Isaku ma ne Abimelek
1 Baktar gwan dol suwal go, a be baktar ge dḛ ne dé dam ma ge Abraham ne go to. Isaku ɗage, mbo Abimelek gan ge Filistiya ma ne ta ya, ge suwal Gerar ya. 2 Bage ɗiŋnedin dyan tene Isaku ta, jan na go: Mbo suwal Masar to. Ká suwal ge mbi ne mbo ŋgay mo na ya go. 3 Ká suwal mbe no go baba, mbi mbo kat dagre ne mo, mbi mbo e wak busu mo pal. Ago mbi mbo hon aŋ ne mo pehir ma suwal mbe no mwaɗak. Go no mbi mbo wi wak tuli ge mbi ne ke ne mo bá Abraham wak. 4 Mbi mbo zuli mo pehir ma se la̰y dimma ne guwa̰r ma ne digi digi ya go, mbi mbo hon mo pehir ma suwal mbe ma no mwaɗak. Ne mo pehir ma ta, pehir ge ne suwar pal ma pet a mbo ɓol wak busu. 5 Ne da pe, Abraham za̰ mbi wak, koy mbi wak honna ma, ne mbi wak yuwaleya ma, ne mbi eya ma. 6 Isaku gá katɗa suwal Gerar go.
7 Swaga ge naa ge suwal ma ne ele na fare ge na gwale ne ɗe, ka jan nama go na na ná vya ge gwale ne, ká sya vo nama ma̰ hat hun na ne na pe. Ago Rebeka ka kale gḛ ge be to. 8 Swaga ge ne ke kaal katɗa suwal mbe go ɗe, dam a̰me ɗu, Abimelek gan ge Filistiya ma ne njole swaga ya zok ndwala go, kwar Isaku ne lase na gwale Rebeka. 9 Abimelek tol Isaku ya na ta, jan na go: «Fareba, a mo gwale ne! Kyaɗa mo ba jan i go, na mo ná vya ne ɗaa?» Isaku jan na go: «Mbi jya̰ go no, ne da pe, mbi ka sya vo go naa ma̰ hat hun mbi ne na pe.» 10 Abimelek jan na go: «Mo te ke i da go ɗaa? Ndu a̰me ne ɓase ma buwal zi te ya fí ne na baŋ ɗar, mo te ya saŋge é i fare.» 11 Swaga mbe go no, Abimelek hon na naa pet na wak go: «Ndu ge ne mbo tat na tok ya ndu mbe no ta, ko na gwale ta, a mbo hun na uzi.»
12 Del mbe go, Isaku gar kaŋ suwal mbe go, ɓol kaŋ gḛ ge be to, kaŋ pul kis ta pal. Ago Bage ɗiŋnedin e na wak busu na pal. 13 Na kaŋ ma ga ser se gḛ gḛ, saŋge gan njwanjway. 14 Ká da ne vog ge gii ma, ne nday ma ne, ne dore ma gḛ ge be to. Filistiya ma ká ke na yil.
Wak tuli ge Isaku ne ke ne Abimelek
15 Tub ma mwaɗak ge na bá Abraham dore ma ne á nama na dam ma zi ya, Filistiya ma mbul nama digi ne suwar. 16 Abimelek jan Isaku go: «Ɗage ne i buwal zi uzi, ago mo hatɗa pool gḛ waɗe i.»
17 Isaku ɗage ne swaga mbe go, mbo kat baal pul ge suwal Gerar ne ya, gá katɗa swaga mbe go. 18 Tub ge a ne á nama na bá Abraham ndwara go ma, ge Filistiya ma ne mbu nama digi go̰r ge na bá siya go ma, Isaku gwan al nama digi, gwan hon nama dḭl ge na bá dḛ ne tó nama.
