Hon fareba ge asagar ma ga̰l ne
(Mat 8:5-13, Yoh 4:46-54)1 Swaga ge ne jya̰ ɓase ma fare aya ɗe, mbo Kafarnahum diŋ ya. 2 Asagar ma ga̰l a̰me ka ne dore a̰me ge ne ka moy, ka ɓyare suya, ago na laar wa̰ na gḛ ge be to. 3 Swaga ge ne za̰ fare ge Jeso ne, teme Yuda ma ga̰l a̰me mbo na ta ya ndwara kaɗe na go, na mbo ya zon na dore. 4 A det ya Jeso ta, a ka kaɗe na ne á ta go: «Ndu mbe mbya mo ke na kaŋ mbe, 5 na laar wa̰ nee hir wan, a na sḭ i Sinagog ne.» 6 A ne Jeso ma kan ta mborra. Swaga ge a ne ya̰ ya gwa ne na yàl, asagar ma ga̰l mbe teme na kondore ma ya nama ndwara zi ne ka̰l janna go: «Bageyal, lwage tene to, mbi be mbyat ge mo mbo ya mbi diŋ to. 7 Da ne pe no uwale, mbi dwa no go mbi be mbyat ge mbo ɓol mo to. Amma jya̰ fare gagak, mbi dore ma̰ zon. 8 Mbi sḛ me, mbi da ne ga̰l ma ne mbi pala digi, mbi da ne asagar ma ne mbi pe se me. Swaga ge mbi ne jan a̰me go: ‹Mbo› na sḛ mbo mbo. Swaga ge mbi ne jan ge may go: ‹mbo ya›, na sḛ mbo ya mbo. Swaga ge mbi ne jan mbi dore go na ke kaŋ ge no, na sḛ ke na ke.» 9 Swaga ge Jeso ne za̰ na fare mbe ma no, ke ajab ne na, saŋge tene ɓase ge ne ka kare na pe ma ta, jan go: «Mbi jan aŋ, ko suwal Israyela go, mbi be ɓol ndu ge ne dulwak hon fareba mbe pe go to.» 10 Swaga ge naa ge a ne teme nama ya ma ne gwa̰ ya diŋ, a ɓol dore mbe zonna.
Tanna ge vya dore ne suwal Nayin go
11 Ne go̰r go, Jeso mbo suwal ge a ne tol na Nayin ya poseya ne na naa ge ame hateya ma ne ɓase ma gḛ me. 12 Swaga ge a ne ya̰ ya gwa ne viya̰ ga̰l ge suwal ne, ndi, a ne in gwale kumur vya ge ɗu kikit sya mbo mbulla. Naa ge ne suwal mbe diŋ ma ɓase ge be to a ka ɗame na. 13 Swaga ge Bageyal ne kwa gwale kumur mbe, kat ne dulwak kwa a̰se ne na pe, jan na go: «Fya to!» 14 Ndar tene ya gwa, tat sandu, naa ge ne ka in na ma mḛ se, jan go: «Vya dore, mbi jan mo: Ɗage digi!» 15 Sya mbe ɗage digi katɗa, ɗage jan fare, hon na na ná. 16 Vo wan nama mwaɗak, a ka uware Dok, a ka jan go: «Anabi ge ga̰l a̰me wat ja nee buwal zi, Dok sya na naa ma ko̰r.» 17 Fare mbe dasare suwal Yahudiya go pet, ne na suwal ge ne na ziyar go ma go pet me.
Yohanna dol naa ya ele Jeso fare
(Mat 11:2-6)18 Yohanna naa ge ame hateya ma wan na fare mbe ma pe pet. Yohanna tol na naa ge ame hateya ma azi, 19 teme nama Bageyal ta ya, ne ka̰l janna go: «Mo bage ne mbo mbo ya mbe ne’a, ko i jobre ndu ge ɗogle ɗaa?» 20 Swaga ge naa mbe ma ne mbo ya na ta, a jan na go: «Yohanna bage ke naa baptisma teme i ya mo ta ne, ne ka̰l janna go: Mo bage ne mbo mbo ya mbe ne’a, ko i jobre ndu ge ɗogle ɗaa?» 21 Swaga mbe go, Jeso ne zon naa ge moy ma gḛ, ne naa ge ne njot yál ma, ne yan o̰yom ge seŋgre ma ne naa zi, ne hage ɓaal ma ndwara me. 22 Gwan ne fare jan naa ge temeya ma go: «Mbo me wan Yohanna kaŋ ge aŋ ne kwa ma, ne kaŋ ge aŋ ne za̰ ma pe: Ɓaal ma ɗageya kwar swaga, giɗi ma ɗageya mbo viya̰, naa ge kun swama ma ɗageya ɓol zonna, gisil ma ɗageya za̰ fare, siya ma ɗageya tanna, fare ge kwaɗa oy ya a̰se ma ta . 23 Ndu ge ne mbo ban na fareba honna mbi zi ya to, mbo kat ne laar saal!»
