1 Go̰r kaŋ mbe ma no go ɗe, bage tyare gan ge suwal Masar ma ne jiya̰l wak ma ne bage swar na katugum a ke bama bageyal sone. 2 Faraon laar vḛne na ga̰l mbe ma ta jwak, 3 kan nama daŋgay zi, ga̰l ge koy daŋgay ma ne tok go, swaga ge a ne dibi Yusuf zi go. 4 Ga̰l ge daŋgay ma ne hon nama koyya Yusuf tok go. A ke dam ma kaal swak daŋgay zi.
Yusuf wan kiya̰r janna ma pe
5 Ɗaal ge ɗu zi, bage tyare gan jiya̰l wak ma ne bage swar gan katugum jwak, kiya̰r jan nama daŋgay zi. Kiya̰r ge daage ka da ne na pe wanna. 6 Swaga ge Yusuf ne mbo ya nama ta cya̰wak, kwa nama ndwara suya leɗet. 7 Ele gak ge Faraon ne ma, nama ge a ne ka̰ nama ne daŋgay zi ma go: «Kyaɗa ma̰ no aŋ ndwara ba su go leɗet ɗaa?» 8 A jan na go: «Kiya̰r jya̰ i ne, ndu a̰me ge ba wan i nama pe ne go to.» Yusuf jan nama go: «Te be Dok mbya hare kiya̰r ma pe ne to’a? Wa̰ me mbi nama pe gale.»
9 Ga̰l ge naa ge tyare gan jiya̰l wak ne wan Yusuf kiya̰r ge na ne pe, jan na go: «Kiya̰r ge mbi ne zi, mbi kwa oyo̰r mḛya mbi ndwara zi. 10 Oyo̰r mbe ka da ne tok ga̰a̰r ataa. Swaga ge ne ɗufi, fol na wak, tol oyo̰r, a zon. 11 Kop ge Faraon ne, ka mbi tok go, mbi hel oyo̰r mbe ma, mbi ɓerse na kop ge Faraon ne go, mbi hon Faraon na.» 12 Yusuf jan na go: «Ndi, mo kiya̰r mbe pe wanna no: ‹Oyo̰r tok ge ataa mbe ma, na sḭ́ dam ge ataa. 13 Gá ne zḛ dam ataa, Faraon mbo he mo pala digi, mbo gwan ne mo ya mo temel kerra zi, mo mbo gwan hon Faraon kop na tok go, dimma ne mo ne ka kerra dḛ zaŋgal go, swaga ge mo ne ka tyare na jiya̰l wak go›. 14 Swaga ge mo ne mbo ɓol mo pala ya ɗe, dwa ne mbi, kwa mbi a̰se, mbi kaɗe mo, jya̰ Faraon fare ne mbi pe, mo ba ndage mbi ne zok no zi ya zum. 15 Ago, a wa̰ mbi ne Ibriniya ma suwal ya da ne pool, mbi ne zi go no puy ɗe, mbi be ke a̰me ge a dol mbi daŋgay zi to.»
16 Swaga ge ndu ge swar katugum ne kwa go, Yusuf wa̰ na fare pe zum kwaɗa, jan na go: «Kiya̰r ge mbi ne zi, mbi ka in gum ma ataa wiya ne katugum mbi pala digi. 17 Gum ge ne pala digi dab ka da ne katugum ge Faraon laar ne wa̰ nama ma pe hini hini. Njoole ma ka mbo ya cot nama ne mbi pala digi.» 18 Yusuf gwan ne na janna go: «Na pe wanna no: ‹Gum ge ataa ma no, a dam ma ataa ne. 19 Gá ne zḛ dam ma ataa Faraon mbo pel mo uwara pala digi, njoole ma mbo zam mo duur uzi›.»
20 Dam ataa go̰r go, Faraon ke vḛso ge na dam tolla ne. Ker kaŋzam hon na naa ga̰l ge temel ma mwaɗak, ndage ga̰l ge naa ge tyare gan jiya̰l wak ma ne ya zum, ndage ga̰l ge naa ge swar katugum ma ne ya zum me, na naa ga̰l ge temel ma ndwara go. 21 Gwan par ga̰l ge tyare jiya̰l wak ne na temel zi. Na sḛ gá hon Faraon kop na tok go. 22 Amma pel ga̰l ge naa ge swar katugum ma ne uwara pala digi, dimma ne fare ge Yusuf ne wa̰ nama pe go. 23 Ga̰l ge tyare jiya̰l wak ge gan ne gwan dwat ne Yusuf to, vyale na.
Jisəb ɔr gin nije lə daŋgaije
1 Gée gə́ gogo kuraje lə mbai gə́ Ejiptə joo ra né gə́ taa kəm ɓée deeje el. Yeḛ gə́ kára to njekaa dɔ njékaree nékaije ləm, maree to njekaa dɔ njéra muru kaareeje ləm tɔ. 2 Mee Parao̰ ea̰ dɔ kuraje’g ləa gə́ joo lé yeḛ gə́ to njekaa dɔ njékaree nékaije ləm, gə njekaa dɔ njéra muru kaareeje ləm tɔ. 3 Yeḛ ar dee d’ɔm dee kəi lə njekaa dɔ njérɔje lé mee kəi-daŋgai’g loo gə́ deḛ ŋgəm Jisəb keneŋ lé. 4 Njekaa dɔ njérɔje lé ɔm dee ji Jisəb’g mba karee aa dɔ dee ndá yeḛ ra né ar dee tɔ. Bèe ɓa deḛ d’isi daŋgai’g kur dee əw lam.
