Siya ge Nabot ne
1 Go̰r kaŋ mbe ma no go, ndi kaŋ ge ne ke. Nabot, ndu ge suwal Jizreel ne, ka da ne gaaso ge oyo̰r ne suwal Jizreel diŋ, gwa ne Achab, gan ge Samariya ne yàl. 2 Achab jan Nabot go: «Ho̰ mbi mo gaaso oyo̰r mbe mbi ba ga gar na, ago gaaso mbe gwa ne mbi yàl. Na byalam go, mbi ma̰ hon mo gaaso ge oyo̰r ne ge siŋli waɗeya, kadɗa mo ɓyare ya, mbi ba hon mo bware na ye pal.» 3 Nabot gwan ne Achab janna go: «Ge Bage ɗiŋnedin ndwara se, mbi ne pool ge hon mo joo ge mbi bá ma ne to.» 4 Achab gwan di ndwara suya leɗet, ne fare ge Nabot ndu ge suwal Jizreel ne ne jya̰ na pe. Jya̰ na go: «Mbi ne pool ge hon mo joo ge mbi bá ma ne to!» Mbo fí na saŋgal go, saŋge na ndwara babaŋre zi ya, kuri be zam kaŋzam. 5 Na gwale Yezabel mbo ya na ta, ele na go: «Kyaɗa mo ndwara ba su go leɗet, mo ba kuri kaŋzam ɗaa?» 6 Jan na gwale go: «Mbi jya̰ Nabot ndu ge suwal Jizreel ne go: ‹Ho̰ mbi mo gaaso oyo̰r yatɗa, ko kadɗa mo ɓyare ya, ya̰ mbi ho̰ mo gaaso ge oyo̰r ne ge ɗogle na byalam go›. Amma na sḛ gwa̰ ne mbi janna go: ‹Mbi ne pool hon mo mbi gaaso oyo̰r to›.» 7 Na gwale Yezabel jan na go: «Se no, te be mo ka gan ne suwal Israyela pal ne to’a? Ɗage digi, za kaŋzam iya mo laar se, mbi ma̰ hon mo gaaso ge Nabot, ndu ge Jizreel ne mbe.» 8 Yezabel njaŋge maktub ma ne dḭl ge Achab ne, é logom ge Achab ne na ta, teme nama hon naa ga̰l ma ne naa ge tok pool ma ge a ne Nabot ma ne ka ne suwal ge ɗu go. 9 Njaŋge maktub mbe ma zi go: «He me dam ɗu ne asiyam pe, é me Nabot naa ndwara zḛ, 10 é me naa ge bernde ma azi katɗa na ndwara zi, nama ka e fare na pal, janna go: ‹Mo sá Dok ma ne gan›. Go̰r go, wa̰ me na, gene me na suwal go̰r zum ya, mbá me na ne njal, na su.»
11 Naa ge ne suwal ge Nabot ne go mbe ma, naa ga̰l ma ne naa ge tok pool mbe ma ke fare ge Yezabel ne njaŋge ma pal tem. 12 A he dam ɗu ne asiyam pe, a e Nabot naa ndwara zḛ. 13 Naa ge bernde ma azi, a mbo ya kat Nabot ndwara zi, a ka e fare na pal janna go: «Nabot sá Dok ma ne gan.» A wan na, a gene na suwal go̰r zum ya, a mbal na ne njal, su. 14 A teme naa mbo jan Yezabel go: «A mbá Nabot ne njal, su go.»
15 Swaga ge Yezabel ne za̰ go, a mbal Nabot ya uzi ne njal, na su ya go ɗe, jan Achab go: «Ɗage digi, ame gaaso oyo̰r ge Nabot, ndu ge suwal Jizreel ne mbe, na ge ne kuri go, na hon mo na yatɗa to. Ago Nabot ne dunya zi to, su go.» 16 Swaga ge Achab ne za̰ go Nabot, ndu ge Jizreel ne su go ɗe, ɗage, dol tene viya̰ go ndwara mbo ame gaaso oyo̰r mbe.