19 Isaku dore ma gwan al tub ge ɗogle baal pul se, a det mam ge ɗermel jargalak pal. 20 Naa ge koy kavaar ge suwal Gerar ne ma, a ɗage gool ne naa ge koy kavaar ge Isaku ne ma, a jan nama go: «Mam mbe no a ge i ne ne.» Go mbe no, Isaku hon tub mbe dḭl Esek, ndwara go «Gool», ne da pe, a ke ta gool. 21 Isaku dore ma gwan al tub ge ɗogle uwale, a gwan ke ta gaage na pal. Isaku hon tub mbe dḭl Sitna, ndwara go «Gaage.» 22 Zwagre tene ne swaga mbe go, gwan al tub ge ɗogle. Na ge no, a ke gool na pal to. Hon na dḭl Rehobot, ndwara go «Swaga katɗa ge kwaɗa», jya̰ go, Bage ɗiŋnedin hon i swaga katɗa ge kwaɗa go, i mbo gá a̰yya suwal mbe go.
23 Gwan zwagre tene ne swaga mbe go, mbo suwal Bercheba ya. 24 Bage ɗiŋnedin dyan tene na ta ɗaal mbe no zi, jan go: «Mbi Dok ge mo bá Abraham ne ne, sya vo to, ago mbi ya go poseya ne mo. Mbi mbo e mo mbi wak busu, mbi mbo zuli mo pehir ma se lala̰y ne mbi dore Abraham pe.» 25 Isaku sin twal tuwaleya swaga mbe go, gá kaɗe Dok ne na dḭl ge Bage ɗiŋnedin. Na sḛ ɗur na gur swaga mbe go, na dore ma gwan al tub ge ɗogle.
Isaku ma ne Abimelek ke wak tuli ta buwal zi
26 Abimelek ɗage ne suwal Gerar ya, poseya ne na kondore Ahuzat ma ne Pikol ge na garlaŋ pore me, a mbo ya ɓol Isaku. 27 Isaku jan nama go: «Aŋ te gwan kare mbi pe ya gyana ɗaa? Aŋ te va ɓyare mbi to, aŋ ya̰ mbi ne aŋ suwal ya no to’a?» 28 Nama sḛ ma jan na go: «I da ne kwarra tyatyat go Bage ɗiŋnedin a dagre ne mo. Da ne pe no, i jya̰ no go, nee guni me ta, ke wak tuli ta buwal zi. 29 Guni tene i ndwara se go mo mbo ke i sone to, dimma ca ne i sḛ ma ne ke mo sone to go, i ke mo kwaɗa, i ya̰ mo mborra halas zi. Ndi ne se no, Bage ɗiŋnedin é mo wak busu.» 30 Isaku ke nama gwasal, a zam kaŋzam, a njot me. 31 A ɗage digi cya̰wak vḛ, a ke wak tuli ta buwal zi ne guniya. Isaku ya̰ nama mborra, a ɗage, a mbo halas zi. 32 Dam mbe go juju, Isaku dore ma mbo ya waage na fare ne tub ge bama ne á pe, a jan na go: «I ɓol mam ja.» 33 Isaku hon tub mbe dḭl Chiba, ndwara go «Guniya.» Da ne pe no, ɗiŋ ma̰ no a tol suwal mbe dḭl no Bercheba.
Yàl katɗa ge Esawu ne
34 Swaga ge Esawu ne ke del wara-anda, kat yàl ne Judit ge Beeri vya, ma ne Basmat, ge Elon vya, Hittitiya ma vya ma. 35 Amma naa zaab mbe ma hon Isaku ma ne Rebeka laar pisil ge be to.
Isaak gə Abimelek
1 Ɓoo-boo oso dɔ naŋg’d neelé, to ɓoo-boo gə́ orè goo yee gə́ dɔtar gə́ mee ləbee’g lə Abrakam lé. Ndá Isaak aw rɔ Abimelek’g, mbai lə Pilistije gə́ si Gerar. 2 Njesigənea̰ teḛ dəa’g ulá pana: Maji kari ɔd aw mee ɓee gə́ Ejiptə’g el, si mee ɓee gə́ ma nja m’a gə kulai ɓa. 3 I a si mee ɓee’g neelé waga ndá m’a nai səi ləm, m’a tɔr ndum dɔi’g ləm tɔ. Mbata dɔ naŋg ɓeeje neelé lai lé m’a kari-i gə ŋgakaije ya. M’a ra né gə́ ma man ne rɔm m’ar bɔbije gə́ Abrakam lé karee ɔr rɔd ya . 4 M’a kar ŋgakaije d’ɔs goo na̰ gə́ kédé-kédé bula d’asəna gə kéréméje gə́ dara. Dɔ naŋg ɓeeje lai neelé m’a kar ŋgakaije ya. Ginkoji dəwje gə raŋg lai dɔ naŋg nee d’a kiŋga ne dɔkaisəgərə rɔ ŋgakaije’g ya tɔ. 5 Mbata Abrakam ila koji dɔ tapam’g ləm, yeḛ aa dɔ torndumje gə dɔ ndukunje ləm, ra néje lai gə́ m’wɔji karee ra ləma, yeḛ aa dɔ godndumje kər-kər ləm tɔ.
