Bulus, suwal Efesus go
1 Swaga ge Apollos ne ka Korinte diŋ, Bulus her viya̰ ge le njal go, det ya suwal Efesus go, set naa ge ame hateya a̰me ma, 2 jan nama go: «Swaga ge aŋ ne ho̰ fareba, aŋ ame O̰yom ge mbegeya ɗaa?» A jan na go: «I be za̰ fare ge O̰yom ge mbegeya ɗu to bat.» 3 Ele nama go: «Aŋ ɓo ma baptisma ɗaa?» A jan no go: «Baptisma ge Yohanna ne.» 4 Bulus jan nama go: «Yohanna ka ke naa baptisma ndwara det ya haseya go, ka jan go naa ho̰ fareba ge ndu ge ne mbo ne na go̰r ya ta, ndwara go, Jeso .» 5 Swaga ge a ne za̰ fare mbe no, a ke nama baptisma dḭl ge Bageyal Jeso ne zi. 6 Swaga ge Bulus ne é na tok nama pal, O̰yom ge mbegeya sugi nama pal, a ɗage far wak ge ɗogle ma, a ka waage fare O̰yom pal me. 7 Naa mbe ma pet, a ka kaŋ ge naa sonmo wol para azi go.
8 Bulus ka mbo Sinagog zi, ka jan fare ndaar kaka, ka wan nama fare ge muluk ge Dok ne pe, ka ɓyare viya̰ ge hal naa ge ne za̰ na ma ne fare. Ke saba ataa swaga mbe go. 9 Ne jo̰ naa a̰me ma togre bama dulwak be ge hon fareba to, a ka cot ta ne viya̰ ge Bageyal ne naa ndwara go me ɗe, Bulus ya̰ nama, abe naa ge ame hateya ma ya uzi hini, gá jan nama fare dam ne dam ge swaga hateya ge Tirannus ne zi. 10 Ke go no ɗiŋ del azi, e naa ge ne suwal Asiya go ma pet, Yuda, ko Grek, za̰ fare ge Bageyal ne.
Seba vya ma
11 Dok ka e Bulus ke kaŋ ajab ma gḛ ge be to, 12 ɗiŋ naa a̰me ma ka abe ba̰r, ko ba̰r wak ge ne tá Bulus duur mbo eya moy ma ta. Naa mbe ma ka ɓol zonna ne bama moy ma go, o̰yom ge seŋgre ma ka ndage ne nama zi uzi me. 13 Yuda ma naa ge swat naa a̰me ma ge ne an digi ma a ka ɓyare go bama yan o̰yom ge seŋgre ma ne dḭl ge Bageyal Jeso ne, a ka jan go: «Mbi hon aŋ wak, wá me zum ne dḭl ge Jeso ge Bulus ne waage na mbe.» 14 Nama ge a ne ka ke kaŋ mbe ma ka kep tuwaleya Seba ge Yuda vya ma, a ka naa ɓyalar. 15 O̰yom ge sone mbe gwan ne nama janna go: «Mbi kwa Jeso kwa, mbi kwa Bulus kwa me, aŋ sḛ ma ɗe, aŋ wuɗi ma ne ɗaa?» 16 Ndu ge o̰yom ge sone ne na zi mbe, det nama, na pool waɗe nama pal, ke nama yál, a syat bama pe so ne diŋ ya zum swala, duur taabeya se ne jwaŋ jwajwat. 17 Naa ge ne Efesus go ma mwaɗak, Yuda ma ne Grek ma, a za̰ fare mbe, vo wan nama, a gá uware Bageyal Jeso dḭl. 18 Naa gḛ ne nama ge ne ho̰ fareba ma buwal zi a ka mbo ya fut bama fare ge bama ne ka kerra ge sone ma pe zum. 19 Naa gḛ ne nama ge a ne ho̰ ta ke mbole ma buwal zi, a gene bama maktub ma ya, a til nama uzi naa ndwara go. Swaga ge a ne isi nama yé ma digi, a ɓol go na mbo kaŋ ge bware sile dudubu wara anuwa̰y go. 20 A go mbe no, ne pool ge Bageyal ne ta, fare ge Dok dasare naa ta ne pool ge be to no.
