Amnon ma ne Tamar
1 Ndi kaŋ ge ne ke go̰r go no. Absalom ge Dawda vya ka ne ná vya ge gwale a̰me, ka kale gḛ ge be to, na dḭl Tamar. Amma Dawda vya Amnon laar wan na. 2 Amnon ka iigi tene ɗiŋ dol tene moy ne Tamar ge na bá vya pe. Ago ka haŋle ne Amnon pe ge ɓol viya̰ mbo ya Tamar ta, ne jo̰ Tamar ka vya kale. 3 Amnon ka ne kondore a̰me, na dḭl Yonadab, a Chimeya ge Dawda ná vya vya ne. Yonadab ka ndu ge zwama gḛ ge be to. 4 Yonadab ele Amnon go: «Mo ge gan vya, te gyana cya̰wak ɗaɗak mo duur ba ka kat suya go leɗet ɗaa? Mo jan mbi fare mbe to ɗaa?» Amnon gwan ne na janna go: «Mbi laar wá̰ mbi bá vya Tamar ge Absalom ná vya.» 5 Yonadab jan na go: «Dó tene se moy fiya. Swaga ge mo bá ma̰ mbo ja ndil mo ɗe, jya̰ na go, mo ɓyare go mo bá vya Tamar mbo ya ke mo uwal, mo ndwara ba ka kwar na, na ba hon mo na zamma ne na tok zi nde.»
6 Amnon dol tene moy se. Gan mbo ya ndil na, Amnon jan na go: «Ya̰ mbi bá vya Tamar mbo ya dol mbi paŋgaso vya ma azi mbi ndwara go, na ba hon mbi na zamma nde.» 7 Dawda dol temel mbo jan Tamar na yadiŋ go: «Mbo ke mo bá vya Amnon uwal nde.» 8 Tamar mbo na bá vya Amnon ya, ɓol na ne fiya. Tamar wat swáma, wan na digi, dol paŋgaso ma na ndwara go. 9 Her na ya ne hṵli hon na zamma, na sḛ kuri. Jan naa ge ne na diŋ ma nama wá zum mwaɗak, nama sḛ ma wat zum. 10 Amnon jan Tamar go: «Gene mbi kaŋzam mbe ya zok zi, mo ba hon mbi na zamma.» Tamar her paŋgaso ge na ne dó, gene na ya hon na bá vya Amnon ge zok pul zi. 11 Swaga hon na kaŋzam zamma go, Amnon bur na, jan na go: «Bá vya, mbo ya, nee fí ne ta!» 12 Tamar jan na go: «Bá vya, ke go to, vḛne mbi to, kaŋ ge go mbe no ke Israyela vya ma buwal zi to. Ke fare daal mbe no to. 13 Mbi ma̰ kan mbi pala da saaso tok go ɗaa? Mo me, mo mbo gá dimma ne ndu ge daal go suwal Israyela go. Se no, jya̰ gan, na sḛ ne pool ge kuri be ge hon mbi mo to.» 14 Go no puy ɗe, ɓyare za̰ na to bat. Ne jo̰ na pool waɗe na waɗe ɗe, ke na ne pool, fí ne na.
15 Go̰r go, Amnon kwane na, kwaneya ge ɓaŋlaŋ, na kwaneya mbe waɗe na laar wanna ge ne wa̰ na zaŋgal waɗe. Jan na go: «Ɗage, mbo mo mborra.» 16 Tamar jan na go: «Kadɗa mo ma̰ gwan yan mbi ya, sone ge mo ne ke na mbe no, waɗe ge mo ne ke na no waɗe.» Amma Amnon kuri bat 17 Amnon tol na dore, jan na go: «Ya̰ vya gwale mbe no pe zum, mo dibi mbi zok wak ya digi!» 18 Ago Tamar ka̰ ba̰r ga̰l ge yé gḛ na ta, a ba̰r ge gan vya kale ma ne ka kanna ne. Amnon dore yan na zum, dibi zok wak ya digi. 19 Tamar bugi siim na pal, taabe na ba̰r ga̰l ge yé gḛ ne na ta uzi, kan na tok ma na pala digi, dol tene mborra ne fyaso. 20 Na ná vya Absalom jan na go: «Mo bá vya Amnon ɓá̰ ne mo ɗaa? Se no, ka wak ɗamal, a mo bá vya ne. Wa̰ fare mbe mo dulwak zi to.» Tamar gá katɗa na ná vya Absalom diŋ dimma ne gwale ge a ne yá̰ na ya digi go. 21 Swaga ge gan Dawda ne za̰ fare mbe ma no, ɓol tiiɗiya gḛ ge be to. 22 Absalom jan Amnon a̰me to. Amma kwane na ne na ne vḛne na ná vya Tamar pe.
