Wak tuli ge Israyela vya ma ne ke Sichem go
1 Juswa kote pehir ge Israyela vya ma ne ya se pet Sichem go, tol naa ga̰l ge Israyela ne ma, ne nama ga̰l ma, ne nama naa ge kun sarya ma, ne nama naa ge ndil temel ma ya se pet me. A mbo ya Dok ndwara se. 2 Juswa jan ɓase ma pet go: «Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne jan go: ‹Zaŋgal dḛ, aŋ bá ma, Tera ge Abraham ma ne Nahor bá, ka maŋgaɗam le may ya, a ka ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle ma. 3 Mbi wa̰ aŋ bá Abraham ne maŋgaɗam le may ya, mbi e na anna suwal Kanan go pet, mbi zuli na pehir se. Mbi ho̰ na Isaku, 4 Mbi ho̰ Isaku, Yakub ma ne Esawu. Mbi ho̰ Esawu joo swaga njal ge suwal Seyir ne no. Amma Yakub ma ne na vya ma mbo suwal Masar ya no me. 5 Uwale, mbi teme Musa ma ne Aaron, mbi fó Masar ma ne mbi kaŋ ŋgayya ma, mbi abe aŋ ne nama buwal zi ya uzi no. 6 Mbi abe aŋ bá ma ne Masar diŋ ya zum, aŋ dé ya maŋgaɗam ga̰l yuwam wak go no. Masar ma ya̰ aŋ bá ma pe ne tisi ma, ne pus pore ma mbo maŋgaɗam ge teer wak ya. 7 Swaga ge aŋ bá ma ne fya Bage ɗiŋnedin pal, na sḛ é tṵ sebeya aŋ ne Masar ma buwal zi, suuli maŋgaɗam ga̰l yuwam ya nama pal, bwa nama pe uzi no. Aŋ ndwara fa̰ ma kwa kaŋ ma ge mbi ne ke Masar ma. Aŋ ke dam ma kaal gḛ ge ful pul zi. 8 Mbi gene aŋ ya suwal ge Amoriya ma ne go, nama ge a ne ka ne maŋgaɗam le may ya ma. A mbá pore ne aŋ, mbi ɓya̰ nama aŋ tok go, aŋ ame nama suwal ma no, mbi burmi nama uzi aŋ ndwara zḛ. 9 Balak ge Sippor vya, gan ge Mowab ma ne mbá pore ne aŋ. Tó Balaam ge Beyor vya ya na vḛne na wak aŋ pal. 10 Amma mbi be ɓyare za̰ Balaam to. Na sḛ ka e aŋ wak busu. Mbi zú aŋ ne na tok go. 11 Aŋ há maŋgaɗam Urdun pul mbo ya suwal Jeriko go. Naa ge ne Jeriko go ma, Amoriya ma, Pereziya ma, Kanan ma, Hittitiya ma, Girgasiya ma, Hivit ma, ne Yebus ma mbá pore ne aŋ, mbi ɓya̰ nama aŋ tok go. 12 Mbi teme tiŋri ma aŋ ndwara zḛ mbo yan gan ge Amoriya ma ne ma ge azi ma. A be ne aŋ kasagar ma, ko ne aŋ kajamle ma ta to. 13 Mbi ho̰ aŋ suwal ge aŋ ne njó yál ne na pe to, suwal ma ge aŋ ne sḭ nama ne to, amma aŋ ka ya nama go, oyo̰r ma ne uwara olive ma ge aŋ ne ɗḭ nama ne to, amma aŋ ka zam nama›.
