Siya ge Nabot ne
1 Go̰r kaŋ mbe ma no go, ndi kaŋ ge ne ke. Nabot, ndu ge suwal Jizreel ne, ka da ne gaaso ge oyo̰r ne suwal Jizreel diŋ, gwa ne Achab, gan ge Samariya ne yàl. 2 Achab jan Nabot go: «Ho̰ mbi mo gaaso oyo̰r mbe mbi ba ga gar na, ago gaaso mbe gwa ne mbi yàl. Na byalam go, mbi ma̰ hon mo gaaso ge oyo̰r ne ge siŋli waɗeya, kadɗa mo ɓyare ya, mbi ba hon mo bware na ye pal.» 3 Nabot gwan ne Achab janna go: «Ge Bage ɗiŋnedin ndwara se, mbi ne pool ge hon mo joo ge mbi bá ma ne to.» 4 Achab gwan di ndwara suya leɗet, ne fare ge Nabot ndu ge suwal Jizreel ne ne jya̰ na pe. Jya̰ na go: «Mbi ne pool ge hon mo joo ge mbi bá ma ne to!» Mbo fí na saŋgal go, saŋge na ndwara babaŋre zi ya, kuri be zam kaŋzam. 5 Na gwale Yezabel mbo ya na ta, ele na go: «Kyaɗa mo ndwara ba su go leɗet, mo ba kuri kaŋzam ɗaa?» 6 Jan na gwale go: «Mbi jya̰ Nabot ndu ge suwal Jizreel ne go: ‹Ho̰ mbi mo gaaso oyo̰r yatɗa, ko kadɗa mo ɓyare ya, ya̰ mbi ho̰ mo gaaso ge oyo̰r ne ge ɗogle na byalam go›. Amma na sḛ gwa̰ ne mbi janna go: ‹Mbi ne pool hon mo mbi gaaso oyo̰r to›.» 7 Na gwale Yezabel jan na go: «Se no, te be mo ka gan ne suwal Israyela pal ne to’a? Ɗage digi, za kaŋzam iya mo laar se, mbi ma̰ hon mo gaaso ge Nabot, ndu ge Jizreel ne mbe.» 8 Yezabel njaŋge maktub ma ne dḭl ge Achab ne, é logom ge Achab ne na ta, teme nama hon naa ga̰l ma ne naa ge tok pool ma ge a ne Nabot ma ne ka ne suwal ge ɗu go. 9 Njaŋge maktub mbe ma zi go: «He me dam ɗu ne asiyam pe, é me Nabot naa ndwara zḛ, 10 é me naa ge bernde ma azi katɗa na ndwara zi, nama ka e fare na pal, janna go: ‹Mo sá Dok ma ne gan›. Go̰r go, wa̰ me na, gene me na suwal go̰r zum ya, mbá me na ne njal, na su.»
11 Naa ge ne suwal ge Nabot ne go mbe ma, naa ga̰l ma ne naa ge tok pool mbe ma ke fare ge Yezabel ne njaŋge ma pal tem. 12 A he dam ɗu ne asiyam pe, a e Nabot naa ndwara zḛ. 13 Naa ge bernde ma azi, a mbo ya kat Nabot ndwara zi, a ka e fare na pal janna go: «Nabot sá Dok ma ne gan.» A wan na, a gene na suwal go̰r zum ya, a mbal na ne njal, su. 14 A teme naa mbo jan Yezabel go: «A mbá Nabot ne njal, su go.»
15 Swaga ge Yezabel ne za̰ go, a mbal Nabot ya uzi ne njal, na su ya go ɗe, jan Achab go: «Ɗage digi, ame gaaso oyo̰r ge Nabot, ndu ge suwal Jizreel ne mbe, na ge ne kuri go, na hon mo na yatɗa to. Ago Nabot ne dunya zi to, su go.» 16 Swaga ge Achab ne za̰ go Nabot, ndu ge Jizreel ne su go ɗe, ɗage, dol tene viya̰ go ndwara mbo ame gaaso oyo̰r mbe.
