Wak tuli ge Yozias ne ke Bage ɗiŋnedin ndwara se
(2Maa 34:29-32)1 Gan teme a tó na naa ga̰l ge Yuda ne ma ne ge Ursalima ne ma ya na ta. 2 Gan poseya ne naa ge ne Yuda go ma, ne naa ge ne Ursalima diŋ ma pet, naa ge ke tuwaleya ma, ne anabi ma, ɓase ma pet, ne naa jabso go ɗiŋ mbo naa ga̰l, a mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya. A isi nama maktub ge wak tuli ne ge a ne ɓó na ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi mbe. 3 Gan mḛ tandal digi, ke wak tuli Bage ɗiŋnedin ndwara se ndwara hon tene bole Bage ɗiŋnedin koo pul, ne koy na eya ma, ne na wak honna ma, ne na njaŋgeya ma, ne dulwak ɗu, ne na sḛ mwaɗak me, ne koy fare ge ne njaŋge ne maktub wak tuli mbe no zi ma. Ɓase ma pet, a vin wak tuli mbe me.
Yozias gwan ne temel ge Bage ɗiŋnedin ne kerra ya na byalam go Yuda go
(2Maa 34:3-5)4 Gan jan kep tuwaleya Hilkiya, ne na goopol, ne naa ge koy zok ge Bage ɗiŋnedin ne wak ma go: «Abe me kaŋ temel ma ge a ne ke nama ne sḭḭm Baal pe, ne Achera pe, ne kaŋ ma ge ne pḭr digi ma pe ma uzi.» A mbo til nama ge baal pul ge Sedron ne ya, a abe nama sḭḭm ma mbo kan na Betel ya. 5 A tele naa ge tuwaleya ma ge gan ma ge Yuda ne ne é nama til dukan ma swaga sḭḭm ge suwal ge Yuda ne ma, ne suwal ge ne Ursalima ta gwa ma go, nama ge a ne ka til dukan hon sḭḭm Baal ma ne gyala ma, ne saba ma, ne guwa̰r ma, ne kaŋ ge ne pḭr digi ma pet ma, ne temel ta kerra uzi. 6 A he uwara ge sḭḭm Achera ne ne zok ge Bage ɗiŋnedin zi ya zum, a mbo ne na Ursalima go̰r zum ya, baal pul ge Sedron ne ya, a til na swaga mbe go, a kan na sḭḭm ma ge sḭḭm pala ma go. 7 A gul zok ge naa ge kaya ma ne, ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi uzi, na ge naa zaab ne ka tit ba̰r ne sḭḭm Achera pe swaga mbe go. 8 Gan teme, a tol naa ge tuwaleya ma ge ne suwal Yuda go ma ya pet. Vḛne swaga sḭḭm ma ne suwal Geba go ɗiŋ mbo suwal Bercheba ya uzi, swaga sḭḭm ma ge naa ge tuwaleya ma ne ka til dukan nama pal go ma. Gul twal tuwaleya ma ge a ne sḭ nama gwa ne viya̰ wak ga̰l ge suwal ne ma uzi me. Gul twal tuwaleya ge ne ka viya̰ wak ga̰l ge Juswa, ga̰l ge suwal ne uzi, na ge ne viya̰ wak ga̰l ge ne tok magul pal. 9 Go no puy ɗe, naa ge tuwaleya ma ge a ne ke tuwaleya hon kaŋ sḭḭm ma a be ka ya̰ nama viya̰ ke tuwaleya ge twal tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne pal Ursalima diŋ to. Amma a ka zam katugum ge be jiya̰l hore ɗeŋgo poseya ne bama na vya ma. 10 Yozias vḛne swaga sḭḭm Tofet ge ne ka baal pul ge Hinnom vya ma ne se uzi, ne da pe na kaage ndu gwan mbo til na vya hon dok Molok to. 11 Yozias hun tisi ma ge gan ge Yuda ne ma ne tyare hon dok gyala uzi, ne viya̰ wak pala ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne go, na ge ne