14 Ne se no, sya me Bage ɗiŋnedin vo, ke me na temel mo̰r ne dulwak ɗu, fareba zi me, abe me ta uzi ne dok ge aŋ bá ma ne ka ke nama temel mo̰r maŋgaɗam le may ya ma, ko suwal Masar ya ma ta. Ke me temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo. 15 Kadɗa aŋ ndil go, a kwaɗa ge aŋ ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin to, tá me dok ge aŋ ne ɓyare ke na temel mo̰r ma̰ no, ko dok ge aŋ bá ma ne ka ke na temel mo̰r maŋgaɗam Efrat le may ya, ko dok ge Amoriya ma ne ma, nama ge aŋ ne ka ne nama suwal go. Amma, i ne mbi yàl, i ke Bage ɗiŋnedin temel mo̰r.»
16 Ɓase ma gwa̰ ne na janna go: «I ne dwatɗa ge ya̰ Bage ɗiŋnedin ɗo, i ba mbo ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle ma to. 17 Ago, Bage ɗiŋnedin a i Dok ne, a na abe i, ne i bá ma ne suwal Masar ya, ne swaga mo̰r zi ya ne. A na ke kaŋ ŋgayya ge ɓaŋlaŋ ma i ndwara go ne, koy i viya̰ pul go swaga mborra go no, ge naa ge i ne ka kale nama suwal ma go ma tok go no me. 18 A Bage ɗiŋnedin yá̰ naa i ndwara zḛ ne pet, yá̰ Amoriya ma ge a ne ka suwal mbe go ma i ndwara zḛ ne. I me, i ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin, ago a na sḛ i Dok ne.»
19 Juswa jan ɓase ma go: «Aŋ mbo mbyat ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin to. Ago Dok a mbegeya, a Dok ge yil ne, na sḛ mbo wan tene in aŋ ya̰l ma ne aŋ sone ma to. 20 Swaga ge aŋ ne mbo saŋge Bage ɗiŋnedin aŋ go̰r ya, aŋ mbo ke temel mo̰r hon dok ge ɗogle, na sḛ mbo saŋge ya aŋ pal, mbo ke aŋ yál, mbo burmi aŋ pe uzi, go̰r swaga ge ne ke aŋ kwaɗa go.»
21 Ɓase ma jan Juswa go: «To! I ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo.» 22 Juswa jan ɓase ma go: «Aŋ sayda ge aŋ sḛ ma ne, ago a aŋ sḛ ma tá Bage ɗiŋnedin ne, ndwara ke na temel mo̰r.» A gwan ne na janna go: «I sḛ ma sayda ne i sḛ ma pe.» 23 Juswa jan nama go: «Se no, ndage me dok ge ɗogle ma ne aŋ zi uzi, saŋge me aŋ dulwak ma ya Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne ta.» 24 Ɓase ma jan Juswa go: «I ke temel mo̰r hon Bage ɗiŋnedin, Dok ge i ne, i za̰ na ɗeŋgo.»
25 Dam mbe go, Juswa ke wak tuli ne ɓase ma. Hon nama eya ma ne wak honna ma Sichem go. 26 Juswa njaŋge fare mbe ma ge maktub eya ge Dok ne zi, her njal ge ga̰l, dusi na digi baŋre ge ne zok ge mbegeya ge Bage ɗiŋnedin ne zi, pe zi.
27 Juswa jan ɓase ma pet go: «Ndi me njal mbe no, mbo kat sayda nee buwal zi. Ago, na sḛ za̰ fare ma pet ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ nee ma, mbo kat kaŋ sayda ne aŋ pe, ne da pe, na kaage aŋ saŋge aŋ Dok aŋ go̰r to.» 28 Go̰r fare mbe ma no go, Juswa ya̰ ɓase mborra, ndu ge daage gwan na joo ya.
