Gan ge gwale ge suwal Saba ne mbo ya ndil Salomon
(1Gan 10:1-13)1 Gan ge gwale ge suwal Saba ne za̰ fare ge Salomon ne ma, na sḛ mbo ya Ursalima diŋ ndwara her Salomon pe ne fare eleya ge mbidgil ma. Mbo ya poseya ne naa gḛ na pe go, ne jambal ge in idir ge hur tuli ma, ne dinar ma, ne njal sergeleŋ ma me. Mbo ya Salomon ta, ele na fare ge na ne é na dulwak zi ma mwaɗak. 2 Salomon wan fare ma pe mwaɗak hon na, fare a̰me ge mbidgil ge Salomon ne day wan na pe to, be kat to bat. 3 Gan ge gwale ge suwal Saba ne kwar zwama ge Salomon ne, kwar na zok ge ne sḭ, 4 kaŋzam ge ne é na tabul pal zamma ma, ne swaga katɗa ge na dore ma ne ma, ne nama temel kerra ma, ne ba̰r ge naa ge ne hon kaŋzam ma ne kan, ne swaga e koo ge mbo wat zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya ma, kaŋ mbe ma ke na ajab, jan gan Salomon go: 5 «Fare ge mbi ne za̰ nama janna ge mbi suwal ya, mo pal ma, ne mo zwama ma, a fare ge fareba ma ne. 6 Swaga ge mbi ne mbo ya kwar kaŋ mbe ma ne mbi ndwara to, mbi be hon fareba to. Se no, mbi kwar ya go, a be waage mbi mo zwama le ɗu go dig to pet. Mo kwarra ma ne mo zwama waɗe fare ge mbi ne za̰ na waɗe. 7 Mo naa da ne laar saal! Mo dore ma da ne laar saal, ne da pe, dam ne dam, a ya go katɗa mo ndwara se ame mo zwama ma. 8 Uwareya ya Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne pal, na ge ne ɓyare go mo ka gan na hool gan pal ne na sḛ pe. Ago Dok ge mo ne laar wa̰ Israyela vya ma wan, ɓyare no go nama dḭl ka tolla ɗiŋnedin, é mo gan da ne pe go, mo ka ndu ge ke kaŋ ge dosol ne kaŋ ge jwap.»
9 Uwale, gan ge gwal ge suwal Saba ne hon gan Salomon dinar mbo kaŋ ge kilo dudubu ataa ne nus go, ne idir ge hur tuli ma gḛ ge be to, ne njal sergeleŋ ge siŋli ma me. A be kwar idir ge siŋli dimma ne na idir mbe ma go to.
10 Gan Huram dore ma poseya ne gan Salomon dore ma ge a ne mbo suwal Ofir ma, a gwan gene na dinar ma ya, ne uwara santal ma, ne njal sergeleŋ ge siŋli ma.
11 Gan Salomon nṵsi zok ge Bage ɗiŋnedin ne wak ma, ne na zok gan wak ge ndeya ma da ne uwara santal, cé biliŋ ma uwara da ne uwara mbe me. Kaŋ ma ge gan Salomon ne ke ma, ndu a̰me be ke na pe suwal Yuda go ɗu to. 12 Gan Salomon hon gan ge gwale ge suwal Saba ne kaŋ ge na laar ne ɓyare ma pet, ne kaŋ ge ne ele ma pet. Ho̰ na kaŋ waɗe kaŋ ge na sḛ ne gene na ya̰ na tok go.
Go̰r go, gwan na suwal ya poseya ne na dore ma.
Kaŋ ɓolla ge Salomon ne ma
(1Gan 10:14-24)13 Ge del ɗu pul zi, Salomon ka ɓol dinar kilo dudubu wara azi, 14 be ge isi dinar ma ne fool kaal ma ge a ne syal ne naa ge ne mbo gwasal ma tok go, ne naa ge ke suk ma, ne kaŋ ma ge gan ma ge Arab ma ne ma, ne ga̰l ge ndil suwal ma ne gene nama ya̰ hon Salomon to. 15 Gan Salomon sol ɓiyaar ge ga̰l ma kikis azi ne dinar, ɓiyaar ge daage ame dinar kilo myanaŋgal, 16 gwan sol ge zaaso ma kikis ataa, ɓiyaar ge daage ame dinar kilo ataa kikis ataa. Abe nama, é nama ge zok ge a ne tol na «Murum ge Liban ne» zi.
