya ge zḛ ge ge Sawul ne sḭ na ne Bage ɗiŋnedin pe ne. 36 Go̰r go, Sawul jan go: «Ɗaal mbe no zi, ya̰ me nee Filistiya ma pe, pá me nee nama kaŋ ma ɗiŋ cya̰wak, yá̰ me nee ndu a̰me ɗu ne ndwara to.» A vin, a jan go: «Ke kaŋ ge mo laar ne ɓyare.» Amma bage ke tuwaleya jan Sawul go: «Ele me nee Dok gale ɓya.» 37 Sawul ele Dok go: «A kwaɗa ge mbi mbo det Filistiya ma pore mballa ɗaa? Mo ba é i hál nama ko’a?» Dam mbe go, Dok gwan ne na fare jan pal to. 38 Sawul tol ga̰l ge ɓase ma ne ya pet, jan nama go: «Hale me pe kwaɗa, ndu ke ma sone ma̰ no ɗaa? 39 Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin, Bage ndwara, Bage ne má Israyela ne zi, mbi guni tene go ndu ge ne ke sone, a ŋgat na su, ko na ka mbi vya Yonatan.» Swaga mbe go ɓase ma zane kirib, ndu a̰me gwan ne na fare janna pal to bat. 40 Sawul jan go: «Aŋ ge Israyela ma mwaɗak, aŋ mḛ le ɗu, i ne mbi vya Yonatan i ba mḛ le ɗu me.» Ɓase ma jan Sawul go: «Ke kaŋ ge mo laar ne ɓyare kerra.» 41 Sawul jan Bage ɗiŋnedin go: «Dok ge Israyela ne! Ŋgay i fare ge fareba.» Daŋ det Yonatan ma ne Sawul, ɓase ma ndage digi suli baŋ. 42 Sawul jan go: «Uusi me baare i ne Yonatan pal.» Daŋ det Yonatan. 43 Sawul jan Yonatan go: «Ŋgay kaŋ ge mo ne ke.» Yonatan jan na go: «Mbi pa mbi calaŋ wak daaram pal, mbi za na no. Ndi mbi né, hṵ mbi!» 44 Sawul jan Yonatan go: «Kadɗa mbi ba hun mo ya to, Dok na mḛre mbi, mḛreya ge ndaar kaka.» 45 Ɓase ma jan Sawul go: «Yonatan su kyaɗa ɗaa? Te be na sḛ ge ne é Israyela hál pore ne to’a? Be mbyat ke go to! A fareba, ne jo̰ Bage ɗiŋnedin da ne ndwara, i ne pool vin go, ko na pala susu ɗu kikit na há det suwar se to, ago da ne Bage ɗiŋnedin ta, na sḛ ke kaŋ mbe dam ge ma̰ ge mbe go no.» Ne fare janna ge ɓase ma ne ta, a gwan hun Yonatan to. 46 Sawul ya̰ Filistiya ma be ge gwan yan nama pe. Filistiya ma gwan’a bama suwal ma go.
Muluk ge Sawul ne, ne na hir ma me
47 Swaga ge Sawul ne za gan suwal Israyela pal, mbá na naa ge ho̰l ge ne ve na se ma pore ndwara go: Mowab ma, Ammon ma, Edom ma, Soba ma, ne Filistiya ma me. Swaga ge daage go, ka hál nama. 48 Dam a̰me ɗu, ŋgay pool ge na ne, hál Amalek ma, go no zur Israyela vya ma ne nama ge a ne ka pál nama kaŋ ma tok go no.
49 Sawul tó vya ge sonmo ma ataa: Yonatan, Ichevi ne Malkichwa. Na vya ge gwale ma azi: ge ga̰l dḭl Merab, ge na pal Mikal. 50 Sawul gwale dḭl Ahinowam, a Ahimaas vya ne. Na asagar ma ga̰l dḭl Abner. Abner ge Ner vya. Ner me a Sawul sá ne. 51 Kich ge Sawul bá ma ne Ner ge Abner bá, a bá ge ɗu ge vya ma ne, na dḭl Abiyel. 52 Del ma ge Sawul ne ka gan zi ma mwaɗak, ka mbal pore ne Filistiya ma. A go no, swaga ge ne kwar ndu ge pool, ko ndu ge deŋgel ya ɗe, par na na asagar ma buwal zi.