Iliya waage Achab ma ne Yezabel yál ge ne mbo ɓol nama ya
17 Swaga mbe go, Bage ɗiŋnedin jan Iliya, ndu ge suwal Tisbe ne go: 18 «Ɗage, mbo ɓol Achab, gan ge Israyela ne, na ge ne ka ne suwal Samariya go, ya gaaso oyo̰r ge Nabot ne zi ya, mbo na zi ya ndwara go na ba ame na. 19 Mbo jan na go, Bage ɗiŋnedin jan go: Mo hṵ siya, mo gwan ɓyare ame na joo uwale ya’a? Jya̰ na go uwale: Bage ɗiŋnedin jan go: Swaga ge gú ma ne ɗa Nabot swama go, gú ma mbo ɗar mo swama go me.» 20 Achab jan Iliya go: «Mbi ndu ge ho̰l, mo ɓol mbi ya go’a?» Iliya jan na go: «Mbi ɓol mo ya go. Ne jo̰ mo ho̰ tene ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, 21 za̰ fare ge Bage ɗiŋnedin ne jan: Mbi mbo gene wak nonna ya mo pal, mbi mbo gisi mo uzi, mbi mbo burmi Achab pehir uzi ne Israyela go, ko vya twala, ko mo̰r mbo ga to bat. 22 Mbi mbo ke mo yàl dimma ca ne mbi ne ke ne Yerobowam ge Nebat vya yàl go, ne mbi ne ke ne Baecha ge Ahiya vya yàl go me. Ne da pe, mo vḛne mbi laar, mo é Israyela vya ma ke sone. 23 Ne Yezabel pe, Bage ɗiŋnedin jan go: Gú ma mbo zam Yezabel ge suwal Jizreel gulum kiya̰r go . 24 Ndu ge ne Achab diŋ ge ne mbo su ya suwal diŋ, gú ma mbo zam na, bage ne mbo su ya ful zi, njoole ma mbo zam na.» 25 Ndu a̰me ge ne ho̰ tene ke sone Bage ɗiŋnedin ndwara se dimma ne Achab go to. Ago na gwale Yezabel ka é na kerra ne. 26 Ke kaŋ ge sone kakatak, ka mbo ke uwareya hon kaŋ sḭḭm ma, dimma ne Amoriya ma ne ka kerra go, nama ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama Israyela vya ma ndwara zḛ uzi ma.
27 Swaga ge Achab ne za̰ fare janna ge Iliya ne, taabe na ba̰r ma ne ta uzi, kan kasigir na ta, wan asiyam. Ka dwam ne kasigir mbe na ta, ka tar na koo boleya anna viya̰ go me. 28 Bage ɗiŋnedin jan Iliya, ndu ge suwal Tisbe ne go: 29 «Ndi, Achab gwan ne na pala ya mbi pe se. Ne jo̰ Achab gwan ne pala ya mbi pe se, mbi mbo gene yál mbe ya na pal swaga ge na sḛ gale ne ndwara go to, amma mbi gene yál mbe na yàl pal zaman ge na vya ne zi.»
Akhaab katal Naabuut
1 Wa baʼad da, fi cheyy aakhar kula hasal. Fiyah naadum waahid usmah Naabuut. Hu min hillit Yazraʼiil wa indah jineenit inab fi Yazraʼiil jamb gasir Akhaab malik al-Saamira. 2 Wa yoom waahid, Akhaab malik mamlakat Israaʼiil gaal le Naabuut : «Antiini jineentak wa nahrit foogha khadaar achaan hi gariibe le beeti. Wa ana nantiik jineene aakhara al-ahsan min di. Wa laakin kan inta tidoor tamanha, nantiik fudda.» 3 Wa Naabuut radda le Akhaab wa gaal : «Istakhfar Allah ! Abadan ma nantiik al-jineene al-ana ligiitha warasa min juduudi.»
4 Wa Akhaab gabbal beetah zaʼlaan wa indah hamm achaan al-kalaam al-Naabuut al-min hillit Yazraʼiil gaalah leyah : «Ana ma nantiik al-jineene al-ligiitha warasa min juduudi.» Hu macha ragad fi sariirah wa wajjah ale l-durdur wa aba ma yaakul cheyy.
5 Wa fi l-bakaan da, martah Izabiil jaat ligatah wa saʼalatah : «Maalak inta zaʼlaan ke wa ma tidoor taakul ?» 6 Wa Akhaab radda leeha wa gaal : «Ana hajjeet le Naabuut al-min hillit Yazraʼiil wa gult leyah : ‹Biiʼ leyi jineentak hana l-inab wa kan ma fi kamaan, nibaddilha leek be jineene aakhara.› Wa laakin hu gaal leyi : ‹Ana ma nantiik jineenti.›» 7 Wa khalaas, Izabiil martah gaalat leyah : «Hal da ma inta bas al-gaaʼid tahkim fi mamlakat Israaʼiil walla ? Gumm aakul wa afrah. Wa ana nantiik jineenit Naabuut al-min hillit Yazraʼiil.»