Puwaleya suwal Efesus go
21 Go̰r kaŋ mbe ma no go, Bulus vin tene na o̰yom zi go na gwan Ursalima. Swaga mborra go, na hé viya̰ mbo Makedoniya ma ne Akaya gale ɓya. Ka jan go: «Swaga ge mbi ne mbo detɗa ya, ago mbi mbo kwa Roma me.» 22 Teme na kaam ge temel ma azi, ndwara Timotawus ma ne Erastus mbo Makedoniya, na sḛ gá katɗa swak Asiya go.
23 Dam mbe ma pul zi, iigiya ɗage digi ge suwal Efesus go ne fare ge viya̰ ge Bageyal ne pe. 24 Ago ndu a̰me, na dḭl Demetriyus, a bage ne ka ɗeere zok sḭḭm ge Artemis ne ne fool kaal ne, temel mbe ka e naa ge ɗeere fool kaal ma ɓol kaŋ gḛ ge be to. 25 Kote nama ya pet, poseya ne naa ge ne ke temel mbe pe ma, jan nama go: «Aŋ pet, aŋ kwa kwa go nee ɓol wak zamma da ne temel mbe ta. 26 Ndi, aŋ kwa na ya go, aŋ za̰ na fare janna ma ya go me, ka be suwal Efesus go ɗeŋgo to, a suwal Asiya go mwaɗak. Bulus mbe, ne na fare janna ma ta mwale naa ya gḛ ge be to na pe go, jan go dok ge naa dasana ma ne ke nama ne bama tok zi ma, nama be dok ma ne to. 27 Kḭḭm ge sḭḭm Artemis neA be nee temel fage uzi ne nee tok go ne ɗeŋgo to, amma a zok ge nee sḭḭm ge ga̰l ge gwale Artemis ban na hormo ne me, ne jo̰ naa uware na ne Asiya go pet, ɗiŋ mbo dunya pul mwaɗak.» 28 Swaga ge a ne za̰ fare mbe ma no, a ɗage juliliya, a ndage bama ka̰l oyya go: «Artemis ge Efesus ma ne ɓaŋlaŋ!» 29 Puwaleya mbe ame suwal mwaɗak. Nama swaga mborra go, a wan Gayus ma ne Aristarkus, naa ge suwal Makedoniya ma, Bulus kaam ge mbo gwasal ma, a mbo ne nama ya swaga vḛso ge ɓase ma ne go. 30 Bulus ɓyare go na mbo ɓase ma buwal zi ya, amma naa ge ame hateya ma tele na. 31 Naa ga̰l ge temel ge ne suwal Asiya go ge ne ka na kondore ma dol temel ya jan na go na mbo swaga vḛso ge ɓase ma ne ya to. 32 Naa a̰me ma ka oy hini, ge may ma ka oy hini me, naa gḛ a wan fare ge bama ne kote ya ne na pe to, ɓase ma gá a̰reya. 33 Naa a̰me ma ne ɓase zi, a wan Alezandre, na ge Yuda ma ne e na bama ndwara zḛ fare pe. Alezandre kar ɓase ma na tok go, na ɓyare wan ɓase ma fare pe. 34 Amma swaga ge a ne kwa go na Yuda ne ɗe, naa pet a ɗage tya̰re bama pe oyya digi, mbo kaŋ ler azi go, a ka oy go: «Artemis ge Efesus ma ne ɓaŋlaŋ!» 35 Amma bage njaŋgeya ge suwal ne e ɓase ma zaneya, jan nama go: «Efesus ma, a wuɗi ge ne kwa go suwal Efesus na suwal ge a ne mbege na ne zok ge Artemis ge ɓaŋlaŋ, na ge ne dé ne digi zi ya pe to ne ɗaa? 36 Ne jo̰ ndu ge ɗaŋgre fare mbe no to, e me aŋ haŋgal se, ke me fare a̰me be ge dwatɗa to to. 37 Ago naa ge aŋ ne wa̰ nama ya mbe ma no a be sel kaŋ a̰me ne zok ge nee sḭḭm ne zi to, ko sal nee dok to me. 38 Kadɗa Demetriyus ma ne na kaam ge temel ma da ne fare ne ndu a̰me, nama mbo kaŋge nama naa ge kun sarya ma ndwara se ya, ko bage ne dó na ndwara ne suwal pal ta ya. 39 ko kadɗa aŋ da ne fare a̰me ge ɗogle ge aŋ ne ɓyare e na se, nee mbo wan na pe dam koteya ge ɓase ma ne go. 40 Ne fare ge ne ke ma̰ mbe no pe, naa da ne pool jan go nee ɓyare ɗage da ne ho̰l digi. Fare a̰me ge ne ŋgay go pala vwalla ge nee ne mbe no da ne na viya̰ go to.» Ne fare janna mbe ma no ta, ya̰ ɓase ma mborra.
