Gwanna ge Yakub vya ma ne mbo suwal Masar
1 Baktar mbe ka suwal pal gḛ ge be to. 2 Swaga ge a ne á swara ge a ne gene na ne suwal Masar ya ɗe, Yakub jan na vya ma go nama gwa̰ mbo yat bama swara ya nde. 3 Yuda jan na go: «Ndu mbe jya̰ i fare ndaar kaka go, kadɗa i mbo ne i bá vya ya ya to, i ne pool ge kwa na ndwara to. 4 Kadɗa mo vin’a ya̰ i bá vya mborra ne i, i da ne pool mbo yat kaŋzam ya. 5 Amma kadɗa mo ya̰ na mborra ne i to, i ne pool mborra to. Ago, ndu mbe jya̰ i go, kadɗa aŋ bá vya mbo ja poseya ne aŋ to, aŋ ne pool ge kwa mbi ndwara to bat.» 6 Israyela jan go: «Aŋ te ke mbi yál go kyaɗa ɗaa? Aŋ te jya̰ ndu mbe gyana go aŋ da ne bá vya a̰me ne go ta ɗu ɗaa?» 7 Nama sḛ ma jan na go: «Ndu mbe ele i fare fefeɗek, i ne i yàl ma pal. Ele i go: ‹Aŋ bá ya go ne ndwara ɗaa? Aŋ ná vya a̰me ɗu gá ya ya ɗaa?› I gwa̰ ne na vinna na fare eleya ma pal. I be kwa go, na ba jan i go, i mbo ne na i bá vya ya to.»
8 Yuda jan na bá Israyela go: «Ya̰ Bayami mborra ne mbi. I ɗage mborra, go no, i, ɓanna ne mo sḛ, ne nee yàl ma, nee ba kat ne ndwara, nee ba su to. 9 Ndi mbi, mo ɓyare na fare pe mbi tok go. Kadɗa mbi gwan ne mo na ja to, kadɗa mbi gwan ne na ja honna mo tok pul zi to, mbi mbo gá mo ta ndu ge ya̰l ne ndwara. 10 I pala te wa̰ to ɗe, i ne gwanna ya ge ndwara azi.» 11 Nama bá Israyela jan nama go: «Kadɗa go ɗe, ke me no: Abe me kaŋ ge siŋli ge nee suwal ne ma aŋ galam ma zi, aŋ ba mbo hon ndu mbe. Num ge hur tuli ma nde, ne daaram nde, ne mboy ge hur tuli ma nde, ne mir nde, ne kaŋ sulla ge fogor ma nde, ne uwara amande ma nde me. 12 Abe me bware ge ɗogle aŋ tok go, gwa̰ me ne bware ge a ne pá na ya aŋ galam ma zi, tamekyala, a vyale vyale. 13 Wa̰ me aŋ bá vya, gwa̰ me mbo ndu mbe ta ya. 14 Dok ge pool pet na ho̰ ndu mbe dulwak ge kwa aŋ a̰se, na ya̰ aŋ bá vya Simeyon ma ne Bayami gwanna ya ne aŋ. Mbi me, kadɗa mbi vya ma ban ban, nama ba̰.»
15 A abe bobo ma, ne bware ge ɗogle pal, a wan Bayami me, a ɗage, mbo suwal Masar ya, a mbo Yusuf ndwara se ya.
Ɓol ta ge Yusuf ma ne na bá vya ma ne ge ndwara azi
16 Swaga ge Yusuf ne kwa Bayami poseya ne nama ɗe, jan ga̰l ge ne na yàl pal go: «Abe naa mbe ma mbo yadiŋ, hṵ kavaar a̰me ɗu se, ke kaŋzam, ago naa mbe ma zam kaŋzam ma̰ gyala pala da ne mbi.» 17 Ndu mbe ke dimma ne Yusuf ne jya̰ na go, mbo ne nama Yusuf diŋ ya. 18 Swaga ge a ne mbo ne nama Yusuf diŋ ya ɗe, vo wan nama, a ka jan go: «A ke nee da ne bware ge dḛ zaŋgal a ne pá nama nee galam ma zi pe. A mbo ne nee ya go go, ne da pe, bama ba ɓol viya̰ ge ke nee yál, ne abe nee kwara ma, nee ba ga nama mo̰r me.» 19 Ge viya̰ wak pal swaga wat diŋ go a ndar ta ya bage ge ne Yusuf yàl pal ta, a jan na fare. 20 A jan na go: «I kaɗe mo ɗe, i bageyal! I mbo dḛ ja zaŋgal ɗu yat kaŋzam. 21 Swaga ge i ne dé ya swaga dwamma go, i hage i galam ma wak, ndu ge daage ɓó na bware ne na wak no jyan na galam zi, i gwa̰ ne nama ya go i tok go. 22 Uwale, i abe bware ge ɗogle ya go i tok go, ndwara yat kaŋzam. I be kwa ndu ge ne pá i bware ma i galam ma zi to.» 23 Na sḛ jan nama go: «E me aŋ haŋgal se, sya me vo to! A Dok ge aŋ ne, Dok ge aŋ bá ne ho̰ aŋ bware aŋ galam ma zi ne, aŋ bware ma dé ya mbi ta.»
