Fare pe wanna ge Estefanus ne
1 Kep tuwaleya ele na go: «Fare mbe fareba’a?» 2 Estefanus jan go: «Ná vya ma, bá ma, za̰ me mbi gale: Dok ge hormo dya̰ tene nee bá Abraham ta, swaga ge ne ka Mesopotami go, gale ne be ge mbo ya kat Haran go to . 3 Dok jya̰ na go: ‹Ya̰ mo suwal ne mo kon-twala ma, mbo suwal ge mbi ne mbo ŋgay mo na ya ya .› 4 A go no Abraham ɗage ne Kaldeya ma suwal ya mbo ya katɗa suwal Haran go no. Go̰r siya ge na bá ne go, Dok mbo ne na ya suwal ge aŋ ne ka ne na go ma̰ mbe no . 5 Be hon na joo a̰me suwal mbe go to, ko swaga vya go cecḛ ge na koo ba e go to bat. Amma ke wak tuli go na mbo hon na joo, na mbo gá ge na vya ma ne na go̰r go me. Swaga mbe go gale ne be vya . 6 Dok waage na zḛ tek go na hir ma mbo mbo kat mbay suwal ge ɗogle ya, a mbo ke nama mo̰r, a mbo ke nama yál del kikis anda . 7 Amma suwal ge a ne ka mo̰r na go mbe, mbi mbo mḛre nama, a mbi Dok jya̰ ne. Ne go̰r go a mbo wat ya zum, a mbo mbo ya uware mbi swaga mbe no go . 8 Dok ho̰ na wak tuli ge ba̰y vyanna ne no, a go no swaga ge ne tó Isaku, Abraham vya̰ na ba̰y no dam ge tiimal go. Isaku ke go no me ne Yakub, Yakub ge ne nee bá ge wol para azi ma go no me .
9 Nee bá ma ka ké yil Yusuf ta, a yá na uzi no, a gene na mbo suwal Masar no, amma Dok ka poseya ne na . 10 Zu na ne yál ge daage zi no pet, ho̰ na zwama no, e na det Faraon gan ge Masar ma ne ndwara zi kwaɗa no. A go no Faraon e na suwal Masar pal no pet, ne nà yàl pal no me . 11 Swaga ge baktar ne dé suwal Masar ma ne suwal Kanan pal mwaɗak, naa ka njot yál ge be to, nee bá ma be ɓol kaŋ a̰me ge zamma to . 12 Swaga ge Yakub ne za̰ go kaŋzam ya suwal Masar ya, teme nee bá ma ge ndwara zḛ zaŋgal . 13 Ge ndwara azi go, Yusuf ŋgay tene na bá vya ma ta no, a go no, na hir pe dya̰ zum Faraon ta no . 14 Yusuf teme naa mbo wan na bá Yakub ma ne na hir ma ya no mwaɗak, naa wara ɓyalar para anuwa̰y . 15 Yakub mbo suwal Masar ya no, na sḛ su ya go poseya ne nee bá ma pet . 16 A ḭ nama ya mbo ya mbulla ge Sichem go, táál siya ge Abraham ne yá na ne Emmor vya ma tok go ge Sichem go. 17 Swaga ge wak tuli ge Dok ne ke Abraham ne gá gwa wiya ɗe, Israyela vya ma zuli ta se la̰y suwal Masar go , 18 ɗiŋ det ya zaman ge ndu ge ɗogle ge ne kwa Yusuf to ne ame gan suwal Masar go. 19 Gan mbe boge ne hir ma, ke nee bá ma yál no, ɗiŋ ka e nama dol bama vya ge kaare ma uzi, ne da pe nama su uzi . 20 A swaga mbe go Musa tó no, na sḛ ka siŋli Dok ndwara zi. Na bá ma wá na saba ataa bama yadiŋ . 21 Swaga ge a ne é na ya zum, Faraon vya ge gwale he na walla no dimma ne na vya go . 22 A go no a hate Musa zwama ge Masar ma ne no pet, na sḛ pool fare janna zi, ne temel kerra zi me. 23 Swaga ge ne há ne del wara anda, ɓo dwatɗa no go na gwan mbo ndil na ná vya Israyela vya ma. 24 Swaga ge ne kwa ndu ne ke na sele yál, ɗaŋge na pe no, swaga gele na go, hṵ masar a̰me no . 