17 Gan Salomon gwan cer hool gan ɓaŋlaŋ ne andalam kiya̰r, so̰me na se ne dinar ge siŋli. 18 Hool gan mbe ka haal, ne se mbo na ta digi ya, koo ge eya ma myanaŋgal, swaga ge na koo ne e ne go ka so̰meya ne dinar. A ɗeere sonne ma azi na tok ma pal jwak. 19 A cer sonne ma mḛya ge swaga e koo mborra mbe ma go wol para azi, ndwara go, myanaŋgal le magul pal, myanaŋgal le matoson pal me. Amma, gan a̰me be ke kaŋ ge go mbe no hir na suwal go to.
20 Seɗe njot kaŋ ge gan Salomon ne ma pet a só nama da ne dinar, kaŋ zam kaŋzam ma ge ne zok ge a ne tol na «Murum ge Liban ne» zi ma mwaɗak a só nama da ne dinar ge siŋli. kaŋ a̰me ɗu ge ne só na ne fool kaal be kat to. Ago zaman ge gan Salomon ne zi, fool kaal be kat a̰me pe to. 21 Gan ka da ne fak ga̰l ge mbo ɗiŋ suwal Tarsisa ya ma, a gan Huram dore ma ka mbo ne fak ga̰l mbe ma ne. Del ataa pul zi, a ka gwan’a ndwara ɗu ne suwal Tarsisa ya ne dinar ma, ne fool kaal ma, ne andalam kiya̰r ma, ne bakḭ ma, ne njoole ge siŋli ma mbo ya hon Salomon.
22 Gan Salomon waɗe gan ge ne suwar pal ma pet ne kaŋ ɓolla, ne zwama me. 23 Gan ge ne suwar pal ma pet a ka ɓyare go bama kwa Salomon ndwara, ne za̰ na fare janna ge zwama ma ge Dok ne ho̰ na ne na zi ma. 24 Del ne del, ndu ge daage ka gene bobo ma ya hon na: Kaŋ ge ne fool kaal ma, ne dinar ma, ne ba̰r ma, ne kaŋ pore ma, ne idir ge hur tuli ma, ne tisi ma, ne kwara ma.
25 Salomon ka da ne swaga koy tisi ma ne pus pore ma dudubu anda, na tisi ma ka dudubu wol para azi, kan a̰me ma mbut koyya suwal ge ful zi ma go, a̰me ma mbut ya̰ nama na ta suwal diŋ Ursalima go me. 26 Suwal ma pet a ka Salomon pe se, ne maŋgaɗam ga̰l Efrat wak ya ɗiŋ mbo suwal ge Filistiya ma ne ya, ɗiŋ mbo suwal Masar warbe ya. 27 Gan Salomon saŋge fool kaal baŋneya bindik dimma ne njal ne zuli ne Ursalima diŋ go, saŋge uwara sedre baŋneya bindik ne uwara sikomor ne don ne babur pul go go. 28 A ka gene tisi ge Salomon ne ma da ne suwal Masar ma ne suwal ge ɗogle ma ya pet.
Siya ge Salomon ne
(1Gan 11:41-43)29 Kaŋ ge Salomon ne ke ge may ma, ne pe eya go diŋ mbo wak aya, a njaŋge nama ya maktub «Kaŋ kerra ge Anabi Natan» ne zi, ne maktub «Anabi Ahiya» ndu ge suwal Silo ne zi, ne maktub ge bage kwa ɗimil Yedo ne zi. Maktub ge Yedo ne wan maana ge Yerobowam ge Nabat vya, gan ge Israyela ne fare ma pe. 30 Salomon ke del wara anda na gan zi, Ursalima diŋ, ge Israyela vya ma pal pet. 31 Salomon sú na bá ma pe ya, a mbul na ge suwal ge Dawda ne go. Na vya Robowam zam gan na byalam go.
