Juswa 7 - KB2013 & SBA2015

Ya̰l ne siya ge Akan ne

1 Israyela vya ma ke kaŋ ge ya̰l ge be to ne kaŋ ge Dok ne ɓyare go a burmi nama uzi ma. Akan ge Karmi vya, Zabdi báŋ, ge Zera báŋ kon, ge ne vuwal pe ge Yuda ne zi, abe kaŋ ma ge Dok ne jya̰ go a burmi nama uzi ma. Bage ɗiŋnedin saŋge pore Israyela vya ma pal. 2 Juswa teme naa ne Jeriko go, mbo ndil suwal Ay, na ge ne Bet-Aven ziyar go gwa, Betel le ge ham ge go. Jan nama go: «Mbo me ndil suwal Ay.» Naa mbe ma mbo ndil suwal Ay. 3 A gwan’a jan Juswa go: «Kaage mo lwage ɓase ma to. Naa dudubu azi, ko ataa mbo det Ay ne baŋ, a ma̰ hal nama. Nama sḛ ma woɗege gwa baŋ.» 4 Naa kaŋ ge dudubu ataa go ne ɓase ma buwal zi, a mbo det suwal Ay, a syat bama pe so ya, naa ge Ay ma ndwara zḛ. 5 Naa ge Ay ma hun nama mbo kaŋ ge naa tapolɗu para myanaŋgal go, a yan nama pe ne bama viya̰ wak ga̰l ya, ɗiŋ mbo Chebarim, swaga ge soole se ya. Israyela vya ma dulwak kun ɓat.

6 Juswa ma ne ga̰l ge Israyela vya ma ne ma taabe bama ba̰r ma ne bama ta uzi, a kubi bama pul suwar zi, sandu ge Bage ɗiŋnedin ne ndwara se, ɗiŋ gasamal. A bugi bama pala ma se ne suwar. 7 Juswa jan go: «O! Bageyal, Bage ɗiŋnedin, mo te e ɓase mbe ma har maŋgaɗam Urdun pul mbo ya le may kyaɗa ɗaa? Ne ɓyan i Amoriya ma tok go, ndwara go nama pú i pe uzi pe ɗaa? A golgo i gá te maŋgaɗam Urdun le may ya! 8 O Bageyal, mbi gwan jan gyana ɗaa? Ndi, ne se no, Israyela vya ma syat bama pe so ja bama naa ge ho̰l ma ndwara zḛ. 9 Kanan ma ne naa ge a ne ka ne suwal mbe go ma, a mbo za̰ fare mbe, a ver i se, a mbo burmi i dḭl ne suwar pal uzi. Mo mbo ke ne mo dḭl ge ɓaŋlaŋ gyana ɗaa?»

10 Bage ɗiŋnedin jan Juswa go: «Ɗage digi. Mo te kubi mo pul suwar zi gyana ɗaa? 11 Israyela vya ke sone. A yele wak tuli ge mbi ne ke nama pala. A abe kaŋ ma ge mbi ne tele go a abe nama to, a sé nama, a woy nama bama kaŋ ma buwal zi no. 12 Israyela vya ma ne pool mḛ ge bama naa ge ho̰l ma ndwara zi to. A mbo ka syat bama pe so nama ndwara zḛ. Ago nama sḛ ma saŋge ya kaŋ ge ne tele tele. Mbi ne pool gwan kat aŋ buwal zi to, kadɗa aŋ burmi kaŋ ge ne tele tele mbe ma ya ne aŋ buwal zi uzi to. 13 Ɗage digi, mbege ɓase ma, jya̰ nama go nama mbege ta ne dam ge kwap ge pe. Ago Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne jan go: ‹Israyela vya ma, kaŋ ge ne mbya burmiya uzi ma ya aŋ buwal zi, aŋ ne pool ge mḛ aŋ naa ge ho̰l ma ndwara zi to, kadɗa aŋ burmi kaŋ ge ne mbya burmiya uzi mbe ma ya ne aŋ buwal zi uzi to›. 14 Kwap cya̰wak, aŋ mbo mbo ya mbi ndwara se ne aŋ pehir ma go, pehir ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ne bama vuwal pe ma go, vuwal pe ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ne bama yàl wak ma go, yàl wak ge Bage ɗiŋnedin ne mbo wan na ya, a mbo mbo ya ɗu ne ɗu. 15 Ndu ge a ne mbo wan na ya, ne kaŋ ge ne mbya burmiya mbe, a mbo til na uzi, na sḛ poseya ne kaŋ ge na ne ma mwaɗak. Ago na sḛ yele wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne pala, ke kaŋ ge sone kakatak suwal Israyela go.»

