1Gan ma 14 - KB2013 & SBA2015

Anabi Ahiya waage yál ge ne mbo detɗa Yerobowam yàl pal

1 Swaga mbe go ɗe, Abiya ge Yerobowam vya det moy. 2 Yerobowam jan na gwale go: «Ɗage digi, mbi kaɗe mo, è mo ba̰r ma, saŋge tene hini, ne da pe, na kaage a kwa go mo mbi gwale ne to. Mbo suwal Silo ya, anabi Ahiya, na ge ne jya̰ mbi go, mbi mbo kat gan ɓase mbe ma no pal ne ya. 3 Abe katugum ma wol mo tok go, ne gato ma, ne daaram faal ɗu, mbo ɓol na. Na sḛ ba jan mo kaŋ ge ne mbo ke mbi vya.» 4 Yerobowam gwale ke dimma ne na obe ne jya̰ na go, ɗage, he viya̰ mbo Silo, mbo Ahiya yadiŋ ya. Ne jo̰ Ahiya ha sabar gḛ ɗe, na ndwara be ga kwar swaga to. 5 Bage ɗiŋnedin jan Ahiya go: «Ndi Yerobowam gwale mbo ya go ɓol mo, ndwara ele mo fare ne na vya pe, ago na vya ne go moy. Jya̰ na fare ge no, ne ge no. Ago na sḛ saŋge tene ya ne go saŋge hini.» 6 Swaga ge Ahiya ne za̰ na koo mborra wat yadiŋ, jan na go: «Yerobowam gwale, mbo ya zḛ! Mo te saŋge tene dimma ne ndu ge ɗogle go kyaɗa ɗaa? Ago mbi da ne fare ge haŋle jan mo. 7 Gwa̰ mbo jan Yerobowam go, Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne jan go: Mbi he mo digi vew ɓase ma buwal zi, mbi e mo mbi naa Israyela vya ma pal no, 8 mbi caɗe muluk ne hir ge Dawda ne tok go, mbi ho̰ mo na no. Mo be kat dimma ne mbi dore Dawda go to, ago Dawda koy mbi eya ma, ke mbi temel ne dulwak ɗu, ka ke ɗeŋgo kaŋ ge dosol ma mbi ndwara se. 9 Mo ke sone waɗe nama ge ne ka mo ndwara zḛ ma pet, ɗiŋ mo mbo ke dok a̰me ne mo sḛ pe, mo ɗeere kḭḭm a̰me ma ne fool kaal ndwara e mbi laar hotɗa, mo saŋge mbi mo go̰r. 10 Ne da pe no ɗe, mbi mbo gene wak nonna ya yàl ge Yerobowam ne pal. Mbi mbo burmi Yerobowam vya ge sonmo ma uzi kakaɗak, ko vya twala, ko mo̰r. Mbi mbo pisi nama uzi dimma ne naa ne gisi swaga go . 11 Ndu ge ne hir ge Yerobowam ne zi ge ne mbo su ya suwal diŋ, gú ma mbo zam na, ge ne mbo su ya ful zi, njoole ma mbo zam na me. A Bage ɗiŋnedin jya̰ ne. 12 Mo ɗe, gwa̰ di, swaga ge mo ma wat ya suwal diŋ, mo vya mbe ma̰ su. 13 Israyela pet a mbo fyal na, a mbo mbul na. A na ɗu kikit ge ne hir ge Yerobowam ne zi ge a ne mbo e na taal zi ne, ne da pe, a na ɗu kikit ne Yerobowam vya ma pe go ge Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne ne ɓo hal ge siŋli ne na zi. 14 Bage ɗiŋnedin mbo e gan ne na sḛ pe Israyela pal, gan mbe mbo burmi Yerobowam hir uzi. Dam mbe mbo mbo ya, o̰ yan ja. 15 Bage ɗiŋnedin mbo mḛre Israyela vya ma, a mbo ga lwarra dimma ne teer ne lwar mam so̰o̰l pe go go. Mbo yan Israyela vya ma uzi ne suwal ge siŋli ge na ne ho̰ nama bá ma na mbe no go, mbo ɓarse nama se sasar ge maŋgaɗam le may ya, ne nama ne ɗu uwara sḭḭm Achera pe, na ge ne e Bage ɗiŋnedin laar hotɗa. 16 Mbo sot Israyela vya ma naa tok go, ne sone ge Yerobowam ne pe, ne Yerobowam ne e Israyela vya ma wat sone zi pe me.»