Absalom é na dore ma hun Amnon
23 Del ma azi go̰r go, ne jo̰ Absalom ka̰ naa ge kot na tame susu ma ge suwal Baal-Hasor go, gwa ne suwal Efrayim ɗe, e temel tol gan vya ma ya mwaɗak. 24 Absalom mbo ɓol gan, jan na go: «Mbi ka̰ naa ge kot tame susu ma ya mbi ya, mbi kaɗe mo, aŋ ne mo naa ge temel ma mbo ya nde.» 25 Gan jan Absalom go: «To! Mbi vya, i mbo ya mwaɗak to, ma̰ hon mo dṵṵl gḛ.» Absalom gwarge tene na ta, go no puy ɗe, gan vin mborra to bat, amma é na wak busu. 26 Absalom jan na go: «Ya̰ mbi bá vya Amnon mbo ne i nde.» Gan jan na go: «Mo te ɓyare gyana go Amnon mbo mo ya ɗaa?» 27 Absalom gwarge tene gan ta, gan ya̰ Amnon ma ne na vya ge may ma pet mborra.
28 Absalom hon na dore ma wak go: «E me aŋ ndwara kwaɗa, swaga ge oyo̰r-jiya̰l ma̰ fere Amnon ya, mbi jan aŋ go: ‹Hṵ me Amnon!› Hṵ me na, sya me vo to. A mbi sḛ jya̰ aŋ ne. Ke me ta naa sonmo, wa̰ me aŋ dulwak.» 29 Absalom dore ma ke Amnon dimma ne Absalom ne ho̰ bama wak go. Gan vya ma ndwar bama kwara fisan ma pal, a njaŋge.
30 Swaga ge a gale ne viya̰ zi ya ɗe, ko̰r det ya Dawda ta go: «Absalom hun gan vya ma ya ya mwaɗak, ko a̰me ɗu puy be gá to.» 31 Gan ɗage digi, taabe na ba̰r ne na ta uzi, kubi na pul suwar se, na naa ge temel ma taabe bama ba̰ ma, a gá katɗa na ziyar go. 32 Yonadab ge Dawda ná vya Chimeya vya jan go: «Na kaage mbi bageyal dwá go, na vya ma su ne ya mwaɗak to, a Amnon su ne ɗu kikit. Ne swaga ge Amnon ne fí ne na ná vya Tamar ya day, Absalom é na laar zi go, na mbo hun na. 33 Ne se no, o gan, dwá ne fare ge a ne jan mo go, mo vya ma su ne ya su mwaɗak to, a Amnon su ne ya ne ɗu.»
34 Absalom syat na pe so.
Vya dore ge a ne e na njole swaga, he na pala digi, kwa naa ɓase ne syaya ne le ge Horonayim ne ya, ne njal pe ya. Mbo ya waage gan go: «Mbi kwa naa syaya ne le ge Horonayim ne ya, ne njal pe ya.» 35 Yonadab her fare, jan gan go: «Mbi te jya̰ mo to’a! A gan vya ma ya̰ ya ne!» 36 Swaga ge ne á na fare janna ɗe, gan vya ma yan’a, a abe fyaso digi, gan ma ne na naa ge temel ma a fyal gḛ me.
37 Absalom sya mbo ɓol Talmay ge Ammihud vya, gan ge suwal Gechur ne. Dam mbe ma pul zi mwaɗak Dawda gá ke kḭḭmi ne na vya Amnon pe.
38 Absalom gá katɗa suwal Gechur ya, swaga ge na ne so ya go ɗiŋ del ataa. 39 Dawda laar iyal ne siya ge na vya Amnon ne go, gá be ge gwan yan Absalom pe.
Amno̰ ra nérɔkul gə Tamar gə́ to ŋgokea̰ gə́ dené lé
1 Goo néje’g neelé ndá aa oo, né gə́ teḛ ɓa nee: Absalɔm gə́ to ŋgolə Dabid lé ŋgokea̰ gə́ dené gə́ ma̰də yaa̰ si keneŋ ria lə Tamar, ndá mal Tamar lé ra Amno̰ gə́ ŋgolə Dabid gə́ kea̰je ɓəd lé ŋgwɔd-ŋgwɔd ya. 2 Amno̰ lé mée tila ŋgaḭla-ŋgaḭla saar aree oso ne gə rɔko̰ mbata ŋgokea̰ gə́ dené gə́ Tamar lé, mbata yeḛ lé taa ŋgaw el ɓəi ndá to kədərə gə Amno̰ mba karee iŋga loo gə́ tḛ́ bèe kara mba ra ne səa né.