ka gwa ne zok ge ajibaŋ Netan-Melek ne, ndwara go zok ma ge ne ziyar go ma. Yozias til pus pore ma ge ne dok gyala pe ma uzi me. 12 Gan Yozias gul twal tuwaleya ge gan ge Yuda ne ma ne sḭ na Ahaz zok pala digi uzi, gul twal tuwaleya ma ge Manasa ne sḭ nama ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne yapul ma go jwak uzi. Swaga ge ne tí nama, abe nama siim ma mbo kan nama ge baal pul ge Sedron ne se ya. 13 Gan vḛne swaga sḭḭm ma ge gan Salomon ne sḭ nama ge njal ge uwara olive ne pala digi, na ge ne Ursalima ndwara go ŋga tok le ge sya go uzi, Salomon, gan ge Israyela ne sḭ nama hon sḭḭm Achera, sḭḭm ge sone kakatak ge Sidon ma ne, ne sḭḭm Kemos, sḭḭm ge sone kakatak ge Mowab ma ne, ne sḭḭm Milkom ge seŋgre kakatak ge Ammon ma ne ma. 14 Yozias ɓá kaŋ sḭḭm ma uzi, syal uwara ge sḭḭm Achera ne uzi, abe naa dasana ma kal, kan nama swaga sḭḭm mbe ma go.
Yozias gwan ne temel ge Bage ɗiŋnedin ne kerra ya na byalam go Israyela go
(2Maa 34:6-7)15 Uwale, Yozias gul twal tuwaleya ge ne ka Betel go uzi, ndwara go, swaga sḭḭm ge Yerobowam ge Nebat vya ne sḭ na, na ge ne é Israyela vya ma wat sone zi. Til swaga sḭḭm mbe uzi, saŋge uzi sḭḭm, til uwara ge sḭḭm Achera ne uzi me. 16 Swaga ge ne saŋge tene se, kwa sḭḭm pala ma ge njal pala digi, teme a abe na kal ma ne sḭḭm mbe pala ya, til nama twal tuwaleya mbe pal ndwara vḛne na uzi, dimma ne fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na ndu ge Dok ne wak zi go. Jya̰ fare mbe ma no pal. 17 Yozias ele swaga go: «A sḭ́ ma kaŋ ne ya go no ɗaa?» Naa ge suwal ma jan na go: «A sḭḭm pala ge ndu ge Dok ne ge ne mbo ne Yuda ya, ge ne jya̰ fare ge mo ne wi nama wak mbe ma no, ge twal tuwaleya ge Betel ne pal go ne.» 18 Jan nama go: «Ya̰ me na! Ndu a̰me na é na tok ge na kal ma ta to.» A ya̰ na kal ma, a ya̰ anabi ge ne mbo ne Samariya ya kal ma me.
19 Uwale, Yozias gul zok ge swaga sḭḭm ma ne ge gan ge Israyela ne ma ne sḭ nama ge suwal ge Samariya ne ma go ndwara e Bage ɗiŋnedin laar hotɗa uzi pet. Ker nama dimma ca ne na ne ke swaga sḭḭm ge Betel ne go. 20 Vyan naa ge tuwaleya ma ge swaga sḭḭm mbe ma ne ge a ne swaga mbe ma go, ge bama twal tuwaleya ma pal, til naa dasana ma kal nama pal. Gwan mbo Ursalima ya.
Vḛso ge Paska ne kerra
(2Maa 35:12Maa 18-19)21 Swaga mbe go, Yozias hon ɓase ma pet na wak go: «Ke me vḛso Paska ne Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne pe dimma ne njaŋge ne maktub wak tuli mbe zi go.» 22 Ago ne zaman ge naa ge kun sarya ma ne ka Israyela pal ya day, ɗiŋ mbo ya zaman ge gan ge Israyela ma, ne gan ge Yuda ne ma go, vḛso Paska ge go mbe hir be ke ɗu to. 23 A ke vḛso Paska mbe ne Bage ɗiŋnedin pe, Ursalima go, swaga ge Yozias gale ne ke del wol para tiimal na gan zi go.