Jonatan mi tchi azigar suma Filistê-na
1 Bur tu Jonatan Saul goroma mi de mazong mam ma mi zim ahle mam suma dur ayînina ala: Ang mbei ï ata adesâ hi azigarâ hi Filistê ma sä abo hina. Wani mi de nga abum mbi.
2 Saul mi nga kaka ir haga d’a Gibeya-d’a ad’u agu ma a yum ala grenat ma nga Migron-na. Azigar suma ki sed’ema a ni go ki kikis karagaya. 3 Ma ngat buzu ma nga ata yi mámina ni Ahiya Ahitup goroma, mi nga ki baru d’a efod’a atamu. Mam mi Fines gorom ngolona. Ni Eli ma ngat buzu ma nga avo Silo adjeuna gorom ngolo ma mbàna. Ikabot ni Ahiya abum wiyema. Wani aduk azigarâ sa we nga ala Jonatan mi iya d’i.
4 Avun lovot ta kal yam ahina d’a Jonatan mi i ata ades azigarâ hi Filistê-nid’a, ahuniyô suma dingâ mbà nga kua; d’a hid’a a yat ala Bozes, d’a mbàd’a a yat ala Sene. 5 D’a avoka nabo ma norâ ir Mikmas, d’a mbad’a nabo ma sutna ir Geba.
6 Jonatan mi de mazong mama ala: Ang mbei i ata ades azigar suma bei ngat bayâd’ina. Dam Ma didina mba mi ndjuniya. Le ei ablaud’a d’oze akid’eid’a pî, vama d’el Ma didina á kus ayînina nga d’i.
7 Azong máma mi hulong dum ala: Ang lahlena pet suma ang hurung minizina. Ang iya, an tit ad’ung d’igi ang hurung min na.
8 Jonatan mi dum ala: Djiviya! Ei ï ata sum ndazina, ei tageizi teya. 9 Le azi dei ala: Agi tchologi sä abogina gak ami imiza atagiya ni, ei tcholei ata yi máma; ei i atazi d’i. 10 Wani le azi dei ala: Agi mbeyegï atamiya ni, ei ïya, kayam ni vama taka woi ala Ma didina heizi wa aboya.
11 Azi djak a i tak tazi mi Filistê-na. Sum ndazina a de tazi ala: Gola! Hebre suma a ngei kä kur zulina a buzugï woi wana! 12 A de mi Jonatan azi kazong mama ki delezi akulo ala: Agi mbeyegi atamiya; ami mba tagagi va tu!
Ata yi máma Jonatan mi de mazong mama ala: Ang mbei blogonu. Ma didina mi hazi wa abo Israel-lâ. 13 Jonatan mi djak akulo yam ahinad’a ki dramba, azong mama nga mi i blogomu. Filistê-na a nga puk kä abo durâ hi Jonatan-na, azong mama nga blogom nga mi dogoziya. 14 Nde d’a Jonatan azi kazong mam ma ndazi ayîna avoka, a tchi Filistê-na d’igi dok mbà na. Yima a tchazi kuana ndak ir palumba tu. 15 Suma kur kangîna pet ki suma nga woi abuna kablaud’a hi suma pet a nga zlaga. Azigar suma a nga ngom yinina ki azigar suma a i á b’lak yinina a zlak mi. Andagad’a yira; azi le mandarâ ngola.
Israel-lâ a kus yam Filistê-na
16 Suma ndjola hi Saul suma a nga avo Gibeya d’a Benjamin-ndina, a we ablaud’a hi Filistê-nid’a ti b’rau woi vivreng, nge nge pî mi i iram vamu. 17 Ata yi máma Saul mi de mi azigar mama ala a ndum suma, a we ni nge ba, mi nga adigazi d’uo ge? Azi ndumuziya; Jonatan azi kazong mama a nga d’i.
