Naa ge kun sarya ma 11 - KB2013 & SBA2015

Yafta saŋge bage kun sarya suwal Israyela go

1 Yafta, ndu ge suwal Galaad ne ka ndu ge pateya, na sḛ ka gwale kaya vya. A Galaad tó na ne. 2 Galaad gwale ge sanna tol na vya ma. Swaga ge na vya ma ne há ga̰l, a yan Yafta ne bama buwal zi, a jan na go: «Mo zam joo ge i bá ne to, mo gwale kaya vya ne.» 3 Yafta sya na bá vya ma ndwara zḛ, mbo kat suwal Tob ya. Naa ge be a̰me pe to ma ɓan ta ne Yafta, a ka mbo det naa pore mballa.

4 Dam ma kwaɗa lwak go̰r go ɗe, Ammon vya ma ka mbo det Israyela vya ma pore. 5 Ne jo̰ Ammon vya ma, ka mbal pore ne Israyela ɗe, ga̰l ge Galaad ne ma mbo ɓyare Yafta pe ne suwal Tob ya. 6 A jan na go: «Mbo ya, mḛ i ndwara zḛ, nee ba mbo mbal pore ne Ammon vya ma.» 7 Yafta gwan ne ga̰l ge Galaad ne ma janna go: «Aŋ te va kuri mbi ne, aŋ ya̰ mbi ne mbi bá yadiŋ ya no to’a? Aŋ gale det yál zi ɓya, aŋ ba ɗage gwan’a ɓyare mbi pe ɗaa?» 8 Ga̰l ge Galaad ne ma gwan ne Yafta janna go: «Da ne pe no, i gwa̰ ya mo ta no, ne da pe, mo gwa̰ ya, nee mbo me mbal Ammon vya ma pore. Ka i, ne naa ge ne Galaad go ma pet ndwara zḛ.» 9 Yafta jan ga̰l ge Galaad ne ma go: «Kadɗa aŋ gwan ne mbi ya mbal pore ne Ammon vya ma, kadɗa Bage ɗiŋnedin ɓyan nama ya mbi tok go, a mbi kat aŋ pal ne.» 10 Ga̰l ge Galaad ne ma jan Yafta go: «Bage ɗiŋnedin za̰ fare ge nee ne jan ta ya go, i mbo ke dimma ne mo ne jya̰ go.» 11 Yafta mbo ne ga̰l ge Galaad ma ne. Ɓase ma e na bama ndwara zḛ, kat nama garlaŋ. Yafta gwan dwage fare ge na ne jya̰ ga̰l ge Galaad ma Bage ɗiŋnedin ndwara se Mispa go.

Fare ge Yafta ne jya̰ Ammon vya ma

12 Yafta teme naa mbo ɓol gan ge Ammon vya ma ne, jan na go: «A ma fare ne nee ne mo buwal zi ne, mo ba mbo ya det mbi suwal pore mballa ɗaa?» 13 Gan ge Ammon vya ma ne jan naa ge Yafta ne teme nama ma go: «Swaga ge Israyela vya ma ne ɗage ne suwal Masar ya, a ame mbi suwal ne mam arnon wak go ɗiŋ mbo mam Yabbok wak ya, ɗiŋ mbo maŋgaɗam Urdun wak ya. Se no, gwa̰ ne mbi na ya digi be gool.»