Doreya ge Yozias ne, ne na temel ge ne ke pe
(2Maa 35:20-27, 2Maa 36:1)24 Yozias ban naa ge ne jan fare ne siya ma, ne naa ge ne é waɗal ma, ne naa ge ne ke sḭḭm mo̰r ma ne suwal Yuda ma ne Ursalima go uzi, ndwara wi fare ma ge maktub eya ne wak, na ge bage tuwaleya Hilkiya ne ɓo na ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi.
25 Ge Yozias ndwara zḛ, gan a̰me ge ne gwa̰ ya Bage ɗiŋnedin ta ne dulwak ɗu, ne na sḛ mwaɗak, ne na pool mwaɗak, eya ge Musa ne pal to, ko na go̰r go, gan a̰me ge ne ke ne na go, a to.
26 Go no puy ɗe, Bage ɗiŋnedin be gwan’a se ne na pore juliliya ge na ne ke Yuda pal to, ne kaŋ kerra ge Manasa ne ke ndwara é na tiiɗiya ma pe. 27 Ne pe no, Bage ɗiŋnedin jan no go: «Mbi mbo yan Yuda ne mbi ndwara se uzi, dimma ne mbi ne ya̰ Israyela uzi ne mbi ndwara se go. Mbi mbo saŋge suwal Ursalima ge mbi ne tá na mbi go̰r, zok ge mbi ne jya̰ go mbi dḭl mbo tol na zi, mbi mbo ke ne na go no me.»
Siya ge Yozias ne
(2Maa 36:2-4)28 Kaŋ ge Yozias ne ke ge may ma mwaɗak, a njaŋge nama ya maktub maana ma ge gan ge Yuda ma ne zi. 29 Swaga ge Yozias gale ne na gan zi go ɗe, Faraon Neko gan ge suwal Masar ne, ɗage ya det Asiriya ma gan pore ge maŋgaɗam Efrat wak go. Yozias ɗage na ndwara zi tele na viya̰. Swaga ge Faraon ne kwa na, hun na Megido go. 30 Na asagar ma gwan ne na siya ne Megido ya, mbo ya Ursalima diŋ ne pus pore, a mbul na na taal siya zi. Swaga mbe go, naa ge ne suwal Yuda go ma, a tal Yoyahaz ge Yozias vya, a e na gan na bá byalam go, Ursalima diŋ.
Yoyahaz, gan ge Yuda ne
(2Maa 36:2-4)31 Yoyahaz ame gan da ne del wara azi para ataa, za gan Ursalima diŋ saba ataa. Na ná dḭl Hamutal, a Irmiya, ndu ge suwal Libna ne vya ne. 32 Ka ke kaŋ ge sone ma Bage ɗiŋnedin ndwara se dimma ne na báŋ ma ne ke go. 33 Faraon Neko wan na, fet na se ne zul ge Ribla ge suwal Hamat ne go, ndwara go na ka gan suwal Ursalima go to. E suwal na tyare na fool kaal kilo dudubu ataa ne dinar kilo tapolɗu me. 34 Faraon Neko wan Eliyakim ge Yozias vya, é na gan na bá byalam go, er na dḭl Yoyakim. Wan Yoyahaz mbo suwal Masar. Yoyahaz su suwal Masar ya . 35 Yoyakim hon Faraon bware ge ne é na tyareya. Yoyakim é ndu ge daage syal bware ne dinar pool mbyatɗa ge na ne pal ndwara hon Faraon Neko.
Yoyakim, gan ge Yuda ne
(2Maa 36:5-8)36 Yoyakim ame gan da ne del wara azi para anuwa̰y. Za gan Ursalima go del wol para ɗu. Na ná dḭl Zebuda, a Pedaya, ndu ge suwal Ruma ne vya ne. 37 Ka ke kaŋ ge sone ma Bage ɗiŋnedin ndwara se dimma ne na bá ma ne ke go.