Iliya waage Achab ma ne Yezabel yál ge ne mbo ɓol nama ya
17 Swaga mbe go, Bage ɗiŋnedin jan Iliya, ndu ge suwal Tisbe ne go: 18 «Ɗage, mbo ɓol Achab, gan ge Israyela ne, na ge ne ka ne suwal Samariya go, ya gaaso oyo̰r ge Nabot ne zi ya, mbo na zi ya ndwara go na ba ame na. 19 Mbo jan na go, Bage ɗiŋnedin jan go: Mo hṵ siya, mo gwan ɓyare ame na joo uwale ya’a? Jya̰ na go uwale: Bage ɗiŋnedin jan go: Swaga ge gú ma ne ɗa Nabot swama go, gú ma mbo ɗar mo swama go me.» 20 Achab jan Iliya go: «Mbi ndu ge ho̰l, mo ɓol mbi ya go’a?» Iliya jan na go: «Mbi ɓol mo ya go. Ne jo̰ mo ho̰ tene ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, 21 za̰ fare ge Bage ɗiŋnedin ne jan: Mbi mbo gene wak nonna ya mo pal, mbi mbo gisi mo uzi, mbi mbo burmi Achab pehir uzi ne Israyela go, ko vya twala, ko mo̰r mbo ga to bat. 22 Mbi mbo ke mo yàl dimma ca ne mbi ne ke ne Yerobowam ge Nebat vya yàl go, ne mbi ne ke ne Baecha ge Ahiya vya yàl go me. Ne da pe, mo vḛne mbi laar, mo é Israyela vya ma ke sone. 23 Ne Yezabel pe, Bage ɗiŋnedin jan go: Gú ma mbo zam Yezabel ge suwal Jizreel gulum kiya̰r go . 24 Ndu ge ne Achab diŋ ge ne mbo su ya suwal diŋ, gú ma mbo zam na, bage ne mbo su ya ful zi, njoole ma mbo zam na.» 25 Ndu a̰me ge ne ho̰ tene ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se dimma ne Achab go to. Ago na gwale Yezabel ka é na kerra ne. 26 Ke kaŋ ge sone kakatak, ka mbo ke uwareya hon kaŋ sḭḭm ma, dimma ne Amoriya ma ne ka kerra go, nama ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama Israyela vya ma ndwara zḛ uzi ma.
27 Swaga ge Achab ne za̰ fare janna ge Iliya ne, taabe na ba̰r ma ne ta uzi, kan kasigir na ta, wan asiyam. Ka dwam ne kasigir mbe na ta, ka tar na koo boleya anna viya̰ go me. 28 Bage ɗiŋnedin jan Iliya, ndu ge suwal Tisbe ne go: 29 «Ndi, Achab gwan ne na pala ya mbi pe se. Ne jo̰ Achab gwan ne pala ya mbi pe se, mbi mbo gene yál mbe ya na pal swaga ge na sḛ gale ne ndwara go to, amma mbi gene yál mbe na yàl pal zaman ge na vya ne zi.»
Akab ya̰ loo ar dee tɔl Nabot
1 Goo néje neelé ndá, aa ooje, né gə́ teḛ ɓa nee: Nabot gə́ Jisreel lé ndɔ-nduú ləa to Jisreel mbɔr kəi-mbai’g lə Akab, mbai gə́ Samari. 2 Akab dəji Nabot togə́bè pana: Am loo ndɔ-nduú ləi mba kam m’ra gə́ loo-kamnaḭ mbata to mbɔr kəi’g ləm dəb. M’a kari loo ndɔ-nduú gə́ maji undá, əsé ɓó lé i ndigi ndá m’a ndogo səi gə lar tɔ.
3 Nɛ Nabot tel ila Akab’g pana: Maji kar Njesigənea̰ ɔgm dɔ kun nénduba gə́ to né ka̰ kamje-je kari ya!
4 Akab tel aw kəi ləa gə kəmndoo ləm, gə meeko̰ ləm tɔ mbata ta gə́ Nabot gə́ Jisreel ulá pana: M’a kari nénduba gə́ to ka̰ kamje-je el lé! Ndá yeḛ to dɔ tira’g ləa ar kəmee mas mbid-mbid tɔɓəi sɔ né el tɔ. 5 Jejabel gə́ to dené ləa ree rəa’g dəjee pana: See gelee ban ɓa kəmi to ndòo ari sɔ né el wa.
6 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Ma m’wɔji ta gə Nabot, dəw gə́ Jisreel ndá ma m’dəjee m’pana: Am ndɔ-nduú ləi kəm lar əsé ɓó lé i ndigi ndá m’a kari ndɔ-nduú gə́ raŋg toree’g. Nɛ yeḛ pana: N’a kam ndɔ-nduú lə neḛ lé el ya.
7 Yen ŋga dené ləa lé dəjee pana: See to i nja ɓa gə́ njeko̰ɓee gə́ Israɛl lé el wa. Ḭta, taa nésɔ sɔ ndá ar məəi to lɔm, ma ya m’a kari ndɔ-nduú lə Nabot, dəw gə́ Jisreel lé.
8 Bèe ɓa yeḛ ra maktubje gə ri Akab, unda ne nétorji Akab dɔ’g ula ne ar njé gə́ tɔg gə njéko̰ɓeeje gə́ d’isi gə Nabot na̰’d mee ɓee-boo’g ləa. 9 Aa ooje, taje gə́ yeḛ ndaŋg mee maktubje’g ləa lé ɓa nee: Ilaje mbər kɔg-mee-ɓoo ndá undaje Nabot gə́ ŋgaw ta koso-dəwje. 10 Tɔɓəi undaje dəwje gə́ njémeeyèrje joo nea̰’g mba kar dee d’ɔm ta dəa’g no̰ koso-dəwje’g pa ne pana: Yeḛ ila ndɔl dɔ Ala’g lé ləm, gə ila ndɔl dɔ mbai’g ləm tɔ! Tɔɓəi oreeje gə́ raga, tiláje gə kɔri-ər tɔleeje.