Amul la Seba-d’a ti mba á gol Salomon
(Gol 1 Amul 10.1-13)1 Amul la Seba-d’a ti hum zla Salomon, ti mba Jerusalem á kugum ki ne mamba, ti djobom yam zla d’a mudurid’a mi. Ti mba kazungeî matna ablaud’a ki djambala ad’ud’u, ti yoï mbul ma his ma afufuîna ki lora aneka ngola kahina d’a guzut kal teglesa teteng. Ti mba gen Salomon, ti djobom yam zla d’a ndat minit kuruta pet. 2 Salomon mi hulongôt humba yam zla d’a ndat ti djobom kata pet; zla d’a bei mam hulongôt humba kata nga d’i. 3 Ata yi máma amul la Seba-d’a ti we ned’a hi Salomon-nda kaziyam ma amul ma mam minima 4 ki te ma azi nga yomï yam tabulîna ki kaka hi mam suma sundid’a ki baruna hi suma a nga hum ahle suma tena kahle suma tched’ina kahle suma ngat buzu suma azi nga hazi mi Ma didina kur gong mam mba kud’orina mi. Ti ngo vunat tei hâ á gola, ti de mamulâ ala:
5 Zla d’a an humud’ï yam ambas manda kang ki ne mangid’a ni gagazi! 6 Kid’a bei an mba ni we ki iran tua d’a, an he nga gagazid’a yam zla d’a azi data d’i. Wani azi dan nga yam abo ngol manga ki ne manga d’uo ko! Wani simiyêng ma nde yinina mi kal ahlena pet suma an humuzina. 7 Suma avo hatangâ kazungeî mangâ a le furîd’a kayam azi nga tchola avorong burâ ki burâ á hum zla ne manga! 8 Ei gilei Ma didina Alo mang ma mi manang mi tining yam zlam mam mba amula á tamula yam Israel-lâ yam mam tambina. Kayam Alona nga mi le yam Israel-lâ, mi min ala a kak avorom gak didin. Ni kayam ndata ba, mi tining amula á ka sariya d’a d’ingêr ra memeta kaziya. 9 Bugola, amul la Seba-d’a ti hamulâ Salomon lora go ki tonna hindi ki nusa ki mbul ma his ma afufuîna ngola kahina d’a guzut kal teglesa teteng mi. Kur bur máma dei gak ini, sa nga bei mi mba ki mbul ma his ma afufuî ma hina na d’igi amul la Seba-d’a ti hum mamulâ Salomon hina ba.
10 Azungeîna hamulâ Hiram-ma kazungeîna hi Salomon-na a yoï lor ra Ofir-ra zlapa kagu sandalâ kahina d’a guzut kal teglesa teteng mi. 11 Amulâ Salomon mi min agu sandalâ á djak kakulo yam gong nga kud’ora hi Ma didinid’a, yam gong mam mba amula, mi gan ading ma gureina kading ma nglona mi suma hle sawala mi. Avok dei gak bur máma sa nga bei mi wagu sandalâ avo Israel hina ba.
12 Wani amulâ Salomon mi hamul la Seba-d’a ahlena pet suma ndat ti minizina kahlena pet suma ndat ti djobom kazina, mi hat he d’a hawad’a ngola kal yam ahle suma ndat ti mbamzina. Bugola, ti hulong yam ambas mata kazungeî matna.
Zla d’a a dat yam ndjondjoîd’a hi Salomon-nda
(Gol 1 Amul 10.14-29)13 Lor ra a nga mbat mi Salomon avo Jerusalem kur biza d’a tud’id’a ni tonna dok mbà, 14 zlapa ki lor ra ding nga a vat abo suma titid’a, abo suma mbut abozinid’a ki d’a a nga vat abo amulei suma Araba-nid’a ki d’a suma te yamba kur ambasa teteng a nga humzid’a mi.
