Yozias, gan ge Yuda ne
(2Gan 22:1-2, 2Gan 23:4-20)1 Swaga ge Yozias ne za gan ka da ne del tiimal. Za gan Ursalima go del tapolɗu para ɗu . 2 Ke kaŋ ge dosol Bage ɗiŋnedin ndwara se, bole koo pul ge na báŋ Dawda ne ma mwaɗak, be ge yele na fare a̰me pala go ŋgeɗo to bat.
3 Swaga ge ne ke del tiimal na gan zi, ne bool gale, e pe ɓyare Dok ge na báŋ Dawda ne pe. Ge del ge wol para azi go, Yozias e pe gul swaga sḭḭm ma uzi, ne gul uwara sḭḭm Achera ne ma uzi, ne syal kaŋ sḭḭm ge cerra ma ne nama ge a ne ɗeere nama ne fool kaal ma uzi ndwara hat suwal Yuda ma ne Ursalima harcal. 4 A gul twal tuwaleya ge Baal ne, na ndwara go, a ɓá kaŋ til dukan ge ne ka twal mbe ma pal uzi, a syal uwara ge sḭḭm Achera ne ma uzi, ne syal cerra ma, ne ge a ne ɗeere nama ne fool kaal ma uzi, a ɓá nama se yeyege, a abe nama mbo suusiya kanna ge naa ge a ne ke tuwaleya hon kaŋ sḭḭm mbe ma sḭḭm ma pala go. 5 Til naa ge ke tuwaleya ge sḭḭm mbe ma ne, ma kal ma nama twal tuwaleya ma pal. A go mbe no, ge ne ha suwal Yuda ma ne Ursalima harcal.
6 Uwale, Yozias mbo suwal ge Manasa ne ma go, ne suwal ge Efrayim ne ma, ne ge Simeyon ne ma, ɗiŋ mbo suwal ge Neftali ne ma ya, ne nama joo pala ma ge ne nama ziyar go ma go pet, 7 Yozias gul twal tuwaleya ma uzi, ne syal uwara ge sḭḭm Achera ne ma se, ɓá ma uzi yeyege, ɓá kaŋ til dukan ma uzi ne suwal Israyela go pet. Gwan ya Ursalima diŋ.
Kep tuwaleya ɓol maktub eya ge zok ge Dok ne zi
(2Gan 22:3-10)8 Swaga ge Yozias ne ke del wol para tiimal na gan zi, ne hat suwal ma ne zok ge Dok ne harcal pe, teme Chafan ge Asaliya vya ma ne Maaseya ga̰l ge ne suwal pal, ne Yowa ge Yowahaz vya, gan wak ge se ge, ndwara go, nama mbo nṵsi Bage ɗiŋnedin, Dok ge na ne zok. 9 A mbo ɓol kep tuwaleya Hilkiya, a hon na bware ge Levi vya ma ne, naa ge koy zok wak ma ne sya na ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne pe, ne pehir ge Manasa ma ne Efrayim, ne Israyela vya ge may ma pet tok go, poseya ne pehir ge Yuda ne ma ne Bayami ne, ne naa ge ne ka ne Ursalima diŋ ma pet tok go. 10 A hon bware mbe ge ga̰l ma ge a ne ka ne temel nṵsi zok ge Bage ɗiŋnedin ne ma tok go, ne pot naa ge ke zok ge Bage ɗiŋnedin ne temel ma pe. 11 Ndwara go, naa ge ke temel uwara ma, ne naa ge sin zok ma, ne yat njal ge cerra ma, ne uwara zok pala ma, ne sin zok ma ge gan ge Yuda ne ma, ne ya̰ nama gulla se ma digi. 12 Naa mbe ma ka ke temel ma ne dulwak ɗu. Yahat ma ne Obadiya ne vuwal pe ge Merari ne zi, poseya ne Zakariya ma ne Mechullam ne vuwal pe ge Kehat ne zi, pet pehir ge Levi ne, a ka dol bama ndwara temel ma pal ne. Levi vya ge may ma, pet naa ge ne kwa kaŋ haleya ma, 13 a ka dol bama ndwara naa ge in kaŋ ma pal, ne naa ge ke temel ge may ma pal pet. Levi vya ge may ka naa ge njaŋge kaŋ ma, ne naa ge koy kaŋ ma, ne naa ge koy zok wak ma.