8 Wa hi gammat katabat jawaabaat be usum Akhaab wa khatamathum be khitmah. Wa rassalat al-jawaabaat dool le l-kubaaraat wa l-chuyuukh al-saakniin maʼa Naabuut fi hillitah. 9 Wa fi l-jawaabaat dool, hi katabat gaalat : «Kharruru yoom hana siyaam wa khuttuuh le Naabuut giddaam al-chaʼab. 10 Wa khuttu naaseen al-ma naafʼiin mugaabiliinah wa khalli yachhado foogah wa yuguulu : ‹Hu ayyar al-Rabb wa l-malik.› Wa baʼad da, amurguuh barra min al-hille wa arjumuuh lahaddi yumuut.»
11 Wa l-kubaaraat wa l-chuyuukh al-saakniin fi hillit Yazraʼiil sawwo kulla cheyy al-Izabiil amarat beyah fi jawaabaatha al-rassalathum leehum. 12 Wa khalaas, humman kharraro yoom hana siyaam wa khattooh le Naabuut giddaam al-chaʼab 13 wa l-naaseen al-ma naafʼiin jo gaabalooh. Wa humman gammo yachhado fi Naabuut giddaam al-chaʼab wa gaalo : «Naabuut ayyar al-Rabb wa l-malik.» Wa khalaas, gammo maragooh barra min al-hille wa rajamooh lahaddi hu maat. 14 Wa rassalo le Izabiil wa gaalo leeha : «Naabuut rajamooh wa maat khalaas.»
15 Wa wakit Izabiil simʼat kadar Naabuut rajamooh wa maat, khalaas hi gaalat le Akhaab : «Gumm wa chiil jineenit Naabuut al-min hillit Yazraʼiil hu al-aba ma yantiiha leek be fudditak achaan hu faarag al-haya wa maat khalaas.» 16 Wa wakit Akhaab simiʼ kadar Naabuut maat, gamma wa macha fi jineenit Naabuut al-min hillit Yazraʼiil le yichiilha.
17 Wa khalaas, Allah hajja le Iliyaas al-min hillit Tichbi wa gaal : 18 «Gumm amchi algaah le Akhaab malik mamlakat Israaʼiil al-gaaʼid fi l-Saamira. Hassaʼ hu gaaʼid fi jineenit Naabuut, macha achaan yichiil al-jineene di. 19 Amchi wa guul leyah : ‹Daahu Allah gaal : “Baʼad katalt Naabuut, battaan tidoor tichiil jineentah walla ?”› Wa guul leyah battaan : ‹Daahu Allah gaal : “Fi nafs al-bakaan al-foogah al-kulaab lihso damm Naabuut, inta kula al-kulaab yalhaso dammak.”›»
20 Wa Akhaab gaal le Iliyaas : «Inta jiit ligiitni walla, ya aduuyi ?» Wa Iliyaas gaal leyah : «Aywa ! Ana jiit ligiitak achaan inta chilt niiye tisawwi al-fasaala giddaam Allah. 21 Wa daahu Allah gaal : ‹Ana ninazzil foogak charr wa nuguchchak inta wa kulla aayiltak min wijh al-ard. Wa nidammir kulla l-rujaal min aayiltak kan abiid walla hurriin kula fi lubb Bani Israaʼiil. 22 Wa nisawwi aayiltak tabga misil aayilat Yarubaʼaam wileed Nabaat wa misil aayilat Baʼaacha wileed Akhiiya fi chaan al-khadab al-khaddabtini wa lazzeet naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub.› 23 Wa Allah hajja battaan fi l-cheyy al-bukhuss Izabiil wa gaal : ‹Al-kulaab yaakuluuha le Izabiil fi gaʼar al-durdur hana hillit Yazraʼiil. 24 Wa ayyi naadum min aayilat Akhaab al-yumuut fi lubb al-hille, al-kulaab yaakuluuh. Wa l-yumuut fi l-kadaade, tuyuur al-sama yaakuluuh.›»
25 Wa abadan ma fi naadum misil Akhaab al-chaal niiye wa sawwa al-fasaala giddaam Allah. Wa martah Izabiil kula gaaʼide tilizzah. 26 Hu sawwa cheyy muharram, taabaʼ al-asnaam misil sawwooh al-Amuuriyiin humman al-Allah galaʼ minhum arduhum wa antaaha le Bani Israaʼiil.
27 Wa wakit Akhaab simiʼ al-kalaam da, charrat khulgaanah wa libis khalag hana tooba wa saam. Wa hu yunuum wa yugumm be khalag al-tooba da wa yuruukh bicheech bicheech. 28 Wa khalaas, Allah hajja le Iliyaas al-min hillit Tichbi wa gaal : 29 «Hal chift kikkeef Akhaab almaskan giddaami ? Wa achaan da, ana ma ninazzil al-charr da fi wakit hukmah. Laakin ninazzil al-charr da fi aayiltah fi wakit hukum wileedah.»