Josiyas mi hulong zlap darigïd’a kAlona
(Gol 2 Sun hAm 34.29-32)1 Ata yi máma na wat, amulâ Josiyas mi yï suma nglo suma Juda-na ki suma Jerusalem-ma pet gevemu. 2 Amulâ ki suma Juda-na pet ki suma a nga kaka avo Jerusalem-ma, suma ngat buzuna, suma djok vun Alona kablaud’a pet suma nglona ki kemba a tchuk krovo kur gulumuna hi gong nga kud’ora hi Ma didinid’a. Mi ndum zla d’a kur mbaktum mba Alona mi djin vunam kurut ta a fat kur gong mambid’a avorozi pet. 3 Amulâ mi ar tchola akulo ata yam ata yima nding ma a minim á de zlad’ina, mi djin vunam ki Ma didina á tit yam vun ma he mama, yam gat mam mba tetenga ki hurun tu ki tam pet mi, á tit yam zlad’a hi vun ma djin mam ma a b’irim kur mbaktum ndatina mi. Suma pet a djin vunazi yam zla ndata mi.
Josiyas mi d’el Juda-na á kud’or alo ma hawa ya’â
(Gol 2 Sun hAm 34.3-5)4 Bugola, amulâ mi he vuna mi ma ngol ma ngat buzuna Hilkiya ki suma avunama ki suma ngat buzu suma a nga ngom vun gong nga kud’ora hi Ma didinid’ina ala a yo ahle suma kur gonga hi Ma didinid’a suma a nga le ki sunda mi Bäl ki Asera kahle suma akulona woi pet. A i ngalazi sä woi bugol azì ma Jerusalem-ma avun toliyon nda Kedron-nda, a yo butna, a im sä woi Betel.
5 Josiyas mi dik suma ngat buzuna mi fileina suma amulei suma Juda-na a tinizi á ngal dubang ma his djivid’ina yam yima nding ma kur azì ma Juda-na ki yima go ki Jerusalem-ma woyo, mi dik suma a nga ngal dubang ma his djivid’ina mi Bäl kafata ki tilâ ki tchitchiu d’a tetenga kahlena pet suma akulonina woi mi. 6 Mi pat agu ma murguli ma a pum malo d’a a yat ala Asera-d’a na woi kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’a á i ngalam mbei bugol Jerusalem avun toliyon nda Kedron-nda, mi i b’lagam mbei a mired’em bud’um kä kaseziya, a yom a yagam sä woi yam asud’a hi suma houd’ina. 7 Josiyas mi to gongîyona hi suma gaulangâ suma a nga kur gulumuna hi gong nga kud’ora hi Ma didinid’ina woyo. Ni gongîyo suma aropma a nga tchil baru d’a a le ki sunda malo d’a a yat ala Asera-d’a kuana. 8 Bugola, Josiyas mi yï suma ngat buzuna pet suma kur azì ma ngol ma Juda-nina, mi to yima nding ma azi nga ngal dubang ma his djivid’ina kama woyo, tinï ad’ud’a avo Geba dei gak mba Berseba. Mi to yima nding ma avun agrek ma tetengâ ki ma avun agre’â hi Josue ma ngol ma hur azina ma nga avun agrek ma kala abo ma gulanina woi mi. 9 Wani suma ngat buzu suma yam yima nding mámina, mi arazi nga lovota á hahle suma ngat buzuna yam yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Ma didinina avo Jerusalem mbi, wani a nga te navungô ma a lum bei angufina zlapa ki b’oziyozina.
10 Josiyas mi b’lak yima Tofet ma nga avun hor ra Hinom-mba, kayam sa mi ngal gorom mandjuf foze gorom mba atcha kakud’a á he ngola malo ma Molo’â d’uo d’a. 11 Mi yo akulumei suma amulei suma Juda-na a tinizi irazi vazi á le sunda mafatina woyo. Azi ni kur gongîyo suma go ki vun gonga hi Ma didinid’a go ki hur gonga hi Netan-Melek ma sundina. Mi ngal pus ma a tinim iram vam á le sunda mafatina woyo.