25 ka dwat go na ná vya ma kwa go na Dok ɓyare má bama ne ne nà ta, amma a be wan na pe go to. 26 Dam ge kwap ge go, gwan mbo ya no, mbo ya ɓol nama ne fol ta no, wá nama buwal zi no, jya̰ nama no go: ‹Aŋ ná vya ma ne, aŋ te ke ta yál go gyana ɗaa ?› 27 Amma bage ne ka ke na kon yál maare na janna no go: ‹A wuɗi e mo i ga̰l, ko bage kun i sarya ne ɗaa? 28 Mo ɓyare hun mbi dimma ne mo ne hṵ Masar dana go ɗaa?› 29 Swaga ge Musa ne za̰ fare mbe no, sya mbo woy tene suwal Madiyan ya no, tó vya ma yago no azi .
30 Del wara anda go̰r go, maleka dya̰ na ta ful pul ge njal Sinay ne zi no, ge ol ɗaabeya ge uwara vya ge kḭso dadab ne zi . 31 Swaga ge Musa ne kwa daalam mbe, ke ajab. Swaga ge ne ka ndar tene ya na ta zi go na ba kwa na kwaɗa, za̰ Bageyal ka̰l janna go: 32 ‹Mbi Dok ge mo bá ma ne ne, Dok ge Abraham ne, ge Isaku ne, ne ge Yakub ne.› Vo ndatɗa zi, Musa gwan ndil na to bat . 33 Bageyal jan na go: ‹Fage mo tyarko ma uzi, ago swaga ge mo ne mḛ ne na go mbe no a swaga ge harcal ne . 34 Mbi kwa yál njotɗa ge mbi naa ma ne suwal Masar go, mbi za̰ nama sun ta ma, mbi mbo ya no ndwara mbi ba zur nama. Se no, ndi, mbi teme mo mbo suwal Masar .›
35 Musa mbe ge a ne maare na ne fare janna go: ‹A wuɗi e mo i ga̰l, ko bage kun i sarya ne ɗaa›, Dok teme na dimma ne ga̰l go, ko ne bage zurra go, ne viya̰ ge maleka ge ne dya̰ tene na ta ol ɗaabeya zi mbe ta. 36 A na ge ne abe nama ne suwal Masar diŋ ya zum ne kaŋ ŋgayya ma ne kaŋ ajab ma ta, ge maŋgaɗam ga̰l yuwam ge kaal go, ge ful pul zi del wara anda me. 37 A Musa mbe jya̰ Israyela vya ma ne go: Dok mbo hon aŋ anabi a̰me ne aŋ ná vya ma buwal zi dimma ne mbi go. 38 A na ge swaga koteya ge ful pul zi go, mḛ nee bá ma ne maleka ge ne ka jan fare njal Sinay go buwal zi ne, a na uwale ame fare ge ndwara ma ne mbo ne na ya hon nee no. 39 Amma nee bá ma be ɓyare gwan ne bama pala na pe se to, a kuri na uzi, a saŋge bama dwatɗa suwal Masar pal ya no, 40 a jya̰ Aaron go: ‹Ke i dok ge na ba ka mbo i ndwara zḛ, ago Musa ge ne abe i ne suwal Masar ya zum mbe, i kwa kaŋ ge ne ɓo na ne ya to .› 41 Dam mbe go, a ɗeere nday vya, a tyare tuwaleya hon kaŋ sḭḭm no, a gá ke vḛso ne kaŋ ge bama ne ke na ne bama tok zi no. 42 Ne go̰r go Dok saŋge nama na go̰r, ya̰ nama gá uware kaŋ dolla ge ne digi ziya ma no dimma ne njaŋge ne maktub ge anabi ma ne zi go: Del ma wara anda ful pul zi, Israyela vya ma, aŋ ka tyare kavaar ma ne tuwaleya ge ɗogle ma hon mbi ɗaa? 43 Aŋ ḭ gur ge dok Molok ne poseya ne kḭḭm ge aŋ dok guwa̰r Rayfan ne. Aŋ ɗeere kḭḭm mbe ma ndwara go aŋ ba ka uware nama. A go no mbi e naa pál aŋ mbo suwal Babilon ndwara zḛ ya no.
