Ezekiyas mbo jan Isaya fare ge ne ɓó na
(Isa 37:1-9)1 Swaga ge gan Ezekiyas ne za̰ fare mbe, taabe na ba̰r ma ne na ta uzi, kan kasigir na ta, ɗage mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya. 2 Teme Eliyakim bage ne gan yàl pal, poseya ne Chebna bage njaŋgeya, ne ga̰l ge naa ge ke tuwaleya ma ne ma mbo ɓol Isaya ge Amoz vya ne kasigir bama ta kanna, 3 ne ka̰l ge Ezekiyas janna go: «Dam ge ma̰ mbe no, a dam laar pisil, ne mḛreya, ne saaso ne. Vya swaga tolla mbya ne, amma na ná pool ge ḛ́ na tolla ya se to. 4 Tamekyala, Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne za̰ fare ge gan ge Asiriya ne ne teme na garlaŋ pore ya sal Dok ge ndwara. Tamekyala Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne ma̰ mḛre na ne fare ge na ne za̰ pe. Kaɗe ne naa ge ne gá mbe ma no ma pe nde.»
5 Gan Ezekiyas dore ma mbo ɓol Isaya. 6 Isaya jan nama go: «Aŋ mbo jan aŋ bageyal go, Bage ɗiŋnedin jan go: Mo za̰ fare asar ge Asiriya ma gan ne teme na dore ma ya jan mbi, sya nama fare janna mbe ma vo to. 7 Mbi mbo kan o̰yom a̰me na zi, swaga ge ne mbo za̰ fare a̰me ya, mbo gwan mbo na suwal ya, mbi mbo e ndu a̰me hun na na suwal diŋ.»
Gan ge Asiriya ne iigi Ezekiyas ge ndwara azi
(Isa 37:8-13, 2Maa 32:17)8 Garlaŋ pore ge Asiriya ma ne zá̰ go, na gan ɗage ya ne suwal Lakis go mbo det suwal Libna pore mballa. Na sḛ gwan mbo ɓol na. 9 Gan ge Asiriya ma ne za̰ go Tiraka gan ge Kuch ma ne ɗage ja det na pore mballa. Swaga ge ne zá̰ fare mbe no, teme naa mbo ɓol Ezekiyas ne ka̰l janna go: 10 «Aŋ mbo jan Ezekiyas, gan ge suwal Yuda ne go: Ya̰ Dok ge mo ne, na ge mo ne é mo jobreya ne na pal, na vyale mo ne fare janna go: ‹gan ge Asiriya ne mbo ame suwal Ursalima dḛ to to.› 11 Mo ɗe, mo za̰ kaŋ ma ge gan ma ge suwal Asiriya ne a ne ke ne suwal ma, a burmi nama uzi kakaɗak. Mo dwat go, mo dḛ mbo ɓur uzi’a? 12 Mbi bá ma burmi suwal Gozan ma ne suwal Haran, ma ne suwal Resef, ne Eden vya ma, nama ge a ne suwal Telasar go ma, nama dok ma day zur nama ɗaa? 13 Gan ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Arpad ne, ne ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Sefarvayim ne, ne ge suwal Hena ne, ne ge suwal Ivva ne ma ya da ɗaa?»