Siya ge Juswa ne
29 Go̰r kaŋ mbe ma no go, Juswa ge Nun vya, dore ge Bage ɗiŋnedin ne, su ne del kis para wol. 30 A mbul na ge na joo go, ge suwal Timnat-Sera go, na ge ne njal ge Efrayim ne go, ge njal Gaas le kuu. 31 Israyela ke Bage ɗiŋnedin temel mo̰r, dam ma ge Juswa ne zi, ne dam ma ge naa ga̰l ma ge a ne gá Juswa go̰r go ma, ge a ne kwa kaŋ ge daage pet ge Bage ɗiŋnedin ne ke ne Israyela pe ma zi mwaɗak. 32 Yusuf kal ma ge Israyela vya ma ne gene nama ne suwal Masar ya ma, a mbul nama suwal Sichem go, ge gaaso pul ge Yakub ne yá na ne Hamor ge Sichem bá vya ma tok go ne bware Kesita kis zi . Swaga mbe gá joo ge Yusuf vya ma ne.
33 Eleyazar ge Aaron vya su, a mbul na ge njal ge na vya Pineyas ne go. Ago a ho̰ na joo ge njal ge Efrayim ne go.
Israɛlje d’wɔji meḛ dee’g njaŋg gə mba ra né kar Njesigənea̰
1 Juje mbo̰ ginkoji Israɛlje lai na̰’d mee ɓee gə́ Sikem ndá yeḛ ula kula ɓar ŋgatɔgje lə Israɛlje ləm, gə mbaije lə dee ləm, gə njégaŋ-rəwtaje lə dee ləma, gə ɓé-njérɔje lə dee ləm tɔ, ar dee ree d’aar no̰ Ala’g lé. 2 Juje ula koso-dəwje lai pana: Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa togə́bè pana: Ka síje-je gə́ Tera gə́ to bɔ Abrakamje gə bɔ Naɔrje lé d’isi ləw ba kel tura-baa gə́ Epratə gə́ nu, tɔɓəi to njépole magəje ya . 3 Ma m’ɔr bɔ síje gə́ Abrakam kel tura-baa gə́ nu ndá m’aree aw gə looje lai-lai gə́ mee ɓee gə́ Kana̰, m’aree oji Isaak ləm, ma m’ar ŋgakeaje d’ɔs goo na̰ goo na̰ ləm tɔ . 4 Ma m’ar Isaak oji Jakob gə Esawu ləm, m’ar Esawu mbal gə́ Seir gə́ né kea̰-yeḛ, nɛ Jakob gə ŋganeeje ɓa d’aw Ejiptə tɔ . 5 Ma m’ula Moyis gə Aaro̰ ndá m’unda Ejiptə gə nékɔbje gə́ m’ra mbuna dee’g, tɔɓəi ma m’ar sí undaje loo keneŋ teḛje . 6 Ma m’ar ka síje-je d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ ndá seḭ awje saar teḛje ta baa-boo-kad’g. Njé gə́ Ejiptə tuba goo ka síje saar teḛ ne baa-boo-kad gə́ ria lə Baa-Kas gə pusu-rɔje gə njérɔ gə kundaje lə dee . 7 Ka síje-je no̰ ta Njesigənea̰’g. Ndá Njesigənea̰ ar loondul gaŋg mbuna sí-seḭ gə njé gə́ Ejiptə tɔɓəi yeḛ ar mán baa-boo-kad tel ree tula dɔ dee. Seḭ ooje né gə́ ma m’ra gə njé gə́ Ejiptə gə kəm sí gao ya. Tɔɓəi seḭ naije dɔdilaloo’g lé kur sí əw tɔ. 8 Ma m’ɔr no̰ sí m’teḛ sə sí mee ɓee’g lə Amɔrje gə́ d’isi kel tura-baa gə́ Jurdɛ̰ gə́ nu ndá deḛ rɔ sə sí ya. Nɛ ma m’ya̰ dee ji sí’g ndá seḭ taaje ɓee lə dee gə́ né ka̰ sí-seḭ, tɔɓəi ma m’tuji dee no̰ sí’g tɔ . 