44 Ge ful pul zi, nee bá ma ka ne gúr swaga ɓol ta, na ge Musa ne lá na wak honna ge Dok ne pal dimma ne na sḛ ne kwa na go. 45 Swaga ge a ne ɓo na, Juswa nama ndwara zḛ, nee bá ma mbo ne na ya ge suwal ge bama ne ame na ne pehir ge ɗogle ma tok, nama ge Dok ne ya̰ nama uzi nama ndwara zḛ ma, gá swaga mbe go ɗiŋ dam ma ge Dawda ne zi. 46 Na sḛ ɓo kwa a̰se ge Dok ne, kaɗe Dok no go na ho̰ na viya̰ ge sin zok ge mbegeya ne pehir ge Yakub vya ma ne pe. 47 Amma a Salomon sḭ na zok mbe ne . 48 Bage ne digi zi ya kat zok ge ne sḭ ne naa dasana tok zi to, dimma ne anabi ma ne jya̰ go: 49 ‹Digi a mbi swaga katɗa ne, suwar a mbi swaga kan koo ne. Aŋ sin mbi ma̰ ma zok ɗaa? Mbi swaga ɗigli tene kat ma̰ da ɗaa? Bageyal jan ne . 50 Te be mbi sḛ ke kaŋ mbe ma ne pet to’a?›
51 Aŋ naa ge pala ndaar ma, naa ge dulwak ma ne togor ma ne ame fare ge Dok ne to ma! Aŋ kuri O̰yom ge mbegeya wak kuri ɗaɗak, aŋ ne aŋ bá ma go mbe ca. 52 Aŋ bá ma ke to anabi ge daage yál ɗaa? A hṵ nama ge a ne waage mborra ge ndu ge dosol ne ya, na ge ne se no aŋ ne kuri na, aŋ ne hṵ na me. 53 Aŋ ge aŋ ɓo eya ge Dok ne ne maleka ma ta, amma aŋ be gwan ne aŋ pala eya mbe pe se to.»
Siya ge Estefanus ne
54 Swaga ge a ne za̰ fare mbe ma no, a ɗage julili pore, ne sul bama kiya̰r ma Estefanus pal. 55 Na sḛ wiya ne O̰yom ge mbegeya, dusi na ndwara ndil swaga digi, kwa hormo ge Dok ne, kwa Jeso ne mḛya Dok tok matoson pal me. 56 Jan go: «Ndi, mbi kwa pḭr ne digi ya hageya, Vya ge ndu mḛ ya Dok tok matoson pal.» 57 A ndage bama ka̰l ba̰yya, a dibi ma togor ma, a njet so ya na pal, 58 a ɓyan na ya suwal go̰r zum, a mbal na ne njal uzi. Naa ge sayda ma ka̰ bama ba̰r ma ge bool a̰me ge a ne tol na Sawul ndwara zi. 59 A mbal Estefanus ne njal ma, na sḛ ka kaɗeya go: «Bageyal Jeso, ame mbi o̰yom.» 60 Gur na koo se, oy ne ka̰l ndaar go: «Bageyal, kaage mo isi sone mbe nama pal to!» Swaga ge ne jya̰ fare mbe no, su.
