Ndu ge ne waɗe ne ga̰l ge muluk ge Dok ne zi
1 Swaga mbe go, naa ge ame hateya ma mbo ya Jeso ta, a jan na go: «A wuɗi waɗe ne ga̰l ge muluk ge digi zi ya go ne ɗaa?» 2 Tol vya jyale a̰me ya, é na nama tuŋsi zi, 3 jan nama go: «Fareba mbi jan aŋ, kadɗa aŋ erra, aŋ saŋge dimma ne naa jabso go to, aŋ mbo wat muluk ge digi zi ya zi to bat. 4 Ne da pe no ɗe, ndu ge ne gwan tene ya jyale dimma ne vya jyale mbe no go, mbo kat ndu ge ne waɗe ne ga̰l ge muluk ge digi zi ya zi. 5 Ndu ge ne mbo ame vya jyale ya dimma ne ge no mbe go ne dḭl ge mbi ne pe, ame mbi.
6 Ndu ge ne mbo katɗa kaŋ syal koo ne vya jyale a̰me myalam ɗu ne nama ge ne ho̰ fareba mbi ta ma buwal zi pe, a golgo a vwal njal nan swara ga̰l na ka̰l zi, a dol na maŋgaɗam ga̰l yuwam pul se ya. 7 Woo dunya, ne kaŋ syal koo ma pe! Ago a ŋgat kaŋ syal koo ma mbo ya. Amma woo ne ndu ge kaŋ syal koo ne mbo ne na ta ya! 8 Kadɗa mo tok, ko mo koo é mo koo syalla ne, kṵ nama, mo dol nama uzi ya ne mo ta, a golgo ne mo pe ge mo wat ndwara zi ne tok duul ko koo duul, ge a te ya dol mo ol ge ɗiŋnedin zi ya ne mo tok ma jwak ko ne mo koo ma jwak. 9 Uwale, kadɗa mo ndwara fa̰ é mo koo syalla ne, zwagle na, mo dol na uzi ya ne mo ta, a golgo ne mo pe mo wat ndwara zi ne ndwara fa̰ ɗu, ge a te ya dol mo ol ge jahanama ne zi ne mo ndwara fa̰ ma jwak.
10 Ke me haŋgal, sḛ́ me ndu a̰me ɗu ne naa jabso mbe ma no buwal zi to bat, ago mbi jan aŋ go, nama maleka ma mḛ ya mbi Bá ge ne digi zi ya ndwara se ɗaɗak. 11 [Ago Vya ge ndu ne mbo ya má naa ge ne ba̰ ma.]
12 Aŋ dwat gyana? Kadɗa ndu a̰me da ne tame ma kis, a̰me ɗu ne nama buwal zi ya̰me, yá̰ ge wara lamaɗo ne para lamaɗo ma njal pala digi, mbo ɓyare ge ne ya̰me mbe to’a? 13 Kadɗa na day ya ɓol na, fareba mbi jan aŋ, ke laar saal ne na pe waɗe ge wara lamaɗo para lamaɗo ge ne ya̰me to ma. 14 Go no me, aŋ Bá ge ne digi zi ya ɓyare go ndu a̰me ɗu kikit ne naa jabso mbe ma buwal zi na ba̰ to bat.»
Viya̰ ge ɓyare poreya ne
15 «Kadɗa mo ná vya ke [mo] sone ya, mbo, aŋ ne na buwal zi azi ɗeŋgo, mo mḛre na. Kadɗa na za̰ mo ya, mo ɓol mo ná vya go. 16 Kadɗa na za̰ mo ya to, ɓó ndu a̰me ɗu ko naa azi, ne da pe, fare mbe nṵsi naa azi ko ataa ndwara se . 17 Amma Kadɗa na kuri ya be za̰ nama, jya̰ ɓase ge Dok ne ma, kadɗa na kuri ya be za̰ ɓase ge Dok ne ma, ndi me na dimma ne ndu ge dunya go, ko dimma ne ndu ge tyare kaŋ go.

18 Fareba mbi jan aŋ: kaŋ ge daage pet ge aŋ ne mbo vwal na ya suwar se, mbo kat vwalla digi zi ya, uwale, kaŋ ge daage pet ge aŋ ne mbo sá na ya suwar se, mbo kat saaya digi zi ya me . 19 Uwale, mbi jan aŋ go: Kadɗa naa azi ne aŋ buwal zi, ge dunya no zi, a za̰ ta ya kaɗe kaŋ ge daage pet, mbi Bá ge ne digi zi ya mbo hon nama na. 20 Ago swaga ge naa azi ko ataa ne kote dḭl ge mbi ne zi, mbi ya nama buwal zi me.»