Na sḛ mbo ne Simeyon ya nama ta. 24 Ndu mbe mbo ne nama Yusuf diŋ ya, hon nama mam, a usi bama koo ma uzi, uwale hon kwara ma zám me. 25 A nṵsi ta ne bama bobo ma jobre mborra ge Yusuf ne ya gyala pala. Ago a za̰ go bama zam kaŋ ma̰ go go.
26 Swaga ge Yusuf ne ya̰ ya yadiŋ ɗe, a hon na bobo ge bama ne gene nama ya bama tok go ma, a det na ndwara se. 27 Ele nama go: «Aŋ kwaɗa ko’a?» Gwan ele nama go: «Aŋ bá sabar ge aŋ ne jya̰ mbi na fare ya ya kwaɗa ko’a? Gale ya go ne ndwara bà?» 28 A jan na go: «Mo dore i bá ya go kwaɗa baŋ, gale ya go ne ndwara.» Nama sḛ ma gwan gur bama koo ma na ndwara se. 29 Yusuf kan na ndwara, kwa na ná vya Bayami, ele nama go: «A aŋ bá vya ge tok dab, ge aŋ ne jya̰ mbi na fare mbe ne’a?» Gwan jan go: «Mbi vya, Dok na so mo ko̰r!» 30 Yusuf kun na fare digi, ne jo̰ na sḛ tḭ tin ne na ná vya pe ɗe, ka ɓyare zimi fyaso, wat na zok zi, par na wak fyaso. 31 Amma swaga ge ne usi na ndwara uzi ɗe, gwan wat ya zum, wan tene, jan go: «Va me kaŋzam ya se.» 32 A var ge Yusuf ne hini, na bá vya ma ne ndwara hini, Masar ma ge a ne zam kaŋ ne Yusuf ma ne ndwara hini. Ago Masar ma zam kaŋ dagre ne Ibriniya ma to, ne da pe, a seŋgre kakatak go nama zá kaŋzam ne nama. 33 Yusuf bá vya ma kat na ndwara zi, ne ga̰l pe go, ne vya pul soy go mbo vya ge tok dab ya. A ka ndil ta ndwara, a ka ke ajab. 34 Yusuf e a va kaŋ ge ne na ndwara zi hon nama, amma a var Bayami kaŋ ndwara anuwa̰y pal waɗe na bá vya ma, a njot dagre ne na, a fere.
Ŋgako̰ Jisepje tel ree Ejiptə gə Bḛjami na̰’d
1 Ɓoo-boo neelé o̰ gə́ kédé-kédé dɔ naŋg’d neelé. 2 Togə́bè ɓa loo gə́ d’usɔ kó gə́ d’ḭ ne Ejiptə lé lai mba̰ ndá bɔ deeje ula dee pana: Telje awje aw ndogoje nésɔ lé gogo ar síjee ya ɓəi.
3 Juda tel ilá keneŋ pana: Dəw neelé ula sí təsərə gə ndukun njaŋg pana: Ɓó lé ŋgoko̰ sí ree aar sə sí na̰’d el ndá j’a koo kəm neḛ el tɔ. 4 Bèe ndá ɓó lé i a kar ŋgoko̰ sí lé aw sə sí na̰’d ndá j’a kaw keneŋ mba ndogo nésɔ kari ya. 5 Nɛ ɓó lé i ndigi karee aw el ndá jeḛ kara j’a kaw el to mbata debee neelé ula sí təsərə pana: Ɓó lé ŋgoko̰ sí ree aar sə sí na̰’d el ndá j’a koo kəm neḛ el ya.
6 Ndá Israɛl ula dee pana: Né gə́ majel gə́ ban ɓa raje səm bèe ɓa ulaje ne dəw neelé ta lə ŋgoko̰ sí gə́ ndɔḭ gə́ si gən ɓəi wa.