Kaɗeya ge Ezekiyas ne
(Isa 37:14-20)14 Ezekiyas ame maktub ne naa ge temeya ge gan Asiriya ne ma tok go, isi na, mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya, hare na se Bage ɗiŋnedin ndwara se. 15 Ezekiyas ke kaɗeya Bage ɗiŋnedin ndwara se go: «O Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, mo ge ne ka ne kavaar ge digi zi ya ma pal, mo Dok ne ɗu kikit ge muluk ge ne suwar se ma pal pet. A mo dó digi ma ne suwar ne . 16 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor, zá̰. O! Bage ɗiŋnedin dó mo ndwara ndilla, zá̰ sáso ge Senakerib ne teme mo ya, mo Dok ge ndwara ne. 17 Bage ɗiŋnedin, a fareba, gan ge Asiriya ne ma burmi pehir ge ɗogle ma ne bama suwal ma uzi. 18 A ka̰ nama dok ma ol zi, ago kaŋ mbe ma a be dok ma ne to, a kaŋ ge naa dasana ma ne ke nama ne bama tok zi ma ne baŋ, ndwara go, uwara ma ne njal ma. A burmi nama. 19 Se no, Bage ɗiŋnedin, Dok ge i ne, má i ne na tok go, go no muluk ge ne suwar pal ma pet a mbo kwa go, a mo Bage ɗiŋnedin Dok ne ɗu kikit.»
Anabi Isaya jan Ezekiyas ka̰l ge Dok ne
(Isa 37:21-35)20 Isaya ge Amoz vya dol temel jan Ezekiyas go: «Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne jan go: Mbi za̰ kaɗeya ge mo ne ne Senakerib, gan ge Asiriya ne pe ya go. 21 Ndi fare ge Bage ɗiŋnedin ne jan na pal no:
Siyona, vya kale,
ndil mo kaŋ senna,
cot tene da ne mo,
Ursalima, vya kale,
syal na pala mo pe go.
22 Mo te sá wuɗi ɗaa?
Mo te sḛ wuɗi ɗaa?
Mo ndogle fare janna wuɗi pal ɗaa?
Mo ndi Bage mbegeya ge Israyela ne kaŋ senna ɗer ɓaa?
23 Ne mo naa ge temeya ma wak zi, mo sá Bageyal.
Mo jya̰ go:
Ne ɓase ge mbi pus pore ma ne ta,
mbi say mbo njal pala digi ya,
mbi wá ɗiŋ mbo murum ge Liban ne pul zi ya,
ndwara syal uwara Sedre ge ne waɗe ne kwaɗa ma,
ne syal uwara Sipres ge ne waɗe ne haal ma,
mbi say ɗiŋ na njal pala njeel digi ya,
mbi dé ɗiŋ na murum pul kuɗi zi ya.
24 Mbi á tub ma, mbi njó pehir ge ɗogle ma mam,
mbi fyá̰ maŋgaɗam ma ge suwal Masar ne,
ma mwaɗak ge mbi koo zi.
25 Mo Senakerib, mo be kwa go
mbi é kaŋ mbe da ne zaŋgal ya day to’a?
Mbi nṵsi nama nṵsi ne zḛ ya day to’a?
Se no, mbi wi kaŋ ma ge mbi ne vḭ tene ke nama wak.
A mbi sḛ é mo burmi suwal ge ne vé ne gulum ga̰l ma se ne.
26 Nama naa ge suwal ma tok sú ya se leɗet,
nama sḛ wanna vo, saaso wan nama ya go.
A gá ya dimma ne sugur ne ful zi go,
ko dimma ne sugur twagal go,
ko dimma ne sugur ge ne don ne zok pala digi,
ge ne fya̰ uzi be ge det ya zonna go go.
27 Swaga ge mo ne kat se,
ge mo ne wat zum,
ge mo ne gwan’a diŋ,
ko ge mo ne julili pore mbi pal,
mbi kwa nama kwa.
28 Ne jo̰, mo ɗage ya juliliya mbi pal,
fare janna ne jegreya ge mo ne det ja mbi togor zi.
Ne no pe, mbi mbo tyal mo vo̰r zi,
mbi mbo kan mbi arjam mo wak zi,
mbi mbo e mo gwanna ne viya̰ ge mo ne he na ya.