9 Balak, ŋgolə Sipɔr gə́ to mbai gə́ Moab lé ḭ gə mba rɔ gə Israɛlje. Yeḛ ula kula ɓar Balaam, ŋgolə Beɔr gə mba karee ila ndɔl dɔ sí’g . 10 Nɛ ma m’ndigi koo ta lə Balaam el, bèe ɓa yeḛ tɔr ndia dɔ sí’d gə́ tɔr, tɔɓəi ma m’ɔr sí ne ji Balak’d tɔ. 11 Seḭ gaŋgje baa gə́ Jurdɛ̰ ndá seḭ teḛje ɓee gə́ Jeriko. Njéɓeeje gə́ Jeriko rɔ sə sí ya, Amɔrje, gə Peresje, gə Kana̰je, gə Hetje, gə Girgasije, gə Hebje, gə Yebusje kara rɔ sə sí ya tɔ. Nɛ ma m’ya̰ dee ji sí’g ya . 12 M’ula kṵdarasje no̰ sí’g, m’ar dee tuba deḛ gə́ to mbaije lə Amɔrje gə́ joo lé, ɓó to kiambas lə sí-seḭ el ləm, to ɓandaŋg lə sí-seḭ ɓa seḭ tuba deeje ne el tɔ . 13 Ma m’ar sí ɓee gə́ seḭ ɓa ndɔje ndɔ keneŋ kédé el ləm, gə ɓee-booje gə́ seḭ ɓa raje ɓa síje keneŋ el ləma, gə ndɔ-nduúje gə kag-koiyoje gə́ seḭ ɓa manje ɓa sɔje el ləm tɔ .
14 Ɓasinè, maji kar sí ɓəlje Njesigənea̰ ləm, raje né areeje gə meekarabasur gə ŋgonkoji ləm tɔ. Arje magəje gə́ ka síje-je ra né d’ar dee kel tura-baa gə́ nu mee ɓee gə́ Ejiptə lé godo mbuna sí’g ndá raje né arje Njesigənea̰ ɓa. 15 Nɛ ɓó lé seḭ ooje to gə́ to maji kəm kwa Njesigənea̰ meḛ’g sí el ndá ɓogənè ya maji kar sí mbərje yeḛ gə́ seḭ ndigije poleeje né kaareeje, lé to magəje gə́ ka síje pole dee kel tura-baa gə́ nu əsé lé to magəje lə Amɔrje gə́ seḭ síje mee ɓee’g lə dee nee kara, ma ɓa yḛ̀ jeḛ gə njémeekəije ləm lé j’a kwaje Njesigənea̰ ɓa meḛ sí’g ya.
16 Koso-dəwje tel d’ilá keneŋ pana: Wah jeḛ j’a kubaje Njesigənea̰ kyá̰je mba pole magəje bèe el. 17 Mbata Njesigənea̰ ɓa to Ala lə sí, yeḛ nja ɓa ar sí j’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə, loo-kula-ɓər gə́ jeḛ gə ka síje-je j’isije keneŋ lé n’teḛje ləm, yeḛ nja ɓa ra boo-némɔrije kəm sí’g ləma, yeḛ nja ɓa ŋgəm sí rəw-kaw sí’g mbuna koso-dəwje’g lai gə́ jeḛ n’dəsje dan dee’g ləm tɔ. 18 Yeḛ nja tuba koso-dəwje lai no̰ sí’g ləm, gə tuba Amɔrje gə́ d’isi mee ɓee’g neelé ləm tɔ. Jeḛ kara j’a kwaje Njesigənea̰ ɓa meḛ sí’g to mbata yeḛ nja ɓa to Ala lə sí ya.
19 Juje ula koso-dəwje lé pana: Seḭ lé siŋga sí a kaskəm kwa Njesigənea̰ meḛ sí’g el mbata yeḛ to Ala gə́ njerɔkunda ləm, gə Ala gə́ ar kəmee əḭ dɔ dəwje’g ləa ləm tɔ. Yeḛ a kar mée oso lemsé dɔ néra kori-korije’g lə sí əsé dɔ kaiyaje’g lə sí el. 20 Loo gə́ seḭ a kubaje Njesigənea̰ kyá̰je gə mba pole magəje gə́ dɔ ɓee’g ndá yeḛ a ree mba ra sə sí majel ləm, yeḛ a tuji sí godə maji gə́ yeḛ ra sə sí kédé’g lé ləm tɔ.
