Absalom kugi maŋge gan ne na bá tok go
1 Go̰r go ɗe, Absalom ɓol pus pore ɗu ne na sḛ pe, ne tisi ma, ne naa ge ɗame na ma wara anuwa̰y me. 2 Absalom ka ɗage digi cya̰wak vḛ, ka mbo mḛya viya̰ ge ne mbo suwal diŋ go. Swaga ge ndu a̰me ne ɗage mbo ɓol gan na kṵ na fare buwal ɗe, Absalom ka kun na pala, ka ele na go: «Mo te mbo da ne suwal ge da ya ɗaa?» Swaga ge ne jan na go na da ne pehir ge Israyela ge no zi ya ɗe, 3 Absalom ka jan na go: «Mo fare dosol, amma ndu a̰me ge za̰ mo ne gan ta ya to.» 4 Ka gwan janna go: «Te go mbi ka bage kun sarya suwal mbe pal go ne mwaɗak ɗe, naa ge ne mbo ya ne bama fare ma mbi ta, mbi te ya kun nama fare buwal ne na viya̰ go!» 5 Swaga ge ndu ne mbo ya gur na koo na ndwara se ɗe, ka par na tok wan na digi, ka abe na na sḛ zi. 6 Absalom ka ke naa ge ne mbo ya ɓol gan ne fare buwal kunna pe ma mbe go no. A go no, Absalom saŋge Israyela vya ma dulwak ya na pal no.
7 Del anda go̰r go, Absalom jan gan go: «Ya̰ mbi, mbi mbo suwal Hebron, mbo wi wak tuli ge mbi ne ke Bage ɗiŋnedin ndwara se nde. 8 Swaga ge mo dore ne ka Gechur ya, suwal Aram go, mbi ke wak tuli go, kadɗa Bage ɗiŋnedin gwan ne mbi ja Ursalima go, mbi ma̰ ke tuwaleya hon na.» 9 Gan jan na go: «Mbo kwaɗa.» Absalom ɗage, mbo suwal Hebron.
10 Absalom teme naa ge pehir ge Israyela ne ma pal pet ne fare janna go: «Swaga ge aŋ ma̰ za̰ tṵ sunna ya, oy me digi go: ‹Absalom, gan ge Hebron ne!›.» 11 Naa kikis azi ge Absalom ne tó nama ne Ursalima ya ma a mbo na pe ya be tumriya, be ge wan fare mbe pe to.
12 Swaga ge Absalom ne ka ke tuwaleya go gale ɗe, dol temel tol Ahitofel, ndu ge suwal Gilo ne, bage yuwaleya ge Dawda ne, ne suwal Gilo ya. Naa ge ne mbo Absalom pe ya ma hat ɓase gḛ ge be to, nama za̰ ta mbe saŋge haŋle ge be to.
Dawda syat na pe so ne Ursalima go
13 Ndu a̰me mbo jan Dawda go: «Israyela vya ma gḛ a mbo ya Absalom pe ya.» 14 Dawda jan na naa ga̰l ge temel ma ge ne gá na ta Ursalima go ma go: «So me nee, kadɗa to, Absalom ma̰ mbo ya hun nee. Sya me nee avun cap, ma̰ hat mbo ya det nee, ma̰ zwal yál ya nee suwal pal, ma̰ hun naa ne suwal diŋ ma uzi kakaɗak.» 15 Gan naa ga̰l ge temel ma jan na go: «O gan, fare ge mo ma̰ janna mwaɗak, i ya mo pe go!» 16 Gan wat ne suwal diŋ zum, na yàl mbo na pe ya me. Gan ya̰ na gwale ge wanna digi ma wol koy yàl. 17 Swaga ge gan ma ne naa ge ne na pe go ma ne ɗage wat ne suwal diŋ zum ɗe, a mbo mḛ yàl ge ne suwal go̰r zum ya go. 18 Dawda naa ma pet, keretiya ma, ne peletiya ma, ndwara go naa ge koy gan ma, ne pehir ge Gat ne ma, naa kikis myanaŋgal, ge ne mbo ne suwal Gat ya ma, a kale na ndwara go.
