Hon fareba
1 Hon fareba a kaŋ ge ne e ndu kwarra go na ɓol kaŋ ge na ne jobre na ya ɓol zo, a kaŋ ge ne e ndu kwa kaŋ ge na ne kwa na ne mo ndwara fa̰ to ne. 2 A na e naa ge zaŋgal ma ɓol sayda ge kwaɗa ne.
3 Da ne hon fareba ta, nee kwa no go a ke dunya da ne fare ge Dok ne ta. Go no, kaŋ ge ne kwa ne ndwara ma a ke nama da ne kaŋ ge ne kwa ne ndwara to ma .
4 Da ne hon fareba ta, Abel tyare Dok tuwaleya ge kwaɗa waɗe ge Kaynu ne no. Ne na ta, Dok ndi no go na dosol, Dok ame na tuwaleya no me. Ne na ta, ko ne jo̰ su ya go puy ɗe, gale jan fare ya go go ɗiŋ ma̰ no.

5 Da ne hon fareba ta, Dok he Enok digi zi ya no be ge kwa siya to. Ndu a̰me be gwan ɓol na to, ne da pe Dok he na ne. Herra ge na ne ndwara zḛ, a ke na sayda go, na ndu ge ne ke Dok sḛ tuli ne . 6 Ago, ndu a̰me ne pool ge ke Dok sḛ tuli to, kadɗa na be hon fareba to. Ndu ge ne ndar tene ya Dok ta zi, ago na ho̰ fareba go Dok ya go, na pot nama ge ne ɓyare na pe lilit ma pot.
7 Da ne hon fareba ta, Dok waage Nuhu kaŋ ge na sḛ gale ne kwa na ne na ndwara to no, ame ka̰l ge Dok ne ne dulwak ɗu no, pé fak ga̰l ndwara má na yàl mwaɗak. Go no, ŋgay go naa ge ne dunya zi ma sone, a go no Dok ndi no go na dosol ne hon fareba ge na ne ta .
8 Da ne hon fareba ta, Abraham, swaga ge ne ɓo tolla, gwa̰ ne na pala se no, mbo suwal ge na te ya ame na joo ya no, ko ne jo̰ kwa swaga ge na ne mbo na ya be to . 9 Da ne hon fareba ta, mbo kat mbay suwal ge Dok ne ke wak tuli na mbo hon na nà ya no. Gá mbo kat gur zi no poseya ne Isaku ma ne Yakub no, nama ge ne ɓo wak tuli dagre ne na ma. 10 Abraham ka da̰re suwal ge pe ne dó kwaɗa, na ge Dok sḛ ne ŋgay na sinna, ge ne sḭ na ne na tok zi ne .
11 Da ne hon fareba ta, ne jo̰ Sara del ma kale ya gḛ bergetek puy ɗe, ɓo viya̰ ge tol vya no, ne da pe ka ne hon fareba go, na ge ne ke na wak tuli na na mbo koy na wak tuli . 12 A go no, ne ndu ɗu ta, ko ne jo̰ na det ja siya wak go puy ɗe, tó vya ma no gḛ ceɗed dimma ne guwa̰r ma ne digi go, ɓase dimma ne kafeɗem ne maŋgaɗam ga̰l yuwam wak go go .
13 Nama mbe ma no pet, a su hon fareba zi, be ge ɓol kaŋ ge a ne ke nama na wak tuli. Amma a kwa na da ne kaal ya, a dore na no. A go no, nama sḛ ma kwa no go bama gwasal ma ne, ne naa ge mbay ma ne baŋ suwar pal . 14 Ago, nama ge ne jan fare go mbe ma no, ŋgay kwaya̰l yaɗat go nama ɓyare suwal a̰me. 15 Te go a ka dwat suwal ge bama ne ɗage ne ya pal, a te ya gwan na ya. 16 Ago a ka ɓyare suwal ge kwaɗa waɗeya, suwal ge ne digi zi ya. Da ne pe no, Dok ke saaso ge a tó na nama Dok to, ago nṵsi nama suwal ya go.
17 Da ne hon fareba ta, swaga ge Dok ne kugi Abraham, tyare na vya ge ɗu kikit tuwaleya no, ko ne jo̰ ɓo wak tuli gá dḛ ne Dok ta . 18 Dok jya̰ na go: «Mo mbo ɓol hir da ne Isaku ta .» 19 Ka dwat na pala zi go, ko ne siya se puy, Dok da ne pool ge tan na digi, da ne pe, ɓo na vya no, ga kaŋ ŋgayya no.