Fare janna ge Jeso ne Yohanna pal
(Mat 11:7-11)24 Swaga ge Yohanna naa ge temeya ma ne gwa̰, Jeso e pe wan ɓase ma fare ge Yohanna ne pe, ele nama go: «Aŋ mbo ful zi ya ndil wuɗi ɗaa? Teer ge saam ne lwar na’a? 25 Aŋ mbo ndil da ɗaa? Ndu ge ne ka̰ ba̰r ge siŋli ɗaa? Amma naa ge ne kan ba̰r ge siŋli ma ge a ne kat ne swaga ge kwaɗa zi ma, a ya gan ma diŋ. 26 Aŋ mbo ndil da ɗaa? Aŋ mbo ndil anabi’a? O̰, mbi jan aŋ, waɗe anabi waɗe. 27 A na ge a ne njaŋge fare na pal go: ‹Ndi, mbi teme mbi bage temeya mo ndwara zḛ, mbo ɗaɗe viya̰ mo ndwara zḛ.› 28 Mbi jan aŋ: Ne naa dasana ma buwal zi, ndu a̰me ge ne waɗe Yohanna ne ga̰l to. Go no puy ɗe, ne nama ge ne waɗe ne jyale ne muluk ge Dok ne zi ya zi, a waɗe na da ne ga̰l. 29 Ɓase ge a ne ka za̰ na ma pet, ko naa ge tyare kaŋ ma, a kwa go Dok dosol, a vḭ ke baptisma ge Yohanna ne no. 30 Amma Farisi ma ne naa ge ne kwa eya ma tyatyat ma kuri laar ɓyareya ge Dok ne ne bama pe, a go no a kuri be ge ke baptisma ge na ne no.»
31 Gwan jan nama go uwale: «Mbi ndil doŋ pe ge ma̰ mbe ma no da ne da go ɗaa? A dimma ne da go ɗaa? 32 A dimma ne naa jabso ne kat buwal pe go, a ka oy bama kaam janna go:
‹I sṵ aŋ gal, aŋ be ndal kaŋ to,
i ka mbal sḭ, aŋ be fyal to!›
33 Yohanna bage ke naa baptisma mbo ya, be zam kaŋzam to, be ka njot oyo̰r jiya̰l to, aŋ ka jan go na da ne o̰yom ge seŋgre. 34 Vya ge ndu ne mbo ya, ka zamma, ka njotɗa, aŋ ka jan go: ‹Ndi me vagal, bage njot oyo̰r jiya̰l, naa ge tyare kaŋ ma ne naa ge ke sone ma kondore mbe!› 35 Amma zwama ge Dok ne dya̰ tene ya naa ge ne ame na ma ta pet.»
Jeso mbo Siman ge Farisi diŋ
36 Farisi a̰me tol na mbo zam kaŋ na diŋ. Mbo na diŋ ya, a kat kaŋzam wak go. 37 Ndi, gwale a̰me ge ne ke sone ge ne suwal diŋ, za̰ go na zam kaŋzam ya Farisi mbe diŋ. Gene kolbo ge albatre ne wiya ne idir ya, 38 mḛ na go̰r go, na koo se ya , ka fyalla, luwaɗe na koo se ne na mḭḭm. Ka tigɗi na koo uzi ne na pala susu, ka so̰me na koo ma, ka kan idir nama go. 39 Swaga ge Farisi ge ne tó na ya mbe ne kwa no, jan tene go: «Te go ndu mbe anabi ne ɗe, te ya kwa go gwale ge ne tat na mbe wuɗi ne de, gwale ge ne tat na mbe a gwale ge ne ke sone ne.» 40 Jeso jan na go: «Siman, mbi da ne fare ge jan mo.» Na sḛ gwan ne na janna go: «Bage hateya, jya̰ mbi.» 41 Jeso jan na go: «Ndu a̰me ho̰ naa azi wul. Ndu ge ɗu ge gobe sile kikis anuwa̰y, ge may wara anuwa̰y me. 42 Ne jo̰ a be ɓol a̰me ge gwan ne na digi to ɗe, ya̰ nama wul ma uzi jwak. A wuɗi laar wan na ma̰ waɗeya ne ɗaa?»