19 Gan jan Ittay, ndu ge suwal Gat ne go: «Mo te mbo ya i pe go gyana ɗaa? Gwa̰ mbo kat gan ta ya, mo ne ka ne go go no puy ɗe, mo yá̰ ya mo suwal, mo ka ne go mbay baŋ. 20 Mo gale mbo ya mbo no, mbi ma̰ é mo gondoŋgeya i pe go gyana ɗaa? Mbi wan swaga ge mbi ne ɓyare mbo go pe to gale. Gwa̰ ne mo ná vya ma. Bage ɗiŋnedin na kwa aŋ a̰se na ke aŋ kwaɗa!» 21 Ittay gwan ne gan janna go: «Ne jo̰ Bage ɗiŋnedin da ne ndwara, mbi bageyal gan da ne ndwara me, swaga ge mo ne mbo katɗa go, mbi mbo kat go, mbi mbo su dagre ne mo me.» 22 Dawda jan Ittay go: «Kale zḛ.» Ittay, ndu ge suwal Gat ne kale poseya ne na naa ma, ne bama vya ma pet.
23 Swaga ge ɓase ma ne ɗage kaleya ɗe, suwal pet abe fyaso digi ɓuu. Gan kale ne mam so̰o̰l ge Sedron ne, a ne ɓase ma pet a her viya̰ mbo babur pul zi ya. 24 Bage tuwaleya Sadok ma ne Levi vya ma, naa ge in sandu wak tuli ge Dok ne ma ka dagre ne nama. A é sandu wak tuli ge Dok ne se, Abiyatar ka ke tuwaleya, ɗiŋ ɓase ma á wat ne suwal diŋ zum. 25 Gan jan Sadok go: «Gwa̰ ne sandu wak tuli ge Dok ne suwal diŋ. Kadɗa Bage ɗiŋnedin kwa mbi a̰se ya, mbo gwan ne mbi ya, mbo é mbi gwan kwa na ne na swaga katɗa. 26 Amma kadɗa na janna go, na gwan ɓyare mbi to, na ke ne mbi kaŋ ge na laar ne ɓyare.» 27 Gan gwan jan bage tuwaleya Sadok go: «Aŋ ne mo vya Ahimaas ma ne Abiyatar ma ne na vya Yonatan, gwa̰ me suwal diŋ. 28 Mbi ɗe, mbi mbo kat babur pul zi ya, le ge maŋgaɗam Urdun ne ya, ɗiŋ mbi za̰ fare a̰me ɗu ne aŋ ta ya ɓya.» 29 A go no, Sadok ma ne Abiyatar gwa̰ ne sandu wak tuli ge Dok ne Ursalima diŋ no, a gá katɗa suwal diŋ no me.
Dawda dol Huchay mbo ndil Absalom
30 Dawda ndé mbo njal olive pala digi ya ne fyaso, pala kulbiya se, koo suli ndwara ke kḭḭmi. Naa ge ne ka na pe ma pet nama pala ma ka kulbiya, a ka ndé njal pala digi ne fyaso me. 31 A mbo ya waage Dawda go: «Ahitofel ya Absalom pe ya, ge nama ge a ne ɗage ne fare digi ma buwal zi ya.» Dawda jan go: «O! Bage ɗiŋnedin saŋge yuwaleya ge Ahitofel ne ma yuwaleya ge dale ma.» 32 Swaga ge Dawda ne dé ya njal pala digi, swaga ge naa ne uware Dok go, kwa Huchay ge ne hir ge Arkiya ma ne zi yanna ya, ne ba̰r taabeya, na pala kat bugiya ne suwar me. 33 Dawda jan na go: «Kadɗa mo mbo da ne mbi ɗe, mo ma̰ neŋge mbi. 34 Amma kadɗa mo ma̰ gwan’a suwal diŋ ya, mo mbo jan Absalom go: ‹O gan, zaŋgal mbi ka mo bá dore, se no, mbi gá mo dore›. Go mbe no, mo ma̰ ka gage Ahitofel yuwaleya ma. 35 Bage tuwaleya Sadok ma ne Abiyatar ya go dagre ne mo. Fare ge daage pet ge mo ne za̰ ya ne gan yadiŋ ya, mbo ya waage nama. 36 Ne jo̰ Ahimaas ge Sadok vya ma ne Yonatan ge Abiyatar vya ma ya go jwak ne aŋ ɗe, fare ge aŋ ne ɓol ya, aŋ da ne pool dol nama ya waage mbi.» 37 Huchay ge Dawda kondore, gwan’a suwal diŋ swaga ge Absalom ne ka wat ya Ursalima diŋ go.