20 Da ne hon fareba ta uwale, Isaku e wak busu Yakub ma ne Isawu pal no, ne nama ndwara ge zḛ ge pe .
21 Da ne hon fare ta, Yakub, na siya wak go, e wak busu Yusuf vya ge daage pal no, wan na tok na calaŋ ta, gur se uware Dok .
22 Da ne hon fareba ta, swaga ge Yusuf ne dé ya na dam ma wak aya go, jya̰ fare ge wat zum ge Israyela vya ma ne no, a go no, ho̰ nama wak ge kal ge na ne ma pal no .
23 Da ne hon fareba ta, go̰r tolla ge Musa ne go, na bá ma woy na no ɗiŋ saba ataa, ne da pe, a kwa go bama vya dore ge be to, a be sya eya ge gan ne vo to .
24 Da ne hon fareba ta, swaga ge Musa ne ha ga̰l, kuri no go a tó na Faraon vya ge gwale vya to . 25 Vḭ tene go na njó yál poseya ne ɓase ge Dok ne ma, ge na te ya za̰ tuli swak baŋ sone zi. 26 Ago ndi senna ge Kris kwaɗa gḛ waɗe kaŋ gan ge Masar ne ma. Ka ndil tok-koyom ge ne na ndwara zḛ ya.
27 Da ne hon fareba ta, Musa sya ne suwal Masar go no be ge sya laar ol ge gan ne vo, wa̰ tene ndiŋ dimma ne na ne kwa Bage be kwa ne ndwara to ya go go . 28 Da ne hon fareba ta, e vḛso Paska pe no, cigi swama zok wak ma ta no, ne da pe swaga ge Bage burmi naa pe ne mbo ja, na e na tok Israyela ma vya pul soy ma ta to .
29 Da ne hon fareba ta, Israyela vya ma kale maŋgaɗam ga̰l yuwam ge kaal pul se no dimma ne swaga fiya̰l go, swaga ge Masar ma ne kare nama pe ya, mam somɗe nama se ya no .
30 Da ne hon fareba ta, swaga ge Israyela vya ma ne koŋle suwal Jeriko se dam ɓyalar, na gulum ga̰l gū se no .
31 Da ne hon fareba ta, Rahab ge gwale kaya be su poseya ne naa ge be hon fareba to ma to, ne da pe, ame naa ge ne mbo ya ndil suwal ma kwaɗa .
32 Mbi jya̰ gyana iya ɗaa? Swaga mbyat mbi ge mbi jan fare ge Gedeyon ne to, ko ge Barak ne, ge Samson ne, ge Yafta ne, ge Dawda ne, ge Samiyel ne, ko ge anabi ma ne to . 33 Nama ge, ne hon fareba ta, a há suwal ma no, a ke kaŋ ge dosol ma no, a ɓo kaŋ ge Dok ne ke wak tuli nama pal ma no, a dibi sonne ma wak no , 34 a piri pool ge ol ne no, a ɓu ne kasagar ma wak zi no, A ka taŋgay amma a saŋge pool no, pore ma zi, a wa̰ bama dulwak, a há pehir ge ɗogle ma asagar ma no . 35 Naa zaab a̰me ma ɓol bama siya ma tanna. Naa a̰me a ka ke nama yál ɗiŋ mbo siya zi, amma a kuri go a zu bama, ne da pe, a ka dwat ɓol tanna ge siŋli waɗeya . 36 Naa a̰me ma ɓol cotɗa, ne folla ne bol ma. A̰me ma a kan nama zul, a dol nama daŋgay zi . 37 A mbá naa a̰me ma ne njal, a kṵ a̰me ma ne si, a hṵ a̰me ma ne kasagar. A̰me ma ga ŋgondoŋge anna, a̰me ma ga kan tame gwabal ma ne ɓiya̰ gwabal ma, a ka woɗegeya ma zi, a ka ker nama yál, a ka e nama njot yál . 38 Ago dunya be kat kwaɗa ne nama pe to. A ka ŋgondoŋgeya ful ma pul zi, njal ma pala digi, ne njal pṵṵl ma zi, ne swaga hudmul ma zi. 39 Nama mbe ma no pet, ne jo̰ a ɓo doreya ne hon fareba ge bama ne pe puy ɗe, a be ɓol kaŋ ge Dok ne ke wak tuli na pal to. 40 Ne jo̰ Dok nṵsi nee kaŋ ge kwaɗa ma zḛ tek, be ɓyare go nama dé ya mbyatɗa tap go be ge nee to to.