17 Yerobowam gwale ɗage, gwan, yanna suwal Tirsa go. Swaga ge ne ya̰ ya na zok wak go, na vya su. 18 A mbul na, Israyela pet fyal na ne kḭḭmi dimma ne fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na mo̰r anabi Ahiya wak zi go.

Siya ge Yerobowam ne

19 Yerobowam temel ge ne ke ma, na pore mballa ma, na muluk ge ne ke ma, a njaŋge nama ya Maktub Maana ge Gan ge Israyela ma ne zi. 20 Yerobowam ke muluk del wara azi para azi, su, a mbul na na bá ma pe ya. Na vya Nadab er na hool gan pal.

Muluk ge Robowam, gan ge Yuda ne

(2Maa 12:1-16)

21 Robowam ge Salomon vya ame gan da ne del wara anda para ɗu, ke muluk del wol para ɓyalar suwal Ursalima diŋ, suwal ge Bage ɗiŋnedin ne tá na ne suwal ge Israyela ne ma buwal zi ne na dḭl pe go. Na ná dḭl Naama, a vya gwale ge Ammon ma ne ne. 22 Naa ge ne suwal Yuda go ma a ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se. Nama sone kerra waɗe ge nama bá ma ne, ɗiŋ twa̰se Dok. 23 A sin swaga sḭḭm ma ne bama pe, ne cer kḭḭm ma, ne ɗur uwara sḭḭm Achera njal ma pal, ne uwara ge lwarra ma pe zi. 24 Suwal diŋ, naa wat kaya kerra ge sḭḭm ne zi. A ka bole kerra ge seŋgre kakatak ma ge pehir ge ɗogle ma ne ka kerra, nama ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama uzi Israyela vya ma ndwara zḛ ma.

25 Del anuwa̰y muluk ge Robowam ne zi, Chichak gan ge suwal Masar ne mbo ya det Ursalima pore. 26 Abe kaŋ kwaɗa ge ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ma, ne kaŋ kwaɗa ge ne gan yadiŋ ma, abe ɓiyaar ge dinar ge Salomon ne só nama mwaɗak me. 27 Ne er nama pe, gan Robowam sol ɓiyaar ma ne fool ŋgirma, hon nama koyya ge asagar ma ga̰l ma, nama ge ne koy gan zok wak ma tok go. 28 Swaga ge gan ne ɗage mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi, asagar ge koy zok wak ma ka mbo ya abe nama zum, go̰r go a ka gwan ne nama eya zok ge asagar ge koy zok wak ma ne zi. 29 Robowam temel ge ne ke ma, na fare ma pet a njaŋge nama ya Maktub Maana ge Gan ge suwal Yuda ne ma zi. 30 Robowam ma ne Yerobowam ka mbal ta pore ɗaɗak. 31 Robowam su, a mbul na Dawda suwal diŋ, na bá ma pe ya. Na ná dḭl Naama, a vya gwale ge Ammon ma ne ne. Na vya Abiyam er na byalam hool gan pal.

Ta gə́ gaŋg dɔ Jeroboam’g lé

1 Mee ndəa’g neelé Abija, ŋgolə Jeroboam oso gə rɔko̰. 2 Ndá Jeroboam ula dené ləa pana: M’ra ndòo rɔi’g, maji kari ḭta tel rɔi ɓəd mba kar dee gəri gə́ dené lə Jeroboam el ndá ɔd aw Silo. Lée gə́ neelé Aija, njetegginta si keneŋ, yeḛ gə́ pata dɔm’g to gə́ m’a gə to mbai lə koso-dəwje neelé. 3 Odo pil muru dɔg ləm, gə mbəje ləma, gə ubu tə̰ji ku kára ləm tɔ aw ne kəi ləa ndá, a kulai né gə́ a gə teḛ dɔ ŋgon’g lé ɓəi.

