Absalom kugi maŋge gan ne na bá tok go
1 Go̰r go ɗe, Absalom ɓol pus pore ɗu ne na sḛ pe, ne tisi ma, ne naa ge ɗame na ma wara anuwa̰y me. 2 Absalom ka ɗage digi cya̰wak vḛ, ka mbo mḛya viya̰ ge ne mbo suwal diŋ go. Swaga ge ndu a̰me ne ɗage mbo ɓol gan na kṵ na fare buwal ɗe, Absalom ka kun na pala, ka ele na go: «Mo te mbo da ne suwal ge da ya ɗaa?» Swaga ge ne jan na go na da ne pehir ge Israyela ge no zi ya ɗe, 3 Absalom ka jan na go: «Mo fare dosol, amma ndu a̰me ge za̰ mo ne gan ta ya to.» 4 Ka gwan janna go: «Te go mbi ka bage kun sarya suwal mbe pal go ne mwaɗak ɗe, naa ge ne mbo ya ne bama fare ma mbi ta, mbi te ya kun nama fare buwal ne na viya̰ go!» 5 Swaga ge ndu ne mbo ya gur na koo na ndwara se ɗe, ka par na tok wan na digi, ka abe na na sḛ zi. 6 Absalom ka ke naa ge ne mbo ya ɓol gan ne fare buwal kunna pe ma mbe go no. A go no, Absalom saŋge Israyela vya ma dulwak ya na pal no.
7 Del anda go̰r go, Absalom jan gan go: «Ya̰ mbi, mbi mbo suwal Hebron, mbo wi wak tuli ge mbi ne ke Bage ɗiŋnedin ndwara se nde. 8 Swaga ge mo dore ne ka Gechur ya, suwal Aram go, mbi ke wak tuli go, kadɗa Bage ɗiŋnedin gwan ne mbi ja Ursalima go, mbi ma̰ ke tuwaleya hon na.» 9 Gan jan na go: «Mbo kwaɗa.» Absalom ɗage, mbo suwal Hebron.
10 Absalom teme naa ge pehir ge Israyela ne ma pal pet ne fare janna go: «Swaga ge aŋ ma̰ za̰ tṵ sunna ya, oy me digi go: ‹Absalom, gan ge Hebron ne!›.» 11 Naa kikis azi ge Absalom ne tó nama ne Ursalima ya ma a mbo na pe ya be tumriya, be ge wan fare mbe pe to.
12 Swaga ge Absalom ne ka ke tuwaleya go gale ɗe, dol temel tol Ahitofel, ndu ge suwal Gilo ne, bage yuwaleya ge Dawda ne, ne suwal Gilo ya. Naa ge ne mbo Absalom pe ya ma hat ɓase gḛ ge be to, nama za̰ ta mbe saŋge haŋle ge be to.
Dawda syat na pe so ne Ursalima go
13 Ndu a̰me mbo jan Dawda go: «Israyela vya ma gḛ a mbo ya Absalom pe ya.» 14 Dawda jan na naa ga̰l ge temel ma ge ne gá na ta Ursalima go ma go: «So me nee, kadɗa to, Absalom ma̰ mbo ya hun nee. Sya me nee avun cap, ma̰ hat mbo ya det nee, ma̰ zwal yál ya nee suwal pal, ma̰ hun naa ne suwal diŋ ma uzi kakaɗak.» 15 Gan naa ga̰l ge temel ma jan na go: «O gan, fare ge mo ma̰ janna mwaɗak, i ya mo pe go!» 16 Gan wat ne suwal diŋ zum, na yàl mbo na pe ya me. Gan ya̰ na gwale ge wanna digi ma wol koy yàl. 17 Swaga ge gan ma ne naa ge ne na pe go ma ne ɗage wat ne suwal diŋ zum ɗe, a mbo mḛ yàl ge ne suwal go̰r zum ya go. 18 Dawda naa ma pet, keretiya ma, ne peletiya ma, ndwara go naa ge koy gan ma, ne pehir ge Gat ne ma, naa kikis myanaŋgal, ge ne mbo ne suwal Gat ya ma, a kale na ndwara go.