Jisəb ɔr gin nije lə daŋgaije
5 Mee til gə́ kára ba ya njekar mbai gə́ Ejiptə nékai ləm, gə njera muru karee ləm tɔ gə́ d’isi daŋgai’g lé deḛ joo bɔr ni, nana kara ni ni ləa gə́ d’askəm kɔr gelee ɓəd-ɓəd ya. 6 Teḛ gə ndɔ rad lé Jisəb aw rɔ dee’g ndá aa loo oo dee. Nɛ aa oo, kəm dee mi mbidi-mbidi. 7 Yen ɓa yeḛ dəji njékaa dɔ kuraje lə Parao̰ gə́ d’isi səa na̰’d kəi-daŋgai’g lə ɓéeje lé pana: See ban ɓa kəm sí mi mbidi-mbidi ɓogənè bèe wa.
8 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Jeḛ nije nɛ j’oo dəw kára mba karee ɔr ginee ar sí el.
Yen ŋga Jisəb ula dee pana: Kəmkàr mba kɔr gin ni lé see ḭ rɔ Ala’g lé el wa. Ɔrje sor ni lé amje m’oo.
9 Njekaa dɔ njékar-mbaije nékaije lé ɔr sor ni ləa ar Jisəb pana: Ni ləm-ma lé m’ni wɔji dɔ kag-nduú gə́ to nɔm’g. 10 Kag-nduú lé barkəmeeje munda. Loo gə́ yee ḭ ndá pudee teḛ ləm, ka̰dee wul gə kulee do̰-do̰ bèe ləma, ka̰dee kara kas ləm tɔ. 11 Ŋgo-kai-né lə Parao̰ to jim’g. Ma m’ti kandə nduú m’orè manee mee ŋgo-kai-né’g lé m’ar Parao̰ jia’g tɔ.
12 Jisəb ulá pana: Aa oo, ginee ɓa nee: Barkəm nduúje gə́ munda neelé wɔji dɔ ndɔje gə́ munda. 13 Nai ndɔ munda ndá Parao̰ a kari ɔr dɔi gə́ tar ləm, a kari kula ləi gogo ləm tɔ. Bèe ɓa i a kunda ŋgo-kai-né lə Parao̰ jia’g to gə́ i ra ne ta-ta loo gə́ i to ne njekaree nékai ləa kédé lé. 14 Nɛ loo gə́ i a si dan rɔlel’g ndá maji kari ar məəi olé dɔm’g ləm, ra səm meemaji ləm tɔ ar Parao̰ oo ta ləm ɓó gə mba kam m’teḛ ne kəi neelé gə́ raga. 15 Mbata d’ɔrm ɓee’g lə Ǝbrəje gə ɓogo. Tɔɓəi loo gə́ nee kara m’ra né kára kara gə́ askəm kar dee d’ilam daŋgai’g el tɔ.
16 Loo gə́ njekaa dɔ njéra muruje lé oo to gə́ Jisəb ɔr gin ni lé gə́ majee ndá yeḛ pana: Aa oo, ni ləm-ma kara to nee: Kéeje munda gə́ muru gə́ ndá to keneŋ lé to dɔm’g. 17 Mee kée’g to dɔ maree gə́ tar lé nésɔje ɓəd-ɓəd gə́ d’ula mee pil’g mbata lə Parao̰ to keneŋ. Ndá yelje ɓa ree d’usɔ né mee kée gə́ to dɔm’g lé.
18 Jisəb ulá pana: Aa oo, ginee ɓa nee: Kéeje gə́ munda lé wɔji dɔ ndɔje gə́ munda tɔ. 19 Nai ndɔ munda ndá Parao̰ a gaŋg dɔi ləm, a tɔi kəm kag’d gə́ tar ləm tɔ ndá yelje ɓa d’a ree mba sɔ darɔi.
20 Ndɔ gə́ njekɔm’g munda gə́ gogo lé to naḭ gə́ wɔji dɔ ndɔ koji Parao̰ ndá yeḛ ra muru gad ar kuraje ləa lai. Ndá yeḛ unda dɔ njekaree nékai gə njera muru gə́ tar mbuna kuraje’g ləa. 21 Yeḛ tel gə kura ləa gə́ njekaa dɔ njékaree nékaije lé loo-kula karee nékaije’g lé gogo mba karee unda ŋgo-kai-né ji Parao̰’g ya 22 nɛ yeḛ tɔ njekaa dɔ muru kəm kag’d gə́ tar gə goo gel ni gə́ Jisəb ɔr ar dee lé. 23 Nɛ lé togə́bè kara njekaa dɔ njékaree nékaije lé mée olé dɔ Jisəb’g el. Mée wəi dəa’g.