14 Yafta gwan teme naa mbo ɓol gan ge Ammon vya ma ne, 15 ne fare janna go: «Israyela vya ma be ame Mowab ma ne Ammon vya ma suwal ma to. 16 Ago, swaga ge Israyela vya ma ne ɗage ne suwal Masar ya, a he viya̰ ful pul zi ɗiŋ mbo ya maŋgaɗam ge teer ne wak go, a dé ya Kades go no. 17 Ne swaga mbe go, Israyela vya ma teme naa mbo jan gan ge Edom ne go: ‹Ya̰ i kaleya mo suwal go nde.› Amma gan ge Edom ne be vin to bat. A gwan teme naa mbo ɓol gan ge Mowab ma ne no, na sḛ puy be vin to me. A go no, Israyela ma gá katɗa Kades go no. 18 Go̰r go, a he viya̰ ful pul zi ya, cole suwal Edom ma ne Mowab, a dé suwal Mowab le ge ham ge ya no. A mbo ɗur bama swaga katɗa ge mam Arnon le may ya, a be wat suwal Mowab zi to. Ago mam Arnon a warbe ge suwal Mowab ne ne. 19 Israyela vya ma gwan teme naa mbo ɓol Sihon gan ge Amoriya ma ne, na ge ne ka suwal Hechbon go no, a jya̰ na no go: ‹Ya̰ i kaleya mo suwal go, ɗiŋ mbo i swaga katɗa ya nde.› 20 Amma Sihon be vin ya̰ i kaleya to, kote na asagar ma ya no pet, a mbo goɗe katɗa Yahas go no, ndwara det i, Israyela vya ma. 21 Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, ɓya̰ Sihon ma ne na ɓase ma pet Israyela vya ma tok go, a há nama no. Israyela vya ma ame suwal ge Amoriya ma ne ka go ma no pet. 22 A ame suwal ge Amoriya ma ne pet, ne mam Arnon wak go ɗiŋ mbo mam Yabbok wak ya, ne ful pul zi ya ɗiŋ mbo det maŋgaɗam Urdun wak se ya. 23 A Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne, yá̰ Amoriya ma na ɓase Israyela vya ma ndwara zḛ ne, a mo sḛ ɓyare ame suwal mbe ma ne i tok go ne ɗaa? 24 Mo te be kat ya suwal ge mo dok Kemos ne ho̰ mo na go mo ka na go to’a? I sḛ ma ne pool kat suwal ge Bage ɗiŋnedin Dok ge i ne, ne ho̰ i na go, i ka na go to ɗaa? 25 Mo waɗe Balak ge Sippor vya, gan ge Mowab ne waɗe ne kwaɗa ɗaa? Na sḛ be ke gool ne Israyela vya ma to, be det nama to me. 26 Ndi del ma no kikis ataa ge Israyela vya ma ne ka ne suwal Hechbon ma ne na suwal lew ma, ne suwal Aroyer ma ne na suwal lew ma, ne suwal ge ne mam Arnon wak go ma go pet: Aŋ te ame nama dam mbe ma zi ya to kyaɗa ɗaa? 27 A be mbi ke mo ya̰l ne to, a mo ke mbi sone ne, mo mbal pore ne mbi no. Bage ɗiŋnedin bage ne kun sarya, na kṵ i ge Israyela ma ne aŋ ge Ammon ma buwal ma̰ no!» 28 Amma gan ge Ammon ma ne za̰ fare ge Yafta ne teme naa ya janna to bat.

Wak tuli ge Yafta ne ke

29 O̰yom ge Bage ɗiŋnedin wat Yafta zi, Yafta kale mbo suwal Galaad ma ne suwal ge Manasa ne ya, kale mbo Mispa ge Galaad ne ya. Ne Mispa ge Galaad ne go, kale ɗiŋ mbo Ammon ma suwal ya. 30 Yafta ke wak tuli Bage ɗiŋnedin ndwara se go: «Kadɗa mo ɓyan Ammon ma ya mwaɗak mbi tok go, 31 kaŋ ge ne mbo wat ja mbi ndwara zum zaŋgal ne mbi diŋ ya kun mbi, mbi mbo mbege na ne mo ge Bage ɗiŋnedin pe, mbi mbo tyare na tuwaleya ge tilla uzi hon mo, swaga ge mbi ne mbo ɗageya gwanna ne swaga hal Ammon ma ya go.»

32 Yafta ɗage mbo det Ammon ma pore, Bage ɗiŋnedin ɓyan nama na tok go. 33 Hál nama halla ge ɓaŋlaŋ, ame nama suwal ma wara azi, ne Aroyer go ɗiŋ mbo Minit ya, kale ɗiŋ det Abel-Keramim ya. Israyela vya ma gwan ne Ammon ma pala se.