3 Kuramar Amno̰ kára si keneŋ, ria lə Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabidje. Jonadab lé to dəw gə́ goso ləa to yaa̰. 4 Yeḛ dəji Amno̰ pana: See gelee ban ɓa i gə́ to ŋgolə mbai ya əŋ togə́bè gə ndɔ-ndɔ wa. See i ndigi kulam gelee el wa.
Amno̰ tel ilá keneŋ pana: Mal Tamar, kɔnan Absalɔm gə́ to ŋgokɔm lé ram ŋgwɔd-ŋgwɔd.
5 Jonadab ulá pana: Maji kari to dɔ tira’g ləi ndoo rɔko̰. Loo gə́ bɔbije a ree mba kooi ndá i a kulá pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm ɓa ree mba kam nésɔ, maji karee ra nésɔ lé kəm’g nee ya am ɓa m’a taa jia’g ɓəi.
6 Amno̰ lé to naŋg ndoo rɔko̰. Mbai lé ree mba kée ndá Amno̰ ula mbai lé pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm lé ree ila mbə joo kəm’g nee ya am m’taa jia’g m’usɔ.
7 Dabid ula kula ar Tamar ree dan-mee kəi’g ləa ndá pana: Ḭ aw kəi lə Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam aw ra nésɔ aree.
8 Tamar aw kəi lə Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé nɛ Amno̰ to naŋg. Yeḛ un nduji gə́ ka̰ loḭ lé mbula ndá ila mbə lé nea̰’g aree ər, 9 tɔɓəi yeḛ un mbə gə əb bura aw unda nea̰’g. Nɛ Amno̰ mbad sɔ. Yeḛ pana: Arje dəwje lai teḛ raga ɓa. Ndá dəwje lai d’unda loo mee kəi’g ləa teḛ ya tɔ. 10 Yen ŋga Amno̰ ula Tamar pana: Ree gə nésɔ lé mee kəi-tom’g ɓa m’a taa jii’g sɔ ɓəi.
Tamar odo mbəje gə́ yeḛ ila lé ndá aw ne ar Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dan-mee kəi-tée’g. 11 Loo gə́ yeḛ aw ne gə mba karee sɔ ndá yeḛ ubá wá pana: Gə́ ree to səm, kɔnanəm.
12 Yeḛ ilá keneŋ pana: Wah, ŋgokɔm, togə́bè el, maji kari ra səm nérɔkul gə́ togə́bè el mbata né gə́ togə́bè lé dəw ra mbuna Israɛlje’g el, to né gə́ kəm ra el. 13 See m’a kaw ra ɓa gə rɔkul gə́ a kwa dɔm lé wa. I kara a to gə́ ram-dəw mbuna ram-dəwje gə́ Israɛl’g tɔ. Ɓasinè m’ra ndòo rɔi’g mba kari pa taree ar mbai ndá yeḛ a kam m’to kaḭ ɓó a kɔsi rəw el.
14 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el, yeḛ ubá wá gə siŋgamoŋ ya ila rɔkul dəa’g to ne səa. 15 Yen ŋga Amno̰ tel ə̰jee bəḭ-bəḭ to gə́ lə né gə́ yeḛ ndigi kédé el bèe səm. Ndá yeḛ ulá pana: Ḭta, aw loo ləi!
16 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Tuba gə́ i tubam lé to majel gə́ boo gə́ i ila dɔ majel gə́ i ra səm kédé’g lé ya.
17 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el ndá yeḛ ɓar ŋgon gə́ njera né karee ulá pana: Ar dee d’ar ŋgoma̰də neelé teḛ raga. Ndá yeḛ udu tarəw gée’g tɔ.
18 Tamar lé ula kubu gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr rəa’g, mbata yee ɓa to kubu gə́ ŋgama̰dje gə́ to ŋgalə mbaije d’ula rɔ dee’g loo gə́ deḛ taa ŋgaw el ɓəi lé. Kura lə Amno̰ lé tɔbee ilá raga ndá udu tarəwkəi gée’g .
19 Tamar saa bu ɔm dəa’g ləm, yeḛ til kubu ləa gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr gə́ rəa’g lé hao̰-hao̰ ləm tɔ, ndá yeḛ odo jia ɔm dəa’g tur kii pénéné-pénéné aw ne. 20 Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dəjee pana: See Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam lé to səi wa. Ɓasinè, kɔnanəm, əw rɔi no̰, yeḛ to ŋgokɔḭ gə́ diŋgam ya, ar né neelé ar məəi oḭ ne yaa̰ el.