16 Juswa ɗage digi cya̰wak vḛ, e Israyela vya ma mbo ya ne bama pehir ma go, a wan pehir ge Yuda ne. 17 A e pehir ge Yuda ne mbo ya ne bama vuwal pe ma go, a wan vuwal pe ge Zera ne. A e vuwal pe ge Zera ne mbo ya ne bama yàl wak ma go, a wan yàl wak ge Zabdi ne. 18 A e yàl wak ge Zabdi ne mbo ya ɗu ne ɗu, a wan Akan ge Karmi vya, ge Zabdi báŋ, ge Zera báŋ kon, na ge ne pehir ge Yuda ne zi.

19 Juswa jan Akan go: «Mbi vya, ho̰ Bage ɗiŋnedin Dok ge Israyela ne ga̰l, ho̰ na hormo, jya̰ mbi kaŋ ge mo ne ke, woy mbi fare a̰me to!» 20 Akan gwan ne Juswa janna go: «A fareba, a mbi ke sone Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne ndwara se ne. Kaŋ ge mbi ne ke no: 21 Mbi kwa ne kaŋ paal ma buwal zi ba̰r ga̰l ge Babilon ma ne, bware fool kaal sile kikis azi, ne dinar bwatɗa ɗu, na sḛ hini na dṵṵl ka kilo nus go. Mbi ke ene ne nama pe, mbi abe nama no. Se no, mbi mbu nama ya gúr zi ya, fool kaal mbe ya pe seɗe.» 22 Juswa teme naa, a sya mbo gur zi ya. A ɓol kaŋ mbe ma mbulla na gur zi, fool kaal na pe ge seɗe go. 23 A abe kaŋ mbe ma ne gur zi ya, a gene nama ya Juswa ma ne Israyela vya ma ta, a kan nama Bage ɗiŋnedin ndwara se.

24 Juswa wan Akan ge Zera vya, abe fool kaal ma, ne ba̰r ga̰l ma, ne dinar bwatɗa ma, wan na vya ge sonmo ma ne ge zaab ma, ne na nday ma, ne na kwara ma, ne na gii ma, ndage na gur ne na kaŋ ma mwaɗak. Juswa ɓanna ne Israyela vya ma pet, a mbo ne nama baal pul ge Akor ne se ya. 25 Juswa jan na go: «Mo te zwa yál ya i pal go gyana ɗaa? Ma̰ no, Bage ɗiŋnedin ma̰ hon mo yál.» Israyela vya ma pet a mbal na ne njal, a mbal na vya ma ne njal go no me, a til nama ne na kaŋ ma uzi pet. A kote njal ma nama pal. 26 A kote njal ma ya na pal, ya go ɗiŋ ma̰ no. Bage ɗiŋnedin laar iyal se ne pore juliliya ge na ne go. A go no, a tol swaga mbe no baal pul ge Akor ne, ɗiŋ ma̰ no.

Kaiya ra Akan gə bo̰ nérea gə́ ɔs təa’g

1 Israɛlje d’al ta ta godndu gə́ wɔji dɔ néje gə́ kəm kar dee tuji dee pugudu-pugudu’g lé. Akan gə́ to ŋgolə Karmi, gə́ to ŋgolə Jabdi, gə́ to ŋgolə Jera, gə́ to gə́ ginkoji’g lə Juda lé odo néje gə́ kəm karee tuji dee pugudu-pugudu lé. Togə́bè ɓa ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ Israɛlje’g tɔ.

