Dok waage Abraham go, Sara mbo tol vya son
1 Bage ɗiŋnedin dyan tene Abraham ta ge uwara Chen ge Mamre ne go. Na sḛ ne katɗa na gur wak go, gyala detɗa se njilik. 2 Her na ndwara digi, kwa naa ataa ne mḛya ne na ndwara zum. Swaga ge ne kwa nama, ɗage ne na gur wak zi ya kun nama, cwage ɗiŋ suwar pal se. 3 Jan go: «Mbi Bageyal, mbi kaɗe mo, kadɗa mbi dé mo ndwara zi kwaɗa, kale digi ne mo koo mbi yàl pal to. 4 Ya̰ a zá aŋ mam ya nde, ndwara usi aŋ koo ma uzi, ɗigli me ta uwara pe zi me. 5 Ya̰ mbi mbo ɓyare aŋ kaŋzam ya nde, ndwara ndal aŋ dulwak ɓya, go no, aŋ ba gá kaleya gale. Ago mborra ge aŋ ne ya mbi ta a bàŋ yak to.» Nama sḛ ma vin, a jan na go: «Ke ne mo ne ɓyare go.» 6 Abraham za̰me avun cap, wat Sara ta gur zi, jan na go: «Ŋgay swáma peɗem kaŋ pul ataa, wá na digi, ke katugum ma ya avun cap.» 7 Abraham sya na ɗyagarta zi ya, wan nday vya ge sḛ so̰o̰l ge siŋli ya ɗu, hon dore a̰me, na sḛ har tene ke kaŋzam. 8 Swaga ge kaŋzam ne ke, Abraham her duur mbe poseya ne pam ka̰mul ma ne pam vyala, é na nama ndwara se. Nama swaga zam kaŋzam go, Abraham me, ka mḛya nama ziyar go uwara pe zi.
Abraham, un modèle de foi et d'obeissance
Abraham et Sarah
9 Swaga mbe go, a ele na go: «Sara ge mo gwale ya le da ya ɗaa?» Na sḛ gwan ne nama janna go: «Ya gur zi.» 10 Ge ɗu ne nama buwal zi jan go: «Demle ge koo-pul mbe go no tem, mbi mbo gwan’a mo ta, ndi mo gwale Sara mbo tol vya son.» Sara ne gur wak zi, Abraham go̰r go, za̰ . 11 Abraham ma ne Sara a hatɗa sabar, nama del ma kale ya gḛ. Sara swaga tol vya kale ya me. 12 Sara man na laar zi, jan go: «Se no mbi lwage go, mbi ne ene ge ndu son ne to, mbi bageyal me sabe go.» 13 Bage ɗiŋnedin jan Abraham go: «Kyaɗa Sara ba man na laar zi, ba jan go, na hatɗa sabar ge be ge tol vya ɗaa? 14 Kaŋ a̰me ge waɗe Bage ɗiŋnedin be kerra ya go ɗaa? Demle, swaga mbe go no tem, mbi mbo gwan’a mo ta, Sara mbo tol vya son na tok go 15 Sara e na wak, jan go: «Mbi be man to!» Ago, na sḛ ka sya vo. Bage ɗiŋnedin jan na go: «A fareba, mo ma̰!»