12 Mi to yima ngal ahle suma ngat buzu ma teteng ma amulei suma Juda-na a minim akulo yam gonga hi Ahas-sina ki ma Manase mi minim kur atrang nga mbà d’a avun gonga hi Ma didinid’ina, mi pleyêzi woi ndjandjap. Ata yi máma, mi yozi mi tchuguzi sä woi kur toliyon nda Kedron-nda. 13 Mi b’lak yima nding ma Salomon amul ma Israel-lâ mi minim avor Jerusalem d’ar abo ma ndjufâ hahina d’a B’lak sumid’a mi Astarte alo d’a ndjendjed’a hi suma Sidon-nid’a, Kemos alo ma ndjendjed’a hi suma Mowap-mina, mi Milkom alo ma ndjendjed’a hi suma Amon-nina mi. 14 Mi to ahina d’a tcheta woyo, mi kus agu ma murguli ma a pum mi Asera-na kä woyo, mi oî asok suma yam yi máma mi.
Josiyas mi d’el Israel-lâ á kud’or alo ma hawa ya’â
(Gol 2 Sun hAm 34.6-7)15 Josiyas mi b’lak yima ngal ahle suma ngat buzuna ki yima nding ma Jerobowam Nebat goroma mi minim avo Betel á zut ki Israel-lâ á le tchod’ina woyo, mi ngal yima nding máma woyo, mi mbud’um butna, mi ngal agu ma murguli ma a pum mi Asera-na woi mi.
16 Ata yi máma Josiyas mi pret iram blogom mi we asud’a yam yima ndingâ akulo, mi ge sunda a yoï asok suma kur zul ndatina, a ngalam yam yima ngal ahle suma ngat buzu máma á mbud’um ndjendjed’a d’igi ma djok vuna hi Ma didinina mi de woi avok na. 17 Josiyas mi djop ala: Ahina d’a an wat sä mola wanda ni d’a me ge?
Suma kur azì mámina a hulong dum ala: Nasud’a hi ma djok vun Alona ma tcholï Juda-na, ni sama de zlad’a yam ahlena pet suma ang ndagazi ini yam yima ngal ahle suma ngat buzu mámina.
18 Ata yi máma Josiyas mi dazi ala: Agi aragi asu ndata! Ar sa mi do aso’â hi ma djok vun Alona máma d’i! Kayam ndata, azi ar asok máma woi zlapa kaso’â hi ma djok vun Alona ma tcholï Samari-na mi.
19 Josiyas mi to gongîyo suma ata yima nding suma a minizi kur azì ma nglo ma Samari-na suma amulei suma Israel-lâ a minizi á zal hur Ma didina woi hina dedege d’igi mi to suma Betel-lâ woi na mi. 20 Mi ngat suma ngat buzu suma a nga le sunda yam yima nding ma teteng mámina, mi ngalazi akulo yam yima ngal ahle suma ngat buzu ma teteng máma, mi ngal asok suma dingâ yam yi máma mi. Bugola, mi hulong avo Jerusalem.
Juda-na a le vun til ma Pa’â
(Gol 2 Sun hAm 35.12 18-19)21 Amulâ Josiyas mi he vuna mi suma pet ala: Agi lagi vun til ma Pa’â á he ngola mi Ma didina Alo magina d’igi mbaktum mba Alona mi djin vunam kura ti de na. 22 Tinï ad’ud’a kur atchogoid’a hi nglo suma a nga tak lovota mi Israel-lîna d’oze dedei d’a amuleina a nga te yam Israel-lîd’a kamulei suma a nga te yam suma Juda-nid’a, suma Juda-na a le nga vun til ma Pak ma hina na yazi tu d’i. 23 A le vun til ma Pak máma á he ngola mi Ma didina avo Jerusalem, ni kur biza d’a dogo yam klavandi d’a Josiyas nga mi tamulid’a.