Etienne nga mi väd’u zlad’a
1 Ma ngol ma ngat buzuna mi djop Etienne ala: Zla ndata ni gagazi zu?
2 Etienne mi hulong mi dala: B’oziyona kabuyonu, agi humugiya. Alo ma subura mi nde tam ir abui ngolo Abraham kid’a mi nga Mesopotami avok ka mam bei i kak kur Haran tua d’a. 3 Mi dum ala: Ang nde woi kur ambazang aduk simiyengû, ang i yam ambas sa an mba ni tagangzid’a. 4 Ata yi máma, mi ar ambas sa Kalde-d’a, mi i kak kur Haran. Bugol matna habuma, Alona mi djogom kur andaga d’a agi nga kaka kur ki tchetchem wandid’a. 5 Alona mi hum nga yina kurut ti, yima tin asema pî nga d’i. Wani kid’a mam bei mi vut gorâ tua d’a, Alona mi hlum vunam ala mba mi hum ambasa mba mi hat mandjavam ma mi mba blogoma mi. 6 Alona mi dum ala: Andjavang mba mi kak yam andaga d’a dinga, a mba lazi magomba, a mba lazi ndaka bizad’a kikis fid’i. 7 Wani Alona mi dala: Andjaf suma a mba lazi magombina, an mba ni kazi sariyad’a kaziya. Bugola, azi mba buzuk keyo, a mba suburun ata yima wana. 8 Alona mi djin vunam ki sed’em á ngat bayâd’a. Kid’a Abraham mi vut Isak-ka, mi ngad’am bayâd’a kur bur ma klavandina. Isak mi vut Jakob, mi ngad’am bayâd’a, Jakob mi vut abuyoi ngolo suma dogo yam mbàna, mi ngad’azi bayâd’a mi.
9 Abuyoi ngolo ndazina a le yungôra yam Josef. A guzum mbei abo suma, a i ki sed’em Ezipte-na. Wani Alona mi nga ki sed’emu, 10 mi pad’am mbei kur ndak mamba pet. Mi mbud’um sama djivi ma ned’a avok Faron amul ma Ezipte-na. Faron mi tinim á te yam Ezipte kaziyam pet mi. 11 Kur bur máma baktara d’a ngola ti nde yam andaga d’a Ezipte-d’a pet kandaga d’a Kanan-nda. Abuyoi ngolo a fe ndaka ngola kayam azi nga fe vama te d’i. 12 Wani kid’a Jakob mi hum ala awuna mi nga Ezipte d’a, mi sun abuyoi ngolo á avok kikidjid’a. 13 Ata mba mazi d’a á mbàd’id’a, Josef mi simat tam mi b’oziyoma. Faron mi wandjafâ hi Josef-fâ mi. 14 Ata yi máma, Josef mi ge sunda á yomï abum Jakob ki b’oziyoma pet, nala, suma dok kid’iziya yam vahl. 15 Jakob mi i Ezipte, mi mit sä kua kabuyoi ngolo mi. 16 A yozi mad’azi a izi Sikem, a tozozi kur zul la Abraham mi guzut ki beged’a abo Hamor ma Sikem-ma gromid’a.
17 Wani ata yima vun ma hle ma Alona mi hlum ki Abraham ma mi ar go á ndakina, Israel-lâ a zul kur Ezipte ngola, 18 gak amul ma ding ma we nga Josef fuo na, mi te yam Ezipte. 19 Amul máma mi le lem mba tchod’a ki simiyêya, mi le abuyoi ngolo ndaka ala a tchuk grozi suma gureina woi kayam a bo woyo. 20 Ni kur atchogoi ndata ba, a vut ki Moise. Mi djif ir Alona heî. A ngomom avo habum tilâ hindi. 21 Kid’a azi gum mbeid’a, Faron goromba ti hlum ti wulum d’igi gorotna na. 22 A hat Moise ned’a hi Ezipte-nid’a pet, mi nga kad’enga kur zla d’a ded’a ki sun mamba pet mi.