14 Swaga ge a ne ka abe bware ge a ne ka̰ na zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ne sandu zi ya, bage tuwaleya Hilkiya ɓol maktub eya ge Bage ɗiŋnedin ne ge Musa ne ho̰ na. 15 Hilkiya jan bage njaŋgeya Chafan go: «Ndi mbi ne ɓol maktub eya ja ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya no.» Hilkiya her maktub mbe, hon na Chafan tok go. 16 Chafan mbo ne maktub ya hon gan, wan na kaŋ ge bama ne ke pe me. Jan na go: «Mo dore ma ke kaŋ ge a ne ho̰ nama kerra ma mwaɗak. 17 A abe bware ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi, a ho̰ na naa ge ke temel ma ga̰l ma tok go no.» 18 Chafan gwan jan na uwale, ndi bage tuwaleya Hilkiya ne ho̰ mbi maktub ya no. Chafan isi gan maktub mbe.
Gan Yozias kan naa mbo ɓol anabi ge gwale Hulda
(2Gan 22:11-20)19 Swaga ge gan ne zá̰ fare ge ne maktub mbe pul zi, taabe na ba̰r ma ne na ta uzi. 20 Gan tol Hilkiya, ne Ahikam ge Chafan vya, ne Abdon ge Mika vya, ne bage njaŋgeya Chafan, ne Asaya na dore a̰me, jan nama go: 21 «Ne maktub ge a ne ɓó na mbe fare janna ma pe, mbo me ele Bage ɗiŋnedin fare ne mbi pe, ne naa ge ne ga ne suwal Israyela go ma pe, ne suwal Yuda pe me. Ago pore ge Bage ɗiŋnedin ne a ɓaŋlaŋ ne nee pal, ne da pe nee bá ma be ke mborra fare janna ge maktub mbe ne pal to.»
22 Hilkiya ma ne na kaam ge gan ne teme nama ma, a mbo ɓol anabi ge gwale Hulda ge Challum gwale. Challum ge Tokehat vya, ge Hasra báŋ, bage koy ba̰r ge ne zok ge Dok ne zi ma. Ago Hulda ka kat Ursalima ndwala pul ge giya̰l go. A wan na fare ge ne e bama mbo ya ɓol na pe. 23 Hulda jan nama go: «Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne jan: ‹Jya̰ me bage ne teme aŋ ya mbi ta go: 24 Bage ɗiŋnedin jan go: Mbi mbo gene yál ya suwal mbe ma, ne na naa ma pal, wak vḛneya ma ge ne njaŋge ne maktub mbe zi, ge a ne isi na hon gan ge Yuda ne ma mwaɗak, a mbo ke. 25 Ne jo̰ a saŋge mbi bama go̰r, a mbo ke tuwaleya hon dok ge ɗogle ma no, nama kaŋ kerra ma é mbi laar ya hotɗa. Se no mbi ho̰l ne suwal mbe no a ɓaŋlaŋ, mbi laar mbo iyal se to bat›. 26 Se no ɗe, aŋ mbo jan gan ge Yuda ne, na ge ne teme aŋ ya ele fare ne Bage ɗiŋnedin ne ta go, Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne jan ne fare ge mo ne za̰ ne maktub mbe zi go: 27 Ne jo̰ fare ge mbi ne jya̰ na ge suwal mbe ma ne na naa ma pal tí mo dulwak, mo gwa̰ ne mo pala mbi pe se no, mo taabe mo ba̰r ma ne mo ta uzi no, mo fya mbi ndwara se no ɗe, mbi me, mbi zá̰ mo kaɗeya go, ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne. 28 Mbi mbo he mo mo bá ma pe ya halas zi, a mbo mbul mo halas zi, mo ndwara mbo kwa yál ge mbi ne mbo gene na dḛ ja suwal mbe no pal to.» A gwan’a jan gan fare mbe.