34 Swaga ge Yafta ne ka gwanna ya na diŋ, suwal Mispa go ɗe, ndi, na vya ge gwale zut ya na ndwara zum kun na ne gaŋga, ne kaŋ ndalla. Ago a na vya mbe ne ɗu kikit, be gwan tol vya ge ɗogle to. 35 Swaga ge na ndwara ne ka̰ ne na ɗe, taabe na ba̰r ne na ta uzi, jan go: «Aya! Mbi vya, mo hun mbi go, mo ya nama ge ne iigi mbi ma buwal zi! Mbi ke wak tuli Bage ɗiŋnedin ndwara se, mbi ne pool gwan ne go̰r to.» 36 Na vya gwan ne na janna go: «Báá, kadɗa mo ke wak tuli Bage ɗiŋnedin ndwara se, ke ne mbi kaŋ ge mo laar ne ɓyare dimma ne mo ne ke wak tuli go, ne jo̰ Bage ɗiŋnedin e mo ja gele tene ne mo naa ge ho̰l, Ammon ma.» 37 Na sḛ gwan jan na bá go: «Ho̰ mbi saba azi, i ne mbi koŋkale ma mbo njal pala digi, mbo fyal pul tub ge mbi ne.» 38 Yafta ya̰ na viya̰, mbo ke ya saba azi. A ne na koŋkale ma mbo njal pala digi ya mbo fyal na pul tub mbe. 39 Swaga ge saba azi ne mbya ɗe, gwan’a na bá ta, na sḛ wi wak tuli ge na ne ke na pal. Na sḛ be kwa ndu son to, da ne pe no, ne swaga mbe ya day, a njaŋge eya mbe ge suwal Israyela go no go: 40 Del ge daage zi, Israyela ma vya kale ma ka mbo ke vḛso ge Yafta ndu ge suwal Galaad ne vya ne dam anda.

Jepte tel to mbai dɔ Israɛlje

1 Jepte gə́ to dəw gə́ Galaad lé to bao-rɔ. Yeḛ lé to ŋgolə kaiya-dené gə́ yeḛ ojee gə Galaad ya. 2 Dené lə Galaad lé oji səa ŋganje gə́ diŋgam ar loo gə́ deḛ tɔg mba̰ ndá deḛ tuba Jepte d’ulá pana: I a kiŋga nénduba mee kəi’g lə bɔ síjeḛje el mbata i to ŋgon mee dené gə́ raŋg.

3 Bèe ɓa Jepte aḭ ŋgakea̰je aw əw aw si ɓee gə́ Tɔb. Gaim-dəwje mbo̰ dɔ na̰ rɔ Jepte’g ndá d’aw təd wai səa na̰’d.

4 Gée gə́ gogo gə kuree lam ndá Amo̰je ree d’ila rɔ dɔ Israɛlje’g. 5 Loo gə́ Amo̰je d’aw rɔ gə Israɛlje ndá ŋgatɔgje gə́ Galaad d’aw saŋg Jepte mee ɓee gə́ Tɔb.

6 Deḛ d’ula Jepte pana: Gə́ ree, i a to mbai dɔ sí ndá j’a rɔ ne gə Amo̰je.

7 Jepte ila ŋgatɔgje gə́ Galaad’g pana: Kédé lé see seḭ ḛjimje bəḭ-bəḭ ləm, tɔbmje mee kəi’g lə bɔmje ləm tɔ el wa. Ŋga see ban ɓa seḭ reeje rɔm’g ɓasinè loo gə́ seḭ síje dan néurti’g lé wa.

8 Ŋgatɔgje gə́ Galaad d’ula Jepte pana: Jeḛ n’tel n’reeje rɔi’g ɓasinè gə mba kari aw sə sí gə mba rɔ gə Amo̰je ləm, gə mba kari to mbai dɔ síjeḛ gə mbai dɔ dəwje lai gə́ Galaad ləm tɔ.

9 Jepte ila ŋgatɔgje gə́ Galaad’g pana: Ɓó lé seḭ amje m’tel sə sí gə mba kam m’aw m’rɔ gə Amo̰je ɓa Njesigənea̰ uba dee ya̰ dee jim’g ndá m’a to mbai lə sí ya.

10 Ŋgatɔgje gə́ Galaad lé d’ula Jepte pana: Ɓó lé jeḛ n’raje né gə́ i ula sí lé el ndá maji kar Njesigənea̰ oo ləm, maji karee gaŋg rəwta dɔ sí’g ləm tɔ.

11 Togə́bè ɓa Jepte ḭ aw gə ŋgatɔgje gə́ Galaad na̰’d. Dəwje d’unee d’undá gə mbai gə́ njekaa dɔ dee ndá taje lai gə́ Jepte pa kédé lé yeḛ tel pa no̰ Njesigənea̰’g loo gə́ Mispa’g tɔ.

Jepte ula gə ta ar Amo̰je

12 Jepte ula njékaḭkulaje rɔ mbai’g lə Amo̰je mba kar dee d’aw d’ulá pana: See ta ɗi ɓa to mbuna sí jeḛ səi’g ɓa i ree rɔ ne gə ɓee ləm gə mbəa wa.