Pool aw Epesə
1 Loo gə́ Apolɔs nai Kɔrḭtə ɓəi ndá Pool aw gə loo-loo gə kəmee gə́ kédé ɓeeko̰ gə́ Asi saar teḛ Epesə. Yeḛ iŋga njékwakiláje gə́ na̰je keneŋ dəji dee pana: 2 Loo gə́ seḭ unje meḛ sí lé see seḭ taaje Ndilmeenda gə meḛ sí ya wa.
Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Ta lə Ndilmeenda ya kara oso mbi sí’g to gə́ yeḛ si loo gə́ bèe’g el ya ɓəi.
3 Yeḛ tel dəji dee pana: See batɛm gə́ ra ɓa deḛ ra sí ne ɓəi wa.
Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Batɛm gə́ ka̰ Ja̰.
4 Yen ŋga Pool ula dee pana: Batɛm gə́ wɔji dɔ kwa ndòo rɔ dɔ kaiya’g ɓa Ja̰ ra dəwje ula ne koso-dəwje gə mba kar dee d’ɔm meḛ dee dɔ yeḛ gə́ si ree gée’g, yee ɓa gə́ Jeju .
5 Loo gə́ deḛ d’oo taje neelé ndá deḛ ra dee batɛm gə ri Mbaidɔmbaije Jeju. 6 Pool ila jia dɔ dee’g ndá Ndilmeenda ree ɔm dɔ dee’g ar dee d’ubu ta pur-pur gə takɔji dəwje gə́ raŋg teg ne gintaje. 7 Deḛ lai neelé d’a kaḭ dəwje dɔg-gir-dee-joo jén bèe.
Deḛ tum gin Eglisə gə́ Epesə lé
8 Gée gə́ gogo Pool andə aw mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g ndá yeḛ aar keneŋ pata yororo-yororo. As naḭ munda yeḛ ɔr goo ta néje gə́ wɔji dɔ ɓeeko̰ lə Ala ula ne rəa ndubu gə mba kar deḛ gə́ d’oo ta ləa lé taa ta gə́ yeḛ ula dee lé rəgm. 9 Nɛ njé gə́ na̰je gə́ to gə́ njédumje lé d’un mbi dee ndogo ne lel dɔ ta’g ləa. Loo gə́ yeḛ oo to gə́ deḛ pata gə́ yèr dɔ rəw’g lə Mbaidɔmbaije no̰ dəw-bulaje’g lé ndá yeḛ sa rəa rɔ dee’g unda kəm njékwakiláje ɓəd ndoo dee ne né gə ndəa-ndəa loo-ndoo-né’g lə dəw gə́ ria lə Tiranus. 10 Yeḛ ra togə́bè ləbee joo, ar deḛ lai gə́ d’isi dəb ɓeeko̰ gə́ Asi gə́ to Jibje gə Grekje lé d’oo ne ta lə Mbaidɔmbaije.