He gagazid’a
1 He gagazid’a ni vama tak kei ala, vama ei tini huri kama mi gagazi. Vama ei wum nga ki irei d’uo na mi nga gagazi mi. 2 Ni yam he gagazid’a ba, Alona mi le glangâs ma djivina yam suma kur atchogoi d’a kalina.
3 Ni yam he gagazid’a ba, ei wei ala Alona mi landagad’a kahle suma sä akulona ni ki zla d’a avunamba. Kayam ndata, ahle suma ei nga wazi ki ireina, Alona mi mbud’uzi kahle suma ei nga wazi ki irei d’uo na.
4 Ni yam he gagazid’a ba, Abel mi he vama ngat buzu ma djivina kal ma hi Kain-na. Kayam ndata, Alona mi le glangâs ma djivina kam ala ni sama d’ingêrâ. Mi le glangâsâ yam he d’a hawa mamba mi. Kayam he gagazi mamba, mi mit pî, a nga dum zlam ini.
5 Ni yam he gagazid’a ba, Alona mi hle Enok akulo bei matna. A fum nga d’i, kayam Alona mi hlum sä akulo. Avok ka bei mi hlumba, mbaktumba hAlonid’a ti le glangâsâ kam ala ni sama lAlona tam djivid’ina. 6 Wani bei he gagazid’a, sana mi ndak á lAlona tam djivid’a d’i. Kayam sama min hut go gen Alonina, mbeî mi he gagazid’a ala Alona mi nga, mam mi ma nga mi wurak suma a nga halama mi.
7 Ni yam he gagazid’a ba, Noe mi hum zla d’a Alona mi dum yam vama suma a wum nga d’uo tua na. Noe mi ge yam kä avok Alona, mi min batod’a á sut suma avo hatama. Ni hina ba, mi ka sariya d’a matna yam suma yam andagad’ina. Alona mi mbud’um sama d’ingêrâ yam he gagazi mamba.
8 Ni yam he gagazid’a ba, Abraham, ata yima Alona mi yuma, mi ge yam kä, mi i yam andaga d’a Alona humzi djonid’a. Mi ar ambas mamba, mi we nga yima mi i kuana d’i. 9 Ni yam he gagazid’a ba, mi kak yam andaga d’a Alona mi hlum vunam kata d’igi angeina na. Mi kak kur zlub’ud’a. Bugola, Isak azi ki Jakob a kak kur zlub’ud’a mi; ni suma zlapa ki sed’em tu yam vun ma hled’a hAlonina. 10 Kayam Abraham mi djup mi azì ma gum ad’um kä ad’enga ngingina. Alona ni ma ngam ad’uma, ni ma minima mi.
11 Ni yam he gagazid’a ba, Sara tata fad’enga á ve wirâ ata yima bizat ta vuta kal leina, kayam ndat tin hurut ala ma hlat vunama ni ma d’engzengâ. 12 Kayam ndata, ata sama tu ma mi mbut d’igi sama matna na na, andjavam zul grona ablaud’a d’igi tchitchiu d’a akulod’a na, d’igi les ma avun alum ma ngol ma sana mi ndak á ndumum mbuo na na mi.
13 Azi pet a bo ni kur he gagazid’a. Azi nga bei fahle suma Alona mi hlazi vunam kazina, wani azi nga golozi sä woi hina dei ki furîd’a. Azi nga dala azi ni suma tita d’igi angoyogeina na kur duniyad’a ka hî. 14 Azi suma a nga de hina na a tak kei ala azi halî ambas mazid’a. 15 Ladjï azi hat huruzi yam andaga mazi d’a azi buzuk kei kura ni, azi fe wa lovota á hulong kua. 16 Wani azi nga hat huruzi yam andaga d’a djivi d’a kala, nala, ta akulod’a. Kayam ndata, Alona nga mi le zulona kazi ata yima azi nga yum ala Alo mazina na d’i, kayam mam min wa azì ma ngolâ kazi da’.
17 Ni yam he gagazid’a ba, Abraham mi he goroma Isak vama ngat buzuna ata yima Alona kuguma. Ni Abraham ma Alona mi hlum vunama ba, mi he gorom ma tu gid’engâ vama ngat buzuna. 18 Ni mam ma Alona mi dum adjeu ala: Ni kayam andjafâ hi Isa’â hol ba, a mba ndumum andjavangû na. 19 Abraham mi djib’er ala Alona mi ndak á tchol sana akulo aduk suma matna. Ni kayam ndata ba, mi hulong mi fe Isak d’igi sama tchol akulo aduk suma matnina na.