2 Juje ula diŋgamje ar dee d’ḭ Jeriko d’aw par gə́ Ai gə́ to mbɔr Bet-Aben gə́ to par gə́ loo gə́ bər lə Betel. Yeḛ ula dee pana: Aw tənje loo mee ɓee’g neelé ooje. Ndá diŋgamje neelé d’aw tən loo mee ɓee gə́ Ai lé ya tɔ. 3 Deḛ tel ree rɔ Juje’g d’ulá pana: To kəm kar njérɔje lai d’aw keneŋ el, lé diŋgamje gə́ d’as tɔl-dɔg loo-joo (2.000) əsé munda (3.000) ba ya kara d’a kaskəm dum dɔ njé gə́ Ai, maji kari jɔg njérɔje lai kari ba el, mbata njé gə́ Ai to gə́ lam ba boo bula el.

4 Togə́bè ɓa diŋgamje tɔl-dɔg loo-munda (3.000) jén bèe d’ɔd d’aw ya nɛ deḛ tel d’aḭ no̰ dəwje gə́ Ai’g. 5 Njé gə́ Ai tɔl dee as dəwje rɔ-munda-gir-dee-misa̰ jén bèe, deḛ tuba goo dee un kudee tarəwɓee’g saar teḛ Sebarim ndá deḛ tɔl dee loo-suru-ɗum gə́ naŋg’d lə dee. Dəwje neelé meḛ dee ila kas ar meḛ dee təd mán tɔ.

6 Juje wa kubu rəa’g hao̰ til ndá yeḛ rəm bəbərə oso dəb kəmee naŋg no̰ sa̰duk-manrɔ’g lə Njesigənea̰’g saar ar kàr andə, yeḛ ləm, gə ŋgatɔgje lə Israɛl ləm tɔ, tɔɓəi deḛ saa naŋg d’ɔm dɔ dee’g tɔ. 7 Juje pana: Ai-i Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, see gelee ban ɓa i ar koso-dəwje neelé gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ gə mba kya̰ sí ji Amɔrje’g gə mba tuji sí ne bèe wa. Ǝi, lé jeḛ n’gər bèe ndá si sí gə́ kel tura-baa gə́ Jurdɛ̰ maji unda ree si lə sí gə́ nee ya! 8 Ǝi Mbaidɔmbaije, see ta ɗi ɓa m’a pa loo gə́ Israɛlje tel gir dee d’ila d’ar njéba̰je lə dee nee ɓəi wa. 9 Kana̰je gə deḛ lai gə́ d’isi mee ɓee’g neelé d’a koo taree ndá d’a ree kaḭ dɔ sí sub ləm, d’a kar ri sí udu bo̰ dɔ naŋg nee ləm tɔ. Ŋga see ɗi ɓa i a ra mba kar boo-riɓar ləi to ne ɓəi wa.

10 Njesigənea̰ ula Juje pana: Uba naŋg ḭta! See gelee ban ɓa i dəb kəmi naŋg saar-saar bèe wa. 11 Israɛlje ra kaiya, deḛ d’al ta ta ndukun’g ləm gə́ m’un m’ar dee lé ləm, deḛ d’odo néje gə́ kəm karee tuji dee pugudu-pugudu lé ləm, deḛ ɓogo néje lɔm dɔ dee ləma, deḛ d’iya néje neelé mee nékodoje’g lə dee ləm tɔ. 12 Gelee gə́ nee ɓa Israɛlje d’askəm kɔs ne njéba̰je lə dee rəw el gə mbəa, d’a tel gir dee kila kar njéba̰je lə dee mbata ndɔl wa dɔ dee, ɓó lé seḭ tujije né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu mbuna sí’g el ndá m’a nai sə sí gogo el ŋga. 13 Ḭta ndá ɔr koso-dəwje neelé unda dee gə kəmee. I a pana: Maji kar sí saŋgje rɔ sí gə mba ndɔ gə́ bèlè mbata lə Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa bèe pana: Né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu to mbuna sí-seḭ Israɛlje’g, seḭ a kasjekəm kɔsje njéba̰je lə sí rəw el saar mba kar sí ɔrje né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu neelé mbuna sí’g ɓa. 14 Seḭ a reeje gə ndɔ gə goo ginkojije lə sí lə sí, ndá ginkoji gə́ Njesigənea̰ a tɔji sí lé a ree gə goo gel-bɔje ləa-ləa ləm, tɔɓəi gel-bɔje gə́ Njesigənea̰ a tɔji sí lé d’a ree gə goo ginkoji dəwje kára kára ləm tɔ. 15 Yeḛ gə́ d’a teḛ dəa’d gə́ dəw gə́ un né gə́ kəm karee tuji pugudu-pugudu lé d’a rée, yeḛ ləm, gə néje lai gə́ to kea̰-yeḛ ləm tɔ mbata kuba gə́ yeḛ uba ta manrɔ lə Njesigənea̰ ya̰ ra ne né gə́ to kḛji kəm ra el mbuna Israɛlje’g lé.