18 Saul mi de mi ma ngat buzuna Ahiya ala mi hleï zandu’â hAlonina ka hî. Mi de na ni kayam me kur bur máma zandu’â hAlonina mi nga tinda kur kangâ hi Israel-lîna. 19 Kid’a Saul nga mi de zlad’a mi ma ngat buzuna tua d’a, siwel la kur kangâ hi Filistê-nid’a nga d’i i avogovogo. Kayam ndata, Saul mi de mi Ahiya ala mi djop Alona deï d’i.
20 Saul mi tok azigar mama, a i dur ayîna. Azi fe suma Filistê-na a nga durï tazi tata, a tchi tazi ngola heî. 21 Hebre suma a nga aduk Filistê-na adjeuna, ni suma a nga aduk azigar mazinina, a zlap ki Israel suma a nga ad’u Saul azi ki Jonatan-na. 22 Israel-lâ pet suma a ngei yam ahina d’a Efraim-mbina, a hum ala Filistê-na a wet wa ringâ, azi i ad’uzi á durâ mi. 23 Kur bur máma Ma didina mi had’enga mi Israel-lâ á kus ayîna; ayî máma mi i gak mi kal lei yam Bet-Aven.
Azigar suma Israel-lâ a sut Jonatan
24 Kur bur máma Israel-lâ a fe ndaka, kayam Saul mi gunuzi ala: Sama te tena bei afata mbut fladege avok bei an sä atchugulun ki man suma djangûnina, sa máma gunda vumu. Sa tu pî, mi te nga va d’i. 25 Suma pet a i aduk agud’a. Ata yi máma a fe mbul ayuma nga mi sor kä andaga. 26 Kid’a azigarâ a tchuk aduk agud’id’a, mbul ayuma nga mi djang kä, wani sa tu adigazi ma djom á ted’ina nga d’i, kayam suma pet a nga le mandara gunda.
27 Wani Jonatan mi hum nga d’ala abum gun suma d’a d’i. Mi hle totogo d’a abomba, mi djo mbul ayuma, mi sobomu; ata yi máma iram d’igila. 28 Sana tu aduk azigarâ mi dum ala: Abung gun suma ala: Le sa te va ini ni, gunda vumu. Ni kayam ndata ba, suma pet a seî wana.
29 Jonatan mi hulong dum ala: Abun mi mba ni ndaka yam sum meina. Gola! An iran d’igil wana! Ni kayamba an te mbul ayumid’a. 30 Ladjï azigarâ pet a tahle suma azi yozi abo sum mazi suma djangûnina ini ni, a mba tchi ini Filistê-na kal luo zu?
31 Kur bur máma Israel-lâ a dur Filistê-na tinï ad’ud’a Mikmas dei gak a mba Ajalon. Azi seî heî, 32 a nde yo ahlena hi Filistê-nina, a yo aho’â, amuzleina ki grozina, a ngad’azi ata yi máma, a mud’uzi ki buzuwaziya. 33 Suma a de mi Saul ala: Suma a le wa tchod’a avok Ma didina, kayam a nga mut ahlena ki buzuwaziya.
Amulâ Saul mi er ad’um akulo ala: Agi ni suma mbut ira! Agi ligid’anï ahina d’a ngola ka hî atogo. 34 Bugola, mi dala: Agi igi aduk suma, agi dazi ala a mbei gevenu, nge nge pî kamuhl mama, d’oze timi mama, a mbei ngad’azi ka hî, a mud’uzi bei azi le tchod’a avok Ma didina tala azi mud’uzi ki buzuwazi tutumbu d’a. Kur andjege ndata nge nge pî mi mba ki va mama á ngad’am ata yi máma. 35 Saul mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi Ma didina; ni yima ngal ahle suma ngat buzu ma avok ma mam minim mi Ma didinina.