Ndá Tamar si gə kəmndoo mee kəi’g lə Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé. 21 Loo gə́ mbai Dabid oo ta néje neelé lai ndá mée ea̰ yaa̰. 22 Absalɔm pata gə́ maji əsé ta gə́ majel gə Amno̰ el, nɛ yeḛ wá gə mée mbata nérɔkul gə́ yeḛ ra gə kɔnanee Tamar lé.
Absalɔm ar dee tɔl Amno̰ ɓa aḭ ɓəi
23 Ləb joo goo’g ndá loo gə́ njékḭja bḭ badje d’aw ra kula lə Absalɔm mee ɓee gə́ Baal-Hasor mbɔr Eprayim’g dəb ndá Absalɔm ɓar ŋgalə mbaije lai loo-nésɔ’g. 24 Absalɔm aw rɔ mbai’g ulá pana: Aa oo, njékḭja bḭ badje d’isi ra kula lə kura ləi, maji kar mbai gə kuraje ləa ree kəi lə kura ləi.
25 Mbai lé ula Absalɔm pana: Wah, ŋgonəm, jeḛ j’a kaw lai el nà j’a kwɔi dɔi’g yaa̰.
Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ nɛ mbai lé ndigi kaw el ndá yeḛ tɔr ndia dəa’g ɓa. 26 Absalɔm pana: Lé bèe kara m’ra ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar ŋgokɔm, Amno̰ ree sə sí ya.
Mbai lé tel ilá keneŋ pana: See gelee ban ɓa yeḛ a kaw kəi ləi wa.
27 Gə goo kɔs gə́ Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ lé ndá mbai ya̰ loo ar Amno̰ gə ŋgakea̰je lai d’aw səa ya.
28 Absalɔm un ndia ar kuraje ləa pana: Ooje maji, loo gə́ kido tɔl Amno̰ ar rəa lelee aree aw al rəa mbata kido ɓa m’a kula si pana: Tɔlje Amno̰! Ndá tɔleeje ya ɓó ɓəlje el, see to ma ɓa gə́ njekun ndum kar sí el wa. Aarje njaŋg ɓó gə waje diŋgam meḛ sí’g to!
29 Kuraje lə Absalɔm ra gə Amno̰ to gə́ Absalɔm un ne ndia ar dee lé ya tɔ. Léegəneeya ŋgalə mbaije lai d’ḭ ndá nana kara uba kunda-mulayḛ̀je ləa-ləa ɓa aḭ aw.
30 Loo gə́ deḛ nai rəw’g ɓəi lé ndá taree oso mbi Dabid’g to gə́ Absalɔm tɔl ŋgalə mbaije lai ar dəw kára kara nai el. 31 Mbai lé uba naŋg ḭta til kubuje ləa hao̰-hao̰ ndá tel to dɔ naŋg’d ba, ar kuraje ləa lai gə́ d’isi keneŋ kara til kubuje lə dee hao̰-hao̰ tɔ. 32 Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabid lé un ta pa pana: Maji kar mbai ləm ə̰ji to gə́ Absalɔm lé tɔl basaje lai gə́ to ŋgalə mbai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi, tɔgərɔ yee ɓa to né gə́ Absalɔm wɔji mée’g njaŋg un kudee mee ndəa gə́ Amno̰ ra ne nérɔkul gə kɔnanee Tamar lé ya. 33 Maji kar mee mbai ea̰ yaa̰ aree ə̰ji to gə́ ŋgalə mbai d’wəi lai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi. 34 Absalɔm lé aḭ.
Yen ŋga basa gə́ njeŋgəmloo un kəmee gə́ tar aa ne loo. Ndá aa oo, koso-dəwje bula yaa̰ d’aw ree gə rəw gə́ gée’g par gə́ kàr mbal’g. 35 Jonadab ula mbai pana: Aa oo, ŋgalə mbai lé d’aw ree ya! Néje nee teḛ to gə́ kura ləi pa lé ya.
36 Loo gə́ yeḛ pata ila naŋg ndá aa oo, ŋgalə mbai lé ree. Deḛ d’ɔr ndu dee gə́ tar wəl no̰ ne, mbai gə kuraje ləa lai kara no̰ d’ar mán-no̰ wa dee mbəgə-mbəgə tɔ.
37 Absalɔm aḭ ndá aḭ aw ɓee lə Talmai, ŋgolə Amiud, mbai gə́ Gesur. Dabid no̰ ŋgonee gə ndɔje kára-kára lai ya. 38 Absalɔm lé si Gesur loo gə́ yeḛ aḭ aw keneŋ lé ləbee munda. 39 Mbai Dabid lé əw rəa korə Absalɔm mbata mée tel to lɔm dɔ kwəi’g lə Amno̰ lé ŋga.