43 Siman jan go: «Mbi dwat go, a na ge a ne ya̰ na wul ma uzi gḛ.» Jeso jan na go: «Mo jya̰ fare mbe kwaɗa!»
44 Saŋge tene gwale mbe ta, jan Siman go: «Ndi gwale mbe no gale! Mbi mbo ya mo diŋ, mo be hon mbi mam usi mbi koo ma to, amma gwale mbe luwaɗe mbi koo ma ne na mḭḭm, gyá nama uzi ne na pala susu no. 45 Mo be so̰me mbi wak to, amma ne swaga ge mbi ne wa ya diŋ go day, gwale mbe be ya̰ be ge so̰me mbi koo ma to. 46 Mo be kan num mbi pala digi to, amma na sḛ ka̰ idir mbi koo ma go. 47 Ne pe no, mbi jan mo go: A pore na sone ma gḛ, ne na ne ŋgay laar wanna gḛ pe. Amma ndu ge a ne pore na woɗege, na laar wanna woɗege me.» 48 Jeso jan gwale mbe go: «A pore mo sone ma ya go.» 49 Naa ge a ne ka kaŋzam wak go dagre ne na ma ɗage jan ta go: «A wuɗi ge ne mbya pore sone ma ne ɗaa?» 50 Na sḛ jan gwale mbe go: «Hon fareba ge mo ne má mo go, mbo halas.»
Jeju aji kura lə ɓé-njérɔje lé
Mat 8.5-131 Loo gə́ gin taje nee lai gə́ Jeju ndoo koso-dəwje neelé gaŋg ŋgaji mba̰ ndá yeḛ ɔd aw Kapernawum. 2 Kura lə ɓé-njérɔje gə́ kára bèe gə́ yeḛ ndigee yaa̰ lé oso gə rɔko̰ ar ta yée nai tebdé bèe ba. 3 Yeḛ oo sor Jeju ndá yeḛ ula ŋgatɔgje lə Jibje gə́ na̰je gə mba kar dee d’aw ra ndòo rɔ Jeju’g mba karee ree aji kura ləa lé aree. 4 Loo gə́ deḛ ree rɔ Jeju’g ndá deḛ to təa’g pəgə-pəgə pana: Yeḛ neelé to kəm kar i ra né neelé aree ya, 5 mbata yeḛ unda ginkoji lə sí dan kəmee’g ləm, yeḛ nja ɓa unda kəi-kwa-dɔ-na̰ lə sí ar sí ləm tɔ.
6 Jeju ɔd aw sə dee ya to nɛ loo gə́ d’unda dɔ kəi lé dəb ndá ɓé-njérɔje lé ula baokuraje ləa ar dee ree d’ula Jeju pana: Mbai, jɔg rɔi gə mḭdé el, mbata ma lé m’askəm mba kari ula dɔi mee kəi’g ləm el. 7 Yee gə́ bèe ɓa m’oo ne rɔm gə́ dəw gə́ askəm kaw njal teḛ rɔi’g el. Nɛ maji kari pata gə tai kára ba nja ndá kura ləm a kaji ne ya. 8 Mbata ma lé m’to gə́ njera torndu dəw dɔmje ləm, njérɔje kara d’isi gelm’g d’isi ra torndum ləm tɔ. Ɓó lé m’ula yeḛ gə́ kára m’pana: Aw! ndá yeḛ ɔd aw ya tɔ. Ɓó lé m’ula yeḛ gə́ raŋg m’pana: Gə́ ree! ndá yeḛ ɔd ree ya tɔ, əsé m’ula kura ləm m’pana: Ra né gə́ nee! ndá yeḛ ra nja tɔ.