Abraham kaɗe Bage ɗiŋnedin ne suwal Sodom pe
16 Naa mbe ma kan ta viya̰ go mborra, a ka ndil swaga suwal Sodom pal ya. Abraham me ka ɗame nama. 17 Swaga mbe go no, Bage ɗiŋnedin jan go: «Mbi ne pool woy Abraham kaŋ ge mbi ne ɓyare kerra to. 18 Abraham pehir mbo saŋge pehir ge ɓaŋlaŋ ne ge pool gḛ, pehir ge ne suwar pal ma mwaɗak, a mbo ɓol wak busu dḛ da ne na ta . 19 Ago mbi sḛ tá na ne, ne da pe, na ho̰ na vya ma ne na báŋ kon ma wak go, nama koy mbi eya ma, ne ke mborra dosol zi, ne fareba zi me, go no mbi ba wi wak tuli ge mbi ne ke na pal ma wak.» 20 Bage ɗiŋnedin jan Abraham go: «Sun ta ge naa ne sun ne suwal Sodom ma ne Gomor pal waɗe ya gḛ, nama sone ma waɗe ya gḛ me. 21 Ne pe no, mbi ka̰ mbi koo ya se no, ndwara go mbi kwa kaŋ ge mbi ne za̰ ne sunna ge naa ne sun ta ne nama pal. Kadɗa a ke sone mbe go, mbi ma̰ kwar, kadɗa to me ɗe, mbi ma̰ kwar me.» 22 Ne naa mbe ma buwal zi, naa azi a kan ta mbo suwal Sodom ya. Abraham gá mḛya Bage ɗiŋnedin ndwara se. 23 Abraham ndar tene ya na ta gwa, jan go: «Mo da ne pool hun naa ge dosol ma uzi poseya ne naa ge sone ma me ɗaa? 24 Tamekyala naa ge dosol ma ne suwal mbe diŋ wara anuwa̰y. Mo ma̰ vḛne suwal mbe uzi ɗaa? Ne naa ge dosol ge wara anuwa̰y mbe ma pe, mo ne pool pore suwal mbe to’a? 25 Mo ne pool ke kaŋ ge go mbe no hir to! Mo ne pool hun ndu ge dosol ma ne ndu ge sone dagre dimma ne mo jo̰ nama ne ndu ge ɗu ne go to. Bage ne kun sarya suwar pal pet ne pool ge kun fare buwal dosol pal to to!» 26 Bage ɗiŋnedin jan go: «Kadɗa mbi ɓol naa ge dosol ma ya suwal Sodom diŋ wara anuwa̰y, ne nama pe, mbi mbo pore suwal mbe no mwaɗak.» 27 Abraham he fare, jan uwale: «Mbi ge mbi suwar lugɗum, ne sḭḭm baŋ, ndi mbi ɓyare gwan jan mbi Bageyal fare. 28 Tamekyala naa ge dosol ma, ne wara anuwa̰y zi a woɗege anuwa̰y, ne nama pe mo ma̰ vḛne suwal mbe ɗaa?» Bage ɗiŋnedin jan na go: «Kadɗa mbi ɓol naa ya suwal mbe diŋ wara-anda para anuwa̰y, mbi ne pool ge vḛne suwal mbe to.» 29 Abraham gwan gwarge tene na ta, jan go: «Tamekyala a ɓol naa wara-anda gagak!» Bage ɗiŋnedin jan go: «Ne naa ge wara-anda mbe ma pe, mbi ne pool burmi suwal mbe uzi to.» 30 Abraham jan go: «Na kaage mbi Bageyal laar hó to, mbi ɓyare gwan jan fare. Tamekyala a ɓol naa ge dosol ma tapolɗu gagak.» Bage ɗiŋnedin jan go: «Mbi ne pool ke a̰me to, kadɗa mbi ɓol naa ge dosol ma ya suwal mbe go tapolɗu.» 31 Abraham gwan jan go: «Ndi mbi ɓyare gwan jan mbi Bageyal fare. Tamekyala naa ge dosol ma wara azi.» Bage ɗiŋnedin jan na go: «Ne naa ge dosol ge wara azi ma pe, mbi ne pool vḛne suwal mbe uzi to.» 32 Abraham gwan jan go: «Na kaage mbi Bageyal laar hó to, mbi ɓyare jan fare ge tok aya. Tamekyala naa ge dosol ma ne suwal mbe diŋ wol.» Bage ɗiŋnedin jan na go: «Ne naa ge dosol ge wol mbe ma pe, mbi ne pool ge vḛne suwal mbe to.» 33 Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne á fare janna ne Abraham go, mbo, Abraham me gwan mbo na yadiŋ.
Ndukun lə Ala gə́ wɔji dɔ kar dee d’oji Isaak
1 Loo gə́ kàr ɔs yaa̰ ndá Njesigənea̰ teḛ kəm Abrakam’g loo gə́ yeḛ si ta kəi-kubu’g ləa mbuna kag-sɛnəje gə́ Mamré. 2 Yeḛ un kəmee gə́ tar ndá aa oo, yeḛ oo dəwje munda gə́ d’aar mbɔree’g dəb. Loo gə́ yeḛ oo dee ndá yeḛ ḭ ta kəi-kubu’g ləa aiŋgwɔd mba tila kəm dee, tɔɓəi yeḛ unda barmba naŋg no̰ dee’g tɔ . 3 Ndá yeḛ pana: Mbai ləm, ɓó lé ma m’taa kəmi ndá m’ra ndòo rɔi’g, maji kari dəs tar ya̰ kura ləi gə goo ŋgalee el. 4 Ŋginaje am m’ar dee ree gə mán d’ar sí togoje ne gɔl sí, ndá waje rɔ sí ndil kag gə́ nee ɓa. 5 M’a ree gə nésɔ lam mba kar siŋga sí to nee lam ɓa gée gə́ gogo ndá seḭ a kawje kəm sí gə́ kédé ɓəi mbata yee ɓa seḭ dəsje ne mbɔr kura’g lə sí gə mbəa.