29 Mo Ezekiyas, no mbo kat kaŋ ŋgayya ne mo pe: Madel aŋ mbo zam swara bagar, demle puy aŋ mbo zam swara bagar. Amma del ge ataa go, aŋ ba ɗage zare aŋ kaŋ ma, ne syat nama, ne ɗḭ aŋ oyo̰r ma, ne zam nama gale. 30 Naa ge ne gá ne ndwara ne pehir ge Yuda ne zi ma mbo kat dimma ne uwara ge ne kan na too ma suwar zi, gwan tol vya ma na pala digi go. 31 Ge Ursalima diŋ, naa a̰me ma mbut mbo gá ne ndwara, ge njal ge Siyona ne pal, naa a̰me ma a mbo ɓurra.
No a kaŋ ge Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne mbo kerra yil ge na ne ge zi ne.» 32 Ne pe no, Bage ɗiŋnedin jan ne gan ge Asiriya ne pe go:
«Na sḛ mbo wat suwal mbe diŋ to,
mbo mbal kajamle suwal mbe go to,
mbo mbo ya na ndwara zi ne na ɓiyaar ma to,
a mbo tor swaga digi ndwara mbo det suwal mbe to bat.
33 Mbo gwan ne viya̰ ge na ne he na mborra ya,
mbo wat suwal mbe diŋ to bat,
ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
34 Mbi mbo koy suwal mbe, mbi mbo má na,
ne mbi dḭl pe, ne mbi dore Dawda pe me.»
Siya ge Senakerib ne
(Isa 37:36-38, 2Maa 32:21-22)35 Ɗaal mbe zi, maleka ge Bage ɗiŋnedin ne mbo ya, hun Asiriya ma naa dudubu kis para wara tiimal para anuwa̰y bama swaga katɗa go. Swaga ge a ne kore digi cya̰wak, a tan ta ne siya ma tabeya se njinjik. 36 Senakerib, gan ge Asiriya ma ne gwan mbo kat suwal Ninive ya. 37 Dam a̰me ɗu, ne na dok Nisrok zok zi, swaga ke kaɗeya go, na vya Adrammelek ma ne Saretser a hun na ne kasagar. A syat bama pe so mbo suwal Ararat. Na vya Esar-Haddon ame gan na byalam go.
Ezekiyas mi djop Isai
(Gol Is 37.1-7)1 Kid’a amulâ Ezekiyas mi hum zla ndatid’a, mi haû baru mama woyo, mi tchuk baru d’a dodora atamu, mi i kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’a. 2 Ata yi máma na wat mi sun Eliyakim ma ngol ma yam azì ma amulina ki ma b’ir mbaktumba hamulîna Sepna ki suma nglo suma dedeina hi suma ngat buzunina gen Isai ma djok vun Alona Amot goroma, a tchuk baru d’a dodora atazi mi.
3 Azi dum ala: Ezekiyas mi dami ala ami dang ala: Ini ni bur ma yor tad’a, ni bur ma ngopa, ni bur ma zulona mi. Ki tchetchemba, ei ni d’igi atcha d’a ti nde vuta wani ti ndak nga á vut gorotna woi d’uo d’a na. 4 Amul ma Asiri-na mi sunï mam ma avun ma ngolîna á ngul Alo ma bei matna. Dam Ma didina Alo mangâ mi hum wa ngul ndata pet, dam mba mi ngobom yam zla d’a mam humuta kla. Ki tchetchemba, ang tchen Ma didina yam mam suma a arâ. 5 Suma Ezekiyas mi sunuzina a mbaza gen Isai.
6 Isai mi dazi ala: Zla d’a agi i dat mi salaginid’a ba wana: Ma didina mi dala: An hum ngul la suma nglo suma hamul ma Asiri-na a ngulunda, wani ang le mandarâ yam zla d’a azi data d’i. 7 An mba ni hum djib’er ra dinga. Ata yi máma mam mba mi hum zla d’a dinga, mba mi hulong yam andaga mamba. An mba ni tchum sä hî ki mbigeu d’a fiyaka.