4 Dené lə Jeroboam ra togə́bè ya tɔ, yeḛ aw Silo ndá andə mee kəi’g lə Aija. Aija ɓuga yaa̰ ar kəmee oo loo el. 5 Nɛ Njesigənea̰ ula Aija pana: Aa oo, dené lə Jeroboam aw gə́ rɔi’g nee gə mba dəjii ta gə́ wɔji dɔ ŋgonee gə́ oso gə rɔko̰. I a kulá ta bèe-bèe. Loo gə́ yeḛ ree lé ndá yeḛ a tel rəa gə́ dené gə́ raŋg ya.

6 Loo gə́ Aija oo kaa gɔlee gə́ andə ne tarəwkəi’g ndá yeḛ pana: I dené lə Jeroboam, maji kari andə kəi. See gelee gə́ ban ɓa i tel rɔi gə́ dené gə́ raŋg wa. Ma lé d’ulam mba kam m’ulai taje gə́ kədərə ya. 7 Aw ula Jeroboam pana: Aa oo ta gə́ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa ɓa nee: Ma m’ɔri mbuna koso-dəwje’g, m’undai gə́ mbai dɔ koso-dəwje ləm gə́ Israɛl. 8 Ma m’taa ɓeeko̰ ji gel-bɔje’g lə Dabid m’ari, nɛ i to asəna gə kura ləm gə́ Dabid gə́ aa dɔ godndumje ləm, gə njaa goom’g gə ŋgaw mée bura ləma, gə ra né gə́ danasur kəm’g ləm tɔ lé el. 9 I ra némajel unda deḛ lai gə́ nɔḭ’g kédé ndá i aw ra magəje mbata ləi ləm, i léḛ néndajije gə mba kar məəm ḭ ne pu ləma, i ubam ya̰’m gooi’g gogo ləm tɔ. 10 Gelee gə́ nee ɓa m’a gə kar meeko̰ oso ne dɔ kəi’g lə Jeroboam ya, dəw gə́ rara gə́ to ka̰ Jeroboam lé, lé yeḛ gə́ to ɓər əsé ŋgonkoji gə́ mee ɓee’g lə Israɛlje kara m’a karee udu bo̰, tɔɓəi m’a kwa mee kəi lə Jeroboam rəw-rəw to gə́ d’wa ne ɓiri-ɓisije saar d’ar dee godo bèe . 11 Yeḛ gə́ rara gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ a kwəi mee ɓee-boo’g ndá bisije ɓa d’a kusá ləm, yeḛ gə́ a kwəi mee wala’g kara yelje ɓa d’a ko̰ yée ləm tɔ. Mbata Njesigənea̰ ya ɓa pa bèe.

12 Nɛ i lé ḭ aw kəi ləi. Loo gə́ i a gə kila gɔli mee ɓee-boo’g pà ya ndá ŋgon lé a kwəi. 13 Israɛlje lai d’a nea̰ ləm, d’a dubee ləm tɔ, mbata yeḛ ya kára ba gə́ dəw gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ d’a dubee dɔɓar’g ləm, yeḛ ya kára ba gə́ dəw gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ d’iŋga néra gə́ maji rəa’g kəm Njesigənea̰ Ala’g lə Israɛlje ləm tɔ. 14 Njesigənea̰ a kunda mbai dɔ Israɛlje’g, yeḛ gə́ a kar njémeekəije lə Jeroboam d’udu bo̰ mee ndəa’g neelé. See yee ɓa gə́ né gə́ teḛ ɓasinè mba̰ el wa, 15 Njesigənea̰ a ra gə Israɛlje né gə́ kədərə ndá d’a to asəna gə twatɔg gə́ mán ɓiree bèe. Yeḛ a kɔr Israɛlje mee ɓee gə́ maji péd-péd gə́ yeḛ ar bɔ deeje, tɔɓəi yeḛ a sané dee kel tura-baa gə́ nu mbata deḛ ra magəje lə dee d’ar oŋg ḭ ne gə Njesigənea̰ pu ya. 16 Yeḛ a sula Israɛlje sɔgɔ kya̰ dee mbata kaiyaje gə́ Jeroboam ra ləm gə kaiyaje gə́ yeḛ ar Israɛlje kara ra ləm tɔ.