13 Mbai lə Amo̰je lé ila njékaḭkulaje lə Jepte keneŋ pana: To mbata mee ndəa gə́ Israɛlje d’ḭ ne Ejiptə lé deḛ taa ɓee ləm, un kudee Arno̰ saar teḛ Jabok ləm, saar teḛ Jurdɛ̰ ləm tɔ. Ɓasinè lé ya̰ ɓee ləm ɗégégé ya am.

14 Jepte tel ula njékaḭkulaje rɔ mbai’g lə Amo̰je lé ya tɔɓəi 15 mba kar dee d’aw d’ulá pana: Jepte pa togə́bè pana: Dəwje gə́ Israɛl taa ɓee gə́ Moab el ləm, əsé ɓee lə Amo̰je el ləm tɔ. 16 Mbata loo gə́ Israɛlje d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé deḛ njaa dɔdilaloo’g saar teḛ ta baa-boo-kad gə́ ria lə Baa-Kas ɓa, teḛ ne Kades. 17 Togə́bè Israɛlje d’ula njékaḭkulaje rɔ mbai gə́ Edɔm’g mba kar dee d’ulá pana: Jeḛ n’raje ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar sí n’dəsje mee ɓee’g ləi. Nɛ mbai gə́ Edɔm lé ndigi sə dee el. Deḛ tel d’ula kula rɔ mbai gə́ Moab ya tɔɓəi, nɛ yeḛ kara ndigi sə dee el ləm tɔ. Ndá Israɛlje lé nai Kades ya . 18 Tɔɓəi deḛ d’un rəw gə́ dɔdilaloo’g ga̰ gir ɓee’d gə́ Edɔm gə ɓee gə́ Moab ɓa ree par gə́ bər lə Moab ɓəi, deḛ d’wa loo-si dee kel tura-baa gə́ Arno̰ gə́ nu ɓó d’andə dɔ naŋg ɓee gə́ Moab’g el mbata baa gə́ Arno̰ ɓa to rəw-nim-ɓee gə́ Moab tɔ . 19 Israɛlje d’ula njékaḭkulaje rɔ Siho̰’d gə́ to mbai lə Amɔrje gə́ si Esbon ndá Israɛlje d’ulá pana: Jeḛ n’raje ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar sí n’dəsje gə rəw gə́ mee ɓee’g ləi j’aw loo lə sí . 20 Nɛ Siho̰ ɔm mée dɔ Israɛlje’g mba kya̰ rəw kar dee dəs dɔ naŋg ɓee’g ləa el, yeḛ mbo̰ koso-dəwje ləa lai aw wa ne loo-si Jahas ɓa rɔ ne gə Israɛlje. 21 Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje ya̰ Siho̰ gə koso-dəwje ləa lai ji Israɛlje’g ar dee dum dɔ dee. Israɛlje taa ɓee lə Amɔrje lai gə́ deḛ d’isi keneŋ lé. 22 Deḛ taa dɔ naŋg lə Amɔrje, un kudee baa gə́ Arno̰ saar teḛ Jabok ləm, un kudee dɔdilaloo’g saar teḛ Jurdɛ̰ ləm tɔ. 23 Nɛ ɓasinè gə́ to gə́ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje ɓa tuba Amɔrje no̰ dəwje’g ləa gə́ Israɛl neelé, see to i ŋga ɓa a gə taa dɔ naŋg ɓee lə dee lé wa. 24 Né gə́ magə ləi gə́ to Kemos ari mba karee to kaḭ lé see i iŋga el wa. Ŋga néje lai gə́ Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ unda no̰ sí’d gə́ ka̰ síjeḛ lé see j’a taaje el wa. 25 See i lé maji unda Balak, ŋgolə Sipɔr, mbai gə́ Moab wa. See yeḛ uba mula gə Israɛlje əsé rɔ sə dee wa . 26 Aa oo, as ləb tɔl-munda (300) gə́ Israɛlje d’isi Esbon gə ɓee-kogoje gə́ wɔji dəa ləm, gə Aroer gə ɓee-kogoje gə́ wɔji dəa ləma, gə ɓee-booje lai gə́ to ta baa gə́ Arno̰ ləm tɔ lé, see ban ɓa i taa dee mee ndəaje’g neelé el wa. 27 Ma lé m’ra səi majel el nɛ i ɓa ra səm majel mbata i rɔ səm. Maji kar Njesigənea̰ gə́ njegaŋ-rəwta lé ɓa gaŋg rəwta mbuna Israɛlje gə Amo̰je’g ɓogənè ya.