Ɓase ma gwan ke wak tuli ne Bage ɗiŋnedin
(2Gan 22:20—23:3)29 Gan Yozias dol temel mbo tol naa ga̰l ge ne suwal Yuda go ma ya mwaɗak poseya ne naa ga̰l ge ne Ursalima diŋ ma. 30 Gan poseya ne naa ge ne Yuda go ma, ne naa ge ne Ursalima diŋ ma pet, naa ge ke tuwaleya ma, ne Levi vya ma, ɓase ma pet, ne naa jabso go ɗiŋ mbo naa ga̰l, a mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya. A isi nama maktub ge wak tuli ne ge a ne ɓó na ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi mbe. 31 Gan mḛ́ swaga ge a ne nṵsi na ne na pe pala digi, ke wak tuli Bage ɗiŋnedin ndwara se ndwara hon tene bole Bage ɗiŋnedin koo pul, ne koy na eya ma, ne na wak honna ma, ne na njaŋgeya ma, ne dulwak ɗu, ne na sḛ mwaɗak me, ne koy fare ge ne njaŋge ne maktub wak tuli mbe no zi ma. 32 Yozias e naa ge ne Ursalima diŋ ma poseya ne pehir ge Bayami ne ke wak tuli mbe go me. Naa ge ne Ursalima diŋ ma koy wak tuli ge bama ne ke ne Dok ge bama bá ma ne.
33 Yozias gul kaŋ sḭḭm ge seŋgre kakatak ma ne suwal Israyela go uzi mwaɗak, é Israyela vya ma uware Bage ɗiŋnedin, Dok ge bama bá ma ne. Ago dam ge Yozias ne ka ne ndwara ma go mwaɗak, Israyela vya ma be saŋge Bage ɗiŋnedin Dok ge bama bá ma ne bama go̰r to.
Jojias tel to mbai gə́ Juda
2Mb 22.1-2, 2Mb 23.4-201 Jojias lé ləbee aḭ jinaijoo ba ya tel to mbai ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-munda-giree-kára . 2 Yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g ləm, yeḛ un dɔ gɔl keaje gə́ Dabid ya lad-lad ləm tɔ ɓó yeḛ aw yo-yo nee-nee el.
3 Ləb ko̰ɓee ləa gə́ njekɔm’g jinaijoo lé loo gə́ yeḛ nai ne basa ɓəi lé ndá yeḛ un kudu ndolè goo Ala lə keaje Dabid. Tɔɓəi mee ləb gə́ njekɔm’g dɔg-giree-joo lé yeḛ un kudu tɔr dɔ looje gə́ ndəw gə́ to Juda gə Jerusalem, magəje gə néndajije gə́ tɔl dee ləm, gə néndajije gə́ léḛ dee ləm tɔ. 4 Yeḛ ar dee tɔs loo-nékinjanéməsje lə magə-Baal tila dee nea̰’g ləm, yeḛ ar dee d’unda néndajije gə́ d’unda dee gə kəmee d’ar kàr lé təd njigi-njigi ləm tɔ. Yeḛ tɔ magəje gə néndajije gə́ tɔl gə néndajije gə́ léḛ lé pɔs-pɔs ar dee to d’asəna gə nduji naŋg bèe ndá yeḛ ɔm dee dɔɓar dee-deḛ gə́ d’inja nékinjanéməsje d’ar dee kédé lé 5 ndá yeḛ roo siŋga njékinjanéməsje dɔ loo-nékinjanéməsje’g lə dee. Togə́bè ɓa yeḛ tɔr ne néje gə́ mina̰ mee ɓee gə́ Juda gə Jerusalem ndad-ndad tɔ .
6 Mee ɓee-booje’g lə Manasəje, gə Eprayimje, gə Simeo̰je saar teḛ ne Neptali kara looje lai gə́ tuji kédé lé yeḛ tɔs loo-nékinjanéməsje tila dee ləm, 7 yeḛ tɔ magəje gə néndajije gə́ tɔl dee ar dee to d’asəna gə nduji naŋg bèe ləma, yeḛ kunda néndajije lai gə́ d’unda dee gə kəmee d’ar kàr lé təd njigi-njigi mee ɓeeje lai gə́ Israɛl ləm tɔ. Ndá yeḛ tel aw Jerusalem gogo.