Sanakerip mi ngobozi kua d’ei
(Gol Is 37.8-132 Sun hAm 32.17)8 Ma avun ma ngol ma Asiri-na, mi hum ala salama mi ar wa Lakis, mi i wa á dur ki Libina, mam i fum sä kua. 9 Ata yi máma Sanakerip mi hum ala Tirhaka amul ma Etiyopi-na mi mba atam á durâ. 10 Kayam ndata, mi ge sun nda dinga ata Ezekiyas amul ma Juda-na, mi dum ala: Ar Alo mang ma ang tin hurung kam heîna mi lobong vunang ala an mba ni hle Jerusalem mbuo d’i. 11 Ang tang hum zla d’a amulei suma Asiri-na a lat kandaga d’a dinga, a b’lagat teid’a. Ang djib’er ala ang tang mba sud’a zu? 12 Kid’a abuyon suma avorona a b’lak Gozan ki Haran ki Resef ki Telasar azì ma ngolâ hi suma Eden-na, alona handjaf sum ndazina mi sud’uzi woi zu? 13 Ang wamul ma Hamat-na kamul ma Arpat-na kamul ma Sefarvayim-ma kamul ma Hena-na kamul ma Iva-na, azi nga ni lara ge?
Tchenda hi Ezekiyas-sa
(Gol Is 37.14-20)14 Wani Ezekiyas mi ve mbaktumba abo suma sun suma Asiri-na, mi ndumud’u. Ata yi máma mi i kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’a, mi malat tei avok Ma didina. 15 Bugola, mi nde tchenda ala: Ma didina, Alona hi Israel-lîna, ang ma nga kaka yam zlam mang nga amula aduk tcherebênina, angî Alo ma tu ma yam leu d’a pet ta yam andagad’id’a, angî Ma lakulod’a kandagad’ina mi. 16 Ma didina, ang tin humang ang huma! Ma didina, ang mal irang, ang gola! Ang hum ngul la Sanakerip mi ngulung ang Alo ma bei matnina. 17 Ma didina, gagazi, amulei suma Asiri-na a tchi andjaf suma dingâ woyo, a b’lagazi andaga mazid’a woi mi. 18 A tchuguzi alo mazina aduk akud’a, kayam mam nga nalo ma gagazina d’i, wani nahle suma suma a minizi kabozina, naguna kahinad’a hawa. A b’lagazi woyo. 19 Wani ki tchetchemba, ang Ma didina Alo mamina, ang sud’umi woi abo Sanakerip. Hina wani, Ma didina, suma yam andagad’ina pet a mba wala ang tu nAlona.
Isai mi djok zla d’a Ma didina mi dumzid’a woi mamulâ
(Gol Is 37.21-35)20 Ata yi máma Isai Amot goroma mi sun mi de zlad’a mamulâ Ezekiyas ala: Gola! Ma didina, Alona hi Israel-lîna mi dala: An hum tchen nda ang tchenen yam Sanakerip amul ma Asiri-nid’a. 21 Ki tchetchemba, ang hum zla d’a an Ma didina nga ni dumzid’a ala:
Ang Sanakerip, azì ma ngol ma Siyon-na mi golong is,
mi san ad’ungû;
Jerusalem mba djifâ
ti hle yat tei ad’ungû.
22 Ang ngulî nge? Ang kra’î nge?
Ang er ad’ung akulo á lazî nge?
Ang hle yang akulo ni yam nge?
Ni mi an Alo ma tin tan irat vat yam Israel-lîna.
23 Ang tchugï mang suma sunda á ngulun an Ma didina.
Ang dala:
Ki pus man ma dur ayî ma ablauna
an djak akulo yam ahuniyôna yazi d’a ked’iwurenga
gak ni i Liban yat ta dabid’a.
An ka agu mat ma fuyogei ma sedrena
kagu mat ma sipre ma djivi ma kal teglesâ woyo.
An i dabi naduk agu mat ta ndindik
ka sa nga mi kal kua d’uo d’a mbeî.