19 Gan jan Ittay, ndu ge suwal Gat ne go: «Mo te mbo ya i pe go gyana ɗaa? Gwa̰ mbo kat gan ta ya, mo ne ka ne go go no puy ɗe, mo yá̰ ya mo suwal, mo ka ne go mbay baŋ. 20 Mo gale mbo ya mbo no, mbi ma̰ é mo gondoŋgeya i pe go gyana ɗaa? Mbi wan swaga ge mbi ne ɓyare mbo go pe to gale. Gwa̰ ne mo ná vya ma. Bage ɗiŋnedin na kwa aŋ a̰se na ke aŋ kwaɗa!» 21 Ittay gwan ne gan janna go: «Ne jo̰ Bage ɗiŋnedin da ne ndwara, mbi bageyal gan da ne ndwara me, swaga ge mo ne mbo katɗa go, mbi mbo kat go, mbi mbo su dagre ne mo me.» 22 Dawda jan Ittay go: «Kale zḛ.» Ittay, ndu ge suwal Gat ne kale poseya ne na naa ma, ne bama vya ma pet.
23 Swaga ge ɓase ma ne ɗage kaleya ɗe, suwal pet abe fyaso digi ɓuu. Gan kale ne mam so̰o̰l ge Sedron ne, a ne ɓase ma pet a her viya̰ mbo babur pul zi ya. 24 Bage tuwaleya Sadok ma ne Levi vya ma, naa ge in sandu wak tuli ge Dok ne ma ka dagre ne nama. A é sandu wak tuli ge Dok ne se, Abiyatar ka ke tuwaleya, ɗiŋ ɓase ma á wat ne suwal diŋ zum. 25 Gan jan Sadok go: «Gwa̰ ne sandu wak tuli ge Dok ne suwal diŋ. Kadɗa Bage ɗiŋnedin kwa mbi a̰se ya, mbo gwan ne mbi ya, mbo é mbi gwan kwa na ne na swaga katɗa. 26 Amma kadɗa na janna go, na gwan ɓyare mbi to, na ke ne mbi kaŋ ge na laar ne ɓyare.» 27 Gan gwan jan bage tuwaleya Sadok go: «Aŋ ne mo vya Ahimaas ma ne Abiyatar ma ne na vya Yonatan, gwa̰ me suwal diŋ. 28 Mbi ɗe, mbi mbo kat babur pul zi ya, le ge maŋgaɗam Urdun ne ya, ɗiŋ mbi za̰ fare a̰me ɗu ne aŋ ta ya ɓya.» 29 A go no, Sadok ma ne Abiyatar gwa̰ ne sandu wak tuli ge Dok ne Ursalima diŋ no, a gá katɗa suwal diŋ no me.
Dawda dol Huchay mbo ndil Absalom
30 Dawda ndé mbo njal olive pala digi ya ne fyaso, pala kulbiya se, koo suli ndwara ke kḭḭmi. Naa ge ne ka na pe ma pet nama pala ma ka kulbiya, a ka ndé njal pala digi ne fyaso me. 31 A mbo ya waage Dawda go: «Ahitofel ya Absalom pe ya, ge nama ge a ne ɗage ne fare digi ma buwal zi ya.» Dawda jan go: «O! Bage ɗiŋnedin saŋge yuwaleya ge Ahitofel ne ma yuwaleya ge dale ma.» 32 Swaga ge Dawda ne dé ya njal pala digi, swaga ge naa ne uware Dok go, kwa Huchay ge ne hir ge Arkiya ma ne zi yanna ya, ne ba̰r taabeya, na pala kat bugiya ne suwar me. 33 Dawda jan na go: «Kadɗa mo mbo da ne mbi ɗe, mo ma̰ neŋge mbi. 34 Amma kadɗa mo ma̰ gwan’a suwal diŋ ya, mo mbo jan Absalom go: ‹O gan, zaŋgal mbi ka mo bá dore, se no, mbi gá mo dore›. Go mbe no, mo ma̰ ka gage Ahitofel yuwaleya ma. 35 Bage tuwaleya Sadok ma ne Abiyatar ya go dagre ne mo. Fare ge daage pet ge mo ne za̰ ya ne gan yadiŋ ya, mbo ya waage nama. 36 Ne jo̰ Ahimaas ge Sadok vya ma ne Yonatan ge Abiyatar vya ma ya go jwak ne aŋ ɗe, fare ge aŋ ne ɓol ya, aŋ da ne pool dol nama ya waage mbi.» 37 Huchay ge Dawda kondore, gwan’a suwal diŋ swaga ge Absalom ne ka wat ya Ursalima diŋ go.