6 Gelee gə́ nee ɓa Isaak ra ne ɓee Gerar ya. 7 Loo gə́ diŋgamje gə́ mee ɓee’g neelé dəjee ta gə́ wɔji dɔ dené ləa ndá yeḛ pana: To kɔnanəm. Mbata yeḛ ɓəl ɓaree dené ləa nà diŋgamje gə́ mee ɓee’g neelé d’a tɔlee, mbata Rebeka lé ma̰də yaa̰ .
8 Loo gə́ yeḛ si keneŋ kuree əw mba̰ ndá Abimelek gə́ to mbai lə Pilistije aa loo par gə́ kəmbolè’g oo Isaak gə́ aw ndam gə Rebeka gə́ dené ləa lé. 9 Abimelek ar dee ɓar Isaak d’aree ree ndá yeḛ ulá pana: Tɔgərɔ ya, yeḛ to dené ləi ya. Nɛ see gelee ban ɓa i pana: To kɔnani wa.
Isaak ilá keneŋ pana: Ma m’pa togə́bè nà banelə d’a tɔlm gə mbəa ya.
10 Abimelek tel ulá tɔɓəi pana: See ɗi ɓa i ra sə sí togə́bè wa. Nai lam ba gə mba kar dəw lə sí kára aw to gə dené ləi ndá i a kar taree wa dɔ sí.
11 Togə́bè Abimelek un ndia ar dəwje lai pana: Dəw gə́ a k’ɔrɔ rɔ dəw neelé əsé rɔ dené ləa ndá tɔl ya d’a tɔlee.
12 Isaak dubu kó dɔ naŋg’d neelé ndá mee ləb gə́ neelé yeḛ iŋga kó aree uru kugu. Mbata Njesigənea̰ tɔr ndia dəa’g saar-aar ya. 13 Dəw neelé tel to bao-nékiŋga ndá nébaoje ləa aw gə́ kédé-kédé saar ur kugu ndor-ndor. 14 Nékulje ləa gə́ lam-lam bula ləm, nékulje ləa gə́ boi-boi bula ləma, ŋganjélookisije ləa kara bula yaa̰ ləm tɔ.
Isaak man rəa ar Abimelek
Bèe ɓa Pilistije ra kəmkəḭ dɔ Isaak’d. 15 Bwa-ma̰je lai gə́ ŋganjélookisije lə bɔbeeje d’uru mee ləbee’g lə bɔbeeje gə́ Abrakam lé Pilistije d’udu ta dee jigi-jigi d’ɔm naŋg keneŋ d’ar dee rusu njḭ-njḭ. 16 Abimelek ula Isaak pana: Ḭta mbuna sí’g aw gə́ raŋg mbata siŋgai ur dɔ ka̰ síjeḛ’g yaa̰ ya.
17 Isaak ḭ loo gə́ nee’g ɔd aw ndá wa loo kəm wəl-loo gə́ Gerar si keneŋ nu. 18 Isaak ɔr gin bwa-manje gə́ bɔbeeje gə́ Abrakam uru kédé lé gogo, to deḛ gə́ Pilistije d’udu goo kwəi’g lə Abrakam lé. Ndá yeḛ unda ri dee to gə́ bɔbeeje unda ne ri dee kédé lé tɔ. 19 Ŋganjélookisije lə Isaak d’uru bwa mee wəl-loo’g ya tɔɓəi ndá d’iŋga mán gə́ aḭ kuji-kuji keneŋ tɔ. 20 Njékulbadje gə́ Gerar kɔl gə njékulbadje lə Isaak pana: Man lé to ka̰ síjeḛ.