24 An yo golonga, an tche mbiyo ma yam andaga d’a dingina.
An mba ni so abo alum ma Nil ma Ezipte-na woi pet
kasen ma tita.
25 Ang Sanakerip, ang we djiviya!
Ni an Ma didina ba, ni min ahle ndazina dedei.
An nga hurun á lahle ndazina navok dedei.
Ki tchetchemba, an nga ni ndagazi vunazi wana.
Ni an ba ni hang lovota á to azì ma nglo
ma ad’eng ma ngunguna kä woyo.
26 Suma kuruma ad’engêzi ndak á tchol avorong ngi.
A le mandarâ ngola, a mungôr mi.
Azi mbut ni d’igi asu ma abageina na,
azi mbut ni d’igi asu ma d’uf akulo awilina na,
azi ni d’igi geme ma deî yam gongîyona akulo
ma mi so woi bei mi tin tengêlem ba na mi.
27 Wani Sanakerip, an wang kak manga,
an we nde mang nga abud’a ki hulong manga nga avod’a,
an we gurut ta ang nga gurut atan ndandaleîd’a mi.
28 Ang nga gurut ki sed’enu.
An hum ngul la ang nga ngulunda.
Kayam ndata, an mba ni tchong atchinangû,
an mba ni tchugung djumad’a avunang mi,
an mba ni tanang ni hulongông avo hatang
kur lovot ta ang hlad’ïd’a.
29 Isai mi de mi Ezekiyas kua ala: Ar zla d’a wanda ti ka’î vama simata: Kur biza d’a wanda ang ki sum mangâ agi mba tagi nawu ma yak kä woina, dama agi mba tagi nawu ma magorâ, wani kur biza d’a hindid’a agi mba zaragi awuna, agi mba dud’umu, agi mba pagi guguzlud’a, agi mba tagazi vud’ut mi. 30 Suma a sut tei aduk suma Juda suma a mba ar kakina, sideyezi mba mi sir kä aduk andagad’a d’igi aguna na, a mba vut ngola. 31 Kayam suma a arâ a mba buzugï woi Jerusalem, suma a sut teina a mba buzugï woi yam ahina d’a Siyon-nda. Wana ni vama an Ma didin ma ad’engên kal petna tan ndi lan zlezleû kama.
32 Isai mi de kua ala: Alona mi dala: Wana ni vama an Ma didina nga ni dum yam amul ma Asiri-nina: Mam mba mi kal ka hî kur azì ma ngol ma wana d’i, azigar mam tu pî mba mi yet yeûd’a kurum mbi, sa tu pî mba mi mba ki mbareid’a avorom mbi, sa tu mba mi mbu andagad’a akulo ad’um á dur ki sed’em mbuo mi. 33 Wani Sanakerip mba mi hulong avo hatam ki lovot ta mam hlad’ïd’a, mba mi kal kur Jerusalem mbi. An Ma didina ni de na. 34 An mba ni ngom suma kur azì ma ngol ma wanina, an mba ni sud’uzi yam simiyênu, yam azong mana David ma d’engzengâ mi.
Ringâ hi suma Asiri-nina ki matna hi Sanakerip-ma
(Gol Is 37.36-382 Sun hAm 32.21-22)35 Kur andjege ndata malaikana hi Ma didinina mi kal kur kangâ hi Asiri-na, mi tchi suma 185.000. Kid’a suma a zlit akulo yorogod’a, a gol matna kä didi. 36 Ata yi máma Sanakerip mi hô kang mama, mi hulong kur aziyam ma ngolâ Ninif, mi kak sä kua. 37 Bur tu mi i kur gong nga kud’ora halo mama Nisrok-ka á tchenda. Groma mbà, ma dingâ a yum ala Adramelek, ma dingâ a yum ala Sareser, a tchum ki mbigeu d’a fiyaka, a ring kur andaga d’a Ararat-ta. Gorom ma dingâ tu a yum ala Esar-Hadon mi vrak tamula blangâmu.