21 Koso-dəwje d’ula Juje pana: Wah! Jeḛ j’a kwaje Njesigənea̰ ya ɓa meḛ sí’g.
22 Juje ula koso-dəwje lé pana:
Seḭ nja seḭ ɔrje ta ilaje dɔ sí-seḭ’g ya, to seḭ nja ɓa ɔrje kəm Njesigənea̰ gə mba kwáje meḛ sí’g. Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Jeḛ j’oo bèe ya tɔ. 23 Bèe ndá tujije magəje gə́ dɔ ɓee’d gə́ to mbuna sí’g, tɔɓəi tel undaje meḛ sí dɔ Njesigənea̰’d gə́ to Ala lə Israɛlje lé ya.
24 Koso-dəwje lé d’ula Juje pana: J’a kwaje Njesigənea̰, Ala lə sí meḛ sí’g ya ləm, j’a kila ŋgonkoji dɔ tapea’g ya ləm tɔ.
25 Mee ndəa’g neelé Juje ar koso-dəwje lé manrɔ dee d’aree mee ɓee’d gə́ Sikem. Tɔɓəi yeḛ ar dee godnduje ləm, gə ndukunje ləm tɔ. 26 Ta néje neelé Juje ndaŋg mee maktub godndu’g lə Ala ya. Tɔɓəi yeḛ un biri mbal kára ila lée’g gel kag-sɛnə’d gə́ to dan mee loo gə́ to gə kəmee’g mbata lə Njesigənea̰ lé. 27 Ndá Juje ula koso-dəwje pana: Aa ooje, mbal neelé a to nékɔrkəmta lə sí mbata yee oo ta néje lai gə́ Njesigənea̰ ula sí ya, bèe ɓa yee a to ne nékɔrkəmta lə sí gə mba kar sí ubaje ne Ala lə sí yá̰je el ŋga.
28 Yen ŋga Juje ya̰ koso-dəwje lé ar nana kara tel aw dɔ naŋg gə́ ləa-ləa.
Kwəi lə Juje lé
29 Goo néje gə́ neelé, Juje gə́ to ŋgolə Nun, kura lə Njesigənea̰ lé ləbee aḭ tɔl-dəa-dɔg (110) ndá yeḛ wəi tɔ. 30 Deḛ dubee dɔ naŋg gə́ yeḛ iŋga gə́ né kea̰-yeḛ mee ɓee gə́ Timnat-Sera kaar mbal gə́ Eprayim kel dɔgel lə mbal gə́ Gaas . 31 Israɛlje d’wa Njesigənea̰ meḛ dee’g mee ləbje lai gə́ Juje sí ne kəmba ləm, gə mee ləbje lai gə́ ŋgatɔgje gə́ d’isi kəmba goo Juje’d gə́ gər néje lai gə́ Njesigənea̰ ra mbata lə Israɛlje lé ləm tɔ.
32 Siŋgarɔ Jisəb gə́ Israɛlje d’odo d’ḭ ne ɓee gə́ Ejiptə lé deḛ dubu mee ɓee’d gə́ Sikem, mee dəb loo-ndɔ’d gə́ Jakob ndogo gə ŋgaka Hamɔrje gə́ to bɔ Sikəmje lé as larnda tɔl (100) tɔ, yee ɓa dɔ naŋg neelé to ne ka̰ ŋgaka Jisepje ya .
33 Eləajar, ŋgolə Aaro̰ lé wəi tɔ ndá deḛ dubee Gibeat-Pines gə́ d’ar ŋgalə Pines kédé kaar mbal gə́ Eprayim lé tɔ.