Ndá yeḛ unda ri mán neelé lə Esek mbata deḛ ra səa ta dɔ’g. 21 Ŋganjélookisije ləa d’uru bwa-mán gə́ raŋg ya tɔɓəi ndá deḛ ra sə dee ta dɔ’g to gə́ kédé lé ya ɓəi tɔ. Ndá yeḛ unda ria lə Sitna. 22 Yeḛ ḭ loo gə́ nee’g saa rəa aw uru bwa-mán gə́ raŋg ya tɔɓəi ndá deḛ saŋg loo mba kɔl səa dɔ’g el ŋga. Ndá yeḛ unda ria lə Rehobot mbata yeḛ pana: Ɓasinè Njesigənea̰ ar sí loo gə́ tad rəg-rəg mba kar sí j’isi keneŋ ndá j’a teḛkɔr dɔ naŋg’d neelé ya.
23 Yeḛ ḭ loo gə́ nee’g aw Beer-Seba. 24 Njesigənea̰ teḛ dəa’g loondul’g ulá pana: Ma m’to Ala lə bɔbije gə́ Abrakam ndá ɓəl el mbata ma m’nai səi. M’a tɔr ndum dɔi’g ləm, m’a kar ŋgakaije d’ɔs goo na̰ gə́ kédé-kédé ləm tɔ gə mbata lə kura ləm gə́ Abrakam lé ya.
25 Yeḛ ra loo-nékinjaməs keneŋ ɓar ne ri Njesigənea̰, tɔɓəi yeḛ la kəi-kubu ləa keneŋ tɔ. Lée neelé ɓa ŋganjélookisije lə Isaak d’uru bwa-mán keneŋ tɔ.
26 Abimelek ḭ Gerar ree rəa’g gə Ahujat, kuramaree ləm, gə Pikɔl boi lə njérɔje ləa ləm tɔ . 27 Isaak dəji dee pana: See seḭ reeje rɔm’g mba ɗi wa. Mbata seḭ ə̰jimje bəḭ-bəḭ ləm, seḭ tubamje mee ɓee’g lə sí ləm tɔ.
28 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Jeḛ j’oo gao to gə́ Njesigənea̰ nai səi. Gelee gə́ nee ɓa jeḛ m’pana: Maji kar ta manrɔ to mbuna síjeḛ seḭje’g ləm, kar síjeḛ kara manje rɔ sí j’ari ləm tɔ. 29 Maji kari un ndui mba ra sə sí némajel el to gə́ jeḛ kara n’raje səi némajel kára kara el ləm, némaji ɓa jeḛ n’raje səi j’ari aw ne gə meekulɔm ləm tɔ. Ɓasinè Njesigənea̰ tɔr ndia dɔi’g ya.
30 Isaak ra muru gad ar dee d’o̰ gə d’ai tɔ. 31 Deḛ d’ḭta gə ndɔ rad d’ɔm ta lə dee na̰’d gə ndu manrɔ lə dee gə́ d’ar na̰ lé. Ndá Isaak ya̰ dee ar dee d’aw ləm, deḛ kara d’yá̰ gə meekulɔm ləm tɔ.
32 Ndəa neelé ndá ŋganjélookisije lə Isaak ree rəa’g d’ulá ta lə bwa-mán gə́ d’uru lé pana: Jeḛ j’iŋgaje mán lé mba̰.
33 Ndá yeḛ unda ria lə siba. Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’unda ne ri ɓee-boo neelé lə Beer-Seba saar teḛ ɓogənè gə mbəa.
Esawu taa dené
34 Esawu lé ləbee aḭ rɔ-sɔ ɓa yeḛ taa denéje ndá, yeḛ gə́ kára ria lə Judit, ŋgolə Beeri gə́ to ginkoji’g lə Het ləm, yeḛ gə́ raŋg ria lə Basmat, ŋgolə Helon gə́ to gə́ ginkoji’g lə Het ləm tɔ. 35 Deḛje neelé d’ar rɔ Isaak gə Rebeka adə dee mbag-mbag.