Abchaluum atmarrad
1 Wa baʼad kulla l-cheyy da, Abchaluum ligi araba hint harib wa kheel wa 50 rujaal al-maachiin giddaam arabatah. 2 Wa be fajur badri, Abchaluum yugumm wa yagiif fi khachum al-derib hana madkhal al-hille. Wa kulli wakit kan naadum indah muchkila wa jaayi bakaan al-malik achaan yisawwi leyah chariiʼa, Abchaluum yiwaggifah wa yuguul leyah : «Inta min hille al-weeni ?» Wa akuun al-naadum da yuguul : «Ana abdak jaayi min gabiila waahide hana Bani Israaʼiil.» 3 Khalaas, Abchaluum yuguul leyah : «Chiif ! Kalaamak adiil wa hagg. Wa laakin ma fi naadum masʼuul bakaan al-malik al-yasmaʼ kalaamak.» 4 Wa yuguul battaan : «Kan awwal ana bigiit haakim fi l-balad di wa ayyi naadum yaji leyi be daliimtah aw muchkiltah, ana nisawwi leyah al-chariiʼa.»
5 Wa kan naadum yigarrib leyah le yasjud giddaamah, Abchaluum yimidd iidah yakurbah wa yihibbah. 6 Wa hu yisawwi misil da le kulla Bani Israaʼiil al-yaju bakaan al-malik le yisawwi leehum al-chariiʼa. Wa be misil da, hu yilimm kulla Bani Israaʼiil waraayah be najaada.
7 Wa baʼad arbaʼa sana, Abchaluum gaal le l-malik : «Min fadlak, khalliini namchi hillit Hibruun le nihaggig al-nazir al-sawweetah le Allah. 8 Achaan wakit ana abdak saakin fi Gachuur fi balad Araam, sawweet nazir wa gult : ‹Kan gabbalt be aafe fi Uruchaliim, naʼabud Allah.›» 9 Wa l-malik gaal leyah : «Amchi be l-salaama.» Wa khalaas, Abchaluum gamma macha hillit Hibruun.
10 Wa wakit wassal hinaak, rassal naas be talbiid fi kulla gabaayil Bani Israaʼiil wa gaal leehum : «Wakit tasmaʼo hiss al-buug, guulu : ‹Abchaluum bigi malik fi Hibruun.›» 11 Wa 200 naas al-azamaahum Abchaluum macho maʼaayah min Uruchaliim. Wa humman macho maʼaayah wa laakin ma induhum khabbar be l-muʼaamara di. 12 Wa wakit Abchaluum gaaʼid yigaddim al-dahiiye, rassal le Akhituufal al-Giiluuni mustachaar Dawuud al-saakin fi hillit Giilu. Wa l-muʼaamara gaaʼide tabga chadiide bilheen. Wa l-naas gaaʼidiin yiziidu be ziyaada wara Abchaluum.
Dawuud arrad min Uruchaliim
13 Wa naadum waahid ja khabbarah le Dawuud wa gaal leyah : «Daahu Bani Israaʼiil lammo wara Abchaluum.» 14 Khalaas, Dawuud gaal le kulla masaaʼiilah al-maʼaayah fi Uruchaliim : «Yalla niʼarrudu ! Kan ma ke da, ma nanjo min Abchaluum. Khalli namchu ajala gubbaal ma yalhagna wa yijiib foogna al-masiibe wa yaktul kulla naas al-hille be l-seef.» 15 Wa masaaʼiilah gaalo leyah : «Ya siidna al-malik, kulla cheyy al-inta tikharrirah, aniina nisawwuuh.»
16 Wa l-malik marag be rijileenah wa kulla aayiltah taabaʼooh. Wa laakin khalla waraayah achara sirriiyaat le yahfadan al-beet. 17 Wa wakit al-malik maarig, kulla l-chaʼab taabaʼooh wa humman wagafo fi aakhir beet hana l-hille. 18 Wa kulla naas Dawuud wa kulla l-Kiritiyiin wa l-Filtiyiin hurraas al-malik gammo yijarsusu giddaamah. Wa 600 naas al-taabaʼo Dawuud min hillit Gaat, humman kula jarsaso.