17 Dené lə Jeroboam lé uba naŋg ḭ aw, ndá yeḛ teḛ Tirsa, tɔɓəi loo gə́ yeḛ teḛ takəi’g ndá ŋgonee lé wəi ya tɔ. 18 Deḛ dubee ndá Israɛlje lai nea̰ gə goo ta gə́ Njesigənea̰ ar kura ləa Aija gə́ to njetegginta pa lé ya tɔ.

19 Ges sor-néraje lə Jeroboam ləm, gə sorta rɔje ləa ləma, gə ko̰ɓee ləa ləm tɔ lé ndaŋg tareeje lai mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl ya. 20 Jeroboam o̰ ɓee ləbee rɔ-joo-giree-joo tɔɓəi yeḛ wəi ndá ŋgonee gə́ Nadab o̰ ɓee toree’g tɔ.

Ɓeeko̰ gə́ Juda gə́ gel Roboam’g

21 Roboam, ŋgolə Salomo̰ o̰ ɓee gə́ Juda. Yeḛ ra ləbee rɔ-sɔ-giree-kára ɓa tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si ɓee-boo gə́ Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb dɔg-giree-siri, to ɓee-boo gə́ Njesigənea̰ ɓa mbəree mbuna ginkoji Israɛlje’g lai mba kar ria ɓar dɔ’g. Kea̰je ria lə Naaman, yeḛ to dəw gə́ Amo̰. 22 Judaje ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g ndá kaiyaje gə́ deḛ ra lé ɔs Njesigənea̰ ar kəmkəḭ ḭ səa dɔ dee’g ur dɔ kəmkəḭ gə́ yeḛ ra dɔ bɔ deeje’g ɓəi. 23 Deḛ ya kara d’unda dɔ looje gə́ ndəw d’ar néndajije gə magəje mee dɔdərlooje’g lai gə́ d’ḭ tar ləm, gə gel kagje lai gə́ to təb’g ləm tɔ . 24 Mee ɓee’g neelé kaiya-diŋgamje gə́ to njéra nérɔkulje taa loo keneŋ pəl-pəl. Deḛ ndaji néje lai gə́ mina̰ lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ Israɛlje’g lé tɔ .

25 Ləb ko̰ɓee lə Roboam gə́ njekɔm’g mi lé Sisak, mbai gə́ Ejiptə ɔr rɔ aw rɔ gə Jerusalem. 26 Yeḛ odo nébaoje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, gə nébaoje gə́ mee kəi’g lə mbai ləma, yeḛ odo néje lai-lai ləm tɔ. Yeḛ odo dərje lai gə́ Salomo̰ ra dee gə larlɔr tɔ . 27 Mbai Roboam ra dərje gə larkas taa ne tor dee tɔɓəi yeḛ ɔm dərje lé ji ɓé-njérɔkwɔilɔje’d gə́ to njékaḭ bada dɔ looje gə́ ŋgəm takəije lə mbai mba kar dee ŋgəm dee maji tɔ. 28 Ndɔje lai gə́ mbai aw mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé ndá njéŋgəmlooje d’odo dərje lé, tɔɓəi deḛ tel gə dərje lé d’aw ne kəi-ŋgəm dee’g tɔ.

29 Ges sor-néraje lə Roboam gə néje lai gə́ yeḛ ra lé see ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Juda el wa. 30 Rɔ to mbuna Roboam gə Jeroboam’g ta-ta ya. 31 Roboam wəi ndá deḛ dubee gə keaje-je mee ɓee-boo’g lə Dabid. Kea̰je ria lə Naaman gə́ to dəw gə́ Amo̰. Bèe ɓa ŋgonee Abijam o̰ ɓee toree’g tɔ.