Kɔs gə́ Absalɔm ɔs Dabid rəw lé
1 Goo néje’g neelé Absalɔm iŋga pusu-rɔ kára ləm gə kundaje ləm gə dəwje rɔ-mi gə́ to njé k’aḭ nea̰’gje ləm tɔ. 2 Absalɔm teḛ gə ndɔ rad aw aar mbɔr tarəwkɔg’d. Ta-ta lé loo gə́ dəw gə́ aw gə maree gə ta si aw gə́ rɔ mbai’g mba karee ɔr kəm ta ləa ndá Absalɔm ɓaree dəjee pana: See i ḭ ɓee-boo gə́ ra wa.
Loo gə́ yeḛ ilá keneŋ pana: Neḛ n’to gə́ ginkoji’g lə Israɛlje gə́ kára bèe 3 ndá Absalɔm ulá pana: Aa Oo, ta ləi maji ya ləm, to danasur ya ləm tɔ, nɛ dəw kára kara gə́ kəi lə mbai gə́ a gə koo ta ləi lé godo.
4 Absalɔm pa pana: See na̰ ɓa a kɔrm kundam gə́ njegaŋ-rəwta mee ɓee’g wa. Ɓó lé bèe ndá nana ɓa gə́ a kaw gə maree gə ta əsé gə́ aw gə ta gə́ kəm gaŋg rəbee lé yeḛ a ree ne rɔm’g ndá m’a kɔr kəm ta ləa gə goo rəbee ya.
5 Tɔɓəi loo gə́ dəw ree pər gə́ rəa’g mba kunda barmba nea̰’g ndá yeḛ duu wa jia unee tar wá ne kaaree’g sud tɔ.
6 Absalɔm ra togə́bè wɔji ne dɔ dee-deḛ lai gə́ to Israɛlje gə́ d’isi d’aw gə́ rɔ mbai’g gə mba dəjee ta né gə́ to gə dɔ najee lé. Bèe ɓa Absalɔm ndɔr ne meḛ koso-dəwje gə́ Israɛl lai gə́ dəa’g ya.
7 Loo gə́ rudu ləb gə́ njekɔm’g rɔ-sɔ as ndá Absalɔm dəji mbai pana: Ya̰ loo am m’aw Ebro̰ mba tɔl ta ndukun ləm gə́ ma m’un m’ar Njesigənea̰ lé bém ɓa. 8 Mbata ma kura ləi m’un ndum loo gə́ m’isi ne Gesur gə́ Aram lé m’pana: Ɓó lé Njesigənea̰ am m’tel m’ree Jerusalem ndá m’a ra né kar Njesigənea̰ ya.
9 Mbai lé tel ulá pana: Aw gə meekulɔm.
Bèe ɓa Absalɔm ḭ aw ne Ebro̰. 10 Absalɔm ula njétənlooje mbuna ginkoji Israɛlje’g lai mba kar dee d’ula dee pana: Loo gə́ seḭ a kooje ndu to̰to̰ gə́ ɓar ndá seḭ a pajena: Absalɔm o̰ ɓee mee ɓee gə́ Ebro̰’g. 11 Dəwje gə́ Jerusalem d’as tɔl-joo (200) gə́ Absalɔm ɓar dee lé d’aw səa na̰’d. Deḛ d’aw səa gə́ kaw ya bèe lal gər ginee.