23 Kid’a Moise bizam ndak dok fid’id’a, mi djib’er ala mi i gol b’oziyom Israel-lâ. 24 Kid’a mi we ma Ezipte-na nga mi to wiyemid’a, mi ndjun kamu. Mi sam atchugulumu, mi tchi ma Ezipte-na woyo. 25 Mi djib’er kurum ala b’oziyom Israel-lâ a wala nata mam ba, Alona mba mi hum lovota á pad’azi woi kur magomba. Wani azi we nga hina d’i. 26 Tcha ndjivinda mi i geveziya, mi fe Israel-lâ mbà a nga to taziya. Mi min á zlabazi adigaziya, mi gad’azi ala: Agi ni b’oziyo tagiya. Ni nana ba, agi lagi tagi sulu’â hina ge? 27 Wani ma nga mi le ndrama sulu’îna, mi zut Moise seyo, mi dum ala: Ni nge ba, mi tining amula ki ma ka sariyad’a kami ge? 28 Ang min tchan d’igi ang tchi ma Ezipte-na kama na zu? 29 Kid’a Moise mi hum zla ndatid’a, mi ring kur ambas sa Madiyan-nda, mi kak sä kua. Nata yi máma ba, mi vut gro andjofâ mbà.
30 Kid’a mi le bizad’a dok fid’id’a, malaikana mi nde tam mbei iram hur fulâ go kahina d’a Sinai-d’a, aduk sin aku d’a nga d’i ngal aduk azlupid’a. 31 Kid’a Moise mi we hina d’a, mi le atchap yam vama mi nde tam mbei irama. Ata yima mi hut go á sizarama, mi hum dela hi Salad’id’a. Mi dum ala: 32 An nAlona habuyong ngolona, an nAlona hi Abraham-ma, Alona hi Isa’â, Alona hi Jakob-ma mi. Moise mi nde zlaka abo mandarâ, mi ndak á gol iram abo máma d’i. 33 Ata yi máma, Ma didina mi dum ala: Ang fok atuguru mangâ woi asengû, kayam yima ang nga tchola kua wana nandaga d’a an tinit irat vata. 34 Gagazi, an we djop vuna hi man suma avo Ezipte-nina. An hum zam ta mazid’a, an tchugï asen kä á pad’azi woyo. Ki tchetchemba, ang mbeya, an sunung kur Ezipte.
35 Ni Moise ma Israel-lâ a noyôm mbei ala: Sama tining amula ki ma ka sariyad’a kami ni nge nge na ba, Alona mi sunum á tamula kazi á pad’azi woi zlapa ki malaika ma nde tam mbei iram aduk awei-avirinina. 36 Ni Moise ba, mi buzuk Israel-lâ woi yam ambas sa Ezipte-d’a, mi lahle suma ndandalâ kahle suma simata kur andaga d’a Ezipte-d’a, kur alum ma ngol ma Tchereuna, kur fulâ bizad’a dok fid’i mi. 37 Ni Moise máma ba, mi de mi Israel-lâ ala: Alona mba mi tchol ki mam ma djok vuna tu aduk b’oziyogina d’igi an na. 38 Ni mam ma nga tchola kur tok ka hur fulîd’a ki malaika ma mi dum zlad’a yam ahina d’a Sinai-d’a kabuyoi ngolona. Ni mam ma mi ve zla d’a arid’a hAlonid’a, mi heizina mi.
39 Wani abuyoi ngolo a min ge yazi kä ad’um mbi. A noyôm mbeyo, a hulong tin huruzi yam Ezipte. 40 Azi de mi Aron ala: Ang yoromi alo ma teteng ma mba mi tit avoromina, kayam Moise ma kol ma buzugumï woi kur andaga d’a Ezipte-d’ina, ami wami nga vama luma d’i. 41 Kur bur máma a yor vama d’igi gor amuhlâ na na. A mba ki vama ngat buzuna mi filei máma, a le furîd’a yam sun nda a lat kabozid’a. 42 Wani Alona mi mbud’uzi azigamu, mi arazi á kud’or ahle suma akulona d’igi a b’ir kur mbaktumba hi suma djok vun Alonid’a na ala:
Agi Israel-lâ,
kid’a agi lagi bizad’a dok fid’i abagei hur fulîd’a,
agi mban d’uwar ma a ngad’ama kahle suma ngat buzuna zu?