9 Loo gə́ Jeju oo ta lə ɓé-njérɔje lé kaaree wa paḭ ndá yeḛ tel təa gə́ rɔ boo-dəwje gə́ ndɔm na̰ gée’g lé pana: Ma m’ula sí təsərə, mee ɓee gə́ Israɛl ya kara ma m’oo gar boo-meekun gə́ togə́bè keneŋ kəm kára el ɓəi.
10 Loo gə́ njékaḭkulaje lə ɓé-njérɔje lé tel d’aw kəi ndá dee d’iŋga kura ləa gə́ njerɔko̰ lé rəa to kari péd-péd.
Ŋgon lə njekəisiŋga gə́ diŋgam lé tel si kəmba
11 Bèlè lookàree Jeju aw mee ɓee’g kára bèe ria lə Naḭ, njékwakiláje gə boo-dəwje gə́ bula digi-digi d’orè səa rəw na̰’d tɔ. 12 Loo gə́ deḛ d’unda dɔ ɓee dəb ndá d’aa loo d’oo dəwje d’un nin gə́ to ŋgon kára lə ko̰ gə́ kea̰je to gə́ njekəisiŋga lé ɓəgəgə, d’aw səa gə mba dubee, koso-dəwje gə́ mee ɓee’g neelé d’aw gə ko̰ ŋgonje lé na̰’d tɔ. 13 Loo gə́ Mbaidɔmbaije aa loo oo ko̰ ŋgonje lé ndá mée tɔsee gə no̰ mbigi-mbigi dəa’g aree ulá pana: Ǝw rɔi no̰!
14 Yeḛ ree pər gə́ ta tira-yoo’g lé ɔrɔ gə jia. Deḛ gə́ njékodeje lé rəm d’ɔs gɔl dee d’aar naŋg tɔ. Yen ŋga, Jeju pana: Ŋgon basa, ma nja m’un ndum m’ari, uba naŋg ḭta ya!
15 Yeḛ gə́ wəi lé uba naŋg ḭ si pata. Yen ŋga Jeju wá ulá ji kea̰je’g. 16 Koso-dəwje lai neelé ɓəl unda dee badə gaŋg dee ar dee pidi Ala pana: Ŋgɔ-njetegginta gə́ dum ya to ŋga, unda loo teḛ mbuna sí’g. To Ala nja ɓa ila ne kəm koso-dəwje ləa toro’g.
17 Taree oso gə loo mbidi-mbidi gə mee ɓeeje gə́ Jude gə ɓeeje lai gə́ aḭ dɔ dee ula kudu naŋg mbugu lé tɔ.
Ja̰ Njera-batɛm lé ula kula rɔ Jeju’g
Mat 11.2-1918 Njékwakila Ja̰je d’ɔr sor néje neelé lai d’aree oo tɔ. 19 Ja̰ ɓar dee joo ula dee rɔ Jeju’g mba dəjee koo, see yeḛ to yeḛ gə́ a gə ree lé əsé j’a gə ŋgina yeḛ gə́ raŋg ɓəi wa. 20 Loo gə́ deḛ teḛ rɔ Jeju’g mba̰ ndá deḛ d’ulá pana: Ja̰ Njera-batɛm ɓa ula sí rɔi’g mba kar sí n’dəjii j’oo see i to yeḛ gə́ a gə ree lé nja əsé j’a gə ŋgina yeḛ gə́ raŋg ɓəi wa.
21 Mee kàree’g neelé Jeju aji njérɔko̰je keneŋ bula ləm, gə yɔ-dəwje ləm, gə deḛ gə́ ndilje gə́ yèr ra dee ləma, yeḛ ar njékəmtɔje bula kara d’oo loo ləm tɔ. 22 Yen ŋga yeḛ tel ila njékwakila Ja̰je’g lé pana: Tel aw iŋgaje Ja̰ lé uláje ta néje gə́ seḭ ooje gə kəm sí nee ləm, gə ooje gə mbi sí lé ləm tɔ: Kəm njékəmtɔje inja ləm, njémədje d’aw tar njam-njam ləm, njéba̰jije ba̰ji ɔr rɔ dee’g ndɔs-ndɔs ləm, njémbikuduje lé mbi dee inja bərəŋ-bərəŋ ləm, njé gə́ d’wəi lé teḛ loo-yoo’g ləma, njéndooje lé d’ila mber tagə́maji d’ar dee ya ləm tɔ . 23 Dəw gə́ ma m’nai gə́ né gə́ njekun gɔlee karee oso el lé ndá rəa a lelee ya.