12 Loo gə́ Absalɔm si inja nékinjanéməsje ndá yeḛ ula kula ɓee-boo gə́ Gilo ɓar Ahitopel, dəw gə́ Gilo gə́ to njekwɔjita-kəmkàr Dabid lé. Yen ŋga ko̰ njuma̰ lə dee lé siŋgá tel to yaa̰ ar bula lə koso-dəwje gə́ d’aw goo Absalɔm’g lé ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé.
Dabid ḭ Jerusalem aḭ
13 Dəw kára ree ɔr soree ar Dabid oo ndá ulá pana: Mee koso-dəwje gə́ Israɛl lé tel gə́ dɔ Absalɔm’g. 14 Yen ŋga Dabid ula kuraje ləa gə́ d’isi səa Jerusalem lé pana: Ḭje tar ar sí j’aḭje mbata j’a kiŋga loo kaji rɔ sí no̰ Absalɔm’g el. Ɔsje rɔ sí ɓad mba kaw. Ɓó lé bèe el ndá yeḛ lé a tila gə́ tila el nɛ a kuba sí naŋg bus kar némeeko̰ teḛ dɔ sí’g ləm, yeḛ a rɔ ɓee-boo gə kiambas gə́ adə làm-làm ləm tɔ. 15 Kuraje lə mbai lé d’ulá pana: Kuraje ləi d’a ra néje lai gə́ mbai lə sí wɔji ya.
16 Bèe ɓa mbai lé unda loo teḛ aw ndá dəwje gə́ mee kəi’g ləa d’aw gée’g nɛ yeḛ ya̰ gamla-denéje dɔg ɓa mba kar dee ŋgəm kəi ləa.
17 Mbai unda loo teḛ ndá koso-dəwje lai d’aw gée’g, tɔɓəi deḛ rəm d’aar naŋg mbɔr kəi gə́ rudu’g tɔ. 18 Kuraje ləa lai ləm, gə Keretje lai ləma, gə Peletje lai ləm tɔ njaa nea̰’g ndá Gatje tɔl-misa̰ (600) gə́ d’ḭ Gat ree gée’g lé njaa no̰ mbai’g tɔ. 19 Mbai ula Itai, dəw gə́ Gat pana: See gelee ban ɓa i a kaw sə sí na̰’d wa. Maji kari tel aw si gə mbai lé mbata i to dəw-dɔ-ɓee gə́ d’wai ɓee ləi gə́ kwa ɓa ree səi ya. 20 I lé tagə́nè ba ya ɓa ree ɓəi ndá ɓogənè m’a kɔri kari aw sə sí gə́ yo gə́ nee loo gə́ ma nja kara m’gər loo-kabm gəd bèe el ɓəi. Maji kari tel ndá ar ŋgakɔḭje d’aw səi na̰’d. Maji kar Njesigənea̰ ra səi meemaji gə meenda londoŋ ya.
21 Itai tel ila mbai’g lé pana: Njesigənea̰ to njesikəmba ləm, mbai ləm gə́ to mbai lé si kəmba ya ləm tɔ! Loo gə́ mbai ləm a si keneŋ lé lé to mba kwəi əsé mba si kəmba kara lé neelé ya ɓa kura ləi a si səi keneŋ tɔ.
