1 Amma Dariyus ndu ge Mede, ame gan ne del wara myanaŋgal para azi.
Dolla ge Danyel ne sonne wak zi
2 Dariyus ndil go na kwaɗa ge na e paca ma kis para wara azi na suwal pal mwaɗak. 3 E naa ataa ge nama pal, ne da pe nama ba ka mbo ya wan nama kaŋ ge ne ke ne suwal go ma pe, go no fare a̰me ge sone ba mbo ya gan pal to. Ago Danyel ka naa ge ataa mbe ma buwal zi. 4 Ne jo̰ Danyel ka da ne o̰yom ge ajab ne na zi ɗe, waɗe naa ga̰l mbe ma ne paca mbe ma pet waɗe. Gan ka ɓyare go na e na ga̰l suwal pal pet. 5 Swaga mbe go, naa ga̰l mbe ma ɓanna ne paca ma ɓyare viya̰ go bama ɓo fare a̰me ge sone ge Danyel ne ke ne suwal pe, amma a ɓol fare a̰me ge sone, ko solom na ta to, ne da pe ka ɗeŋger. 6 Naa mbe ma jan ta go: «Nee ɓol fare a̰me ge syal Danyel koo to, nee ta ɓol fare a̰me eya ge na Dok ne pal tamekyala.»
7 Swaga mbe go, naa ga̰l mbe ma ne paca ma har ta mbo ɓol gan, a jan na go: «O gan Dariyus, ka ne ndwara ɗiŋnedin! 8 Naa ga̰l ge ne suwal pal ma mwaɗak, ɓanna ne paca ma, ne naa ge koy kaŋ ma, ne naa ge yuwaleya ma, ne naa ge ndil suwal ma pet, a za̰ ta go gan ho̰ na wak njaŋgeya go: ‹Ɗiŋ dam tapolɗu, ndu ge daage pet ge ne ke kaɗeya ya hon dok ge ɗogle, ko ndu a̰me ge ɗogle be ge mo gan to, a do na tuul se sonne wak zi›. 9 Se no, o gan, njaŋge eya mbe no, mo e mo logom na ta, na kaage ndu a̰me na è na to eya ge Mede ma ne Perse ma ne pal, na ge ndu ne mbyat er na to bat.» 10 Nama fare janna pal, gan Dariyus e na logom eya mbe ta.
11 Swaga ge Danyel ne kwa go, gan e na logom ya eya mbe ta ɗe, mbo na diŋ ya, ndé na burgu digi, na ge na fenetre ne hage le Ursalima pal ya zi. Ndwara ataa dam ge ɗu go, ka gur na koo se kaɗeya, ne uware na Dok me, dimma ne na ne ha̰le kerra go. 12 Naa mbe ma har ta mbo ɓol Danyel ne á tene kaɗe na Dok. 13 Swaga mbe go, a mbo ɓol gan, a jan na go: «Mo te be njaŋge eya ne go, dam ge tapolɗu mbe ma no zi, kadɗa ndu a̰me kaɗe dok a̰me ge ɗogle ya, ko ndu a̰me ge ɗogle be ge mo gan to, a dó na tuul se sonne wak zi to’a?» Gan gwan ne nama janna go: «A mbe go, eya ge Mede ma ne Perse ma ne pal, na ge ndu ne mbyat er na to ɗaŋ.» 14 A gwan her fare, a jan gan go: «Danyel, na ge a ne pá na ne suwal Yuda ya mbe, ndi mo kaŋ senna, ndi eya ge mo ne kaŋ senna me, ke na kaɗeya ndwara ataa dam ge ɗu go.»
15 Swaga ge gan ne za̰ fare mbe ɗe, fare mbe ke na yál ge be to, ka ɓyare go na zur Danyel. Ɗiŋ gyala mbo dimma, ka ke viya̰ go na má na mbḛ. 16 Amma naa mbe ma har ta gwan’a gan ta, a jan na go: «O gan, kwa go ne eya ge Mede ma ne Perse ma ne zi, kadɗa gan njaŋge eya ya, ndu a̰me ne pool er na to bat» 17 Swaga mbe go, gan hon wak go, a wa̰ Danyel ya, a do na tuul se sonne wak zi. Gan jan Danyel go: «Mo Dok ge mo ne á tene ke na temel mo̰r, na má mo.» 18 A mbeɗe njal a̰me ya, a dibi na tuul wak go. Gan e na logom na ta, e logom ge na naa ga̰l ge temel ma ne na ta me, ne da pe, na kaage a ke Danyel fare a̰me ge ɗogle to. 19 Gan gwan na diŋ ya, dwam be ge zam kaŋzam, be gwale. Dam fí na to bat.