Amul la ted’a dabid’a hi Josiyas-sa
(Gol 2 Sun hAm 35.20-272 36.1)24 Wani Josiyas mi b’lak suma a nga djop ki suma azuleina ki suma a nga de zlad’a yam vama nga mbana ki filei mazi ma a yum ala terafima ki filei ma tetengâ kahle suma ndjendje suma a nga kur ambas sa Juda-d’a ki suma avo Jerusalem-ma woi pet. Ni hina ba, mi ge yam kä ad’u zlad’a hi Gata d’a a b’irit kur mbaktum mba ma ngol ma ngat buzuna Hilkiya mi fat kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’id’a. 25 Amul ma avok Josiyas soze ma blogom ma he tam mi Ma didina ki hurum tu ki muzagam pet kad’engêm pet á tit yam Gata hi Moise-sa pet d’igi mam na na nga d’i.
26 Hina pet pî, Ma didina hurum mi zal ngola heî yam suma Juda-na, mi vat nga hurum mbei d’i, kayam ahle suma pet suma amulâ Manase mi lazina a zalam hurum ngola heî. 27 Ma didina mi dala: An mba ni dik suma Juda-na woi avoron d’igi an dik Israel-lâ woi avoron na mi. An mba ni ge Jerusalem azì ma an manama ki gong nga ngol la an djin vunan kat ala: Ni kua ba, an mba ni tak simiyên ndeyo d’a woyo.
28 Sunda hi Josiyas sa ara kahle suma mi lazina pet, a b’irizi nga kä kur Mbaktum mba de zlad’a yam Sunda hAmulei suma Juda-nid’a. 29 Kur atchogoi mamba, Faron Neko amul ma Ezipte-na mi i ki azigar mama avun alum ma Efrat-na á ndjun amul ma Asiri-na. Wani amulâ Josiyas mi min ndi, mi ngavam vunam á durâ. Kid’a Faron mi wumba, mi tchum Megido. 30 Azungeî mama a hlumï mad’am ki pusâ Megido, a mbam Jerusalem, a tozom kur zul mamba. Bugola, suma Juda-na a hle goroma Jowahas, a vom mbulâ kamu, a tinim amula balum abuma.
AMULEI SUMA JUDA SUMA A TAMULA BUGOLÂ
Jowahas mi tamula yam Juda-na
(Gol 2 Sun hAm 36.2-4)31 Kid’a Jowahas mi kak amulid’a, bizamî dok mbà yam hindi. Mi tamula avo Jerusalem tilâ hindi. Asum a yat ala Hamutal ni Jeremi ma Libina-na goromba. 32 Jowahas mi le sun nda tcho d’a lara ge pet avok Ma didina d’igi abuyom ngolo na. 33 Faron Neko mi vum mi djinim ki kindjingâ avo Ribla yam andaga d’a Hamat-ta, kayam mi tamula avo Jerusalem mbuo d’a. Ata yi máma Faron Neko mi tin tara yam suma kur ambasina kawei ma hapma tonna hindi, lora kilona dok hindi mi. 34 Faron Neko mi pat Eliyakim Josiyas goroma, mi vragam amula balum abumu, mi djogom simiyêm ala Jojakim. Wani Jowahas mam i ki sed’em Ezipte, mi mit sä kua. 35 Jojakim nga mi tar kawei ma hapma ki lora kur leu mamba d’igi Faron Neko mi ngazizi kazi na; nge nge pî mi he mamba, Jojakim mi hat mi Neko.
Jojakim mi tamula yam Juda-na
(Gol 2 Sun hAm 36.5-8)36 Kid’a Jojakim mi kak amulid’a, bizamî dok mbà yam vahl. Mi tamula avo Jerusalem bizad’a dogo yam tu. Asum a yat ala Zebuda ni Pedaya ma Ruma-na goromba. 37 Jojakim mi le sun nda tchod’a avok Ma didina d’igi abuyom ngolo na.