Ŋgɔ-njekinjanéməs iŋga maktub godndu mee kəi gə́ to gə kəmee’g
2Mb 22.3-108 Ləb ko̰ɓee ləa gə́ njekɔm’g dɔg-giree-jinaijoo lé loo gə́ yeḛ tɔr néje gə́ mina̰ mee ɓee’g ləa gə mee kəi’g tɔ ndá yeḛ ula Sapan, ŋgolə Asalia, gə Maaséja, mbai dɔ ɓee-boo, gə Joa, ŋgolə Joahas gə́ to njegɔl-maktub-ko̰ɓee gə mba kar dee gɔl kəi lə Njesigənea̰ Ala ləa. 9 Deḛ d’aw rɔ Hilkija gə́ ŋgɔ-njekinjanéməs’g d’aree lar gə́ to mee kəi’g lə Ala gə́ Ləbije gə́ to njéŋgəm takəije mbo̰ ji Manasəje’g, gə Eprayimje’g, gə ji ges dəwje lai gə́ Israɛl ləm, gə ji Judaje’g, gə ji Bḛjamije’g lai ləma, gə ji njé gə́ Jerusalem ləm tɔ. 10 D’ɔm lar neelé ji njékaa dɔ kulaje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰. Lar neelé d’ar dee-deḛ gə́ d’aw ra kula gɔl kəi lə Njesigənea̰ lé 11 gə́ to njékḭja kagje gə njékṵda kəije ləm, gə mba ndogo ne mbalje gə́ tɔl dee gə kagje gə́ to gə́ kunda kagje, gə kag dɔ kəije gə́ mbaije gə́ Juda d’ya̰ d’ar dee tuji kédé lé tɔ. 12 Dəwje neelé d’ila ŋgonkoji ra kula lə dee gə goo rəbee. Deḛ d’isi gel njékoo goo deeje gə́ to Jahat gə Abdias gə́ to Ləbije mbuna Merarije’g ləm, gə Jakari gə Mesulam gə́ to gə́ mbuna Keatje’g ləm tɔ. 13 Deḛ lai gə́ mbuna Ləbije’d gə́ to njégər goso nékimje lé d’aa dɔ njékulaje ləm, dee d’ɔr no̰ njékulaje lai gə́ ra kula ɓəd-ɓəd ləm tɔ. Ləbije gə́ raŋg ya ɓəi gə́ to njéndaŋ-maktubje ləm, gə njékaa dɔ looje ləma, gə njéŋgəm tarəwje ləm tɔ lé d’isi keneŋ tɔ.
14 Loo gə́ deḛ teḛ gə lar gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé ndá léegəneeya Hilkija ŋgɔ-njekinjanéməs lé teḛ dɔ maktub godndu gə́ Njesigənea̰ ar Moyis. 15 Yen ŋga Hilkija un ta ula Sapan gə́ to njendaŋ-maktub lé pana: Ma m’iŋga maktub godndu mee kəi’g lə Njesigənea̰. Ndá Hilkija ar Sapan maktub neelé tɔ. 16 Sapan aw gə maktub neelé ar mbai lé ɔr ne gée aree pana: Kuraje ləi ra néje lai gə́ i ndigi kar dee ra lé ya. 17 Deḛ d’odo lar gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé ndá d’ɔm ji dee-deḛ gə́ to njékoo-goo-njékulaje ləm, gə njékulaje ləm tɔ.
18 Sapan, njendaŋ-maktub lé ula mbai ta gə́ raŋg ya tɔɓəi pana: Hilkija, njekinjanéməs ɓa am maktub neelé ndá Sapan tura maktub neelé no̰ mbai’g tɔ.
Jojias ar dee dəji njetegginta gə́ dené lé ta
2Mb 22.11-20a19 Loo gə́ mbai lé oo taje gə́ maktub godndu pa lé ndá yeḛ wa kubuje ləa hao̰-hao̰ til. 20 Tɔɓəi mbai un ndia ar Hilkija ləm, gə Ahikam, ŋgolə Sapan ləm, gə Abdon, ŋgolə Mise ləm, gə Sapan, njendaŋ-maktub ləma, gə Asaja, kura lə mbai ləm tɔ pana: 21 Awje aw dəjije Njesigənea̰ mbata ləm ləm, gə mbata lə ges Israɛlje gə Judaje ləm tɔ, gə goo taje gə́ d’iŋga mee maktub’g neelé, mbata oŋg lə Njesigənea̰ gə́ ḭ səa pu dɔ sí’g lé to oŋg gə́ boo ya mbata bɔ síjeḛ-je d’aa dɔ ta lə Njesigənea̰, ra néeje lai gə́ ndaŋg mee maktub’g neelé el.