19 Wa Dawuud gaal le Ittaay al-min hillit Gaat : «Maala inta kula tamchi maʼaana ? Gabbil amchi agood maʼa l-malik Abchaluum achaan inta ajnabi wa laajiʼ. 20 Wa inta jiit hini ma tawwalt. Wa l-yoom, nichiilak wa niwaddiik maʼaayi fi bakaan al-ana zaati ma naʼarfah da walla ? La ! Hassaʼ da, chiil akhwaanak wa gabbil fi l-hille fi kheer wa amaan Allah.» 21 Wa laakin Ittaay radda le l-malik wa gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy wa be hayaatak inta al-malik, fi ayyi bakaan al-siidi al-malik yamchi le yiʼiich aw yumuut, ana abdak kula namchi.» 22 Wa Dawuud gaal le Ittaay : «Sameh ! Gaddim.» Wa Ittaay gaddam maʼa naasah wa kulla aayilaathum.
23 Wa kulla naas al-balad gaaʼidiin yabku chadiid wakit chaafo Dawuud wa naasah maachiin. Wa l-malik chagga waadi Khidruun maʼa kulla naasah wa chaalo al-derib al-maachi le l-sahara.
24 Wa macha maʼaahum Saduukh raajil al-diin wa maʼaayah kulla l-Laawiyiin al-chaayliin sanduug muʼaahadat al-Rabb. Wa humman khatto al-sanduug da tihit wa Abiyaatar raajil al-diin gaaʼid jambah lahaddi kulla l-naas al-maargiin min al-hille kammalo.
25 Wa l-malik gaal le Saduukh raajil al-diin : «Gabbil sanduug al-Rabb fi l-hille. Achaan kan Allah yarda beyi, yisawwi leyi al-kheer wa yigabbilni wa yichawwifni battaan sanduugah wa maskanah. 26 Wa laakin kan hu gaal ma yidoorni, khalaas khalli yisawwi foogi al-cheyy al-hu yidoorah.»
27 Wa l-malik gaal battaan le Saduukh raajil al-diin : «Hassaʼ da, inta chift al-haala. Gabbil amchi be l-salaama fi l-hille maʼa Akhimaaʼas wileedak wa Yuunataan wileed Abiyaatar. Wa be da, iyaalku al-itneen yamchu maʼaaku. 28 Wa kan leyi ana, niʼakhkhir fi waadi al-Urdun lahaddi nalga khabar minku.» 29 Wa khalaas, Saduukh wa Abiyaatar gabbalo sanduug al-Rabb fi Uruchaliim wa gaʼado hinaak.
Dawuud rassal jaasuus le Abchaluum
30 Wa Dawuud gaaʼid yatlaʼ jabal al-Zaytuun be baki wa sadda raasah wa maachi bala naʼaal. Wa kulla l-naas al-taaliʼiin maʼaayah, humman kula saddo ruuseehum wa gaaʼidiin yabku. 31 Wa jo khabbaro Dawuud wa gaalo : «Daahu Akhituufal kula min al-khaayniin al-maʼa Abchaluum.» Khalaas Dawuud gaal : «Ya Allah, khalli wasiiyat Akhituufal tabga ma naafʼe.»
32 Wa wakit Dawuud wassal fi raas al-jabal fi bakaan ibaadat al-Rabb, Huuchaay al-min hillit Arki ja laagaah le Dawuud wa khalagah mucharrat min al-hizin wa indah turaab fi raasah. 33 Wa Dawuud gaal leyah : «Inta ma tamchi maʼaayi achaan da tagiil leyi. 34 Wa laakin kan gabbalt al-hille, guul le Abchaluum : ‹Ya l-malik, nidoor nabga khaddaamak. Awwal, ana khaddaam abuuk wa laakin hassaʼ, nabga khaddaamak.› Wa be misil da, tafchul wasiiyat Akhituufal. 35 Wa hinaak talga musaaʼada min rujaal al-diin Saduukh wa Abiyaatar. Wa kulla cheyy al-tasmaʼah min gasir al-malik, guulah le Saduukh wa Abiyaatar. 36 Wa iyaalhum Akhimaaʼas wileed Saduukh wa Yuunataan wileed Abiyaatar, humman kula gaaʼidiin maʼaahum. Wa be waasitathum humman, tikhabburuuni be kulla cheyy al-tasmaʼo.» 37 Wa khalaas, Huuchaay rafiig Dawuud gabbal al-hille fi wakit al-Abchaluum daakhil Uruchaliim.