43 Hawa! Wani agi yogi zlub’ud’a halo ma a yum ala Molo’â,
ki tchitchiud’a halo magi ma Refan-na.
A ni filei ma agi lagizi á kud’uroma.
Kayam ndata, an mba ni igi magomba sä woi dei bugol Babilon.
44 Abuyoi ngolo a nga ki zlub’ud’a á le glangâsâ yam Alona hur fulâ. Azi minit ni d’igi Alona mi de mi Moise na ala: Ang le dedege d’igi vama ang wuma na. 45 Abuyoi ngolo a yo zlub’u ndata, a nga tit ad’u Josue, a mba kur andagad’a handjaf suma ding suma Alona mi digizi woi avorozina. Zlub’u ndata ar gak kur atchogoid’a hi David-ta. 46 Mam mi ma Alona mi vum sumad’a, mi tchenem á fe yima min gong nga kaka mAlona hi Jakob-ma. 47 Wani ni Salomon ba, mi minim gonga.
48 Wani Alo ma sä akulo ma kal teglesâ nga mi kak kur gong nga sana minit kabomba d’i. Ni d’igi ma djok vun Alona mi de na ala:
49 Ma didina mi dala:
Akulod’a ni zlam man nda amula,
andagad’a ni vama tin asen kama.
Nandjaf gongâ me ba, agi mba minindji ge?
Ni yima lara ba, an mba ni tuk tan kua ge?
50 Ni an ba ni lahle ndazina pet kabon nduo zu?
51 Agi suma delegi ad’engina, agi suma b’alagi hurugi suma dugugi humagi woi á hum yid’a hAlonid’ina, agi nga zud’ugi Muzuk ma bei tchod’a ba na woi teteu, agi lagi ni d’igi abuyogi ngolo a le na mi. 52 Ni ma djok vun Alona ma lara ba, abuyogi ngolo a djobom vunam mbuo ge? A tchi suma a tchi wal zla mbad’a hi Ma d’ingêrîna woyo. Ki tchetchemba, agi hum abo suma á tchum mi. 53 Agi ni suma a vagi gata hAlonid’a abo malaikanina, wani agi ngomot nga d’i.
Tchid’a hi Etienne-nda
54 Kid’a suma b’ak zlad’a a hum zla ndatid’a, huruzi zal ngola, a mut siyazi atamu. 55 Wani Etienne mi oî ki Muzuk ma bei tchod’a ba na, mi so iram gola akulo, mi we subura hAlonid’a ki Jesus mi nga tchola ata Alona bigam mba ndjufa. 56 Mi dazi ala: Agi gologiya! An wakulod’a mal leyo, Gor Sana mi nga tchola ata Alona bigam mba ndjufa mi. 57 Wani a er ad’uzi akulo, a duk humazi woyo, a tumî ringâ guvuf a vumu. 58 A tanam mbei bugol azina, a durum kahinad’a, a tchumu. Suma glangâsâ a tchuk baru mazi ma ngolâ kä asem gor azongâ, simiyêm ala Saul. 59 Kid’a azi nga dur Etienne kahinad’a tua d’a, mi tchen ala: Salad’a Jesus, ang hlan muzuganu. 60 Ata yi máma, mi grif kä, mi er ad’um akulo, mi dala: Salad’a, ang ndum tcho ndata kazi d’i. Kid’a mi de zla ndata dad’a, mi mid’a.
Saul mi ndjak vunam ki sed’ezi yam tchid’a hi Etienne-nda mi.