Máya ge Danyel ne ne sonne wak zi
20 Gan ɗage cya̰wak vḛ har tene mbo tuul ge sonne ma ne wak ya. 21 Swaga ge ne ya̰ ya tuul wak go, oy Danyel ne ka̰l a̰se go: «Danyel, mo̰r ge Dok ge ndwara ne, mo Dok ge mo ne á tene ke na temel mo̰r, má mo ya ne sonne ma wak zi ko’a?» 22 Danyel gwan ne gan janna ya go: «O gan, ka ne ndwara ɗiŋnedin! 23 Mbi Dok teme na maleka ya dibi sonne ma wak, nama sḛ ma be ke mbi a̰me to. Ago mbi be ke fare a̰me ge sone Dok ndwara se to, mbi be ke mo ya̰l a̰me to me» 24 Swaga mbe go, ne laar saal, gan hon wak go, a wa̰ Danyel ne tuul se ya digi. Swaga ge a ne wa̰ na ya digi, a ɓol go jwaŋ a̰me ne na ta to, ne da pe, e na saareya na Dok pal. 25 Gan hon wak go, a wa̰ naa ge a ne kaŋge Danyel ma ya, a ka̰ nama ne nama vya ma, ne nama gwale ma sonne ma wak zi. A gale ne be det tuul pul se ya, sonne ma fan nama digi, a kacage nama.
26 Go̰r go, gan Dariyus njaŋge maktub hon pehir ma, ne suwal ma, ne naa ge ne far wak ge daage pet ge ne suwar pal ma go:
«Ka me halas zi! 27 Mbi hon wak go, ge mbi suwal go mwaɗak, a ho̰ Dok ge Danyel ne hormo, a sya na vo me.
ago, na sḛ Dok ge ndwara ne,
ya go katɗa ɗiŋnedin,
na muluk pe aya to,
ya na hool gan pal ɗiŋnedin.
28 Na sḛ bage zurra, ne bage máya ne,
ke kaŋ ŋgayya ma ne kaŋ ajab ma
digi zi ya ne suwar pal ne,
a na sḛ má Danyel ne sonne ma wak zi ya ne.»
29 Danyel ka zam zḛ zḛ temel zi ge muluk ge Dariyus ne go, ne muluk ge Sirus ndu ge Perse ne go me.
Suma djangûna hi Daniel-lâ a gun dauna kä kamu
1 Dariyus mi nga hurum á wal leu mamba kä ad’u kis yam dok mbà á tin suma nglo suma a yazi ala satrap-ma kat gagang pet mi. 2 Mi tin satrap suma dingâ nglod’a kazi hindi. Ma adigazi á hindid’ina ni Daniel. Kayam satrap-ma a ndum suma kur leu mazid’ina mi suma hindi ndazina, kayam ahlena hamulîna a b’lak kei d’i. 3 Daniel mi kal ndrom suma nglo suma mbà ndazina ki satrap suma dingâ pet, kayam muzuk ma kal teglesâ mi nga kurumu. Kayam ndata, amulâ mi djib’er ala mba mi tinim ngola yam leud’a pet.
4 Kayam ndata, ndrom suma sunda ki satrap-ma a nga hal lovota á tchugum zlad’a kam yam sun nda le d’a kur leud’id’a. Wani azi fe nga yina d’oze tchod’a atam tu d’i, kayam mam mi ma d’engzeng ma a fe nga va kam mbuo ma a fe nga vama tcho atam mbuo mi na. 5 Ata yi máma sum ndazina a de tazi ala: Le ei fei nga zla d’a ei vei ki Daniel mámid’a d’uo ni, ei mba fei zla d’a ei vum ki d’a ni kur gata hAlo mamid’a.
6 Atogo hina zak Daniel ndrom suma nglo suma mbàna ki satrap-ma a i gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ Dariyus, ar va mi lang ngi! 7 Suma nglo suma te yamba kur leud’ina, suma ngom ahlena, satrap-ma, suma de d’alâ ki suma te yamba a ndjak vunazi ala djivid’a ang amulâ ang tchi wala yam gat ta amula, ang de woi kat ala: Ni gat ta ad’enga kur bur ma dok hindina. Le sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ni, a mba ge sa máma kur zula hazlonid’a. 8 Ki tchetchemba, amulâ, ar ang tin gat ndata, ar ang tin abong kua tala ti ka’î gat ta bei sa mi ndak á mbud’ut kä ba d’a d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-na na d’a.