Deḛ d’ilá keneŋ pana: Maji kari ra to gə́ i pa lé ya.
6 Abrakam ɔd rad aw rɔ Sara’g mee kəi-kubu’g ləa ndá yeḛ ula pana: Ɔs rɔi ɓad mba kwɔji nduji gə́ ndá léréré as ŋgo munda mba loḭ ndá ila gə́ mbə.
7 Ndá Abrakam aḭ aw loo-kaar nékulje’g ləa. Yeḛ wa ŋgon maŋg gə́ rəa to ndəb-ndəb ləm, maji kəm sɔ ləm tɔ ndá yeḛ ar ŋgonjelookisi ləa kára mba karee aw ne gə tɔgee gə mba gɔl kar dee. 8 Yeḛ un mbà gə́ mas ləm, gə mbà gə́ kul ləma, gə dakas ŋgon maŋg gə́ deḛ gɔl lé ləm tɔ ndá yeḛ aw ne unda no̰ dee’g. Nɛ yeḛ lé aar mbɔr dee’g dɔ gɔlee’g gin kag’d loo gə́ deḛ d’isi d’usɔ né lé tɔ. 9 Yen ŋga deḛ dəjee pana: See Sara gə́ dené ləi lé aar ra wa.
Yeḛ tel ila dee’g pana: Yeḛ si mee kəi-kubu’g nee ya.
10 Yeḛ gə́ kára mbuna dee’g pa pana: M’a tel ree rɔi’g gogo mee naḭ gə́ togə́bè’g, ndá aa oo, Sara gə́ dené ləi a kiŋga ŋgon gə́ diŋgam.
Nɛ Sara lé si ta kəi-kubu gə́ to gir Abrakam’g lé si tuga mbia oo ne tɔ . 11 Abrakam gə Sara lé deḛ ɓuga yaa̰ d’ar ləb dee dəs mba̰ ndá Sara askəm kunda mee yel dɔ kiŋga ŋganje’g el ŋga. 12 Yeḛ kogo mée’g pana: Ɓasinè ma m’ɓuga mba̰ nee ya, see mal né gə́ bèe a ram ya ɓəi wa. Mbai ləm kara ɓuga yaa̰ tɔ . 13 Njesigənea̰ dəji Abrakam pana: See gelee ban ɓa Sara kogo pa ne pana: Neḛ gə́ m’ɓuga mba̰ lé . see n’a koji ŋgon tɔgərɔ ya wa. 14 Njesigənea̰ lé see né gə́ njedumee to keneŋ ya wa. Mee ndəa gə́ m’wɔji, mee naḭ gə́ togə́bè lé m’a tel ree rɔi’g ndá Sara a koji ŋgon gə́ diŋgam ya.
15 Sara lé ɓəl ndá yeḛ maḭ pana: ma m’kogo el. Nɛ yeḛ tel ula pana: Wah! I kogo ya.
Abrakam ra ndòo rɔ Ala’g lé mbata lə njé gə́ Sɔdɔm
16 Dəwje neelé d’ḭ mba kaw ndá deḛ tel kəm dee par gə́ Sɔdɔm. Abrakam dan dee mba kunda dee rəbə. 17 Tɔɓəi Njesigənea̰ pana: Né gə́ ma m’wɔji-kwɔji ra lé see m’a kiya dəa gə Abrakam wa. 18 Tɔgərɔ ya, Abrakam lé a gə tel to ginkoji gə́ a boi yaa̰ ləm, siŋga a to yaa̰ ləm tɔ ndá ŋgaka dəwje lai dɔ naŋg nee d’a kiŋga dɔkaisəgərə rəa’g ya. 19 Mbata ma nja m’ɔree mba karee un ndia ar ŋganeeje, gə njémeekəije ləa gə́ d’a gə korè gée lé mba kar dee d’aa dɔ rəw lə Njesigənea̰ ləm, gə mba kar dee ra né gə́ dana gə né gə́ to gə dɔ najee ləm tɔ. Bèe ɓa ndukunje gə́ wɔji dɔ Abrakam gə́ Njesigənea̰ un aree lé d’a kaw ne lée’g béréré ya.