22 Dabid ula Itai pana: Maji, dəs aw ya!
Bèe ɓa Itai, dəw gə́ Gat lé dəs gə koso-dəwje ləa lai ləm, gə ŋganje lai gə́ d’aw səa na̰’d ləm tɔ. 23 Njéɓeeje lai neelé d’isi gə mán-no̰ kəm dee’g ləm, deḛ tur kii pénéné-pénéné ləm tɔ loo gə́ koso-dəwje lai neelé d’isi dəs lé. Mbai gaŋg mán-nia̰ gə́ Sedro̰ ndá koso-dəwje lai dəs gə rəw gə́ aw gə́ dɔdilaloo’g. 24 Sadɔk kara aw sə dee na̰’d ar Ləbije lai gə́ d’odo sa̰duk-manrɔ lə Ala kara d’aw səa na̰’d tɔ. Deḛ d’unda sa̰duk-manrɔ lə Ala naŋg ndá Abiatar tuga loo aw aar tar saar loo gə́ koso-dəwje d’unda loo mee ɓee’g teḛ lai mba̰ ɓa tɔ. 25 Mbai ula Sadɔk pana: Maji kari tel gə sa̰duk-manrɔ lə Ala aw ne mee ɓee-boo’g. Ɓó lé ma m’taa kəm Njesigənea̰ ndá yeḛ a tel səm kam m’oo sa̰duk-manrɔ neelé gə kəi-siée ndɔ gə́ gogo ɓəi. 26 Nɛ ɓó lé yeḛ pana: Yeḛ ndá mée dɔm’g el ndá aa oo, m’aar nee, maji karee ra səm to gə́ mée ndigi ya.
27 Mbai ula Sadɔk gə́ to njekinjanéməs lé tɔɓəi pana: See i oo ya wa. Maji kari tel gə meelɔm mee ɓee’g ar ŋgoni Ahimaas gə Jonatan, ŋgolə Abiatar ŋgan síje gə́ joo lé d’aw sə sí na̰’d. 28 Aa oo, ma lé m’a ŋgina mee ndag-loo gə́ dɔdilaloo’g saar mba koo ta gə́ seḭ a kulamje ɓa.
29 Togə́bè ɓa Sadɔk gə Abiatar tel gə sa̰duk-manrɔ lə Ala d’aw ne Jerusalem gogo ndá deḛ nai ne keneŋ ya.
30 Dabid uba dɔ mbal gə́ ria lə mbal Koiyoje. Yeḛ aw no̰ gə mán-no̰ kəmee’g ləm, on dəa gə kubu ləma, njaa gə gɔlee kari ba ləm tɔ. Deḛ lai gə́ d’aw səa lé d’ɔn dɔ dee gə kubu ləm, d’aw no̰ gə mán-no̰ kəm dee’g ləm tɔ. 31 Deḛ d’ula Dabid pana: Ahitopel aw gə Absalɔm gə njéko̰ səa njuma̰je na̰’d. Yen ŋga Dabid no̰ pana: Ǝi Njesigənea̰, maji kari ar takwɔji-kəmkàr lə Ahitopel lé tel to ta gə́ kari ba ya. 32 Loo gə́ Dabid teḛ dɔ sém mbal’g loo gə́ d’aw d’unda barmba keneŋ no̰ Ala’g lé ndá aa oo, Usai, dəw gə́ Arki ree tila kəmee. Kubu ləa gə́ ŋgal lé til hao̰-hao̰ ləm, kor wa dəa lub-lub ləm tɔ. 33 Dabid ulá pana: Ɓó lé i ree səm na̰’d ndá i a tel to nékodo gə́ dɔm’g ya. 34 Nɛ né gə́ maji kəm ra lé, to mba kari tel aw ɓée ndá ula Absalɔm lé pana: Ǝi mbai m’a to kura ləi ya, kédé ndá ma m’to kura lə bɔbije, nɛ ɓasinè ma to kura ləi-i ya. Bèe ɓa i a kar takwɔji-kəmkàr lə Ahitopel lé tel to ne né gə́ kari ba ya. 35 Sadɔk gə Abiatar, njékinjanéməsje lé d’a nai səi. Ndá taje lai gə́ wɔji dɔ kəi lə mbai gə́ i a koo lé i a kula Sadɔk gə Abiatar tɔ. 36 Deḛ neelé ŋgan deeje gə́ ri dee lə Ahimaas, ŋgolə Sadɔk gə Jonatan, ŋgolə Abiatar nai rɔ dee’g ndá d’a ree gə taree rɔm’g nee kam m’gər taje lai gə́ i oo lé.
37 Bèe ɓa Usai baokura mar Dabid lé tel aw ne ɓee ya. Absalɔm kara andə mee ɓee gə́ Jerusalem tɔ.