9 Kayam ndata, amulâ Dariyus mi tin gat ndata, mi tin abom kua mi.
A ge Daniel kä kur zula hazlonid’a
10 Ata yima Daniel mi wala amulâ mi tin wa abom yam gat ndata na, mi hulong avo hatamu. Mi djak akulo kur gong nga yam ndrata akulod’a, mi mal fenetre d’a irat abo ma Jerusalem-mid’a woyo. Bur ma tuna nga mi grif kä avok Alona yam hindi, nga mi tchenemu, mi gilem simiyêm mi, d’igi nga mi ladjeu dei na. 11 Ata yi máma sum ndazina a mba ki siwela gandjau, a fe Daniel nga mi tchen Alo mama ki hud’a.
12 Bugola, a i gen amulâ kua, a dum zlad’a yam gat ta amula, a dum ala: Amulâ, ang tin abong kur gata ala kur bur ma dok hindina sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ba na, a gum kur zula hazlonid’a d’uo zu?
Amulâ mi hulong mi dazi ala: Gagazi, d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a de na, sama ndak á mbud’ut kä na nga d’i!
13 Sum ndazina a hulong de mamulâ kua ala: Amulâ! Daniel ma aduk Juif suma a yozï magombina, nga mi hang ngola d’i, nga mi ge yam kä ad’u gat ta ang tin abong kuad’a d’uo mi! Bur ma tuna nga mi tchen Alo mama yam hindi!
14 Kid’a amulâ mi hum zla ndatid’a, hurum b’lak ngola, mi djib’er kurum á prut Daniel leyo. Nga mi hal lovota ki so tad’a á prut Daniel lei gak afata niga. 15 Wani suma djangûna hi Daniel-lâ a hulong gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ, ang wala gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a ti min ala gat ta lara ta amulâ mi tinit mi tin abom kuad’a, ti ka’î gat ta bei mbud’ut kä ba d’a.
16 Kayam ndata, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki Daniel, a gum kä kur zula hazlonid’a. Amulâ mi de mi Daniel ala: Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi prud’ung ngeyo! 17 A hlahinad’a, a dugut avun zula. Amulâ mi tum tampong mama ki tampongâ hi mam suma nglonina kua tala ar sa mi mbut zla d’a ding kä yam zlad’a hi Daniel-la d’uo d’a. 18 Amulâ mi hulong avo hatamu, wani kur andjege ndata mi d’el tam bei te tena, mi bur nga sen ndi, mi d’el sum mama ala a mbamï katcha d’a gor ruo mi.
Daniel mi nde woi kur zula hazlonid’a
19 Tcha yorogo d’a yina mi nga ad’um fod’id’a, amulâ mi tchol akulo ki yina kukurumuka, mi i avun zula hazlonid’a atogo zak. 20 Kid’a mi mba go avun zulid’a, mi yi Daniel ki hur ma hata, mi dum ala: Daniel, azongâ hAlo ma bei matna ba na, Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi ndak á prud’ung nga woi avun azlona d’uo zu?
21 Daniel mi hulong dum ala: Amulâ, ar va mi lang ngi! 22 Gagazi, Alo mana mi sunï malaika mama á duk vun azlona! Mi lan nga vama tcho d’i, kayam an le nga vama tcho avorom mbi, an le nga vama tcho avorong ang nguo mi.
23 Ata yi máma amulâ mi le furîd’a ngola, mi he vuna ala a hleï Daniel woi akulo kur zula. A hlumî akulo woi kur zula, a fe nga mbil atam tu d’i, kayam mi tin hurumî yam Alo mama. 24 Bugola, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki suma a tchuk zlad’a yam Daniel-lâ, a tchuguzi kur zula hazlonid’a kamiyôzina ki grozina. Azlona mi kizagazi asogozi bei a tcha kä ad’u zula ba.
25 Bugol ahle ndazina, amulâ Dariyus mi b’ir mbaktumba mandjaf suma pet, mi suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet, mi suma a nga kaka yam andagad’ina pet ala:
Ar agi kagagi ki halasa ngola!
26 An he vuna kur leu manda pet ala:
Ar nge nge pî mi le mandara Alona hi Daniel-lâ.
Ar mi ge yam kä avorom mi,
kayam mam mi Alo ma bei matna ba na.
Ni ma nga kaka gak didina,
leu mamba nga d’i b’lak kei d’i.
Ni ma nga mi te leud’a gak dabid’a hatchogoid’ina.
27 Ni ma nga mi sut sana, ni ma nga mi prud’um mbei mi na.
Ni ma nga mi lahle suma simata kahle suma atchapma
sä kur akulod’a, ka hî yam andagad’a mi na.
Ni ma sut Daniel lei avun azlonina mi.
28 Bugol ahle ndazina, Daniel mi i avogovok kur atchogoi d’a Dariyus nga mi tamulid’a. Bugola, mi i avogovok kur atchogoi d’a Sirus amul ma Perse-na nga mi tamulid’a mi.