20 Ndá Njesigənea̰ pana: Kaa néra Sɔdɔm gə Gɔmɔr gə́ ɓar lé ḭ dɔ maree’g gə́ kédé-kédé ləm, kaiya ra dee kara dum dɔ loo ləm tɔ. 21 Gelee gə́ nee ɓa m’a gə rəm gə́ naŋg mba koo see néra dee aw gə goo kaa né gə́ ɓar saar teḛ rɔm’g nee ya wa. Ɓó lé to togə́bè el ndá m’a gər gao ya.
22 Dəwje lé d’ɔd d’aw par gə́ Sɔdɔm. Nɛ Abrakam ɓa aar no̰ Njesigənea̰’g ya ɓəi. 23 Abrakam rəm pər gə́ rəa’g dəjee pana: See i a tuji nje néra gə́ gə dɔ najee gə njemeeyèr na̰’d bɔr wa. 24 Banelə njémeekarabasurje rɔ-mi d’a si mee ɓee-boo’g neelé. See i a tuji dee ya to wa. See i a kar məəi oso lemsé dɔ ɓee’g neelé mbata lə njémeekarabasurje gə́ rɔ-mi gə́ d’isi keneŋ lé el wa. 25 Tɔl njemeekarabasur na̰’d gə njemeeyèr lé mba kar né gə́ teḛ dɔ njemeekarabasur’g gə dɔ njemeeyèr’g d’asəna kára ba lé maji kar né ra gə́ togə́bè tibi mbɔri el! Maji karee tibi mbɔri el ɓòo. See yeḛ gə́ a gaŋg rəwta dɔ naŋg nee lai lé a ra gə dɔ najee el wa.
26 Njesigənea̰ pana: Ɓó lé ma m’iŋga njémeekarabasurje rɔ-mi mee ɓee-boo gə́ Sɔdɔm ndá m’a kar məəm oso lemsé dɔ ɓee-boo’g neelé bura mbata lə dee ya.
27 Abrakam un ta tɔɓəi pana: Aa oo, m’wa məəm mbidi m’ti mba pata kar Mbaidɔmbaije, ma gə́ m’to asəna gə nduji naŋg gə bu pər ba. 28 Banelə njémeekarabasurje d’a godo mi mbuna deḛ gə́ rɔ-mi’g. See i a tuji ɓee-boo neelé bura mbata lə deḛ gə́ mi gə́ godo lé wa.
Njesigənea̰ tel ulá pana: Ɓó lé ma m’iŋga dee rɔ-sɔ-gir-dee-mi kara m’a tuji ɓee-boo neelé gə mbəa el ya saar.
29 Abrakam pa kəmee gə́ kédé pana: Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-sɔ ba keneŋ.
Njesigənea̰ pa pana: Lé d’as rɔ-sɔ kara m’a ra né el ya.
30 Abrakam pana: Maji kar mee Mbaidɔmbaije ea̰ dɔm’g el ndá m’a pata gə́ raŋg ya ɓəi. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-munda ba.
Njesigənea̰ pana: Ɓó lé ma m’iŋga njémeekarabasurje rɔ-munda ya keneŋ ndá m’a ra né el.
31 Abrakam pana: Aa oo, m’wa məəm mbidi m’ti mba pata kar Mbaidɔmbaije. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-joo ba.
Njesigənea̰ pana: Lé d’as rɔ-joo kara m’a tuji ɓee lé el ya tɔ.
32 Abrakam pana: Maji kar mee Mbaidɔmbaije ea̰ dɔm’g el ndá m’a pata gə́ raŋg korè dɔ yee gə́ nee’g lé el ŋga. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje dɔg.
Njesigənea̰ pana: Lé njémeekarabasurje d’as dɔg kara m’a tujee el ya tɔ.
33 Loo gə́ Njesigənea̰ tɔl ta gə́ yeḛ ula Abrakam lé bém ndá yeḛ ɔd aw. Abrakam kara tel aw loo-siée’g tɔ.