15 Amulâ Salomon mi yor mboriyo suma nglo suma lora kikis mbà. D’a tud’a aneget ti hle ni kilona hi lorina karagaya karagaya. 16 D’a gureid’a kikis hindi, ta tud’a aneget ti hle kilona hi lorina ni hindi hindi. Salomon mi tchuguzi kur gong nga a yat ala Gonga hagu d’a Liban-nda d’a.
17 Amulâ mi min zlam mba ngola ki sï ahlo’â, mi gulud’ut ni ki lor ra bei zozota ba d’a. 18 Zlam ndata yima a djak akulo katna asem ma tinda ni karagaya, vama tin asem ma ding ma a lum ki lorina mi nga djinda ki zlamba mi. Yima a tin abong kama mi nga abo hî, mi nga abo hî, angus azlona mbà mi nga tchola abo hî tu, abo hî tu mi. 19 Angus azlona dogo yam mbà mi nga tchola ata yima a djak kakulo katna, karagaya abo hî, karagaya abo hî. Andjaf zlam mba hina d’a, ti nga kur leud’a ding ngi.
20 Kopma hamulâ Salomon-na pet a lumî ki lora, ahle suma sun suma kur gong nga a yat ala Gonga hagu d’a Liban-nda d’a pet a lazi ni ki lor ra bei zozota ba d’a mi. A le nga va ki kawei ma hap pi. Kur atchogoid’a hi Salomon-nda a gol kawei ma hapma ni va d’i. 21 Amulâ mi nga ki batod’a ablaud’a nga d’i i Tarsis zlapa kazungeîna hi Hiram-ma. Kur bizad’a hindi bato ndata nga d’i mba ki lora ki kawei ma hapma ki sï ahlo’â ki virâ kalei pawona mi.
22 Amulâ Salomon mi kal amulei suma ding suma yam ambas sa dingina pet ki ndjondjoîd’a ki ned’a mi. 23 Amulei suma yam andaga d’a dinga petna a nga mba á djop zlad’a mi Salomon yam ne d’a Alona mi humzid’a. 24 Amul ma lara pî adigazi nga mi mbam ki he d’a hawad’a, nala, ahle suma a lazi ki kawei ma hapmina, ahle suma a lazi ki lorina, baruna, ahle suma dur ayîna, mbul ma his ma afufuîna, akulumeina ki koro ma akulumei akulumeina mi. A nga le hina bizad’a ki bizad’a.
25 Salomon mi nga ki gongîyo suma tchuk akulumeina ki pusâ hakulumeina 4000 ki suma djang akulumeina 12.000, mi ar suma dingâ kä gevem avo Jerusalem, mi i ki suma dingâ kur azì ma nglo ma a tchuguzi kuana. 26 Mi te yam amuleina pet, tinï ad’ud’a avun alum ma Efrat-na dei gak mba yam andaga d’a Filistê-d’a, kal gak mba ir haga d’a Ezipte-d’a. 27 Amulâ mi mbut kawei ma hapma ablaud’a avo Jerusalem ni d’igi gireina na, agu sedrena ablaud’a ni d’igi diyaga d’a deî yam andaga d’a kä ata yima ligitimid’a na mi. 28 Akulumei suma Salomon mi nga ki na, a tcholozi ni Ezipte; suma hiuna, a tcholozi ni yam ambas sa dinga mi.
Matna hi Salomon-na
(Gol 1 Amul 11.41-43)29 Sunda hi Salomon-nda ara, d’a avoka ki d’a dananda, a b’irit nga kä kur Mbaktumba hi Natan ma djok vun Alonid’a ki D’a hi Ahiya ma Silona ma djok vun Alonid’a ki Zla d’a a ndat tei mi ma wahle suma a nga mbana Jedo yam Jerobowam Nebat goromid’a mi. 30 Salomon mi tamula avo Jerusalem yam Israel-lâ pet ni bizad’a dok fid’i. 31 Salomon mi mit mi i azulei kä ad’u abuyom ngolo. A tozom kur Azì ma ngolâ habum David-na. Goroma Robowam mi vrak tamula blangâmu.