7 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Débee neelé dəji sí taje ɓəd-ɓəd gə́ wɔji dɔ síjeḛ ləm, gə dɔ njénojije lə sí ləm tɔ pana: See bɔ síje si kəmba ɓəi wa. See ŋgoko̰ sí gə́ raŋg nai gən ɓəi wa. Ndá jeḛ n’tel j’ilá keneŋ dɔ tadəjije’g ləa gə́ yeḛ dəji sí lé. See jeḛ j’askəm gər to gə́ yeḛ a gə pa pana: Maji kar sí n’ree gə ŋgoko̰ sí lé wa.
8 Juda tel ula bɔ deeje Israɛl pana: Maji kari ar ŋgon lé aw səm ndá j’a kḭ kaw ya. Yee ɓa j’a síje ne kəmba ɓó j’a kwəije ne el, jeḛ ləm, i ləma, gə ŋgan síje ləm tɔ. 9 Ma nja m’a taa taree ləm, ma nja i a dəjim gée ya ləm tɔ. Ɓó lé m’tel səa m’ree səa rɔi’g el ləm, m’ree səa m’aree aar nɔḭ’g el ləm tɔ ndá taree a kwa dɔm-ma ya saar gə no̰. 10 Mbata ɓó lé jeḛ n’tilaje el ndá kàr bèe jén, jeḛ n’tel j’awje gɔl joo mba̰ ŋga.
11 Bɔ deeje gə́ Israɛl lé ula dee pana: Ɓó lé to togə́bè ndá né gə́ kəm ra ɓa to nee: Odoje némajije gə́ d’ur dɔ mareeje’g mee ɓee’g lə sí ɔm deeje mee ɓɔlje’g lə sí awje ne arje dəw neelé gə́ né-lapia ya: Odoje no̰ kag lam ləm, ubu tə̰ji lam ləm, kuma̰ gə́ ə̰də sululu ləm, ubu timbá ləm, pistasje ləma, gə ama̰dəje ləm tɔ. 12 A kawje gə lar gə́ orè goo maree as gɔl joo ləm, lar gə́ deḛ tel d’ɔm ta ɓɔlje’g lə sí lé kara a kawje ne ji sí’g ləm tɔ. Banelə meḛ dee ɓa wəi dɔ’g. 13 Ḭje tar, awje gə ŋgoko̰ sí lé telje awje rɔ dəw’g neelé. 14 Maji kar Ala gə́ to Bao-siŋgamoŋ lé ar sí iŋgaje meekoso lemsé rɔ dəw’g neelé karee ya̰ loo ar ŋgoko̰ sí gə́ nu, deḛ gə Bḛjami lé tel ree sə sí na̰’d. Nɛ ma lé ɓó lé m’a gə kisi lal ŋganje ndá m’lal né ləm ya.
15 Deḛ d’odo né-lapia lə dee ləm, gə lar lə dee gə́ kəm loo joo ji dee’g ləma, d’ar Bḛjami kara aw see dee na̰’d ləm tɔ. Deḛ d’ḭ d’aw Ejiptə ndá deḛ teḛ d’aar no̰ Jisəb’g. 16 Loo gə́ Jisəb oo Bḛjami gə́ aar sə dee na̰’d ndá yeḛ ula njekaa dɔ kəi ləa pana: Aw gə dəwje neelé kəi ndá aw wa da-kul kára gɔl ne nésɔ. Mbata loo gə́ kàr aar daŋdɔ ndá dəwje neelé d’a sɔ səm né na̰’d ya.
17 Dəw neelé ra to gə́ Jisəb ulá ya ndá yeḛ ɔr no̰ dee aw sə dee kəi lə Jisəb tɔ. 18 Loo gə́ yeḛ ɔr no̰ dee aw sə dee kəi lə Jisəb lé ndá deḛ ɓəl meḛ dee’g pana: To mbata lar gə́ tel d’ɔm mee ɓɔlje’g lə sí kédé lé ɓa deḛ d’aw ne sə sí gə mbəa. Ree sə sí gə mba kɔm na̰ dɔ sí’g ləm, gə mba buŋga na̰ dɔ sí’g ləm tɔ. To gə mba kwa sí gə́ ɓərje ləm, gə mba taa mulayḛ̀je-je lə sí ləm tɔ. 19 Deḛ rəm wɔr gə́ rɔ njekaa dɔ kəi’g lə Jisəb ndá d’un ta d’ulá takəi’g lé. 20 Deḛ pana: Ǝi mbai lə sí, ree lə sí gə́ kédé lé jeḛ n’reeje mba ndogo nésɔ. 21 Tɔɓəi loo gə́ jeḛ n’teḛje loo gə́ j’a gə to keneŋ loondul’g ndá jeḛ n’teḛje ta ɓɔlje lə sí. Nɛ aa oo, lar lə nana kara to ta ɓɔl’g ləa-ləa, lar lə sí lé to gə́ lée-lée ya. Yee ɓa jeḛ n’tel n’reeje ne ji sí’g nee ya. 22 Jeḛ n’reeje gə lar gə́ raŋg ji sí’g to gə mba ndogo ne nésɔ lé ya. Nɛ dəw gə́ njetel gə lar kɔm mee ɓɔlje’g lə sí lé jeḛ n’gəreeje el.