22 Hilkija gə deḛ gə́ mbai mbər dee lé d’aw rɔ Hulda, njetegginta’d gə́ dené gə́ to dené lə Salum, ŋgolə Tokehat gə́ to ŋgolə Hasra njeŋgəm-kubuje lé. Yeḛ si kudu ŋgon ɓee kára mee ɓee-boo gə́ Jerusalem. Loo gə́ deḛ d’ulá ta gə́ kəm kulá lé mba̰ ndá 23 yeḛ ula dee pana: Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje pa togə́bè pana: Maji kar sí ulaje dəw gə́ njekula sí rɔm’g lé pajena: 24 Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Aa ooje, m’a gə kar nékəmndooje teḛ dɔ loo gə́ nee’g ləm, gə dɔ dəwje gə́ d’isi keneŋ ləm tɔ. Yee ɓa gə́ néndɔlje lai gə́ ndaŋg mee maktub gə́ tura no̰ mbai gə́ Juda’g lé. 25 Mbata deḛ d’ubam d’ya̰m d’aw tuu néje gə́ ə̰də sululu d’ar magəje, d’ar oŋg ḭ ne səm pu dɔ néje lai gə́ deḛ ra dee gə ji dee lé ndá oŋg ləm gə́ m’ɔm dɔ loo’g neelé a kwəi nda̰ el. 26 Nɛ seḭ a kulaje mbai gə́ Juda gə́ ula sí mba kar sí dəjije Njesigənea̰ lé pajena: Ta gə́ Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje pa wɔji ne dɔ taje gə́ i oo lé ɓa nee: 27 Mbata ɓəŋgəri ti dus ləm, mbata i wa ndòo no̰ Ala’g lé dɔ ta gə́ pa dɔ loo gə́ nee’g gə dɔ dəwje gə́ d’isi keneŋ ləm, mbata i oso kul no̰m’g ləma, mbata i til kubuje ləi rɔi’g no̰m’g ləm tɔ ndá ma kara m’oo ndui ya tɔ. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 28 Aa oo, m’a kari aw iŋga bɔbije-je ləm, m’a kari aw bwa dɔɓar’g ləi gə meekulɔm ləma, kəmi a koo nékəmndooje lai gə́ m’a gə kar dee ree dɔ loo gə́ nee’g gə dəwje gə́ d’isi keneŋ lé el ləm tɔ.
Jojias man rəa ar Ala gɔl kára ya ɓəi
2Mb 22.20–23.3Bèe ɓa deḛ tel gə ta neelé d’aw d’ula mbai lé tɔ.
29 Mbai lé ar njé gə́ tɔgje lai gə́ Juda gə Jerusalem mbo̰ dɔ na̰. 30 Tɔɓəi yeḛ ḭ aw kəi lə Njesigənea̰ gə dəwje lai gə́ Juda gə njé gə́ Jerusalem lai ləm, gə njékinjanéməsje, gə Ləbije ləma, gə koso-dəwje lai un kudee dɔ njé gə́ tɔg’d saar teḛ ne dɔ ŋganje’g tɔ. Yeḛ tura taje lai gə́ to mee maktub manrɔ gə́ d’iŋga mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé no̰ dee’g tɔ. 31 Mbai lé aar loo-kaar-tar’g ləa man ne rəa no̰ Njesigənea̰’g gə mba kun dɔ gɔl Njesigənea̰ ləm, gə mba kaa dɔ torndiaje, gə ndukunje ləa, gə godndiaje gə ŋgaw mée bura ləma, gə mba ra ne néje lai gə goo ta manrɔ gə́ to mee maktub’g neelé ləm tɔ. 32 Yeḛ ar deḛ lai gə́ d’isi Jerusalem gə Bḛjami manrɔ dee səa tɔ ndá dəwje gə́ Jerusalem ra né gə goo manrɔ lə Ala gə́ to Ala lə bɔ deeje-je lé. 33 Jojias tuji néje lai gə́ mina̰ gə́ to mee ɓeeje’g lə Israɛlje lai ndá yeḛ ɔs deḛ lai gə́ d’isi ɓee’g lə Israɛlje lé mba kar dee d’wa Njesigənea̰ Ala lə dee meḛ dee’g ya. Gə ləbje lai gə́ yeḛ si ne kəmba lé deḛ d’ya̰ goo Njesigənea̰ Ala lə bɔ deeje-je el ya saar.