Fare sḭ ge mo̰r ge ne kuri pore na kon ne
21 Swaga mbe go Bitrus mbo ya, jan na go: «Bageyal, kadɗa mbi ná vya ke mbi sone ya, mbi pore na ndwara gyana ga ɗaa? Ɗiŋ ndwara ɓyalar’a? » 22 Jeso jan na go: «Mbi jan mo go, ɗiŋ ndwara ɓyalar to, amma ɗiŋ ndwara wara ɓyalar ndwara ɓyalar.

23 Ne da pe no ɗe, muluk ge digi zi ya di da ne gan a̰me ge ne ɓyare go na ɓó isiya ge na kaŋ ma ne ne na mo̰r ma ta go. 24 Pe eya go, a gene na mo̰r a̰me ge te ya hon na talent dudubu wol ya. 25 Ne jo̰ be ɓol a̰me ge potɗa to, na bageyal hon wak go a yá na uzi, poseya ne na gwale ma, ne na vya ma, ne na kaŋ ma pet, na pó na wul uzi. 26 Mo̰r mbe dol tene se, gur na koo na ndwara se, jan na go: ‹He sabur, mbi mbo pot mo na mwaɗak!› 27 Mo̰r mbe na bageyal kwa na a̰se, gwan isi wul na pal to, ya̰ na mborra. 28 Swaga ge mo̰r mbe ne wá ya zum, ɓol na kon a̰me, na ge na wul ne na pal sile kis. Kan na tok na ka̰l zi, jan na go: ‹Pó mbi, mbi kaŋ!› 29 Na kon dol tene se, gur na koo na ndwara se, jan na go: ‹He sabur, mbi mbo pot mo na!› 30 Amma na sḛ kuri bat, mbo dol na daŋgay zi, ɗiŋ na pot kaŋ ge ne na pal gale ɓya. 31 Swaga ge na kaam ma ne kwa kaŋ ge na sḛ ke, nama dulwak vḛne, a mbo wan bama bageyal kaŋ ge bama kon mbe ne ke ma pe mwaɗak. 32 Na bageyal teme a tó na ya, jan na go: ‹Mo̰r ge sone, mbi ya̰ mo wul ge mo te ya pot na uzi pet, ne mo ne kaɗe mbi pe, 33 be mbyat ge mo kwa mo kon a̰se dimma ne mbi ne kwa mo a̰se go to’a?› 34 Pore juliliya ge na ne zi, na bageyal hon na naa ge pool ma tok go, ɗiŋ na pot kaŋ ge ne na pal mwaɗak. 35 Mbi Bá ge ne digi zi ya mbo ke ne aŋ go no me, kadɗa aŋ pore aŋ ná vya ma ya ne aŋ dulwak ma zi ya to .»
Yaatu al-naadum al-muhimm ?
1 Wa fi l-wakit da, al-talaamiiz jo le Isa saʼalooh wa gaalo : «Yaatu yabga al-naadum al-muhimm fi mamlakat Allah ?» 2 Wa Isa naada wileed sakhayyar wa khattaah fi usuthum. 3 Wa Isa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, kan intu ma tibaddulu fikirku wa kan ma tabgo misil iyaal dugaag, ma tadkhulu fi mamlakat Allah. 4 Al-naadum al-yisawwi nafsah sakhayyar wa yabga misil al-wileed da, hu bas al-muhimm fi mamlakat Allah. 5 Wa ayyi naadum al-yakhbal be usmi wileed sakhayyar misil da, yakhbalni.
6 «Wa ayyi naadum al-yitallif iimaan hana waahid min al-iyaal al-dugaag al-muʼminiin beyi dool, al-azaab al-yarjaah chadiid lahaddi akheer le l-naadum da kan yarbutu murhaaka kabiire fi ragabatah wa yazguluuh fi lubb bahar al-khariig. 7 Azaab yarja naas al-dunya achaan yisawwu machaakil le l-muʼminiin. Laabudda achya waahidiin yabgo wa be sababhum naas waahidiin yamurgu min al-derib wa laakin al-azaab yarja al-naadum al-yisabbib al-achya dool.
8 «Wa kan iidak walla rijlak tidoor tamurgak min al-derib al-adiil, agtaʼha wa azgulha baʼiid minnak. Akheer leek kan bigiit maʼduur wa tadkhul fi l-haya al-abadiiye min yazguluuk fi l-naar al-abadiiye be iideenak wa rijileenak. 9 Wa kan eenak tidoor tamurgak min al-derib al-adiil, sillaha wa azgulha baʼiid minnak. Akheer leek tadkhul fi l-haya al-abadiiye be een waahide bas min yazguluuk fi naar Jahannam be uyuunak al-itneen.