23 Njekaa dɔ kəi lé ila dee’g pana: Maji kar meḛ sí to lɔm! Ɓəlje el. To Ala lə sí gə́ to Ala lə bɔ síje lé ɓa ar sí iŋgaje nébao mee ɓɔlje’g lə sí. Lar lə sí lé teḛ rɔm’g mba̰ ya.
Tɔɓəi yeḛ teḛ gə Simeo̰ gə́ raga ree səa rɔ dee’g. 24 Dəw neelé ar dee d’andə mee kəi’g lə Jisəb. Yeḛ ar dee mán ndá deḛ togo ne gɔl dee. Yeḛ ar dee nésɔ mbata lə mulayḛ̀je-je lə dee tɔ. 25 Deḛ d’wa dɔ gɔl né-lapia lə dee ŋgina ne Jisəb gə́ a gə ree kàr gə́ aar daŋdɔ mbata d’ula dee pana: D’a sɔ səa né kəi ləa. 26 Bèe ɓa loo gə́ Jisəb tel kəi ndá deḛ d’un né-lapia lə dee gə́ deḛ ree ne lé d’aree tɔɓəi deḛ d’unda barmba naŋg nea̰’g tɔ. 27 Jisəb dəji dee pana: See seḭ síje gə́ majee ya wa. See bɔ síje gə́ tɔg gə́ seḭ paje ta ləa lé see si gə́ majee ya wa. See si kəmba ya ɓəi wa.
28 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Kura ləi gə́ bɔ síje lé si gə́ majee ya ləm, yeḛ si kəmba ya ləm tɔ.
Tɔɓəi deḛ d’ula dɔ dee naŋg, d’unda barmba nea̰’g. 29 Jisəb un kəmee gə́ tar oo ne ŋgokea̰ gə́ Bḛjami gə́ to ŋgon lə kea̰je lé ndá dəji dee pana: See yeḛ neelé to ŋgoko̰ sí gə́ ndɔḭ gə́ seḭ ulamje ta ləa kédé lé wa. Tɔɓəi yeḛ ila ta dɔ maree’g pana: Maji kar Ala ra səi meemaji, ŋgonəm.
30 Mée tɔsee gə no̰ mbigi-mbigi mbata lə ŋgokea̰ aree saŋg loo mba no̰. Ndá yeḛ ɔd kalaŋ andə kəi tée’g, no̰ keneŋ. 31 Loo gə́ yeḛ togo kəmee mba̰ ndá yeḛ teḛ raga, ila mée dɔ maree’g po̰ ndá pana: Gə́ reeje gə nésɔ ar síje ŋga. 32 D’ar Jisəb muru ləa loo-siée’g ɓəd ləm, gə ka̰ ŋgakea̰je loo-si dee’g ɓəd ləma, ka̰ Ejiptəje gə́ d’o̰ səa kara d’ar dee muru lə dee loo-si dee’g ɓəd-ɓəd ləm tɔ. Mbata Ejiptəje lé d’askəm ko̰ muru gə Ǝbrəje na̰’d el mbata to né gə́ to kḛji kəm dee’g. 33 Ŋgako̰ Jisepje lé d’isi nea̰’g, yeḛ gə́ to ŋgondər lé gə goo ŋgondər ləa ləm, yeḛ gə́ ndɔḭ kara gə goo ndɔḭ ləa ləm tɔ. Ndá kaar dee wa dee paḭ ar dee d’aa kəm na̰ kɔbəri-kɔbəri. 34 Jisəb ar dee d’un nésɔ gə́ to nea̰’g d’aw kai dee ndá Bḛjami iŋga kea̰-yeḛ ur dɔ ka̰ dee-deḛ’g gɔl mi. Deḛ d’ai ndá d’al rɔ dee səa na̰’d.