Ta lə ŋgalə Seba
11 Ala unda némɔrije gə́ doŋgɔ ji Pool’g aree ra, 12 ar njé gə́ na̰je d’odo kubuje gə́ lḛd-lḛd əsé kubu-bɔr-rɔje d’ɔrɔ ne rɔ Pool d’ya̰ d’ila dɔ njérɔko̰je’g ndá rɔ dee ḭ ne kə̰geŋ ləm, ndilje gə́ yèr kara teḛ meḛ dee’g ləm tɔ. 13 Jibje gə́ njékaslooje gə́ to njétɔb ndilje lé deḛ naa loo gə mba tuba ndilje gə́ yèr meḛ dəwje’g gə ri Mbaidɔmbaije Jeju, deḛ pana: M’wa ta sí gə ri Jeju, yeḛ gə́ Pool to njekɔr ta ləa lé.
14 Deḛ gə́ njéra néje neelé to diŋgamje siri gə́ to ŋgalə Seba gə́ to Jib gə́ to mbai dɔ njékinjanéməsje-je. 15 Ndil gə́ yèr lé ila dee keneŋ pana: Ma m’gər Jeju gao ləm, Pool lé kara ma m’gəree gao ləm tɔ, nɛ seḭ lé see toje gə́ dəw ɗije wa.
16 Dəw gə́ ndil gə́ yèr to mée’g lé yeḛ ḭ al uba deḛ gə́ joo lé rəm oso sə dee naŋg taa dee loo pəl-pəl ra dee majel ar dee d’unda loo kəi neelé teḛ gə kudu dee dum ləm, ar dee d’iŋga ne doo ləm tɔ. 17 Jibje gə Grekje lai gə́ d’isi Epesə lé d’aw gə taree ta dee’g wəg-wəg, ar ɓəl unda deḛ lai gaŋg dee, nɛ ri Mbaidɔmbaije Jeju oso gə loo mbidi-mbidi. 18 Njé gə́ na̰je bula mbuna deḛ gə́ d’un meḛ dee lé deḛ ree teggin néra dee təsərə. 19 Njé gə́ na̰je bula lam mbuna deḛ gə́ to njéra mbeḛje’g lé d’odo maktubje lə dee roo biriri-biriri kəm dəwje’g bura. Maktubje neelé to gə́ ndogee ɓa ndogo gə́ ndogo ndá laree a kaḭ larnda tɔl-dɔg-loo-rɔ-mi jén ya. 20 Togə́bè ɓa ta lə Mbaidɔmbaije teḛ ne boo ɓar ne mḭ yaa̰.
Rəw kaw Pool lé o̰ yaa̰
21 Gée gə́ gogo ndá Pool wɔji-kwɔji kunda mee dəb ɓeeko̰ gə́ Masedoinə gə Akai gaŋg kaw Jerusalem. Yeḛ pa mée’g pana: Loo gə́ ma m’teḛ keneŋ ndá lé riri kara m’a kaw gə nɔm kaw Rɔm ya.
22 Yeḛ ula njéla səaje joo, Timote gə Erastə ar dee d’aw Masedoinə, nɛ yeḛ nja nai Asi ndəa bula bəl ɓəi.
23 Mee ləbee’g neelé ta gə́ boo oso wɔji dɔ rəw lə Mbaidɔmbaije. 24 Dəw kára ria lə Demetriyus gə́ to gə́ njelḛ̀ né lé léḛ lar gə́ nda ndaji ne kəi-boo-magə Dianəje ar njéra səa kulaje d’iŋga ne né yaa̰. 25 Yeḛ mbo̰ dee gə deḛ gə́ njélḛ̀ néje gə́ raŋg dɔ na̰’d loo kára ula dee pana: Ǝi dəwje, seḭ gərje gao mbɔl dɔ kula neelé ɓa to gə́ né ti lə sí ya. 26 Seḭ ooje gao to gə́ Pool lé ula ta meḛ dəwje gə́ Epesə gə kar dee el nɛ nai lam ba karee tel meḛ boo-dəwje gə́ d’isi ɓeeko̰ gə́ Asi gə loo-loo kara togə́bè ya tɔ. Yeḛ ula dee pana: Magəje gə́ dəwje ra gə ji dee lé to gə́ kankəm né el. 27 Tuji gə́ boo gə́ oso gée lé a koso dɔ kula’g lə sí ba gə karee el, nɛ kəi-si magə gə́ boo gə́ ria lə Dianə lé a tel to né gə́ gə mḭdé ba ləm, boo-ronduba gə́ d’ula dəa’g mee ɓeeko̰ gə́ Asi gə loo lai-lai gə́ dɔ naŋg neelé kara a kɔs bo̰ bɔsɔrɔ ya ləm tɔ.