20 Ni yam he gagazid’a ba, Isak mi b’e vunam yam Jakob azi ki Esau, ni vama ngad’a yam va mazi ma nga mi mbana.
21 Ni yam he gagazid’a ba, ata yima Jakob ar go á matnina, mi b’e vunam yam Josef grom suma mbàna, mi deng tam yam totogo mamba, mi kud’or Alona mi.
22 Ni yam he gagazid’a ba, ata yima Josef ar go á matnina, mi de zla d’a yam buzuka hi Israel-lâ woi kur Ezipte-d’a, mi hazi vuna yam asogom mi.
23 Ni yam he gagazid’a ba, ata yima a vut Moise-sâ, abum azi kasum a ngeyem tilâ hindi, kayam azi a wum mam mi gor ma djifâ, a le nga mandara vun ma hed’a hamulîna d’uo mi.
24 Ni yam he gagazid’a ba, ata yima Moise mi djeng sana, mi min ala a yum ala Gorâ hi Faron gorombina d’i. 25 Kayam mam min fe ndaka ki suma hAlonina kal mam fe djivid’a kur tchod’a ata yima ndjö wana. 26 Mi djib’er ala mi fe ndaka yam Christ ni vama ndjondjoîna kal ndjondjoî d’a Ezipte-d’a, kayam mi tin iram yam wurak ka sä avoromba.
27 Ni yam he gagazid’a ba, Moise mi ar Ezipte, mi le mandara ayîna hamulîna d’i. Mi ve tam ad’enga d’igi mam we Alo ma bei wum ki irina na. 28 Ni yam he gagazid’a ba, mi le Pa’â, mi he vuna á yam buzuna avun azina, kayam malaika ma tchi suma mi tchi gro suma a vud’uzi avo’â hi Israel-lîna woi d’i.
29 Ni yam he gagazid’a ba, Israel-lâ a djak alum ma ngol ma Tchereuna d’igi yima sod’a na. Wani ata yima Ezipte-na a kuk á led’a hina na, mbina mi hlubuzi kä.
30 Ni yam he gagazid’a ba, gulumun ma Jeriko-na mi dris kä ata yima Israel-lâ a nguyum burâ kid’iziya na.
31 Ni yam he gagazid’a ba, Rahap atcha d’a gaulangâ ti mit nga zlapa ki suma bei hum vun Alona d’i, kayam ti ve suma d’u yina atat ki djivid’a.
32 An dok de ni zla me d’ei ge? Yina kid’agan á väd’u zlad’a hi Jedeyon azi ki Barak ki Samson ki Jepte ki David ki Samuel ki suma djok vun Alonid’a. 33 Ni yam he gagazid’a ba, azi kus yam andagad’a teteng, azi le sun nda d’ingêra, azi fe vama Alona mi hlazi vunam kama. Azi duk vun azlona, 34 azi tchi sin aku d’a bibiliud’a woyo, azi sut tazi abo mbigeu d’a fiyaka. Azi ni suma amangeîna, wani a mbut ad’enga. Azi fad’enga kur ayî ma durâ, azi kus yam b’ranga hi suma dingîd’a. 35 Ni yam he gagazid’a ba, arop suma sum mazina a bona, Alona mi tcholozizi akulo aduk suma matna karid’a.
A tchi suma dingâ ni ki djop vuna, kayam azi min prut tazi d’i, kayam azi min á fe lovota á tchol akulo aduk suma matna ki tchol la djivi d’a kala. 36 A las suma dingâ ki sanda, a to suma dingâ ki blafâ, suma dingâ a djinizi ki kindjingâ, a tchuguzi dangeina mi. 37 A dur suma dingâ kahinad’a, a kuguziya, a ngad’azi ki sï ma kaweina aduk mbàmbà, a tchazi ki mbigeu d’a fiyaka, a tchuguzi bak tumiyôna ki bak b’ogeina ataziya, a nga tchazi irazi tata, a mbud’uzi suma talala, a djobozi vunaziya, a lazi tchod’a heî mi. 38 Duniyad’a ndak nga yam sum ndazi suma a nga tcha tata hur fulâ, yam ahuniyôna, angra ahuniyôna, kä kur zula mi na d’i.
39 Azi sum ndazina pet, Alona mi le glangâs ma djivina yam he gagazi mazid’a. Hina pî, azi fe nga vama Alona mi hlazi vunam kama biya d’i. 40 Kayam Alona mi min nga vama djivi ma kalâ keya, bei ei ba ni, azi ndak á ndak memet ti.