16 Juje ḭta gə ndɔ rad, tɔɓəi yeḛ ar Israɛlje ree gə goo ginkojije lə dee lə dee ndá deḛ teḛ dɔ ginkoji Judaje’g. 17 Yeḛ ar gel-bɔje lə Juda rəm pər ndá deḛ teḛ dɔ gel-bɔje’g lə Jera. Yeḛ ar gel-bɔje lə Jera rəm pər gə goo kəije lə dee ndá deḛ teḛ dɔ Jabdi’g. 18 Yeḛ ar gel-bɔje lə Jabdi ree gə dəwje ləa kára kára ndá deḛ teḛ dɔ Akan’d gə́ to ŋgolə Karmi, gə́ to ŋgolə Jabdi, gə́ to ŋgolə Jera, gə́ to ginkoji lə Juda tɔ. 19 Juje ula Akan pana: Ŋgonəm, ula rɔnduba dɔ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje’g ləm, ila riɓar dəa’g ləm tɔ. Tɔɓəi ulam né gə́ i ra ɓó iya səm dəa el.

20 Akan ila Juje keneŋ pana: Tɔgərɔ ya, ma m’ra kaiya m’ɔs ne ta lə Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje rəw ndá aa oo, néram gə́ m’ra ɓa nee: 21 Mee nébanrɔje’g lé ma m’oo kubu gə́ boi yul gə́ bḭ maji gə́ d’ḭ ne ɓee gə́ Sineyar ləm, gə larnda tɔl-joo (200) ləma, gə rɔm-larlɔr gə́ kwɔi ləa as ges nékwɔji kwɔi-lə-né ləm tɔ, m’ar kəm əḭ dɔ dee’g ndá m’odo dee, ma m’dubu dee naŋg dan mee kəi-kubu’g ləm tɔɓəi m’ar larnda to gel dee’g bər tɔ.

22 Juje ula dəwje ar deḛ d’aḭ d’aw mee kəi-kubu’g lé, ndá aa ooje, d’iŋga néje gə́ Aka̰ iya dee mee kəi-kubu’g ləa ləm, d’iŋga larnda gel dee’g ləm tɔ. 23 Deḛ d’odo dee mee kəi-kubu’g neelé d’aw ne rɔ Juje’g ləm, gə rɔ Israɛlje’g lai ləm tɔ ndá d’ɔm dee no̰ Njesigənea̰’g. 24 Juje gə Israɛlje lai səa na̰’d d’wa Akan, ŋgolə Jera ləm, d’odo larnda gə kubu gə́ boi yul, gə rɔm-larlɔr ləm, d’wa ŋgalə Akan gə́ diŋgam gə njé gə́ dené, gə maŋgje ləa, gə mulayḛ̀je-je ləa, gə badje ləa ləma, d’odo kəi-kubu ləa gə néje lai gə́ to kea̰ ləm tɔ, ndá d’aw sə dee mee wəl-loo gə́ ria lə Akɔr. 25 Juje pana: See gelee ban ɓa i ar ta meeko̰ oso dɔ sí’g bèe wa. Njesigənea̰ a kar ta meeko̰ oso dɔi’g ɓogənè.

Ndá Israɛlje lai tilá gə kɔri-ər. Deḛ tila dee gə kɔri-ər ləm, roo dee ləm tɔ. 26 Tɔɓəi deḛ daa kɔri-ərje dɔ na̰’d sururu dɔ Aka̰’g d’aree to un kudee mee ndəa gən saar teḛ ɓogənè tɔ.

Bèe ɓa Njesigənea̰ ar goo oŋg ləa gə́ nuŋga kəd-kəd lé yɔr ne. Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’unda ne ri loo neelé lə wəl-loo lə Akɔr saar teḛ ne mee ndəa gən tɔ.