Dəw gə́ njekur dɔ Ja̰ Njera-batɛm lé godo
24 Loo gə́ njékaḭkulaje lə Ja̰ lé d’ɔd d’aw mba̰ ndá Jeju un ta gə́ wɔji dɔ Ja̰ lé ula boo-dəwje lé pana: See ɗi ɓa seḭ undaje tar gə dɔdilaloo’g gə mba kooje wa. See awje gə mba kooje lel gə́ ula ar dɔ mu-kwaa biri rəa wédé-wédé lé wa. 25 Nɛ see ɗi ɓa seḭ awje gə mba kooje wa. See gə mba koo dəw gə́ njekula kubu gə́ bḭ maji rəa’g wa. Aa ooje, deḛ gə́ njekula kubuje gə́ rɔndɔḭ rɔ dee’g gə́ d’isi dan némajije’g lé deḛ to mee kəi-mbaije’g lə mbaije ɓa. 26 Ŋga see ɗi ɓa seḭ awje gə mba kooje ɓəi wa. See awje gə mba kooje njetegginta wa. Oiyo, ma m’ula sí, yeḛ lé ur dɔ njetegginta’g pubug ya. 27 Yeḛ lé nja ɓa ndaŋg ta d’wɔji ne dəa mee maktub’g pana:
Aa oo, ma m’ula njekaḭkula ləm nɔḭ’g,
Yeḛ a gɔl rəw ləi nɔḭ’g ya tɔ .
28 Ma m’ula sí təsərə, deḛ gə́ denéje d’oji dee lé dəw kára gə́ njekur dɔ Ja̰’g lé godo. Nɛ lé bèe kara yeḛ gə́ to gə́ ŋgon gə́ gɔ ɓeeko̰’g lə Ala lé yeḛ nja ɓa ur dəa’g tɔ.
29 Koso-dəwje lai gə́ d’oo ta ləa ləm, gə njétaa lar-gədɓeeje gə́ d’aar keneŋ ləm tɔ lé d’oo Ala lé gə́ njemeekarabasur ndá d’ar Ja̰ ra dee ne batɛm tɔ. 30 Nɛ Parisiḛje gə njéteggin godnduje lé mbad karee ra dee batɛm, d’ɔg ne loo né gə́ Ala wɔji gə mba kar dee lé saar tɔ .
31 See ɗi ɓa m’a kwa kwɔji ne ginka dəwje gə́ nee lé wa. Esé see na̰ ɓa deḛ to tana səa wa. 32 Deḛ to d’asəna gə ŋganje gə́ mbo̰ dɔ na̰ d’isi loo-nada gə́ d’ula na̰ ta mbuna na̰’d pana: Jeḛ j’im tébé roŋ ndam ne nɛ seḭ ree làje ne el ləm, jeḛ j’un pa no̰ ndòo nɛ seḭ no̰je ne el ləm tɔ. 33 Mbata Ja̰ Njera-batɛm lé ree, nɛ yeḛ o̰ muru el ləm, gə aḭ mán-nduú gə́ mḭ el ləm tɔ ndá seḭ pajena: Yeḛ lé ndil gə́ yèr uru kəi mée’g. 34 Ŋgon-dəw lé ree nɛ yeḛ sɔ gə ai to ŋga ndá seḭ pajena: Yeḛ to gə́ dəw nésɔ gə dəw nékai ləm, yeḛ to njekɔrkura gə njétaa lar-gədɓeeje gə kaiya-dəwje ləm tɔ. 35 Kəmkàr lé ŋganeeje lai ɓa tegginee gə́ raga pai-pai.