28 Mbai lə Amo̰je lé taa taje gə́ Jepte ulá lé el.

Ndukun lə Jepte

29 Togə́bè ɓa Ndil Njesigənea̰ ɔm dɔ Jepte’g. Yeḛ unda Galaad gə Manasə dana gaŋg, dəs aw Mispé gə́ to dɔ naŋg gə́ Galaad, tɔɓəi yeḛ ḭ Mispé gə́ to dɔ naŋg gə́ Galaad lé ɔr rɔ aw iŋga Amo̰je. 30 Jepte un ndia gə ndu manrɔ ar Njesigənea̰ pana: Ɓó lé i ɔm Amo̰je jim’g ndá 31 loo gə́ m’ḭ ɓee lə Amo̰je m’tel gə rɔlel ndá nana ɓa gə́ a kunda loo teḛ tarəwkəi’g ləm tila kəm ndá yeḛ neelé a to gə kəmee kar Njesigənea̰, tɔɓəi m’a kḭjá gə nékinjaməs gə́ ka̰ roo kari ya.

32 Jepte ɔr rɔ aw iŋga Amo̰je rɔ sə dee ndá Njesigənea̰ ɔm dee jia’g ya tɔ. 33 Yeḛ dum dɔ dee un kudee Aroer saar teḛ ne mbɔr Minit’g, loo gə́ ɓee-booje rɔ-joo to keneŋ ləm, saar teḛ ne Abel-Keramim ləm tɔ. Yee ɓa Amo̰je d’ula ne dɔ dee no̰ Israɛlje’g ya.

34 Loo gə́ Jepte aw tel ree gə́ kəi ləa gə́ Mispa ndá aa oo, ŋgonee gə́ dené unda loo teḛ tila kəmee gə dalè gə ndamje. To ŋgonee gə́ kára ba kiao ya, yeḛ aw gə ŋgon gə́ diŋgam əsé ŋgon gə́ dené gə́ raŋg el. 35 Loo gə́ yeḛ ée bèe ndá yeḛ wa kubuje rəa’g hao̰-hao̰ til pana: Wai ŋgonəm, i ar kaarm sɔlé solé-solé ya, i to gə́ mbuna deḛ gə́ d’am m’ndəb pəd-pəd lé. Ma m’un ndum gə ndu manrɔ m’ar Njesigənea̰ mba̰ ɓó m’askəm rəm gə ndum dɔ’g el .

36 Ŋgoma̰də lé ilá’g pana: Bɔm, ɓó lé i un ndui gə ndu manrɔ ar Njesigənea̰ ndá maji kari ra səm gə goo ta né gə́ teḛ tai’g to gə́ Njesigənea̰ ari dum ne dɔ njéba̰je ləi gə́ to Amo̰je lé ya. 37 Tɔɓəi ŋgoma̰də lé tel ula bɔbeeje pana: Maji kari ndigi səm dɔ ta’g nee: Ya̰’m as naḭ joo mba kam m’aw dɔ mbal’g m’aw m’no̰ ndòo kaw ma̰də ləm gə njéboama̰dje ləm ɓa.

38 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Aw ya ndá yeḛ yá̰ aree aw mba ra naḭ joo lé tɔ. Yeḛ ɔd aw gə njéboama̰dje ləa. Yeḛ aw no̰ ndòo kaw ma̰də ləa lé dɔ mbalje’g lé tɔ. 39 Loo gə́ rudu naḭ gə́ joo lé un ɗiao mba̰ ndá yeḛ ree rɔ bɔbeeje’g tɔɓəi yeḛ ar ndukun lé aw lée’g béréré dəa’g ya. Yeḛ gər diŋgam el. Un kudee mee ndəa gən lé ndá yee neelé tel to néjiɓee lə Israɛlje ya, 40 gə ləbje kára-kára lai lé ŋgama̰dje gə́ Israɛl d’aw d’wa ndòo ŋgolə Jepte gə́ dené gə́ to dəw gə́ Galaad lé as ndɔ sɔ mee ləbje kára-kára lai tɔ.