Masal al-khanamaay al-waddarat
10 «Angarʼu ma tahguru ayyi waahid min al-sukhaar dool achaan nuguul leeku malaaʼikathum fi l-sama daayman haadiriin maʼa abuuyi Allah. 11 Wa ana Ibn al-Insaan jiit achaan ninajji al-naas al-halkaaniin. 12 Fikirku chunu ? Naadum indah 100 khanam wa khanamaay waahide waddarat. Ma yikhalli al-tisʼa wa tisʼiin fi l-kadaade wa yamchi yifattich al-muwaddire walla ? 13 Wa nuguul leeku al-hagg, kan yalgaaha hu yabga farhaan ziyaada be l-waahide al-waddarat min be l-tisʼa wa tisʼiin al-ma waddaro. 14 Wa sawa sawa misil da, abuuku Allah kula ma yidoor waahid min al-sukhaar dool yahlak.
Kan akhuuk sawwa foogak khata
15 «Wa kan akhuuk muʼmin sawwa foogak khata, amchi wa hajji maʼa akhuuk da wiheedku wa wassif leyah khataayah. Wa kan yasmaʼ kalaamak, khalaas intu akhwaan. 16 Wa kan akhuuk yaaba ma yasmaʼ kalaamak, amchi leyah battaan wa chiil maʼaak waahid walla itneen min al-akhwaan achaan al-tuhma ma tasbit illa be chahaada hana naas itneen aw talaata. 17 Wa kan hu yaaba ma yasmaʼ kalaamhum, jiib al-kalaam da le jamaaʼat al-muʼminiin. Wa kan aba ma yasmaʼ kalaam jamaaʼat al-muʼminiin kula, ajʼalah misil naadum ma muʼmin walla misil naadum al-yichiil al-miiri.
18 «Achaan nuguul leeku al-hagg, ayyi cheyy al-jaʼaltuuh haraam fi l-ard, Allah fi l-sama kula yajʼalah haraam wa ayyi cheyy al-jaʼaltuuh halaal fi l-ard, Allah fi l-sama kula yajʼalah halaal. 19 Wa battaan nuguul leeku al-hagg, kan naaseen minku fi l-ard astafago fi ayyi cheyy al-yidooruuh, abuuyi Allah al-fi l-sama yisawwiih leehum. 20 Wa ayyi bakaan al-yilimmu foogah al-naas be usmi, kan humman itneen aw talaata kula, ana zaati gaaʼid fi usuthum.»
Masal al-khaddaam al-ma saamah
21 Wa Butrus ja le Isa wa saʼalah wa gaal : «Sayyidna, kan akhuuyi yisawwi khata foogi katiir, kam marra nisaamihah ? Nisaamihah lahaddi sabʼa marraat walla ?» 22 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Ma tisaamihah lahaddi sabʼa marraat bas. Laakin saamihah sabʼiin lahaddi sabʼa marraat !
23 «Aywa, mamlakat Allah hi misil ke. Naadum waahid malik wa dawwar yisawwi hisaab maʼa khaddaamiinah. 24 Wa wakit bada al-hisaab maʼaahum, jaabo leyah khaddaam waahid. Wa l-naadum da, al-malik indah foogah maal katiir marra waahid. 25 Wa l-khaddaam ma indah cheyy al-yikaffi beyah al-deen al-foogah. Wa siidah al-malik gaal waajib yibiiʼu al-khaddaam maʼa martah wa iyaalah wa kulla cheyy al-indah fi suug al-abiid achaan yikaffi deenah. 26 Wa laakin al-khaddaam wagaʼ giddaamah wa gaal : ‹Ya siidi, asburni wa nikaffiik al-indak foogi kulla ke.› 27 Wa siid al-khaddaam da hanna foogah wa afa leyah al-deen wa khallaah macha.
28 «Wa fi l-bakaan da, al-khaddaam marag min giddaam al-malik wa macha ajala le naadum aakhar wa hu kula min khaddaamiin al-malik. Wa indah fi akhuuh da deen chiyya bas. Wa karabah wa bada yakhnigah wa gaal : ‹Kaffiini al-indi foogak !› 29 Wa akhuuh al-khaddaam wagaʼ giddaamah wa chahadah wa gaal : ‹Asburni wa nikaffiik kulla ke !› 30 Wa l-khaddaam aba wa macha dassaah fi l-sijin lahaddi yikaffi al-deen al-indah foogah.
31 «Wa akhwaanah khaddaamiin al-malik chaafo al-cheyy al-bigi da wa barjalo bilheen. Wa macho ooro siidhum be kulla cheyy al-bigi. 32 Wa siidhum naadaah le l-khaddaam da wa gaal leyah : ‹Ya l-khaddaam al-fasil ! Inta chahadtini wa ana saamaht leek al-deen al-katiir da kulla ke. 33 Ma waajib leek tihinn fi akhuuk misil ana hanneet foogak inta walla ?› 34 Wa siidah ziʼil foogah bilheen wa sallamah le l-askar achaan yiʼazzubuuh fi l-sijin lahaddi yikaffi deenah.
35 «Wa abuuyi Allah yisawwi misil da kan ayyi naadum minku ma yisaamih akhuuh min galbah.»