Jeju ɔr kaiya dɔ kaiya-dené’g lé
36 Parisiḛ kára bèe ra ndòo rɔ Jeju mba karee aw sɔ səa né. Jeju aw kəi lə Parisiḛ lé aw si səa ta ka-nésɔ’g. 37 Dené kára gə́ to gə́ kaiya-dené gə́ si mee ɓee’g neelé oo to gə́ Jeju si ta ka-nésɔ’g mee kəi’g lə Parisiḛ neelé ndá yeḛ un ubu gə́ ə̰də sululu aree rusu ŋgoro gə́ ra gə jər gə́ ɓaree albatrə lé ree ne, 38 yeḛ aar ne gir Jeju’g par gə́ gin gɔlee’g gogo. Yeḛ no̰, nɛ waga ndá mán kəmee lé ndəi dɔ gɔl Jeju’g ndá yeḛ tel bɔr gɔl Jeju lé gə́ yiŋga dəa, to̰ gɔlee, tel wá gə ubu gə́ ə̰də sululu tɔ . 39 Parisiḛ gə́ ɓar Jeju lé loo gə́ yeḛ oo togə́bè yeḛ ə̰ji ta mée’g pana: Ɓó lé dəw neelé to gə́ njetegginta ndá a gər néra dené gə́ njekɔrɔ rəa neelé a gəree gə́ kaiya-dené gao ya. 40 Jeju un ta ulá pana: Simo̰, m’a gə kulai ta kára kari oo.
Simo̰ ilá keneŋ pana: Mbai, pa am m’oo ya.
41 Jeju pana: Dəw kára lé njéɓaŋje ləa joo, yeḛ gə́ kára lé ɓaŋg ləa to dəa’g lar gə́ ndá tɔl-mi, yeḛ gə́ raŋg lé ɓaŋg ləa to dəa’g rɔ-mi tɔ. 42 Nɛ né kára kara gə mba kuga ne ɓaŋgee lé godo ji dee’g ndá yeḛ ɔr ɓaŋg dɔ dee’g joo bɔr gə́ kɔr ya. Nɛ see yeḛ gə́ ra ɓa a kundá dan kəmee’g unda maree wa.
43 Simo̰ ndigi təa’g pana: Yeḛ gə́ ɓaŋg to dəa’g yaa̰ ɓa d’ɔr dəa’g lé ɓa ma m’ə̰ji m’pana: Yeḛ ɓa a kundá dan kəmee’g yaa̰ kunda maree.
Jeju ulá pana: I gaŋg rəbee maji ya.
44 Tɔɓəi yeḛ tur kəmee gə́ rɔ dené’g lé ndá ula Simo̰ pana, see i oo dené neelé ya wa. Ma m’ree mee kəi’g ləi nɛ i am mán gə mba togo ne gɔlm el, nɛ dené neelé mán-no̰ gə́ kəmee’g ɓa yeḛ togo ne gɔlm, tɔɓəi yeḛ tel bɔr gə yiŋga dəa péd-péd tɔ. 45 I tɔnəm el, nɛ dené neelé loo gə́ m’andə kəi pət ya ɓəi ndá yeḛ to̰ gɔlm saar ɓasinè ɓó yeḛ əw rəa el nja ɓəi tɔ. 46 I lé ndèm ubu dɔm’g el nɛ dené neelé yeḛ ndèm ubu gə́ ə̰də sululu ya gɔlm’g. 47 Gelee gə́ nee ɓa ma m’ulai ne təsərə, kaiya reaje gə́ to tap-tap lé ɔr dəa’g mba̰, mbata yeḛ undam dan kəmee’g yaa̰. Nɛ dəw gə́ kaiya dɔ dəa’g bəl ba ɓa ma m’ɔr dəa’g ndá yeḛ a ndigim bəl ba bèe ya tɔ.
48 Yen ŋga yeḛ tel ula dené lé pana: Kaiyaje ləi ɔr dɔi’g mba̰.
49 Deḛ gə́ d’isi səa ta ka-nésɔ’g lé d’un kudu pata meḛ dee’g pana: See dəw neelé to gə́ na̰ to ŋga ɓa pana: Kaiyaje ya kara n’ɔr dɔ dəw’g to ŋga wa. 50 Nɛ Jeju ula dené lé pana: Meekun ləi taa né ari aji ne mba̰, ɔd aw loo ləi gə meekulɔm ŋga.