36 Saul mi dazi ala: Ei i ata Filistê-na andjege d’a wanda, ei i hurumuzi gak yina fo mbeî, ei arei sa karid’a d’i.
Azigar mama a hulong dum ala: Ang lahlena pet suma ang hurung minizina.
Wani ma ngat buzuna mi dazi ala: Ei djobei Alona tua.
37 Kayam ndata, Saul mi djop Alona ala: Djivid’a an i ata Filistê-na zu? Ang mba hazi abomi zu? Wani kur bur máma Alona mi hulongôm nga humba d’i.
38 Saul mi yi suma nglo suma avok sumina pet gevemu, mi dazi ala: Agi halagi ad’ud’a djiviya, wagi ad’u tcho d’a a lat ini ndata. 39 An gun tan ki Ma didin ma bei matna ma suta hi Israel-lîna ala sama le tcho ndatina, le ni gorona Jonatan pî, a tchumu. Aduk azigarâ pet, sa hulongôm nga zla d’a de d’i.
40 Saul mi dazi ala: Agi pet tchologi woi abo tu; ami ki gorona Jonatan tcholomi woi abo tu mi.
A hulong dum ala: Ang le d’igi ang min na.
41 Saul mi djop Alona hi Israel-lîna ala: Ni kayam me ba, ang han humba ini d’uo ge? Ma didina Alona hi Israel-lîna, ang han humba ki togina. Le tcho ndata tcholî ata Jonatan d’oze anu ni, ang han humba ata vama a yum ala Urima ; le d’i tcholî ata azigarâ ni, ang han humba ata vama a yum ala Tumima na. Zla ndata nde ni yam Jonatan azi ki Saul; azigarâ a buzuk kei hawa.
42 Saul mi dazi ala: Agi lagi togina yam ami ki Jonatan. Togina nde yam Jonatan.
43 Ata yi máma Saul mi djop Jonatan ala: Ang tagan vama ang luma.
Jonatan mi hulong dum ala: An djo mbul ayuma avun totogo d’a abonda, an tumu. Gola! An ndak á tchid’a.
44 Saul mi dum ala: Le ang Jonatan a tchang nga d’uo ni, Alona mi kan sariya d’a ngola kanu.
45 Wani azigarâ a de mi Saul ala: Jonatan ma kus ayî ma ngolâ á sut Israel-lâ wa na, mi ndak á tchid’a zu? Nga na d’i! Ki simiyê Ma didin ma bei matna, ami min tumus sa kamba tu pî ti nde kä d’i, kayam mam dur ayîna kur bur máma ni kad’enga hAlonid’a. Ni hina ba, azigarâ a prut Jonatan ndei avun matna.
46 Saul mi ar bei i ata Filistê-na; suma Filistê-na a hulong avo hataziya.
Saul kus yam mam suma djangûna
47 Bugol la Saul mi kak amula yam Israel-lîd’a, mi dur ki mam suma djangû suma a nguyuma, nala, ki suma Mowap-ma, ki suma Amon-na, ki suma Edom-ma, kamulei suma Soba-na, ki suma Filistê-na. Ata yima lara ge pet mi kus kaziya. 48 Kur bur tu mi tak ad’eng mamba woi mi suma Amale’â, mi duruziya, mi prut Israel-lâ woi abo suma a nga hurum ahle mazinina mi.
Suma avo hatama
49 Saul grom suma andjofâ ni Jonatan, Jisvi ki Malkisua; grom suma aropma ni mbà, d’a ngola a yat ala Merap, d’a gora a yat ala Mikal. 50 Saul amamba ni Ahinowam, ndat ni Ahimas goromba. Azigar mama ngolâ a yum ala Apner, ni Ner goroma, ni Saul abum wiyema. 51 Kis Saul abum ki Ner Apner abum ni Abiyel groma.
Saul mi dur Filistê-na
52 Kid’a Saul nga kur amul mambid’a, nga mi dur ayî ma tchona ki Filistê-na. Kayam ndata, Saul le mi we sama ad’engâ d’oze sama ndak mandjufîna ni, mi vum azigar mama.