11 Dəwje gə́ mee ɓee-boo’g lə Nabot ləm, gə njé gə́ tɔgje gə njéko̰ɓeeje gə́ d’isi mee ɓee-boo’g neelé ləm tɔ, ra to gə́ Jejabel ula dee gə goo taree gə́ yeḛ ndaŋg mee maktubje gə́ yeḛ ula ne ar dee lé ya tɔ. 12 Deḛ d’ila mber kɔg-mee-ɓoo ndá d’unda Nabot gə́ ŋgaw ta koso-dəwje. 13 Dəwje gə́ njémeeyèrje gə́ joo lé ree d’isi no̰ Nabot’g ndá deḛ d’ɔm ta dəa’g kəm koso-dəwje’g pana: Nabot ila ndɔl dɔ Ala’g lé ləm, gə dɔ mbai’g ləm tɔ.
Bèe ɓa deḛ ndɔree d’aw səa gir ɓee-boo’g tilá gə kɔri-ər tɔlee ya tɔ. 14 Yen ŋga dee d’ula kula d’ar Jejabel pana: Nabot lé deḛ tilá gə kɔri-ər tɔlee mba̰. 15 Loo gə́ Jejabel oo to gə́ deḛ tila Nabot gə kɔri-ər tɔlee mba̰ ndá yeḛ ula Akab pana: Ḭta, aw taa ndɔ-nduú lə Nabot, dəw gə́ Jisreel gə́ yeḛ ndigi kari kəm lar’g el lé, mbata Nabot wəi mba̰ ɓó si kəmba el ŋga.
16 Akab oo to gə́ Nabot wəi mba̰ ndá yeḛ ḭta mba kaw taa ndɔ-nduú lə Nabot, dəw gə́ Jisreel mba karee to gə́ kea̰ ŋga.
Ala gaŋgta dɔ Akab gə Jejabel’g gə goo néra dee
17 Yen ŋga Njesigənea̰ ula Eli, dəw gə́ Tisbe ta nee pana: 18 Ḭta aw rɔ Akab, mbai gə́ Israɛl mee ɓee gə́ Samari, aa oo, yeḛ ar mee ndɔ-nduú’g lə Nabot, loo gə́ yeḛ aw taa gə nékea̰ lé. 19 I a kulá pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: See i to njetɔl-dəw gə njeɓogo el wa. Tɔɓəi i a kulá pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Loo gə́ bisije to̰ məs Nabot keneŋ lé ya, bisije d’a to̰ məsi-i keneŋ togə́bè tɔ .
20 Akab dəji Eli pana: I gə́ to njeba̰ ləm lé ɓogənè iŋgam ŋga ta!
Ndá yeḛ tel ilá keneŋ pana: Ma m’iŋgai ya mba̰ mbata i un rɔi ndogo gə mba ra ne né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g. 21 Aa oo, ta gə́ yeḛ pa wɔji ne dɔi ɓa nee: M’a kar némeeko̰ teḛ dɔi’g ləm, m’a kari godo ləma, dəw gə́ rara ɓa gə́ to ka̰ Akab lé, to gə́ ɓər əsé ŋgonkoji kara m’a tujee pugudu mee ɓee gə́ Israɛl ləm tɔ. 22 Ndá m’a kar kəi ləi to asəna gə kəi lə Jeroboam, ŋgolə Nebat ləm, gə kəi lə Basa, ŋgolə Aija ləm tɔ mbata i ar məəm ḭ səm jugugu ləm, i ar Israɛlje ra kaiya ləm tɔ. 23 Jejabel kara Njesigənea̰ pata dəa’g to pana: Bisije d’a sɔ Jejabel kaar ndògo-bɔrɔ gə́ Jisreel ya tɔ . 24 Yeḛ gə́ to gel bɔ lə Akab ɓa wəi dan mee ɓee’g ndá bisije ɓa d’a səa ləm, yeḛ gə́ wəi wala’g kara yelje ɓa d’a kea̰ ləm tɔ.
25 Deḛ d’oo dəw gə́ un rəa ndogo gə mba ra ne né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g to gə́ Akab gə́ dené ləa ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ keneŋ aree ra bèe lé godo. 26 Yeḛ ra né gə́ mina̰ aree al dɔ loo, aw ne goo magə-poleje’g to gə́ Amɔrje gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ Israɛlje’g bèe.
Akab oso kul dɔ nérea’g
27 Gée’g gogo loo gə́ Akab oo taje lə Eli ndá yeḛ til kubuje rəa’g hao̰-hao̰ ya̰ ula kubu-kwa-ndòo ɓa rəa’g, tɔɓəi yeḛ ɔg mée ɓoo ləm, yeḛ to naŋg gə kubu-kwa-ndòo lé bura ləm tɔ ndá yeḛ njaa ne jan-jan tɔ. 28 Bèe ɓa Njesigənea̰ dəji Eli, dəw gə́ Tisbe ta nee pana: 29 See i oo né gə́ Akab ra ula ne dəa nɔm’g lé ya wa. To gə́ yeḛ ula dəa nɔm’g ndá m’a kar némeeko̰ teḛ ndɔ si kəmba’g ləa el, a to mee ndɔ si kəmba’g lə ŋgonee ɓa m’a kar némeeko̰ teḛ dɔ njémeekəije’g ləa ɓəi.