28 Loo gə́ deḛ d’oo taje neelé ndá meḛ dee ḭ pu ar dee ra né wəl-wəl pana: Dianə lə njé gə́ Epesə lé to gə́ boo yaa̰!
29 Dəwje lai gə́ mee ɓee’g neelé d’aw dɔ na̰’g pum-pum. D’aḭ yao-yao ree mbo̰ dɔ na̰ kəi-koo-néndajije gə́ boo’g lé ndɔr Gayus gə Arisitarəkə gə́ to njé gə́ Masedoinə gə́ to njéboalookawje lə Pool lé keneŋ sə dee na̰’d. 30 Pool ndigi kaw kaar no̰ koso-dəwje’g nee ya nɛ njékwakiláje ɓa d’ɔgee dɔ’g. 31 Njéko̰ɓeeje gə́ Asi gə́ na̰je gə́ to baokuraje ləa kara d’ula kula ɓee ləa gə mba karee un gɔlee ila mee kəi-koo-néndajije gə́ boo neelé el. 32 Dəw-bulaje lul ɓəd-ɓəd d’aw ne dɔ na̰’g pum-pum mbata deḛ bula mbuna dee’g gər gin né gə́ d’wa dɔ na̰ gə mbəa lé el. 33 Yen ŋga deḛ d’ɔr Aleja̰drə mbuna boo-dəwje’g neelé, yeḛ to dəw gə́ Jibje ya d’ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ gə́ kédé. Aleja̰drə lé yə jia ta dee’g ar dee d’oo to gə́ yeḛ ndigi kula koso-dəwje neelé ta. 34 Nɛ loo gə́ deḛ d’ée to gə́ yeḛ to gə́ Jib ndá deḛ d’unda ndu dee na̰’d bɔrɔm ra ne né u-u-u d’ar kuree əw as kàr joo pana: Dianə lə njé gə́ Epesə lé to gə́ boo yaa̰!
35 Yen ŋga dəw gə́ to gə́ njendaŋ-maktub gə́ mee ɓee’g neelé ar koso-dəwje neelé d’aar ndiŋ ɓa ula dee pana: Seḭ dəwje gə́ Epesə lé dəwje lai-lai gər gao to gə́ ɓee lə sí gə́ Epesə lé to njekaa dɔ kəi-si magə gə́ boo gə́ ria lə Dianə ləm, gə néndaji ləa gə́ ḭ dara oso naŋg lé ləm tɔ. See na̰ ɓa gər bèe el wa. 36 To gə́ né neelé loo maḭyee godo ndá maji kar sí sije lɔm ɓó raje né pəd-pəd togə́bè el. 37 Mbata dəwje nee gə́ seḭ ndɔr deeje reeje sə dee lé deḛ ra kəi-si Dianə lé yèr el ləm, d’ila ndɔl dɔ Dianə’g lə sí lé el ləm tɔ. 38 Bèe ndá ɓó lé Demetriyus gə njékulaje ləa ndigi səg dəw ndá ndɔ gaŋg rəw-taje to gən ləm, njégaŋ-rəwtaje kara d’isi gən ya ləm tɔ, bèe ndá maji kar dee ɓar na̰ d’aw loo-gaŋg-rəwta’g. 39 Ɓó lé seḭ awje gə taje gə́ raŋg mba gɔl ɓəi kara d’a gɔl loo-gaŋg-rəwta’g gə goo rəbee. 40 Tɔgərɔ ya, né gə́ jeḛ n’ra ɓogənè lé askəm kar dee gaŋgta dɔ sí’g d’wa sí ne gə́ njékḭ gə njéko̰ɓeeje ya mbata ta gə́ j’ila loo’g ɓogənè lé ginee godo. Loo gə́ yeḛ pa togébè mba̰ nda yeḛ jané koso-dəwje tɔ.
